Instytucje pomocy społecznej

obowiązkowe

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny: Wiedza - analiza poprawności opracowania trzech losowo wyznaczonych zagadnień objętych treściami programowymi ze względu zakresy wiedzy przewidziane w efektach uczenia się;

Zaliczenie konwersatorium: podstawą do zaliczenia jest wykazanie się przez studenta umiejętnościami i kompetencjami społecznymi przewidzianymi w efektach uczenia się.

Przedmiot ma 3 ECTS.

TREŚCI PROGRAMOWE

Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich. Pojęcie instytucji pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych. Instytucja pomocy społecznej a zabezpieczenie społeczne – związki pojęciowe i funkcjonalne. Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, subsydiarność. Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej. Instytucja pomocy społecznej wobec problemów społecznych w skali makro i w mikroskali. Pomoc społeczna w stronę koncepcji: welfare mix, od welfare do workfare. System pomocy społecznej w Polsce. Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce. Polityka społeczna, pomoc społeczna, praca socjalna – definicje. Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej. Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa. Znaczenie samorządu terytorialnego w realizacji zadań polityki społecznej państwa. Ośrodki Pomocy Społecznej. Domy Pomocy Społecznej. Instytucjonalne formy wsparcia rodziny. Wsparcie instytucjonalne osób marginalizowanych. Zawód pracownika socjalnego i jego społeczna rola w placówkach pomocy społecznej. Zatrudnienie socjalne jako instytucje wsparcia osób marginalizowanych.

Literatura jest corocznie aktualizowana.

Wiedza

zna i rozumie pojęcia instytucji stosowane w pracy socjalnej;

zna psychologiczne i kulturowe czynniki rozwoju pomocy społecznej; historyczne procesy instytucjonalizacji pomocy społecznej; współczesne procesy alokacji zasobów społecznych do rozwiązywania problemów społecznych;

Umiejętności

potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę i rozwiązywać problemy dotyczące instytucji pomocy społecznej;

Kompetencje społeczne

dokonuje krytycznej oceny posiadanej wiedzy; uznaje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu problemów związanych z wykonywaniem zawodu pracownika socjalnego;

Egzamin: ocena poprawności opracowanych zadań egzaminacyjnych w odniesieniu do wiedzy zawartej w wykładzie i literaturze.

Laboratorium/ Warsztaty: bieżąca ocena poprawności wykonywania przez studentów zadań z punktu widzenia zakresu wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych przewidzianych w programie.

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny: Wiedza - analiza poprawności opracowania trzech losowo wyznaczonych zagadnień objętych treściami programowymi ze wzgledu zakresy wiedzy przewidziane w efektach uczenia się.

Wobec sytuacji odcięcia studentów w przeważającej części semestru II/2019-2020 od dostępu do obowiązkowej literatury przedmiotu celem przestudiowania wybranych samodzielnie fragmentów odnoszących się do tematycznego zakresu wykładu (patrz niżej "Opis" i ), został rozszerzony merytorycznie skrypt wykładu z dołączonymi fragmentami rozszerzającej literatury w formie skanów/pedeefów rozsyłany studentom według harmonogramu (patrz niżej Uwagi).

Egzamin zdalny pisemny: Opracowanie na piśmie w MS Word przez studenta trzech wylosowanych zagadnień - przez wszystkich uczestniczących w egzaminie w wyznaczonym czasie z jednoczesnym odesłaniem na wskazany adres Termin i techniczne warunki przeprowadzenia egzaminu będą podane na adres grupy prackasocjalna2019@gmail.com 23 maja, jeśli do tego czasu będzie trwało zawieszenie zajęć na Uczelni. . Napisanie prac metodą „kopiuj – wklej” będzie je dyskwalifikowało.

Zaliczenie laboratoriów-warsztatów: podstawą do zaliczenia jest wykazanie się przez studenta umiejętnościami i kompetencjami społecznymi przewidzianymi w efektach uczenia się.

TREŚCI PROGRAMOWE

Wykład:

1. Rozumienie pojęcia instytucja pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych.

2.Polityka społeczna a zabezpieczenie społeczne i pomoc społeczna– relacje pojęciowe i funkcjonalne.

3. Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, subsydiarność.

4. Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich.

5. Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej.

5.1. Przesłania ze świata Starożytności.

5.2. Instytucje pomocy społecznej w Średniowieczu.

5.3. Wpływ Reformacji na pomoc społeczna..

5.4. Początek ery nowożytnej.

5.5. XIX wiek – społeczne konsekwencje rewolucji przemysłowej.

5.6. Dziewiętnastowieczna filantropia,

5.7.Początki i dynamika państwa opiekuńczego

5.8. Polskie tradycje pomocy społecznej

5.9. Początki nowoczesnej pomocy społecznej w Polsce, II Rzeczypospolita.

5.10. Pomoc społeczna w PRL.

6. Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce.

6.1.Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej

6.2. Praca socjalna w sytuacjach klęsk żywiołowych i katastrof.

Laboratorium/Warsztaty:

1. Polityka społeczna, Pomoc społeczna, praca socjalna – definicje.

2. Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej. Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

3. Znaczenie samorządu terytorialnego w realizacji zadań polityki społecznej państwa.

4. Ośrodki Pomocy Społecznej.

5. Domy Pomocy Społecznej.

6. Instytucjonalne formy wsparcia rodziny.

7. Wsparcie instytucjonalne osób marginalizowanych.

8. Pracownik socjalny jako funkcjonariusz publiczny.

9. Zatrudnienie socjalne jako instytucje wsparcia osób marginalizowanych.

Literatura obowiązkowa

1. Brenk M, Chaczko K., Pląsek R., Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018. Podręcznik akademicki, Scholar Warszawa 2018.

2. Firlit-Fesnak G. Męcina J. (red.), Polityka społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2018.

3. Kaźmierczak T., Łuczyńska M., Wprowadzenie do pomocy społecznej, „Śląsk” Katowice 1998.

4. Kępski Cz., Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.

5. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. „Śląsk”, Katowice 1998.

6. Szmagalski J., Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej – zadania dla pracy socjalnej, (w:) M Łuszczyńska (red.), Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej – doświadczenia polskie i norweskie. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010

7. Szmagalski J. (red.) Praca socjalna wobec katastrof i klęsk żywiołowych : teoria, doświadczenia zagraniczne, krajowe ramy organizacyjno-prawne. : Instytut Rozwoju Służb Społecznych Warszawa, 2014.

Literatura uzupełniająca

1. Brenk. M., Chaczko K., Pląsek R. (red.) Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej, Praca Socjalna, Nr 4, 2019.

2. Chabaj-Wiater , Deinstytucjonalizacja systemu pomocy społecznej szansa na godne życie osób wymagających wsparcia i opieki, Praca Socjalna 3/ 2018.

3. Kropotkin P., Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju, Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań 2006

4. Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Wydawnictwo APS, Warszawa 2002;

5. Racław M., Zinstrumentalizowane rodzicielstwo. Rodziny zastępcze - między usługą a odruchem serca. Perspektywa socjologiczna. Akapit, Toruń 2017: Część I. Usługi społeczne jako zjawisko socjologiczne i społeczne.

6. Sajdak W., Filantropia w polskiej myśli i działalności społecznej w pierwszej połowie XIX wieku - wybrane przykłady (w:) Zbyrad T., Krempa B. (red.), Pomoc jako zachowanie prospołeczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 17-30.

7. Wilk S., Sposoby radzenia sobie z sytuacją klęski żywiołowej. Studium dostosowania się osób do powodzi w 2010 roku, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, Nr 4, 2018, zob. http://www.problemypolitykispolecznej.pl/images/czasopisma/41/PPS-41-107-119.pdf

8. Wziątek-Staśko A., Wielowymiarowość wykluczenia społecznego - w poszukiwaniu nowych form zjawiska, Społeczeństwo i Edukacja, Nr 1, 2016, s. 7-22: zob.: http://www.humanum.org.pl/pl/czasopisma/miedzynarodowe-studia-humanistyczne/numery-czasopism .

