Projekt badawczy - 1 [20-2F-PB1] Semestr letni 2019/2020
Ćwiczenia, grupa nr 1

Lektura z obszaru danego tematu i projektowania badań.

Earl Babbie. 2007. Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Denzin Norman K. Yvonna S. Lincoln. 2010. Metody badań jakościowych. T. 1 i 2 Warszawa: PWN.

Kanash Tatsiana. 2011. Jak skonstruować i zrealizować projekt badawczy. W: A. Firkowska-Mankiewicz, T. Kanash, E. Tarkowska (red.). Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod. Warszawa: APS.

Kwaśnicki, W. (2015). Innowacje społeczne - nowy paradygmat czy kolejny etap w rozwoju kreatywności człowieka? W: W. Misztal, A. Kościański, G. Chimiak, (red.). Obywatele wobec kryzysu: uśpieni czy innowatorzy? Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Krzyżowski, Ł. (2013). Polscy migranci i ich starzejący się rodzice. Transnarodowy system opieki międzygeneracyjnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

Frąckowiak, T. (2019). Fenomen długowieczności. Perspektywa psychologiczna. Na podstawie badań nad stulatkami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.

Broda-Wysocki, P., Dylus, A., Pawlus, M. (red.) (2016). Dyskryminacja seniorów w Polsce. Diagnoza i przeciwdziałanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.

Okólski, M. (red.) Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

1. Wprowadzenie do badania - zrealizowane stacjonarnie 29.02.2020.

2. Starzenie się społeczeństwa: wyzwania demograficzne XXI wieku - zrealizowane stacjonarnie 04.03.2020.

3. Koncepcja innowacji społecznej - przykłady inicjatyw adresujących potrzeby osób starszych w Polsce, Holandii i USA - zrealizowane stacjonarnie 09.03.2020 (odrobienie zajęć za 19.02.2020).

4. Metody i narzędzia badawcze w projektach realizowanych w społecznościach lokalnych - zrealizowane stacjonarnie 11.03.2020.

Od zajęć 18.03.2020 przejście na realizację ćwiczeń w formie zdalnej:

5. Konceptualizacja badania - sformułowanie problemu badawczego, pytań i hipotez badawczych, dobór metody i narzędzi.

W ramach wprowadzenia do badania przesłano studentom i studentkom (na adres grupy zajęciowej: s.komunikacja.gr1@gmail.com) skany lektur i materiały do samodzielnego przestudiowania:

1. Frankfort-Nachmias, Ch., Nachmias, D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych (fragmenty dotyczące formułowania pytań badawczych i hipotez w procesie badawczym).

2. Matysiak, I. (2019). Młodzi i wykształceni w procesie przemian polskiej wsi (fragmenty rozdziału metodologicznego dotyczące pytań badawczych i hipotez).

3. Dokument prezentujący problem badawczy i pytania badawcze wypracowane wraz ze studentami i studentkami podczas zeszłorocznych zajęć "Projekt Badawczy".

Studentom i studentkom zadano ćwiczenie polegające na wymyśleniu kilku pytań badawczych do naszego tegorocznego projektu badawczego.

W/w materiały zostały studentom i studentkom przesłane w dniu 16.03.2020. Termin realizacji zadania został wyznaczony na 20.03 - wszyscy przesłali swoje propozycje pytań badawczych w terminie.

4. Przygotowanie charakterystyki kontekstu lokalnego, gromadzenie informacji związanych z demograficznym starzeniem się w wybranych społecznościach lokalnych, tworzenie narzędzi badawczych.

W kolejnym tygodniu pytania badawcze przesłane przez studentów zostały zebrane i wykorzystane przeze mnie jako podstawa do sformułowania celu i przedmiotu badania oraz pytań badawczych pokrywających zagadnienia, na które wskazywały propozycje studentów i studentek. Studenci i studentki zostali poproszeni o podzielenie się na grupy i przypisanie do miejscowości w powiecie wołomińskim, które zostaną objęte badaniem: Wołomin (2 osoby), Ząbki (3 osoby), Zielonka (3 osoby), Kobyłka (3 osoby), Radzymin (3 osoby). Wkrótce zamknęliśmy podział na grupy.

We wtorek 24.03. studenci i studentki otrzymali za pomocą poczty elektronicznej kolejne zadanie do wykonania - przygotowanie w ustalonych uprzednio grupach krótkich charakterystyk wybranych przez siebie miejscowości.

Studenci i studentki otrzymali następującą instrukcję: w grupach przygotować w Wordzie (lub innym programie tekstowym) charakterystykę swojej miejscowości (minimum 3 strony, pojedynczy odstęp pomiędzy wierszami), zawierającą:

- położenie

- informacje na temat demografii (liczba mieszkańców, udział osób starszych, czy się starzeje)

- rynek pracy (np. stopa bezrobocia, najważniejsi pracodawcy)

- specyfika, wyróżniki (czy coś tę miejscowość wyróżnia na tle innych, np. czym się chwalą władze na stronie)

- władze lokalne (kto rządzi w gminie)

- najważniejsze instytucje i organizacje lokalne, które coś robią na rzecz osób starszych

- projekty, działania na rzecz osób starszych, które można określić jako nowatorskie.

