Metody terapii niedyrektywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- egzamin końcowy z treści realizowanych w trakcie wykładów,

- przygotowanie prac cząstkowych w trakcie ćwiczeń,

- obecność i aktywność w trakcie ćwiczeń, udział w prowadzonej dyskusji i ćwiczeniach.

Wykłady

Wprowadzenie w zagadnienia terapii niedyrektywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: założenia, cele, zasady prowadzenia terapii.

Metody psychologiczno-pedagogiczne stosowane w terapii osób z ASD, a praktyka oparta na dowodach (evidence base practice), doniesienia z badań międzynarodowych.

Miejsce metod niedyrektywnych w polskim systemie oświaty, pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Łączenie czy wykluczanie się wątków dyrektywności i niedyrektywności? Stanowiska badaczy.

Analiza wybranych podejść: Attention Autism.

Planowanie pracy z dzieckiem; wgląd w prowadzenie terapii; dokumentacja procesu terapeutycznego: za podejściem H. Olechnowicz.

Przygotowanie do współpracy oraz współdziałanie środowiska rodzinnego, przedszkola/szkoły dziecka oraz innych podmiotów zaangażowanych w proces terapii dziecka/ucznia w modelu terapii niedyrektywnej.

Ćwiczenia

1)Prezentacja modeli niedyrektywnych:

• Growth through Play,

• Son Rise-Metoda Opcji,

• Model DIR/Floortime,

• Metoda RDI – Metoda Rozwoju Relacji,

• Terapia Handle,

• podejście i model pracy H. Olechnowicz.

2)Planowanie pracy z dzieckiem;

a)wgląd w zagadnienia prowadzenia terapii wybraną metodą niedyrektywną; dokumentacja procesu terapeutycznego,

b) założenia prowadzenie obserwacji, nagrywanie próbek zdarzeń oraz interpretacja, wnioski.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Bluestone, J. (2010). Materia AUTYZMU. Łączenie wątków w spójną teorię. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Gardziel, A., Ozaist, P., Sitnik, E. (2015). Metoda 3i w terapii zaburzeń spektrum autystycznego. Psychoterapia 1 (172), s. 37-45.

Greenspan, S.I., Wieder, S. (2014). Dotrzeć do dziecka z autyzmem. Jak pomóc dzieciom nawiązywać relacje, komunikować się i myśleć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gutstein, S.E. (2012). Księga RDI. Wytyczne nowych ścieżek w autyzmie, zespole Aspergera i PDD z Programem Rozwoju Relacji. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Kaufman, R.K. (2016). Autyzm przełom w podejściu. program Son-Rise, który pomógł rodzinom na całym świecie. Białystok: Wydawnictwo Vivante.

Kosecka, C. (2019). Attention Autism - nieodparte zaproszenie do nauki. Autyzm (19), s. 13-19.

Michałowska, K., Motyl-Słowicka, P. (2018). Wspieranie i kierowanie rozwojem dziecka w procesie budowania relacji. Autyzm (18), s. 37-40.

Olechnowicz, H. Krawczyk, F. (2012). Dynamika rozwoju chłopca z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Olechnowicz, H., Wiktorowicz, R. (2013). Dziecko z autyzmem : wyzwalanie potencjału rozwojowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ozaist, P. (2014). Metoda 3i i intensywny program pomocy terapeutycznej. W: A. Prokopiak, Niedyrektywność i relacja. Terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, s. 45-59.

Rogers, S.J., Dawson, G., Vismara, L. A. (2014). Metoda Wczesnego Startu dla dziecka z autyzmem (ESDM) Jak wykorzystywać codzienne aktywności, aby pomóc dzieciom tworzyć więzi, komunikować się i uczyć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Waligórska, A., Kucharczyk, S., Waligórski, M., Kuncewicz-Sosnowska, K., Kalisz, K., Odom, S. L. (2019). Zintegrowany model terapii autyzmu opartej na dowodach – model National Professional Development Centeron Autism Spectrum Disorders (NPDC). Psychiatria, 53(4): 753–770.

LITERATURA UZUPEŁNIJĄCA:

Kosecka, C. Kosewska, B. (2019). Wspieranie rozwoju koncentracji uwagi oraz umiejętności społecznych dzieci z autyzmem za pomocą programu Attention Autism. Szkoła Specjalna. (80), 1, s. 48-56.