Metody kształcenia: wykład akademicki i metody aktywizujące

Nakład pracy studenta 3 ects: 60 godz. kontaktowych, 30 g. pracy własnej.

WYKŁAD

W okresie zawieszenia zajęć, to jest od 12.03.2020 do odwołania wykład w postaci skryptów zapisanych w pdf, odpowiednio podzielonych według części przedstawionych w opisie przedmiotu, (patrz powyżej, wraz z ew. załącznikami) jest przesyłany w czwartki, nie później niż o godz. 9.50 na adres uzgodniony z odnośna grupą studencką: prackasocjalna2019@gmail.com;

Kontakt zwrotny z wykładowcą: jszmagalski@aps.edu.pl

Od przerwy w zajęciach na Uczelni poczynając od 12.03 realizowane mają być następujące tematy wykładu w postaci on-line do ewentualnego zwarcia Uczelni według następującego terminarza:

3. Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, subsydiarność - 12.03.

4. Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich - 19.03.

5. Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej.

5.1. Przesłania ze świata Starożytności - 26.03

5.2. Instytucje pomocy społecznej w Średniowieczu - 26.03.

5.3. Wpływ Reformacji na pomoc społeczną - 02.04..

5.4. Początek ery nowożytnej - 09.04

5.5. XIX wiek – społeczne konsekwencje rewolucji przemysłowej - 09.04.

5.6. Dziewiętnastowieczna filantropia 16.04

5.7.Początki i dynamika państwa opiekuńczego - 23.04

5.8. Polskie tradycje pomocy społecznej - 30.04.

5.9. Początki nowoczesnej pomocy społecznej w Polsce, II Rzeczypospolita - 07.05.

5.10. Pomoc społeczna w PRL- 14.05.

6. Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce.

6.1.Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej 21.05

6.2. Praca socjalna w sytuacjach klęsk żywiołowych i katastrof 28.05.

LABORATORIUM/WARSZTATY

Formy prowadzenia w okresie zawieszenia zajęć są opisane w zakładce;

- Zajęcia: Laboratorium/warsztaty

+ Informacje o grupie 1

+ Informacje o grupie 2

+ Informacje o grupie 3

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

WYKŁAD:

EGZAMIN PISEMNY - 40 pytań (30 pytań testowych, 10 pytań otwartych)

WYKŁAD

TREŚCI PROGRAMOWE:

1. Teorie zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich.

2. Instytucja pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych - zakres pojęciowy.

3. Instytucja pomocy społecznej a zabezpieczenie społeczne – związki pojęciowe i funkcjonalne.

4. Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, subsydiarność.

5. Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej.

5.1. Przesłania ze świata Starożytności.

5.2. Instytucje pomocy społecznej w Średniowieczu.

5.3. Reformacja.

5.4. Początek ery nowożytnej – angielskie poor laws.

5.6. XIX wiek – społeczne konsekwencje rewolucji przemysłowej.

5.7. Dziewiętnastowieczna filantropia, początki pracy socjalnej.

5.8. Przełom XIX i XX wieku – początki pracy socjalnej.

5.9. Początki nowoczesnej pomocy społecznej w Polsce, II Rzeczypospolita.

5.10. Pomoc społeczna w PRL.

6. Instytucja pomocy społecznej wobec problemów społecznych w skali makro i w mikroskali.

7. Pomoc społeczna w stronę koncepcji: welfare mix, od welfare do workfare.

8. System pomocy społecznej w Polsce.

9. Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce

Literatura obowiązkowa:

1. Brenk M, Chaczko K., Pląsek R., Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018. Podręcznik akademicki, Scholar Warszawa 2018.

2. Firlit-Fesnak G. Męcina J. (red.), Polityka społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2018.

3. Frysztacki K. (red.), Praca socjalna. 30 wykładów., Wydawnictwo PWN, Warszawa 2019.

4. Kaźmierczak T., Łuczyńska M., Wprowadzenie do pomocy społecznej, „Śląsk” Katowice 1998.

5. Kępski Cz., Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.

6. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. „Śląsk”, Katowice 1998.

