Pedagogika specjalna [PC-5F-PES] Semestr letni 2021/2022
Ćwiczenia, grupa nr 2

Literatura obowiązkowa:

-Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Kraków: Oficyna wydawnicza „Impuls” (IBUK Libra).

Literatura uzupełniająca:

- Chrąściel, Katarzyna (2007). Sieroctwo społeczne jako skutek dysfunkcjonalności wychowawczej środowiska rodzinnego. Wychowanie na Co Dzień, 7/8.

-Chrzanowska, I. , Szumski, G. (red.), (2019). Edukacja włączająca w przedszkolu i w szkole. Warszawa. Wydawnictwo FRSE.

-Dykcik, W. (2009). Pedagogika specjalna. Poznań: wydawnictwo Naukowe UAM.

- Niedbalski, J. (2019). Niepełnosprawność i osoby z niepełnosprawnością. Od pasywności i wykluczenia do aktywności życiowej i integracji. Wydawnictwo UŁ. (IBUK Libra).

-Obuchowska, I. (red.).(2008). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSiP.

-Olechowska, A. (2016). Specjalne potrzeby edukacyjne w urzędowym dyskursie pedagogicznym. Warszawa: Wydawnictwo APS.

- Paradowska, E., Książek, M. (2017). Dostęp dzieci głuchoniewidomych do różnych form edukacji. W: E.Domagała-Zyśk, G. Wiącek, M. Książek (2017). Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności. Lublin: Wydawnictwo Episteme (pdf).

-Podgórska- Jachnik, D. (red.), (2009). Problemy rzecznictwa i reprezentacji osób niepełnosprawnych. Łódź: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Łodzi.

-Sahaj, T. (2013). Niepełnosprawni i niepełnosprawność w mediach. Warszawa Instytut rozwoju Służb społecznych.

-Skibska, J. (red.), (2014). Wspieranie rozwoju małego dziecka. Bielsko - Biała: Wydawnictwo Naukowe ATH.

- Smith, D. D. (2008). Pedagogika specjalna, t.1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.(IBUK Libra).

-Szymborska (1969)-klasyka (!). Sieroctwo społeczne, Warszawa; WP.

-Trochimiak, B., Wolan-Nowakowska, M. (2017). Zatrudnienie wspomagane szansą na samodzielność osób z niepełnosprawnością. Warszawa: Wydawnictwo APS.

-Ustawa o wspomaganiu rodziny i systemie pieczy zastępczej z 09 czerwca 2011r

- Zaorska, M. (2008). Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych. Toruń: Wydawnictwo edukacyjne Akapit.

- Zawiślak, A. (2009). Wybrane zagadnienia z pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna wydawnicza „Impuls”.

-Zima-Parjaszewska, M., Abramowska, B., E. (red.) (2017). Asystent osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik metodyczny dla profesjonalistów. Warszawa: PSONI..

Środowisko rodzinne osób chorych przewlekle i z niepełnosprawnością - wybrane zagadnienia. Wyjaśnienie pojęć: rodzina , interakcyjny i systemowy model rodziny, Wpływ diagnozy o niepełnosprawności dziecka, chorobie przewlekłej na funkcjonowanie rodziców- w tym: 2 główne koncepcje dotyczące przeżyć emocjonalnych rodziców koncepcja żałoby i chronicznego smutku, ewolucja przeżyć emocjonalnych rodziców po uzyskaniu informacji o niepełnosprawności - wg. A. Twardowskiego, zmiana w zakresie funkcji pełnionych przez rodzinę, sytuacja rodzeństwa dzieci z niepełnosprawnością, Znaczenie postaw wychowawczych rodziców dzieci z niepełnosprawnością , z chorobą przewlekłą dla rozwoju dziecka, wsparcie społeczne rodziny z dzieckiem z niepełnosprawnością, chorobą przewlekłą.