Rogers, S.J., Dawson, G. (2015). Early Start Denver Model dla małych dzieci z autyzmem. Wspieranie komunikacji, uczenia się i rozwoju społecznego. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Metody kształcenia: wykład, metoda ćwiczeniowa, prezentacja, studium przypadku, praca z materiałami źródłowymi.

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe – 45 godz. (15 godz. wykład, 30 godz. ćwiczenia)

Przygotowanie się do egzaminu: 20 godz.

Zapoznanie z literaturą przedmiotu: 20 godz.

Przygotowanie prac cząstkowych: 20 godz.

---------------------------------------------------------------

Liczba punktów ECTS: 4 ECTS

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- egzamin końcowy z treści realizowanych w trakcie wykładów oraz ćwiczeń,

- przygotowanie prac cząstkowych w trakcie ćwiczeń

- obecność i aktywność w trakcie ćwiczeń, udział w prowadzonej dyskusji i ćwiczeniach.

Wykłady

Wprowadzenie w zagadnienia terapii niedyrektywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: założenia, cele, zasady prowadzenia terapii.

Metody psychologiczno-pedagogiczne stosowane w terapii osób z ASD, a praktyka oparta na dowodach (evidence base practice), doniesienia z badań międzynarodowych.

Miejsce metod niedyrektywnych w polskim systemie oświaty, pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Łączenie czy wykluczanie się wątków dyrektywności i niedyrektywności? Stanowiska badaczy.

Analiza wybranych podejść: Attention Autism.

Planowanie pracy z dzieckiem; wgląd w prowadzenie terapii; dokumentacja procesu terapeutycznego: za podejściem H. Olechnowicz.

Przygotowanie do współpracy oraz współdziałanie środowiska rodzinnego, przedszkola/szkoły dziecka oraz innych podmiotów zaangażowanych w proces terapii dziecka/ucznia w modelu terapii niedyrektywnej.

Ćwiczenia

1)Prezentacja modeli niedyrektywnych:

• Growth through Play,

• Son Rise-Metoda Opcji,

• Model DIR/Floortime,

• Metoda RDI – Metoda Rozwoju Relacji,

• Terapia Handle,

• podejście i model pracy H. Olechnowicz.

2)Planowanie pracy z dzieckiem;

a)wgląd w zagadnienia prowadzenia terapii wybraną metodą niedyrektywną; dokumentacja procesu terapeutycznego,

b) założenia prowadzenie obserwacji, nagrywanie próbek zdarzeń oraz interpretacja, wnioski.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Bluestone, J. (2010). Materia AUTYZMU. Łączenie wątków w spójną teorię. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Gardziel, A., Ozaist, P., Sitnik, E. (2015). Metoda 3i w terapii zaburzeń spektrum autystycznego. Psychoterapia 1 (172), s. 37-45.

Greenspan, S.I., Wieder, S. (2014). Dotrzeć do dziecka z autyzmem. Jak pomóc dzieciom nawiązywać relacje, komunikować się i myśleć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gutstein, S.E. (2012). Księga RDI. Wytyczne nowych ścieżek w autyzmie, zespole Aspergera i PDD z Programem Rozwoju Relacji. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Kaufman, R.K. (2016). Autyzm przełom w podejściu. program Son-Rise, który pomógł rodzinom na całym świecie. Białystok: Wydawnictwo Vivante.

Kosecka, C. (2019). Attention Autism - nieodparte zaproszenie do nauki. Autyzm (19), s. 13-19.

Michałowska, K., Motyl-Słowicka, P. (2018). Wspieranie i kierowanie rozwojem dziecka w procesie budowania relacji. Autyzm (18), s. 37-40.

Olechnowicz, H. Krawczyk, F. (2012). Dynamika rozwoju chłopca z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Olechnowicz, H., Wiktorowicz, R. (2013). Dziecko z autyzmem : wyzwalanie potencjału rozwojowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ozaist, P. (2014). Metoda 3i i intensywny program pomocy terapeutycznej. W: A. Prokopiak, Niedyrektywność i relacja. Terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, s. 45-59.