7. Szmagalski J., Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej – zadania dla pracy socjalnej, (w:) M Łuszczyńska (red.), Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej – doświadczenia polskie i norweskie. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010

Literatura uzupełniająca

1. Brenk. M., Chaczko K., Pląsek R. (red.) Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej, Praca Socjalna, Nr 4, 2019.

2. Chabaj-Wiater , Deinstytucjonalizacja systemu pomocy społecznej szansa na godne życie osób wymagających wsparcia i opieki, Praca Socjalna 3/ 2018.

3. Jarosz M. (red.), Wykluczeni. Wymiar społeczny, materialny i etniczny, Wydawnictwo PAN, Warszawa 2008.

4. Kropotkin P., Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju, Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań 2006.

5. Racław M., Zinstrumentalizowane rodzicielstwo. Rodziny zastępcze - między usługą a odruchem serca. Perspektywa socjologiczna. Akapit, Toruń 2017: Część I. Usługi społeczne jako zjawisko socjologiczne i społeczne.

6. Sajdak W., Filantropia w polskiej myśli i działalności społecznej w pierwszej połowie XIX wieku - wybrane przykłady (w:) Zbyrad T., Krempa B. (red.), Pomoc jako zachowanie prospołeczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 17-30.

7. Wziątek-Staśko A., Wielowymiarowość wykluczenia społecznego - w poszukiwaniu nowych form zjawiska, Społeczeństwo i Edukacja, Nr 1, 2016, s. 7-22: zob.: http://www.humanum.org.pl/pl/czasopisma/miedzynarodowe-studia-humanistyczne/numery-czasopism .

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład, pokaz, dyskusja, metody aktywizujące studenta

NAKŁAD PRACY STUDENTA: godziny kontaktowe - 30 godzin;

przygotowanie do zajęć, lektury - 25 godzin

przygotowanie do egzaminu - 20 godzin

Wykład - zajęcia prowadzone synchronicznie zgornie z harmonogramem zajeć w aplikacji TEAMS; link do zajęć:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a8233dbd7762c4914be62fc0d28a98237%40thread.tacv2/Instytucje%2520Pomocy%2520Spo%25C5%2582ecznej%2520-%2520wyk%25C5%2582ad?groupId=c268133b-f84d-4219-af32-14a186224515&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

punktów ECTS - 3

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

Wiedza: Egzamin pisemny: (25 pytań, w tym 20 pytań zamkniętych i 5 pytań otwartych);

Umiejętności:aktywizujące formy pracy na zajęciach: udział w dyskusji, ; operacjonalizacja wiedzy;

Kompetencje: analiza problemowa; udział w dyskusji, aktywność na zajęciach; operacjonalizacja wiedzy;

Zaliczenie konwersatorium: podstawą do zaliczenia jest wykazanie się przez studenta umiejętnościami i kompetencjami społecznymi

przewidzianymi w efektach uczenia sie.

Wykład:

1. Rozumienie pojęcia instytucja pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych.

2.Polityka społeczna a zabezpieczenie społeczne i pomoc społeczna– relacje pojęciowe i funkcjonalne.

3. Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, subsydiarność.

4. Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich.

5. Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej.

5.1. Przesłania ze świata Starożytności.

5.2. Instytucje pomocy społecznej w Średniowieczu.

5.3. Wpływ Reformacji na pomoc społeczna..

5.4. Początek ery nowożytnej.

5.5. XIX wiek – społeczne konsekwencje rewolucji przemysłowej.

5.6. Dziewiętnastowieczna filantropia,

5.7.Początki i dynamika państwa opiekuńczego

5.8. Polskie tradycje pomocy społecznej

5.9. Początki nowoczesnej pomocy społecznej w Polsce, II Rzeczypospolita.

5.10. Pomoc społeczna w PRL.

6. Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej

Laboratorium/Warsztaty:

1. Polityka społeczna, Pomoc społeczna, praca socjalna – definicje.

2. Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej. Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

3. Znaczenie samorządu terytorialnego w realizacji zadań polityki społecznej państwa.

4. Ośrodki Pomocy Społecznej.

5. Domy Pomocy Społecznej.

6. Instytucjonalne formy wsparcia rodziny.

7. Wsparcie instytucjonalne osób marginalizowanych.

8. Pracownik socjalny jako funkcjonariusz publiczny.

9. Zatrudnienie socjalne jako instytucje wsparcia osób marginalizowanych.

Literatura obowiązkowa

1. Brenk M, Chaczko K., Pląsek R., Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018. Podręcznik akademicki, Scholar Warszawa 2018.

