Instytucje pomocy społecznej PS-3F-IPS
Wykład (WYK) Semestr letni dla niestacjonarnych 2022/2023

• Literatura obowiązkowa

1. Brenk. M., Chaczko K., Pląsek R. (red.): Opieka społeczna w II Rzeczpospolitej. W: „Praca Socjalna”, 2019, nr 4.

2. Brenk M, Chaczko K., Pląsek R.: Organizacja pomocy społecznej w Polsce 1918-2018. Podręcznik akademicki, Scholar, Warszawa 2018.

3. Chabaj-Wiater J. : Deinstytucjonalizacja systemu pomocy społecznej szansa na godne życie osób wymagających wsparcia i opieki. W: „Praca Socjalna” 2018, nr 3, s. 71-84.

4. Grewiński M., Lizut J. (red.): Deinstytucjonalizacja w polityce społecznej. Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”, Radom 2021.

5. Kaźmierczak T., Łuczyńska M.: Wprowadzenie do pomocy społecznej. „Śląsk”, Katowice 1998.

6. Kępski Cz.: Idea miłosierdzia a dobroczynność i opieka. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.

7. Kropotkin P.: Pomoc wzajemna jako czynnik rozwoju. Biblioteka Klasyków Anarchizmu, Poznań 2006.

8. Markiewiczowa H., Działalność opiekuńczo-wychowawcza Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności 1814-1914. Wydawnictwo APS, Warszawa 2002.

9. Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K.: Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej. „Śląsk”, Katowice 1998.

10. Sajdak W.: Filantropia w polskiej myśli i działalności społecznej w pierwszej połowie XIX wieku - wybrane przykłady. W: Zbyrad T., Krempa B. (red.), Pomoc jako zachowanie prospołeczne. Wydawnictwo KUL, Lublin 2012, s. 17-30.

11. Szmagalski J.: Deinstytucjonalizacja pomocy społecznej -zadania dla pracy socjalnej. W: M Łuszczyńska (red.): Praca socjalna z osobami marginalizowanymi w społeczności lokalnej - doświadczenia polskie i norweskie. Wydawnictwo APS, Warszawa 2010.

12. Wziątek-Staśko A.: Wielowymiarowość wykluczenia społecznego - w poszukiwaniu nowych form zjawiska. W: „Społeczeństwo i Edukacja”, 2016, nr 1, s. 7-22: zob.: http://www.humanum.org.pl/pl/czasopisma/miedzynarodowe-studia-humanistyczne/numery-czasopism.

13. Zalewski D.: Opieka i pomoc społeczna. Dynamika instytucji. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

Wiedza

zna i rozumie pojęcia instytucji stosowane w pracy socjalnej;

zna psychologiczne i kulturowe czynniki rozwoju pomocy społecznej; historyczne procesy instytucjonalizacji pomocy społecznej; współczesne procesy alokacji zasobów społecznych do rozwiązywania problemów społecznych;

Umiejętności

potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę i rozwiązywać problemy dotyczące instytucji pomocy społecznej;

Kompetencje społeczne

dokonuje krytycznej oceny posiadanej wiedzy; uznaje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu problemów związanych z wykonywaniem zawodu pracownika socjalnego;

Egzamin z całego materiału w formie stacjonarnej, opisowej, 3 pytania problemowe, każde punktowane po 10 punktów, maksimum 30 punktów, minimum 15 punktów czyli 50 % na ocenę dostateczną.

• TREŚCI PROGRAMOWE WYKŁADU:

 Teorie genezy zachowań pomocowych w społecznościach ludzkich.

 Pojęcie instytucji pomocy społecznej w perspektywie nauk społecznych.

 Instytucja pomocy społecznej a zabezpieczenie społeczne - związki pojęciowe i funkcjonalne.

 Kluczowe pojęcia teorii pomocy społecznej: problem społeczny, wykluczenie, marginalizacja społeczna. Instytucje pomocy społecznej jako podmioty przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

 Znaczące wydarzenia w historii instytucji pomocy społecznej. Instytucja pomocy społecznej wobec problemów społecznych w skali makro i w mikroskali.

 Aktywizująca pomoc społeczna na tle aktywizującej polityki społecznej. System pomocy społecznej w Polsce.

 Wybrane problemy pomocy społecznej w Polsce. Polityka społeczna, pomoc społeczna, praca socjalna - definicje.

 Cele, zadania, formy i podmioty instytucjonalnej pomocy społecznej w ramach znowelizowanej ustawy o pomocy społecznej.

 Znaczenie tzw. trzeciego sektora w polityce społecznej państwa.

 Znaczenie samorządu terytorialnego w realizacji zadań polityki społecznej państwa.

 Ośrodki Pomocy Społecznej.

 Domy Pomocy Społecznej.

 Instytucjonalne formy wsparcia rodziny.

 Wsparcie instytucjonalne osób marginalizowanych.

 Zawód pracownika socjalnego i jego społeczna rola w placówkach pomocy społecznej.

W ramach wykładu metody podające, z możliwością dyskusji.