Psychologia rozwoju dzieci i młodzieży ze SPE
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | SP-PDI |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Psychologia rozwoju dzieci i młodzieży ze SPE |
Jednostka: | Instytut Pedagogiki Specjalnej |
Grupy: |
Obowiązkowe dla stud. podyplomowych: edukacja integracyjna i włączająca |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
3.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Efekty uczenia się: |
Wiedza: - Zna i rozumie psychologiczne uwarunkowania rozwoju dzieci i młodzieży: środowisko rozwoju – strukturę i konsekwencje, czynniki zakłócające proces rozwoju, konsekwencje niepunktualności wydarzeń życiowych, mechanizm adaptacji i trudności przystosowawczych, zaburzenia i opóźnienia rozwojowe, wyzwania rozwojowe, koncepcje jakości życia i dobrostanu; - Zna i rozumie psychologiczne uwarunkowania kształcenia dzieci i młodzieży: proces uczenia się w kontekście specjalnych potrzeb edukacyjnych, uwarunkowania i konsekwencje motywacji do uczenia się i osiągnięć, powodzenia i niepowodzenia szkolne – przyczyny i skutki; koncepcję zrównoważonego rozwoju; sytuację szkolną ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; psychologiczne mechanizmy przebiegu i oceny efektów procesu uczenia się uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; sposoby identyfikacji uzdolnień ucznia; zagadnienie pomocy psychologicznej dla ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; sposoby wspomagania osób pracujących z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; - Zna i rozumie podstawy psychologii wychowawczej i psychoprofilaktyki: proces wychowawczy w kontekście wyzwań rozwojowych dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, psychologiczne wymiary interakcji wychowawczej oraz strategii oddziaływań wychowawczych, wychowanie do wartości i odpowiedzialności, kształtowanie postaw prospołecznych, kompetencje emocjonalno-społeczne (rozwój, zakłócenia, diagnoza, warunki i możliwości kształtowania), źródła niedostosowania społecznego i diagnozę jego ryzyka, psychologiczne konsekwencje zaniedbań środowiskowych, trudności wychowawcze i adaptacyjne wynikające ze zmiany środowiska życia, założenia profilaktyki uniwersalnej i selektywnej, postawy i style wychowawcze; - Zna i rozumie podstawy psychologii rehabilitacji: zagadnienia niepełnosprawności i rehabilitacji, niepełnosprawności w kontekście zdrowia, niepełnosprawności z perspektywy rozwojowej, potrzeb dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami i chorobami przewlekłymi, psychologicznych konsekwencji niepełnosprawności fizycznej i intelektualnej oraz choroby przewlekłej, problemów życiowych i możliwości rozwojowych dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami oraz z chorobami przewlekłymi; istotę i psychospołeczne konsekwencje widocznej i niewidocznej niepełnosprawności lub choroby przewlekłej; psychologiczne mechanizmy postrzegania własnej niepełnosprawności i choroby przewlekłej; zagadnienie niepełnosprawności i choroby przewlekłej w kontekście obrazu siebie i społecznego postrzegania dzieci i młodzieży; procesy stereotypizacji, stygmatyzacji i automarginalizacji; psychospołeczną adaptację do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą – zmiany rozwojowe, istotę i uwarunkowania satysfakcjonującej jakości życia; pozytywne aspekty rozwojowe w kontekście niepełnosprawności i choroby przewlekłej; zewnętrzne i wewnętrzne zasoby w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością lub chorobą przewlekłą; tradycyjne i współczesne podejścia w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą; znaczenie udziału w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością – pojęcie samotroski i partnerstwa w procesie oddziaływań terapeutyczno-rehabilitacyjnych; formy wsparcia psychologicznego dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami i z chorobami przewlekłymi; zasady wspomagania rozwoju twórczości i zainteresowań. Umiejętności: - Potrafi analizować zjawiska, zależności, związki i problemy zachodzące w obszarze procesu nauczania-uczenia się dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, odwołując się do wiedzy psychologicznej; - Potrafi omówić psychologiczny kontekst procesu wychowania dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; - Potrafi opisać przebieg procesu psychospołecznej adaptacji do życia z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą w kontekście uzyskania satysfakcjonującej jakości życia, odwołując się do wybranych koncepcji psychologicznych; - Potrafi identyfikować zewnętrzne i wewnętrzne zasoby kluczowe w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością lub chorobą przewlekłą. Kompetencje społeczne: - Jest gotów do korzystania z wiedzy z zakresu psychologii rehabilitacji i niepełnosprawności w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii psychologów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązywaniem problemów; - Jest gotów do prezentowania właściwej postawy wobec uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2019-10-01 - 2020-02-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Kornelia Czerwińska, Marta Pągowska | |