Proszę szukać informacji na stronach internetowych urzędu danej gminy/miejscowości, stronach internetowych prasy lokalnej, lokalnych instytucji oraz innych źródeł. Proszę pamiętać, żeby w opisie zamieszczać linki do stron, z których pochodzi dana informacja.

Macie Państwo tydzień na przygotowanie takiej charakterystyki swojej miejscowości - najpóźniej do piątku 03.04 włącznie.

W dniu 15.04. studenci i studentki otrzymali pocztą elektroniczną instrukcje do realizacji kolejnych zadań:

1. Uzupełnienie i poprawienie charakterystyk miejscowości, zgodnie z moimi poprawkami, które umieściłam w formie komentarzy w każdym dokumencie. Pliki otrzymali Państwo przed chwilą oddzielnie dla każdej grupy. Poprawione opracowania udostępnię potem wszystkim przez Google Disc, żebyśmy wszyscy mieli dostęp do tych podstawowych informacji na temat kontekstu lokalnego.

2. Każda grupa wybiera trzy organizacje lokalne, które w danej miejscowości zrzeszają osoby starsze lub działają na ich rzecz (np. klub seniora, Uniwersytet III Wieku) i wydają się najciekawsze. Każdą z tych organizacji trzeba dokładnie opisać - od kiedy działa, kto ją założył, kto należy, co ta organizacja robi (na ile da się znaleźć takie informacje w internecie oczywiście, ale szukajcie Państwo dokładnie), no i dlaczego wydaje się Państwu ciekawa/ważna. Opis jednej organizacji powinien mieć objętość ok. 1 strony (Times New Roman 12, pojedynczy odstęp pomiędzy wierszami). Pamiętajcie Państwo o podawaniu źródeł (linki do stron), z których pochodzą przytaczane przez Państwa informacje.

3. Każda grupa robi przegląd informacji na temat problemów osób starszych i ciekawych działań na rzecz seniorów w swojej miejscowości. Szukacie Państwo w różnych źródłach: stronach lokalnych instytucji, organizacji, prasy lokalnej, na forach mieszkańców, w oficjalnych dokumentach. Każda grupa dostała ode mnie listę proponowanych źródeł, oczywiście możecie Państwo dodawać do niej kolejne, jeśli jeszcze coś znajdziecie. Wysłałam Wam również politykę senioralną dla powiatu wołomińskiego - grupy Zielonka, Radzymin, Ząbki, Kobyłka: przejrzyjcie proszę ten dokument pod kątem swoich miejscowości. Grupa Wołomin dostała oddzielną strategię polityki senioralnej dla Wołomina. Chciałabym, żeby Państwo szukali dwóch typów informacji w tych źródłach:

- sygnałów o tym, jakie są najważniejsze problemy i potrzeby osób starszych w poszczególnych miejscowościach

- przykładów ciekawych działań na rzecz seniorów w poszczególnych miejscowościach, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia dla osób starszych w kontekście pandemii (kto pomaga i w jaki sposób, władze lokalne, instytucje czy może powstają jakieś oddolne inicjatywy obywatelskie, jak np. "Widzialna Ręka").

Rezultatem Państwa poszukiwań powinien być dokument tekstowy, w którym znajdą się znalezione przez Państwa informacje - opisy, artykuły, wpisy internetowe (np. komentarze na Facebooku) wraz z dokładnym opisaniem źródła (co to jest, np. strona instytucji, Facebook, serwis internetowy, internetowe wydanie lokalnej gazety; link do strony, data ściągnięcia/skopiowania danej informacji - dostęp: data). Takie opracowanie powinno mieć ok. 3-5 stron (czcionka Times New Roman 12 lub podobna, pojedynczy odstęp). Chciałabym, żeby skupili się Państwo w swoich poszukiwaniach na bieżącym roku, tj. przedziale czasowym od początku stycznia 2020 do teraz. Oczywiście, jeśli rzuci się Państwu w oczy coś ciekawego z poprzednich lat to też wrzućcie do opracowania, ale najbardziej interesują nas działania, które są aktualne lub zaczęły się wcześniej, ale obecnie są kontynuowane.

Mam nadzieję, że dzięki powyższym działaniom uda nam się zidentyfikować jakieś ciekawe innowacje społeczne na rzecz osób starszych w wybranych miejscowościach, które potem będziemy próbowali jeszcze pogłębić, m.in. za pomocą wywiadów.

Mają Państwo dwa tygodnie na wykonanie opisanych powyżej trzech działań, tj. do wtorku 21 kwietnia włącznie.

W kolejnym kroku przesłane przez studentów i studentki opracowania dotyczące badanych miejscowości - Wołomina, Radzymina, Zielonki, Ząbek i Kobyłki - zostały przeze mnie sprawdzone i umieszczone na Google Disc:

https://drive.google.com/drive/folders/1AJr32oZlbzU-0fkAmH-CYKO7Nza39OtC

Studenci i studentki zostali poproszeni o uzupełnienie przygotowanych przez siebie dokumentów i wyszukanie dodatkowych informacji w terminie do 30.04.