2. Firlit-Fesnak G. Męcina J. (red.), Polityka społeczna, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2018.

3. Grewiński M., Lizut J. (red.), Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej, Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”, Radom 2021

4. Kaźmierczak T., Łuczyńska M., Wprowadzenie do pomocy społecznej, „Śląsk” Katowice 1998.

5. Kępski Cz., Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.

6. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. „Śląsk”, Katowice 1998.

7. Szmagalski J., Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej – zadania dla pracy socjalnej, (w:) M Łuszczyńska (red.), Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej – doświadczenia polskie i norweskie. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010

Literatura uzupełniająca

1. Brenk. M., Chaczko K., Pląsek R. (red.) Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej, Praca Socjalna, Nr 4, 2019.

2. Chabaj-Wiater , Deinstytucjonalizacja systemu pomocy społecznej szansa na godne życie osób wymagających wsparcia i opieki, Praca Socjalna 3/ 2018.

3. Kropotkin P., Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju, Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań 2006

4. Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Wydawnictwo APS, Warszawa 2002;

5. Racław M., Zinstrumentalizowane rodzicielstwo. Rodziny zastępcze - między usługą a odruchem serca. Perspektywa socjologiczna. Akapit, Toruń 2017: Część I. Usługi społeczne jako zjawisko socjologiczne i społeczne.

6. Sajdak W., Filantropia w polskiej myśli i działalności społecznej w pierwszej połowie XIX wieku - wybrane przykłady (w:) Zbyrad T., Krempa B. (red.), Pomoc jako zachowanie prospołeczne, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 17-30.

7. Wilk S., Sposoby radzenia sobie z sytuacją klęski żywiołowej. Studium dostosowania się osób do powodzi w 2010 roku, Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, Nr 4, 2018, zob. http://www.problemypolitykispolecznej.pl/images/czasopisma/41/PPS-41-107-119.pdf

8. Wziątek-Staśko A., Wielowymiarowość wykluczenia społecznego - w poszukiwaniu nowych form zjawiska, Społeczeństwo i Edukacja, Nr 1, 2016, s. 7-22: zob.: http://www.humanum.org.pl/pl/czasopisma/miedzynarodowe-studia-humanistyczne/numery-czasopism .

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład, pokaz, dyskusja, metody aktywizujące studenta

NAKŁAD PRACY STUDENTA: godziny kontaktowe - 30 godzin;

przygotowanie do zajęć, lektury - 25 godzin

przygotowanie do egzaminu - 20 godzin

punktów ECTS - 3

LABORATORIUM/WARSZTATY

+ Informacje o grupie

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny: Wiedza - analiza poprawności opracowania trzech losowo wyznaczonych zagadnień objętych treściami programowymi ze względu zakresy wiedzy przewidziane w efektach uczenia się; Egzamin: ocena poprawności opracowanych pytań egzaminacyjnych w odniesieniu do wiedzy zawartej w ramach wykładu i literatury przedmiotu oraz ćwiczeń.

Zaliczenie konwersatorium: podstawą do zaliczenia jest wykazanie się przez studenta / studentkę umiejętnościami i kompetencjami społecznymi przewidzianymi w efektach uczenia się.

Przedmiot ma 3 ECTS.

• TREŚCI PROGRAMOWE WYKŁADU:

 Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich.

 Pojęcie instytucji pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych.

 Instytucja pomocy społecznej a zabezpieczenie społeczne - związki pojęciowe i funkcjonalne.

 Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, marginalizacja społeczna. Instytucje pomocy społecznej jako podmioty przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

 Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej. Instytucja pomocy społecznej wobec problemów społecznych w skali makro i w mikroskali.