Prowadzący grup: | Kornelia Czerwińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Egzamin | |
Skrócony opis: |
Sposób pomiaru efektów kształcenia: Obecność i aktywność na zajęciach Egzamin pisemny |
|
Pełny opis: |
1. Rodzaje i obszary zmian rozwojowych. Niepełnosprawność w perspektywie rozwojowej. Nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście koncepcji L. Wygotskiego. Koncepcja L. Wygotskiego a założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz formułowanie celów i dobór form wspomagania ich rozwoju. 2. Psychologiczne konsekwencje choroby przewlekłej i różnych rodzajów niepełnosprawności dla rozwoju i funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dzieci i młodzieży. Specjalne potrzeby edukacyjne a realizacja zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa i adolescencji wg koncepcji R. J. Havighursta. 3. Rodzaje sytuacji trudnych doświadczanych przez uczniów z SPE w świetle badań naukowych. Formy pomocy psychologicznej dla uczniów z SPE doświadczających sytuacji trudnych. 4. Psychologiczny kontekst procesu wychowania dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – specyfika adaptacji do wrodzonej vs. nabytej niepełnosprawności, kształtowanie się obrazu siebie, zasoby odpornościowe. Formy pracy psychologicznej z rodziną ucznia z SPE – najczęstsze trudności i strategie zaradcze. 5. Tradycyjne i współczesne podejścia w psychologii rehabilitacji osób z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą. Zasoby zewnętrzne i wewnętrzne w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością lub chorobą przewlekłą. |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: Borecka-Biernat, D., Kurtek, P., Woźniak-Krakowian, A. (2018). Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych. Warszawa: Difin – część druga Radzenie sobie młodzieży z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych. Brzezińska A., Jabłoński S., Ziółkowska B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37–52. Jabłoński, S. (2001). Być bliżej dziecka. Efektywne nauczanie w ujęciu rozwojowym. Forum Oświatowe, 2 (25), 43-59. Majewicz, P. (2015). Pozytywna psychologia rehabilitacji jako teoretyczno-praktyczna realizacja paradygmatu pozytywnego ukierunkowania. W: J. Głodkowska (red.), Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności (s. 25-42). Warszawa: Wydawnictwo APS. Pilecka W., Bidziński, K. (red.) (2008). O poznawaniu siebie i świata przez dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Kielce: Wydawnictwo UHP. Literatura uzupełniająca: Gałkowski, T. (2003). Dzieci niepełnosprawne w programach oddziaływań wychowawczych i rehabilitacyjnych. W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 27-53). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN. Grochowska, J. (2003). Rola psychologa w procesie przygotowywania dziecka z zaburzeniami rozwoju do funkcjonowania w systemie szkolnym (ze szczególnym uwzględnieniem autyzmu). W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 55-72). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN. Konarska, J. (2016). Wieloznaczność pojęć i wielorakość zadań w analizie psychospołecznego kontekstu dojrzewania z niepełnosprawnością. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 3(33), 59-78. Konieczna, I. (2017). Zasoby osobiste i społeczne człowieka w sytuacji doświadczania choroby przewlekłej. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 4(38), 57-73. Kowalik, S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Kowalik, S. (2016). Psychologia niepełnosprawności i rehabilitacja psychologiczna. W: L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna (s. 541-554). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Łukasiewicz, A. (2016). Psychospołeczne korelaty radzenia sobie w sytuacjach trudnych osób z niepełnosprawnością. Lublin: UMCS. Wojciechowski, F. (2007). Niepełnosprawność. Rodzina. Dorastanie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”. Żelazkowska, M. (2016). „Cienie i blaski” funkcjonowania dziecka przewlekle chorego w szkole – psychopedagogiczne podejście do problemu. W: W. Wójcik, J. Golonka-Legut, A. Wąsiński (red.), Doświadczanie niepełnosprawności i choroby przewlekłej w perspektywie jednostki i rodziny (s. 64-76). Warszawa: WSP. |
|
Uwagi: |
Metody kształcenia: wykład, objaśnienie z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych, dyskusja, analiza przypadków NAKŁAD PRACY STUDENTA: Godziny kontaktowe: wykłady i ćwiczenia - 30 godz. Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 godz. Przygotowanie się do egzaminu - 25 godz. ----------------------------------------------------------------------------------- Sumaryczna liczba punktów ECTS - 3 |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-20 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Kornelia Czerwińska | |