Rogers, S.J., Dawson, G., Vismara, L. A. (2014). Metoda Wczesnego Startu dla dziecka z autyzmem (ESDM) Jak wykorzystywać codzienne aktywności, aby pomóc dzieciom tworzyć więzi, komunikować się i uczyć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Waligórska, A., Kucharczyk, S., Waligórski, M., Kuncewicz-Sosnowska, K., Kalisz, K., Odom, S. L. (2019). Zintegrowany model terapii autyzmu opartej na dowodach – model National Professional Development Centeron Autism Spectrum Disorders (NPDC). Psychiatria, 53(4): 753–770.

LITERATURA UZUPEŁNIJĄCA:

Kosecka, C. Kosewska, B. (2019). Wspieranie rozwoju koncentracji uwagi oraz umiejętności społecznych dzieci z autyzmem za pomocą programu Attention Autism. Szkoła Specjalna. (80), 1, s. 48-56.

Rogers, S.J., Dawson, G. (2015). Early Start Denver Model dla małych dzieci z autyzmem. Wspieranie komunikacji, uczenia się i rozwoju społecznego. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Kod zespołu w aplikacji Teams:

8xupj74

Metody kształcenia: wykład, metoda ćwiczeniowa, prezentacja, studium przypadku, praca z materiałami źródłowymi.

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe – 45 godz. (15 godz. wykład, 30 godz. ćwiczenia)

Przygotowanie się do egzaminu: 20 godz.

Zapoznanie z literaturą przedmiotu: 20 godz.

Przygotowanie prac cząstkowych: 20 godz.

---------------------------------------------------------------

Liczba punktów ECTS: 4 ECTS

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- egzamin końcowy z treści realizowanych w trakcie wykładów oraz ćwiczeń,

- przygotowanie prac cząstkowych (prezentacja, nagranie, algorytm postępowania) ,

- obecność i aktywność w trakcie ćwiczeń, udział w prowadzonej dyskusji i ćwiczeniach.

Wykłady

Wprowadzenie w zagadnienia terapii niedyrektywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: założenia, cele, zasady prowadzenia terapii.

Metody psychologiczno-pedagogiczne stosowane w terapii osób z ASD, a praktyka oparta na dowodach (evidence base practice), doniesienia z badań międzynarodowych.

Miejsce metod niedyrektywnych w polskim systemie oświaty, pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Łączenie czy wykluczanie się wątków dyrektywności i niedyrektywności? Stanowiska badaczy.

Analiza wybranych podejść: Attention Autism.

Planowanie pracy z dzieckiem; wgląd w prowadzenie terapii; dokumentacja procesu terapeutycznego: za podejściem H. Olechnowicz.

Przygotowanie do współpracy oraz współdziałanie środowiska rodzinnego, przedszkola/szkoły dziecka oraz innych podmiotów zaangażowanych w proces terapii dziecka/ucznia w modelu terapii niedyrektywnej.

Ćwiczenia

1)Prezentacja modeli niedyrektywnych:

• Growth through Play,

• Son Rise-Metoda Opcji,

• Model DIR/Floortime,

• Metoda RDI – Metoda Rozwoju Relacji,

• Terapia Handle,

• podejście i model pracy H. Olechnowicz.

2)Planowanie pracy z dzieckiem;

a)wgląd w zagadnienia prowadzenia terapii wybraną metodą niedyrektywną; dokumentacja procesu terapeutycznego,

b) założenia prowadzenie obserwacji, nagrywanie próbek zdarzeń oraz interpretacja, wnioski.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Bluestone, J. (2010). Materia AUTYZMU. Łączenie wątków w spójną teorię. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Gardziel, A., Ozaist, P., Sitnik, E. (2015). Metoda 3i w terapii zaburzeń spektrum autystycznego. Psychoterapia 1 (172), s. 37-45.

Greenspan, S.I., Wieder, S. (2014). Dotrzeć do dziecka z autyzmem. Jak pomóc dzieciom nawiązywać relacje, komunikować się i myśleć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gutstein, S.E. (2012). Księga RDI. Wytyczne nowych ścieżek w autyzmie, zespole Aspergera i PDD z Programem Rozwoju Relacji. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Kaufman, R.K. (2016). Autyzm przełom w podejściu. program Son-Rise, który pomógł rodzinom na całym świecie. Białystok: Wydawnictwo Vivante.

