Wybrane zagadnienia historii wychowania

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny

Opis treści programowych:

Wykład:

1. Wychowanie w starożytnej Grecji i w starożytnym Rzymie

2. Wczesne chrześcijaństwo i średniowiecze

3. Edukacja i wychowanie w epoce nowożytnej

4. Czasy Oświecenia

5. Reformy edukacji w Polsce przedrozbiorowej

6. Edukacja i wychowanie pod zaborami

7. Reformy pedagogiczne ,„nowa szkoła”

8. Edukacja i wychowanie w Polsce niepodległej

Ćwiczenia:

1. Wychowanie w Sparcie i w Atenach

2. Pedagogika Sokratesa, Platona i Arystotelesa

3. wychowanie w czasach sredniowiecznych

4. Założenie uniwersytetów, rola Uniwersytetu Krakowskiego

5. Reformy Komisji Edukacji Narodowej

6. J. Dietl „O reformie szkół krajowych”

7. A. Frycz Modrzewski „O wychowaniu dworskim”

8. J. Amos Komeński „Drzwi języków otworzone”

9. J. Jakub Rousseau „Emil”

10. J. H. Pestalozzi „ Jak Gertruda uczy swoje dzieci”

11. Metoda Marii Montessori

12. Reformy szkolne w Polsce w 1932 r,

13. Pedagogika Janusza Korczaka

14. Teorie pedagogiczne Marii Grzegorzewskiej

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA NADOBOWIĄZKOWA

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

METODY KSZTAŁCENIA

wykład – metoda podająca (z prezentacją)

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Liczba godzin kontaktowych - 45 h

Przygotowanie się do zajęć - 15 h

Przygotowanie się do egzaminu - 40 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny

Opis treści programowych:

Wykład:

1. Wychowanie helleńskie i rzymskie

2. Oświata i wychowanie w czasach średniowiecznych

3. Edukacja i wychowanie w czasach nowożytnych

4. Czasy Oświecenia

5. Reformy edukacji w Polsce przedrozbiorowej

6. Edukacja i wychowanie pod zaborami

7. Reformy pedagogiczne, „nowa szkoła”

8. Edukacja i wychowanie w Polsce niepodległej

9. Pedagogika Janusza Korczaka i Marii Grzegorzewskie

Ćwiczenia:

1. 1. Wychowanie w Sparcie i w Atenach

2. Pedagogika Sokratesa, Platona i Arystotelesa

3. Powstanie Uniwersytetów w Europie, rola Uniwersytetu Krakowskiego

4. Reformy A. Wielopolskiego

5. Komisja Edukacji Narodowej i jej reformy

6. Pedagogika Marii Montessori

7. Pedagogika „mądrej miłości” Janusza Korczaka

8. Teoria i praktyka pedagogiczna Marii Grzegorzewskiej

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA NADOBOWIĄZKOWA

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

METODY KSZTAŁCENIA

wykład – metoda podająca (z prezentacją)

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Liczba godzin kontaktowych - 24 h

Przygotowanie się do zajęć - 16 h

Przygotowanie się do egzaminu - 60 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Wykład:

Wykonanie prac samodzielnych związanych z treściami programowymi przedmiotu i omówienie ich na zaliczeniu ustnym.

Prace można wybrać spośród propozycji podanych na czacie zespołu TEAMS (kod i link do zespołu jest w informacjach o grupie wykładowej w rubryce "Uwagi").

Ćwiczenia:

Obecność.

OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH

Wykład:

1. Wprowadzenie do zajęć: intencje, cele, zasady współpracy. Krótka historia liczbowych ocen szkolnych. (Nie)ocenianie przeszłości.

2. Wprowadzenie do przedmiotu: interdyscyplinarność historii wychowania (pogranicze nauk humanistycznych - dyscyplina historia i nauk społecznych - dyscyplina pedagogika).

3. Wychowanie jako praktyka społeczna w starożytnej Grecji: agoge. Koncepcja pedagogiczna Sokratesa.

4. Wychowanie jako praktyka społeczna w starożytnym Rzymie: patriarchat.

5. Wychowanie jako praktyka społeczna w średniowieczu: homo ludens.

6. Wychowanie jako praktyka społeczna w renesansie: elita a lud.

Koncepcja pedagogiczna Vittorina da Feltre.

7. Wychowanie jako praktyka społeczna w Polsce w I poł. XVIII w.: próby ratowania państwa przez wychowanie elit.

Koncepcja pedagogiczna Stanisława Konarskiego.

8. Wychowanie jako praktyka społeczna w Polsce XIX wieku: ratowanie polskości w warunkach porozbiorowych. Koncepcja pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej.

9. Wychowanie jako praktyka społeczna w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego: budowanie tożsamości i troska o suwerenność. Koncepcje pedagogiczne: narodowa i państwowa.

Ćwiczenia:

1. Zapoznanie się ze sobą nawzajem, z przedmiotem i z zajęciami: czym będziemy się zajmować, po co i w jaki sposób.

2. Przeszłość, która ma dla nas znaczenie.

3. Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku.

4. Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy fizycznej.

5. Średniowieczna świadomość nieuchronności śmierci i swoboda w wyrażaniu uczuć.

6. Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.; przemoc psychiczna i rywalizacja w szkołach dawniej i dziś.

7. Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau.

8. Wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

9. XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

10. Szkolnictwo dla Polaków pod zaborem rosyjskim; romantycy i pozytywiści.

11. Szkolnictwo dla Polaków pod zaborem pruskim; Kulturkampf, strajk dzieci we Wrześni.

12. Szkolnictwo dla Polaków w zaborze austriackim; galicyjskie wspomnienia szkolne.

13. Szkolnictwo i wychowanie dziewcząt na wsi w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego; pamiętnik chłopki.

14. Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

15. Podsumowanie procesu i efektów uczenia się.

Literatura obowiązkowa

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura uzupełniająca

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Pamiętniki chłopów, t. 1-2, Warszawa 1935-1936.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Zagrodzka A., Vittorino da Feltre – pedagog z XV wieku, Warszawa 2014.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 45 h

Przygotowanie się do zajęć - 5 h

Przygotowanie prac samodzielnych na zaliczenie wykładów - 50 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny

Opis treści programowych:

Wykład:

1. Wychowanie helleńskie i rzymskie

2. Oświata i wychowanie w czasach średniowiecznych

3. Edukacja i wychowanie w czasach nowożytnych

4. Czasy Oświecenia

5. Reformy edukacji w Polsce przedrozbiorowej

6. Edukacja i wychowanie pod zaborami

7. Reformy pedagogiczne, „nowa szkoła”

8. Edukacja i wychowanie w Polsce niepodległej

9. Pedagogika Janusza Korczaka i Marii Grzegorzewskie

10. Wychowanie w państwach totalitarnych, nazizm faszyzm, komunizm.

Ćwiczenia:

1. 1. Wychowanie w Sparcie i w Atenach

2. Pedagogika Sokratesa, Platona i Arystotelesa

3. Powstanie Uniwersytetów w Europie, rola Uniwersytetu Krakowskiego

4. Reformy A. Wielopolskiego

5. Komisja Edukacji Narodowej i jej reformy

6. Pedagogika Marii Montessori

7. Pedagogika „mądrej miłości” Janusza Korczaka

8. Teoria i praktyka pedagogiczna Marii Grzegorzewskiej

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA uzupełniająca:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

METODY KSZTAŁCENIA

wykład – metoda podająca (z prezentacją)

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Liczba godzin kontaktowych - 24 h

Przygotowanie się do zajęć - 16 h

Przygotowanie się do egzaminu - 60 h

Liczba punktów ECTS - 4