 Aktywizująca pomoc społeczna na tle aktywizującej polityki społecznej. System pomocy społecznej w Polsce.

 Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce. Polityka społeczna, pomoc społeczna, praca socjalna - definicje.

 Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej.

 Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

 Znaczenie samorządu terytorialnego w realizacji zadań polityki społecznej państwa.

 Ośrodki Pomocy Społecznej.

 Domy Pomocy Społecznej.

 Instytucjonalne formy wsparcia rodziny.

 Wsparcie instytucjonalne osób marginalizowanych.

 Zawód pracownika socjalnego i jego społeczna rola w placówkach pomocy społecznej.

Treści programowe ćwiczeń:

 Polityka społeczna, Pomoc społeczna, praca socjalna - definicje i różnice między pojęciami.

 Pojęcie instytucji w wymiarze socjologicznym, prawnym i organizacyjnym.

 Organizacja pomocy społecznej. Pracownik socjalny jako zawód zaufania publicznego.

 Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej.

 Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

 Zadania Ministra w systemie pomocy społecznej państwa.

 Zadania i rola wojewody jako organu administracji publicznej w ramach pomocy społecznej.

 Zadania samorządu terytorialnego w realizacji zadań dotyczących pomocy społecznej (samorządu województwa, powiatu i gminy).

 Ośrodki Pomocy Społecznej. Centra Usług Społecznych.

 Domy Pomocy Społecznej. Pojęcie, rodzaje placówek, organizacja placówek, zmiany w ich funkcjonowaniu.

 Placówki wsparcia dziennego w ramach pomocy społecznej.

 Organizacje na rzecz osób w kryzysie bezdomności.

 Placówki na rzecz rodziny i dziecka.

• Literatura obowiązkowa

1. Brenk. M., Chaczko K., Pląsek R. (red.): Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej. W: „Praca Socjalna”, 2019, nr 4.

2. Brenk M, Chaczko K., Pląsek R.: Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018. Podręcznik akademicki, Scholar, Warszawa 2018.

3. Chabaj-Wiater J. : Deinstytucjonalizacja systemu pomocy społecznej szansa na godne życie osób wymagających wsparcia i opieki. W: „Praca Socjalna” 2018, nr 3, s. 71-84.

4. Grewiński M., Lizut J. (red.): Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej. Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”, Radom 2021.

5. Kaźmierczak T., Łuczyńska M.: Wprowadzenie do pomocy społecznej. „Śląsk”, Katowice 1998.

6. Kępski Cz.: Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.

7. Kropotkin P.: Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju. Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań 2006.

8. Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Wydawnictwo APS, Warszawa 2002.

9. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K.: Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. „Śląsk”, Katowice 1998.

10. Sajdak W.: Filantropia w polskiej myśli i działalności społecznej w pierwszej połowie XIX wieku - wybrane przykłady. W: Zbyrad T., Krempa B. (red.), Pomoc jako zachowanie prospołeczne. Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 17-30.

11. Szmagalski J.: Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej -zadania dla pracy socjalnej. W: M Łuszczyńska (red.): Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej - doświadczenia polskie i norweskie. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010.

12. Wziątek-Staśko A.: Wielowymiarowość wykluczenia społecznego - w poszukiwaniu nowych form zjawiska. W: „Społeczeństwo i Edukacja”, 2016, nr 1, s. 7-22: zob.: http://www.humanum.org.pl/pl/czasopisma/miedzynarodowe-studia-humanistyczne/numery-czasopism.

13. Zalewski D.: Opieka i pomoc społeczna. Dynamika instytucji. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

Literatura obowiązkowa do ćwiczeń:

1. Grudziewska E., Sędzicki M. (red.): Praktyka pracy socjalnej. Difin, Warszawa 2018.

2. Jacek A., Sarnacka E., Miaskowska - Daszkiewicz K.: Domy pomocy społecznej: organizacja i funkcjonowanie. Difin, wydanie 2 (i nowsze), Warszawa 2016.