Kosecka, C. (2019). Attention Autism - nieodparte zaproszenie do nauki. Autyzm (19), s. 13-19.

Michałowska, K., Motyl-Słowicka, P. (2018). Wspieranie i kierowanie rozwojem dziecka w procesie budowania relacji. Autyzm (18), s. 37-40.

Olechnowicz, H. Krawczyk, F. (2012). Dynamika rozwoju chłopca z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Olechnowicz, H., Wiktorowicz, R. (2013). Dziecko z autyzmem : wyzwalanie potencjału rozwojowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ozaist, P. (2014). Metoda 3i i intensywny program pomocy terapeutycznej. W: A. Prokopiak, Niedyrektywność i relacja. Terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Warszawa: Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, s. 45-59.

Rogers, S.J., Dawson, G., Vismara, L. A. (2014). Metoda Wczesnego Startu dla dziecka z autyzmem (ESDM) Jak wykorzystywać codzienne aktywności, aby pomóc dzieciom tworzyć więzi, komunikować się i uczyć. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Waligórska, A., Kucharczyk, S., Waligórski, M., Kuncewicz-Sosnowska, K., Kalisz, K., Odom, S. L. (2019). Zintegrowany model terapii autyzmu opartej na dowodach – model National Professional Development Centeron Autism Spectrum Disorders (NPDC). Psychiatria, 53(4): 753–770.

LITERATURA UZUPEŁNIJĄCA:

Kosecka, C. Kosewska, B. (2019). Wspieranie rozwoju koncentracji uwagi oraz umiejętności społecznych dzieci z autyzmem za pomocą programu Attention Autism. Szkoła Specjalna. (80), 1, s. 48-56.

Rogers, S.J., Dawson, G. (2015). Early Start Denver Model dla małych dzieci z autyzmem. Wspieranie komunikacji, uczenia się i rozwoju społecznego. Warszawa: fundacja rozwiązać autyzm.

Link do zespołu w aplikacji Teams:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3AG0uV0cqw9PTt9ie5O2diH2sFjjybV8yb0FuDuMVLtUM1%40thread.tacv2/conversations?groupId=f9f90221-9a02-4221-a67a-e962f9a6e414&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Metody kształcenia: wykład, metoda ćwiczeniowa, prezentacja, studium przypadku, praca z materiałami źródłowymi.

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe – 45 godz. (15 godz. wykład, 30 godz. ćwiczenia)

Przygotowanie się do egzaminu: 20 godz.

Zapoznanie z literaturą przedmiotu: 20 godz.

Przygotowanie prac cząstkowych: 20 godz.

---------------------------------------------------------------

Liczba punktów ECTS: 4 ECTS

Wykład: egzamin: test sprawdzający wiedzę

Ćwiczenia:

- aktywność na zajęciach,

- przygotowanie prac cząstkowych,

- kolokwium,

- udział w hospitacjach.

Wykład

1. Autystyczne spectrum zaburzeń – omówienie zaburzenia, przyczyny, epidemiologia.

2. Typologia osób z autyzmem w ujęciu L. Wing i G. Gould oraz O. S. Nikolskiej.

3. Wątki niedyrektywności i dyrektywności w podejściach terapeutycznych.

4. Wprowadzenie w zagadnienia terapii niedyrektywnej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu: założenia, cele, zasady prowadzenia terapii.

5. Kwestie etyczne w podejściach terapeutycznych.

6. Edukacja i terapia.

7. Praca z rodzicami pacjentów z ASD.

8. Metody psychologiczno-pedagogiczne stosowane w terapii osób z ASD, a praktyka oparta na dowodach (evidence base practice).

Ćwiczenia

1. Prezentacja modeli niedyrektywnych: EMDR, Ruch Rozwijający V. Sherborne, Programy aktywności M. i CH. Knill, EMDR, integracja sensoryczna SI, Growth trough Play, SonRise (metoda opcji), Handle, model DIR/Floortime S. Greenspana, model H. Olechnowicz, podejście 3i, arteterapia, metoda M. Montessori.

2. Planowanie pracy z dzieckiem - dokumentacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego.

3. Przygotowanie do współpracy oraz współdziałanie środowiska rodzinnego, przedszkola/szkoły dziecka oraz innych podmiotów zaangażowanych w proces terapii dziecka/ucznia w modelu terapii niedyrektywnej.