Organizacyjne i dydaktyczne aspekty kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Rola pedagoga specjalnego jako nauczyciela wspierającego kształcenie. Kompetencje pedagoga specjalnego. Podstawowe dokumenty leżące u podstaw wyrównywania szans edukacyjnych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE): specjalne potrzeby edukacyjne (SPE) - (znaczenie węższe i szersze)zakres pojęciowy, kategorie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, uczeń z niepełnosprawnością w systemie oświaty-pojęcie uczeń niepełnosprawny, kształcenie specjalne, uczniowie uprawnieni do kształcenia specjalnego w polskim prawie oświatowym, podstawowe zadania przedszkola i szkoły wobec ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, typy placówek -w edukacji dzieci/uczniów z niepełnosprawnością, pedagog specjalny -zadania jako nauczyciela wspierającego kształcenie, spectrum kompetencji pedagoga specjalnego.

Specjalne potrzeby edukacyjne i rehabilitacyjne ucznia z niepełnosprawnością sprzężoną - (my)- na przykładzie ucznia/dziecka głuchoniewidomego. Pojęcie głuchoniewidomy; dziecko głuchoniewidome, obszary doznawanych trudności, zróżnicowanie w grupie dzieci głuchoniewidomych (podstawowe klasyfikacje- sytuacja rozwojowa w obrębie wyróżnionych grup),edukacja dzieci głuchoniewidomych, kierunki rehabilitacji, metody porozumiewania się osób głuchoniewidomych.

Twórcza aktywność osób z niepełnosprawnością .Pojęcie twórczość i kreatywność -relacje między nimi, znaczenie aktywnego uczestnictwa w kulturze osób z niepełnosprawnością, termin „działanie twórcze, ”- czym jest , do kogo się odnosi, znaczenie twórczej obecności osób z niepełnosprawnością w kulturze (dwa wymiary), rola środowiska osób z niepełnosprawnością w rozwijaniu aktywności twórczej tych osób, formy aktywności osób z niepełnosprawnością, bariery aktywności psychospołecznej osób z niepełnosprawnością i sposoby ich przezwyciężania.

Uczeń zdolny (w tym z niepełnosprawnością, jako uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Teoretyczne podstawy zdolności i ich rozpoznawania: wyjaśnienie terminów: zdolności, uzdolnienia, talent,; uczniowie zdolni jako grupa-zróżnicowanie, charakterystyka ucznia zdolnego, uczniowie podwójnie wyjątkowi, syndrom nieadekwatnych osiągnięć szkolnych, specjalne potrzeby edukacyjne ucznia zdolnego - z czego wynikają, organizacja kształcenia ucznia zdolnego w szkole (rozpoznawanie szczególnych uzdolnień uczniów, udzielanie pomocy psychologiczno - pedagogicznej, rodzaje wsparcia, specjalne formy nauki - Indywidualny Program Nauczania oraz Indywidualny Tok Nauki.

Wybrane metody pracy pedagoga specjalnego- we wspomaganiu rozwoju dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym. Czym jest mózgowe porażenie dziecięce; jego przyczyny; co jest istotą MPD; klasyfikacja wg.T. Ingrama - 5 postaci klinicznych MPD. Wybrane metody wspomagania rozwoju dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym: Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne, Programy aktywności - kontakt i komunikacja, metody rozwijania umiejętności porozumiewania się - terapia logopedyczna oraz wykorzystanie wybranych metod AAC.

Wybrane metody pracy pedagoga specjalnego -we wspomaganiu rozwoju dzieci ze spektrum autyzmu. Metoda Opcji (Son - Rise). Terapia behawioralna - podstawowe zagadnienia, metoda integracji sensorycznej, wybrane metody komunikacji alternatywnej i wspomagającej we wspomaganiu rozwoju dzieci z autyzmem.

Wybrane rozwiązania w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnością - przykłady dobrych praktyk. Rehabilitacja- zakres pojęciowy (ogólnie), cel rehabilitacji.; przykłady dobrych praktyk/nowoczesnych rozwiązań w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób z niepełnosprawnością (zatrudnienie wspomagane, mieszkalnictwo alternatywne, asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością ( w tym z niepełnosprawnością intelektualną), samorzecznictwo. Znaczenie postaw społecznych dla procesu rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, w tym ich wizerunku oraz stosowanego języka w mediach.