Następnie, do piątku 08.05 studenci i studentki zostali poproszeni o zaproponowanie na podstawie do tej pory zebranych informacji o badanych miejscowościach:

- projektów/działań/organizacji/grup/inicjatyw, które można w danym kontekście lokalnym uznać za innowacyjne w adresowaniu problemów i potrzeb osób starszych (szczególnie biorąc pod uwagę pandemię) i które są warte dalszego pogłębienia;

- osób z danej miejscowości, z którymi warto byłoby skontaktować się, żeby dowiedzieć się więcej na temat sytuacji osób starszych w danej społeczności lokalnej i działań podejmowanych na ich rzecz.

W dalszej kolejności będziemy zastanawiać się nad tym, jak uzyskać więcej informacji na temat wybranych innowacji społecznych na rzecz osób starszych. Będziemy także pracować nad pytaniami do wywiadów telefonicznych i online, które zostaną przeprowadzone z wybranymi osobami.

Równolegle rozpoczynamy pracę nad prezentacjami z tekstów prezentujących wybrane zagadnienia z zakresu problematyki demograficznego starzenia się społeczeństw. Prezentacje są przygotowywane w grupach. Prezentacje wraz z towarzyszącymi im referatami i pytaniami do grupy będą rozsyłane na adres grupy (s.komunikacja.gr1@gmail.com) z prośbą o przygotowanie i przesłanie "reakcji" na pytania autorów/autorek prezentacji (co najmniej pół strony).

Pierwszą prezentację (wraz z referatem i pytaniami) z tekstu: Ł. Krzyżanowski (2013), "Polscy migranci i ich starzejący się rodzice. Transnarodowy system opieki międzygeneracyjnej. Rozdz. 1. Starość i migracje jako wyzwania demograficzne XXI wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar” przygotują Panie: Anna Patyna, Klaudia Leśniewska, Karolina Szajko, do dnia 12.05.

Kolejne prezentacje obejmują następujące pozycje:

Krzyżowski, Ł. (2013). Polscy migranci i ich starzejący się rodzice. Transnarodowy system opieki międzygeneracyjnej. Rozdz. 5. Transnarodowa kultura opieki – praktyki społeczno-kulturowe, postawy i konsekwencje realizacji zobowiązań rodzinnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar” (referat: Martyna Bednarczyk, Julia Adam, Wiktoria Cieślińska, Konrad Kopciński).

Frąckowiak, T. (2019). Fenomen długowieczności. Perspektywa psychologiczna. Na podstawie badań nad stulatkami. Rozdz. 1. Podstawy teoretyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar” (referat: Katarzyna Knapczyńska, Wiktoria Małek, Weronika Królak)

Broda-Wysocki, P., Dylus, A., Pawlus, M. (red.) (2016). Dyskryminacja seniorów w Polsce. Diagnoza i przeciwdziałanie. Część II. Seniorzy aktywni zawodowo i emeryci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW (referat: Patrycja Pieniak, Wiktoria Kaim, Karolina Szot).

Skany w/w tekstów są dostarczane studentom i studentkom na adres mailowy grupy: s.komunikacja.gr1@gmail.com. Terminy przesyłania kolejnych prezentacji (wraz z referatami i pytaniami do grupy) będą ustalane na bieżąco, w miarę postępów prowadzonych prac. Zakończenie zajęć jest planowane na pierwszy tydzień czerwca.

Metoda podawcza z elementami aktywizującymi.

Prezentacje studenckie.

Mini - ćwiczenia związane z przygotowaniem do realizacji projektu badawczego - praca nad narzędziami badawczymi.

Korekta metod dydaktycznych na czas edukacji on-line:

Przesyłanie studentom i studentkom na adres grupy zajęciowej materiałów do tematu określonych zajęć.

Ćwiczenia wykonywane pojedynczo lub w grupach, prezentacje, które są udostępniane całej grupie z prośbą o skomentowanie.

Możliwość zgłaszania pytań i uwag - konsultacje indywidualne w godzinach zajęć (środy 13.30-15.05) przez Skype'a, pocztę elektroniczną lub telefonicznie, a od 20.04 podczas dyżurów za pośrednictwem aplikacji Teams (poniedziałki 13.30-14.30, środy 11.30-12.30). Bieżący kontakt mailowy ze studentami i studentkami również poza godzinami dyżurów.

Obecność i aktywność na zajęciach.

Przygotowanie prezentacji lub opracowania na zadany temat.

Zaangażowanie w proces badawczy.

Korekta metod i kryteriów oceniania na czas edukacji on-line:

Wykonywanie ćwiczeń indywidualnych i grupowych.

Przygotowywanie prezentacji.

Pisemne komentowanie wyników pracy kolegów i koleżanek.

gr ćwiczeniowa II DZ/SC-SKP 1