Prowadzący grup: | Kornelia Czerwińska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Egzamin | |
Skrócony opis: |
Wymagania: obecność i aktywny udział w działaniach realizowanych podczas ćwiczeń, uzyskanie minimum 51% poprawności na egzaminie pisemnym w formie testu jednokrotnego wyboru |
|
Pełny opis: |
WYKŁAD 1. Rodzaje i obszary zmian rozwojowych. Niepełnosprawność w perspektywie rozwojowej. Nauczanie i wychowanie dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w kontekście koncepcji L. Wygotskiego. Koncepcja L. Wygotskiego a założenia diagnozy rozwojowej i funkcjonalnej dzieci i adolescentów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz formułowanie celów i dobór form wspomagania ich rozwoju. 2. Psychologiczne konsekwencje choroby przewlekłej i różnych rodzajów niepełnosprawności dla rozwoju i funkcjonowania społeczno-emocjonalnego dzieci i młodzieży. Specjalne potrzeby edukacyjne a realizacja zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa i adolescencji wg koncepcji R. J. Havighursta. 3. Rodzaje sytuacji trudnych doświadczanych przez uczniów z SPE w świetle badań naukowych. Formy pomocy psychologicznej dla uczniów z SPE doświadczających sytuacji trudnych. 4. Psychologiczny kontekst procesu wychowania dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – specyfika adaptacji do wrodzonej vs. nabytej niepełnosprawności, kształtowanie się obrazu siebie, zasoby odpornościowe. Formy pracy psychologicznej z rodziną ucznia z SPE – najczęstsze trudności i strategie zaradcze. 5. Tradycyjne i współczesne podejścia w psychologii rehabilitacji osób z niepełnosprawnością i chorobą przewlekłą. Zasoby zewnętrzne i wewnętrzne w rozwijaniu potencjału dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością lub chorobą przewlekłą. ĆWICZENIA 1. Wpływ wrodzonej i nabytej niepełnosprawności na realizację zadań rozwojowych w okresie dzieciństwa i adolescencji w kontekście planowania i realizacji oddziaływań pomocowych na terenie placówki oświatowej - analiza przypadków funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjno-rozwojowymi. 2. Uczeń z SPE w środowisku rodzinnym - analiza przypadków funkcjonowania rodzin uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności w odniesieniu do pomocy psychologicznej świadczonej w szkole i poradni. |
|
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: Borecka-Biernat, D., Kurtek, P., Woźniak-Krakowian, A. (2018). Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych. Warszawa: Difin – część druga Radzenie sobie młodzieży z niepełnosprawnością w sytuacjach trudnych. Brzezińska A., Jabłoński S., Ziółkowska B. (2014). Specyficzne i specjalne potrzeby edukacyjne. Edukacja, 2(127), 37–52. Domagała-Zyśk, E. (2012) (red.). Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym. Lublin: KUL. Gerc, K. (2019). Wybrane aspekty diagnozy i relacji terapeutycznej z osobami z niepełnosprawnością. W: B. Gulla (red.), Zadania psychologa-praktyka (s. 47-69). Kraków: Wydawnictwo UJ. Majewicz, P. (2015). Pozytywna psychologia rehabilitacji jako teoretyczno-praktyczna realizacja paradygmatu pozytywnego ukierunkowania. W: J. Głodkowska (red.), Personalistyczne ujęcie fenomenu niepełnosprawności (s. 25-42). Warszawa: Wydawnictwo APS. Literatura uzupełniająca: Grochowska, J. (2003). Rola psychologa w procesie przygotowywania dziecka z zaburzeniami rozwoju do funkcjonowania w systemie szkolnym (ze szczególnym uwzględnieniem autyzmu). W: A. Jurkowski (red.), Z zagadnień współczesnej psychologii wychowawczej (s. 55-72). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN. Konarska, J. (2016). Wieloznaczność pojęć i wielorakość zadań w analizie psychospołecznego kontekstu dojrzewania z niepełnosprawnością. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 3(33), 59-78. Konieczna, I. (2017). Zasoby osobiste i społeczne człowieka w sytuacji doświadczania choroby przewlekłej. Człowiek-Niepełnosprawność-Społeczeństwo, 4(38), 57-73. Kowalik, S. (2016). Psychologia niepełnosprawności i rehabilitacja psychologiczna. W: L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna (s. 541-554). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Łukasiewicz, A. (2016). Psychospołeczne korelaty radzenia sobie w sytuacjach trudnych osób z niepełnosprawnością. Lublin: UMCS. |
|
Uwagi: |
Metody kształcenia: wykład, objaśnienie z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych, dyskusja, analiza przypadków NAKŁAD PRACY STUDENTA: Godziny kontaktowe: wykłady i ćwiczenia - 30 godz. Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 godz. Przygotowanie się do egzaminu - 25 godz. Sumaryczna liczba pkt. ECTS 3 |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2022/2023" (zakończony)
Okres: | 2022-10-01 - 2023-02-19 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Milena Miałkowska-Kozaryna | |
Prowadzący grup: | Milena Miałkowska-Kozaryna | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.