Normalizacja warunków życia i dostosowanie środowiska jako element wyrównywania szans osób z niepełnosprawnością. Pojęcie normalizacji - obszary w których się przejawia. Czym jest dostępność środowiska- jakiej grupy osób dotyczy, obszary dostosowania środowiska, podstawowe rodzaje działań służących dostosowaniu środowiska.

Nowoczesne technologie a aktywność społeczna osób z niepełnosprawnością; (my)-na przykładzie osób niewidomych. Nowe rozwiązania technologiczne ułatwiające codzienne funkcjonowanie osób niewidomych w różnych dziedzinach życia (nauka, praca, orientacja i poruszanie się w przestrzeni i in.).

Sieroctwo społeczne w teorii i praktyce pedagogiki specjalnej. Znaczenie terminu „sieroctwo społeczne”. Dwa zakresy jego rozumienia (znaczenie szersze i węższe). Stopnie sieroctwa społecznego. Przyczyny i konsekwencje sieroctwa społecznego w poszczególnych okresach życia dziecka, sytuacja prawna rodziców, Zapobieganie skutkom sieroctwa społecznego - przysposobienie (jego rodzaje, warunki przysposobienia) oraz piecza zastępcza (instytucjonalne i rodzinne formy pieczy zastępczej). Zadania Ośrodków Adopcyjnych i organizatorów pieczy zastępczej.

Bajkoterapia jako metoda wychowawcza i terapeutyczna w pracy pedagoga specjalnego. Zastosowanie bajek w pracy z dziećmi, Charakterystyka bajek terapeutycznych- ogólna, 3 rodzaje bajek terapeutycznych i ich charakterystyka , funkcje bajek terapeutycznych.

Instytucjonalne i pozainstytucjonalne formy wsparcia dorosłych osób z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą jako aspekt andragogiki i gereontologii specjalnej. Instytucjonalne formy wsparcia osób dorosłych z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą- rodzaje, charakterystyka. Pozainstytucjonalne formy wsparcia osób dorosłych z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą - rodzaje, charakterystyka. Tendencje współczesne we wspieraniu tych grup osób.

praca z tekstem, rozmowa kierowana, ćwiczenia praktyczne - indywidualne i grupowe (podczas zajęć), prezentacja multimedialna osoby prowadzącej zajęcia.

- kolokwia cząstkowe (dwa) - test wielokrotnego wyboru z pytaniem otwartym (na ocenę).

- doniesienie w formie papierowej trzech, obowiązkowo wykonanych ćwiczeń praktycznych (indywidualnych) nawiązujących do tematyki ćwiczeń: ćw_nr_2; ćw_nr_5 i ćw_nr_10 - spośród ćwiczeń zadawanych do poszczególnych tematów. (Za zaliczenie wszystkich trzech obowiązkowych ćwiczeń praktycznych - student otrzymuje + ).

- aktywność podczas zajęć (aktywność merytoryczna jest punktowana - za uzbieranie pięciu punktów - zamiana na ocenę bdb. za aktywność).

grupa ćwiczeniowa dla I DMPC 2

W czasie konieczności przejścia na edukacje zdalną - ćwiczenia będą prowadzone na platformie Teams.

grupa 2

link do zespołu

2022_Pedagogika spec_ćw_gr_2_pon_8:00

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aarisAOWNFanISChjpErYIEJ1qQwrw8GV20QLfn4qrDQ1%40thread.tacv2/conversations?groupId=78f950d6-a201-422e-9de8-e2143a08898c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

W trybie stacjonarnym kontakt z grupą (przesyłanie informacji o tematach zajęć, zagadnieniach i literaturze) będzie prowadzony drogą mailową.

Natomiast, w razie edukacji zdalnej prowadzonej na Teams, w przypadku konieczności przeprowadzania kolokwiów w trybie online, linki do kolokwiów będą podawane przez USOSmail.