4. Zachowania będące wyzwaniem (np. agresja, autoagresja, stimy) – postępowanie terapeutyczne.

5. Przeciążenie sensoryczne: meltdown, shutdown. Regres.

6. Analiza indywidualnych przypadków – przygotowanie programu wsparcia, opracowanie zaleceń do domu, do placówki.

7. Syndrom wypalania się sił u rodziców i terapeutów.

8. Spotkania osobiste z rodzicami i osobami z ASD.

9. T. Grandin, D. Williams, L. Jackson – osoby dorosłe z ASD i ich spojrzenie na proces terapii.

obowiązkowa

1. Danielewicz D., Pisula E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem, Wydawnictwo APS, Warszawa.

2. Delacato C. (1999). Dziwne niepojęte. Autystyczne dziecko. Warszawa: Fundacja Synapsis

3. Faherty, C. (2016). Autyzm... Co to dla mnie znaczy? : podręcznik z ćwiczeniami dla dzieci i dorosłych ze spektrum autyzmu. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

4. Jackson L., (2005). Świry, dziwadła i Zespół Aspergera. Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, Warszawa.

5. Kielin, J., Klimek-Markowicz, K. (2013). Krok po kroku. Nauczanie i terapia dzieci z umiarkowaną, znaczną i głęboką niepełnosprawnością intelektualną. Sopot. GWP

6. Maas V. (2005). Uczenie się przez zmysły, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa

7. Olechnowicz H., Wiktorowicz R., (2012). Dziecko z autyzmem. Wyzwalanie potencjału rozwojowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

8. Olechnowicz H. (2004). Wokół autyzmu: fakty, skojarzenie, refleksje. Warszawa: Wydaw. Szkolne i Pedagogiczne.

9. Piszczek M. (1997). Terapia zabawą, terapia przez sztukę: (wybrane zagadnienia i metody). Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno -Pedagogicznej MEN.

10. Piszczek M. (2013). Autyści. Jak odbierają i rozumieją świat. Warszawa: Kompendium.

11. Piszczek M. (2018). Autyści. Indywidualne i grupowe metody terapii. Zajęcia adresowane do rodziców. Warszawa: Wydawnictwo ES.

12. Williams D.(2005). Nikt nigdzie. Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna, Warszawa

13. Wiśniewska, M. (2022). Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Poradnik dla rodziców i terapeutów. Kraków. Oficyna Wyd. IMPULS

Uzupełniająca

1. Kaczan T., Śmigiel R. (2012). Wczesna interwencja i wspomagania rozwoju dzieci z chorobami genetycznymi. Kraków: IMPULS.

2. Kaja B. (2003). (red). Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja. Psychokorekta. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.

3. Kaja B. (2001). Zarys terapii dziecka. Bydgoszcz: WSP

4. Pisula E., (2007). Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa. Wyd. UW

5. Plichta, P., Jagoszewska I. i in. (2018). Specjalne potrzeby edukacyjne uczniów z niepełnosprawnościami. Kraków. Oficyna Wyd. IMPULS

6. Wiśniewska M. (2013). Ćwiczenia językowe cz. 1. Propozycje zadań dla dzieci i dorosłych z zaburzeniami w komunikacji językowej. Gdańsk: Harmonia.

7. Wiśniewska M. (2014). Sensoryczny Bruno. Historia chłopca z nadwrażliwością systemów zmysłowych. Warszawa: EMPIS.

8. Wiśniewska M. (2014). Ćwicz razem z Brunem – karty praksji dla dzieci. Warszawa: Empis.

9. Wiśniewska M. (2015). Profil sensoryczny dziecka. Gdańsk: PTP-P.

10. Wiśniewska M. (2015). Ćwicz razem z Łucją i Brunem – aktywności czuciowo-przedsionkowe. Warszawa: Empis.

11. Wiśniewska M. (2016). Ćwiczenia językowe cz. 2. Propozycje zadań dla dzieci i dorosłych z zaburzeniami w komunikacji językowej. Gdańsk: Harmonia.

12. Wiśniewska M. (2017). Karty posturalne. Gdańsk: Harmonia.

13. Wiśniewska M. (2017). Dyspraktyczna Łucja - historia sensoryczna dziewczynki z trudnościami w planowaniu ruchów. Warszawa: Empis.