3. Kruk A.: Instytucje społeczne - organizacja, zarządzanie, wybrane aspekty prawne i gospodarcze. APS, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca do ćwiczeń:

1. Maciejko W.: Instytucje pomocy społecznej. Wydawnictwo Prawnicze Lewis Nexis, Warszawa 2009.

2. Wielgos - Struck R. (red.): Pomoc społeczna w skali lokalnej: doświadczenia i efekty działań wybranych placówek. Uniwersytet Rzeszowski, Wydawnictwo „Mana”, Rzeszów 2004.

Akty prawne (w zakresie istotnych zmian) są aktualizowane na bieżąco i podawane osobom studiującym na zajęciach w ciągu semestru, co skutkuje zmianami w sylabusie również na końcu semestru);

Obowiązkowe:

1. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593) ze zmianami.

2. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 listopada 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej. (Dz. U 2021, poz. 2268). Zmiana aktu - Ustawa z dnia 17 listopada 2021 roku o zmianie ustawy o pomocy społecznej. (Dz. U. 2022, poz. 66).

3. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zrealizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych. (Dz. U. 2019, poz. 1818).

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład, prezentacja multimedialna w Power Point, dyskusja, metody aktywizujące osoby studiujące na ćwiczeniach.

NAKŁAD PRACY Studenta/ Studentki: godziny kontaktowe - 45 godzin; przygotowanie do zajęć, lektury - 25 godzin; przygotowanie do egzaminu - 20 godzin punktów (łącznie 90 godzin), ECTS - 3

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny: Wiedza - analiza poprawności opracowania trzech losowo wyznaczonych zagadnień objętych treściami programowymi ze względu zakresy wiedzy przewidziane w efektach uczenia się;

Zaliczenie konwersatorium: podstawą do zaliczenia jest wykazanie się przez studenta umiejętnościami i kompetencjami społecznymi przewidzianymi w efektach uczenia się.

Nakład pracy studenta:90 godzin na cały przedmiot, godziny kontaktowe - po 30 godzin wykładu i ćwiczeń (60 godzin) oraz przygotowanie się do zajęć, lektury, ocena sposobu interpretacji warunków prawnych i organizacyjnych funkcjonowania organizacji pomocy społecznej. Przedmiot ma 3 ECTS.

• TREŚCI PROGRAMOWE WYKŁADU:

 Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich.

 Pojęcie instytucji pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych.

 Instytucja pomocy społecznej a zabezpieczenie społeczne - związki pojęciowe i funkcjonalne.

 Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, marginalizacja społeczna. Instytucje pomocy społecznej jako podmioty przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

 Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej. Instytucja pomocy społecznej wobec problemów społecznych w skali makro i w mikroskali.

 Aktywizująca pomoc społeczna na tle aktywizującej polityki społecznej. System pomocy społecznej w Polsce.

 Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce. Polityka społeczna, pomoc społeczna, praca socjalna - definicje.

 Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej.

 Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

 Znaczenie samorządu terytorialnego w realizacji zadań polityki społecznej państwa.

 Ośrodki Pomocy Społecznej.

 Domy Pomocy Społecznej.

 Instytucjonalne formy wsparcia rodziny.

 Wsparcie instytucjonalne osób marginalizowanych.

 Zawód pracownika socjalnego i jego społeczna rola w placówkach pomocy społecznej.

Treści programowe ćwiczeń:

 Polityka społeczna, Pomoc społeczna, praca socjalna - definicje i różnice między pojęciami.

 Pojęcie instytucji w wymiarze socjologicznym, prawnym i organizacyjnym.

 Organizacja pomocy społecznej. Pracownik socjalny jako zawód zaufania publicznego.

 Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej.

 Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

 Zadania Ministra w systemie pomocy społecznej państwa.

 Zadania i rola wojewody jako organu administracji publicznej w ramach pomocy społecznej.

 Zadania samorządu terytorialnego w realizacji zadań dotyczących pomocy społecznej (samorządu województwa, powiatu i gminy).

 Ośrodki Pomocy Społecznej. Centra Usług Społecznych.

 Domy Pomocy Społecznej. Pojęcie, rodzaje placówek, organizacja placówek, zmiany w ich funkcjonowaniu.

 Placówki wsparcia dziennego w ramach pomocy społecznej.

 Organizacje na rzecz osób w kryzysie bezdomności.

 Placówki na rzecz rodziny i dziecka.

• Literatura obowiązkowa

1. Brenk. M., Chaczko K., Pląsek R. (red.): Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej. W: „Praca Socjalna”, 2019, nr 4.

2. Brenk M, Chaczko K., Pląsek R.: Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018. Podręcznik akademicki, Scholar, Warszawa 2018.

3. Chabaj-Wiater J. : Deinstytucjonalizacja systemu pomocy społecznej szansa na godne życie osób wymagających wsparcia i opieki. W: „Praca Socjalna” 2018, nr 3, s. 71-84.

4. Grewiński M., Lizut J. (red.): Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej. Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”, Radom 2021.

5. Kaźmierczak T., Łuczyńska M.: Wprowadzenie do pomocy społecznej. „Śląsk”, Katowice 1998.

6. Kępski Cz.: Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.

7. Kropotkin P.: Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju. Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań 2006.

8. Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Wydawnictwo APS, Warszawa 2002.

9. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K.: Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. „Śląsk”, Katowice 1998.

10. Sajdak W.: Filantropia w polskiej myśli i działalności społecznej w pierwszej połowie XIX wieku - wybrane przykłady. W: Zbyrad T., Krempa B. (red.), Pomoc jako zachowanie prospołeczne. Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 17-30.

11. Szmagalski J.: Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej -zadania dla pracy socjalnej. W: M Łuszczyńska (red.): Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej - doświadczenia polskie i norweskie. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010.

12. Wziątek-Staśko A.: Wielowymiarowość wykluczenia społecznego - w poszukiwaniu nowych form zjawiska. W: „Społeczeństwo i Edukacja”, 2016, nr 1, s. 7-22: zob.: http://www.humanum.org.pl/pl/czasopisma/miedzynarodowe-studia-humanistyczne/numery-czasopism.

13. Zalewski D.: Opieka i pomoc społeczna. Dynamika instytucji. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

Literatura obowiązkowa do ćwiczeń:

1. Grudziewska E., Sędzicki M. (red.): Praktyka pracy socjalnej. Difin, Warszawa 2018.

2. Jacek A., Sarnacka E., Miaskowska - Daszkiewicz K.: Domy pomocy społecznej: organizacja i funkcjonowanie. Difin, wydanie 2 (i nowsze), Warszawa 2016.

3. Kruk A.: Instytucje społeczne - organizacja, zarządzanie, wybrane aspekty prawne i gospodarcze. APS, Warszawa 2010.

Literatura uzupełniająca do ćwiczeń:

1. Maciejko W.: Instytucje pomocy społecznej. Wydawnictwo Prawnicze Lewis Nexis, Warszawa 2009.

2. Wielgos - Struck R. (red.): Pomoc społeczna w skali lokalnej: doświadczenia i efekty działań wybranych placówek. Uniwersytet Rzeszowski, Wydawnictwo „Mana”, Rzeszów 2004.

Akty prawne (w zakresie istotnych zmian są aktualizowane na bieżąco i podawane osobom studiującym na zajęciach w ciągu semestru, co skutkuje zmianami w sylabusie również na końcu semestru);

Obowiązkowe:

1. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. 2004 nr 64 poz. 593) ze zmianami.

2. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 listopada 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o pomocy społecznej. (Dz. U 2021, poz. 2268). Zmiana aktu - Ustawa z dnia 17 listopada 2021 roku o zmianie ustawy o pomocy społecznej. (Dz. U. 2022, poz. 66).

3. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zrealizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych. (Dz. U. 2019, poz. 1818).

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład, z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej w Power Pont, dyskusja, metody aktywizujące studenta na ćwiczeniach.

NAKŁAD PRACY STUDENTA: godziny kontaktowe - 45 godzin; przygotowanie do zajęć, lektury - 25 godzin przygotowanie do egzaminu - 20 godzin punktów (łącznie 90 godzin), ECTS - 3