Psychologia różnic indywidualnych

Sposób pomiaru efektów uczenia:

wykład - egzamin testowy

ćwiczenia- diagnoza z wykorzystaniem NEO - FFI i APIS - Z(R)

Wykład poświęcony będzie prezentacji dorobku teoretycznego i empirycznego psychologii różnic indywidualnych. Rozważania koncentrować się będą wokół kwestii związanych z temperamentem, osobowością w kontekście teorii cech oraz inteligencją. Omówione zostaną także podstawy genetyki zachowania jako dyscypliny badającej uwarunkowania środowiskowe i genetyczne różnic indywidualnych. W ramach wykładu poruszone zostaną również kluczowe problemy testowej diagnozy różnic indywidualnych – rzetelności i trafności pomiaru oraz kulturowej adaptacji narzędzi.

J. Strelau (2001)Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

METODY KSZTAŁCENIA

dyskusje, prace w grupach, prezentacje multimedialne, analiza literatury, wykład.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia) - 60 godzin

Przygotowanie się do zajęć, lektury, lektura podręczników do omawianych narzędzi - 30 godzin

Przygotowanie się do egzaminu - 45

Przygotowanie diagnoz - 30

Zajęcia odbywają się w zespole w aplikacji MS Teams: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3adecb4a8c9e1c473092ae011290da3045%40thread.tacv2/conversations?groupId=74749f49-0e3b-4191-934e-aaccc8012f42&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Szczegółowy sylabus poszczególnych spotkań jest dostępny tamże

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

Egzamin pisemny

Przygotowanie oraz wykonanie diagnozy

NEO-FFI oraz APIS-Z

Wykład poświęcony będzie prezentacji dorobku teoretycznego i empirycznego psychologii różnic indywidualnych. Rozważania koncentrować się będą wokół kwestii związanych z temperamentem, osobowością w kontekście teorii cech oraz inteligencją. Omówione zostaną także podstawy genetyki zachowania jako dyscypliny badającej uwarunkowania środowiskowe i genetyczne różnic indywidualnych. W ramach wykładu poruszone zostaną również kluczowe problemy testowej diagnozy różnic indywidualnych – rzetelności i trafności pomiaru oraz kulturowej adaptacji narzędzi.

TREŚCI PROGRAMOWE

1. Wprowadzenie. Ogólne zasady diagnozy różnic indywidualnych. Wymagania stawiane testom. Zasady zawierania kontraktu diagnostycznego.

2. Kwestie etyczne związane z diagnozą testową – prawa osoby badanej i obowiązki psychologa. Testy a prawo polskie. Społeczny kontekst wykorzystania testów w diagnozie. Obszary stosowania testów.

3. Diagnoza podstawowych właściwości układu nerwowego: Kwestionariusz PTS.

4. Skale ocen na przykładzie kwestionariusza EAS Bussa i Plomina dla dzieci (wersja dla nauczycieli i rodziców) oraz dla dorosłych.

5. Kwestionariusz EPQ-R.

6. Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu (wersja zrewidowana).

7. Diagnoza Wielkiej Piątki – Inwentarz NEO – FFI. Teoria poszukiwania doznań Zuckermana - ZKA-PQ/SF

Alternatywny model pięciu czynników osobowości Zuckermana

8. Style radzenia sobie ze stresem – kwestionariusz CISS.

9. Test Matryc Ravena.

10. Autodiagnoza z wykorzystaniem baterii testów APIS – Z. Omówienie baterii testów

APIS – Z.

11. Skala Inteligencji Wechslera dla Dorosłych. Procedura badania WAIS-R(PL).

Przedmiot pomiaru poszczególnych skal WAIS-R(PL). Skala Słowna i Bezsłowna WAIS-R(PL).

Obiektywność WAIS – R(PL) – próby oceny protokołu z badania.

12. Diagnoza Stylów radzenia sobie ze stresem - CISS

J. Strelau (2002)Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. (2007). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (str. 21-29, 116-126, 133-163, 193-232).

Fronczyk, K. (red.). Psychometria – podstawowe zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Vizja Press.

Stemplewska – Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

METODY KSZTAŁCENIA:

Wykład, prezentacja, prezentacje za pomocą internetu, analiza przypadków, prezentacja przypadków za pomocą urządzeń do komunikacji zdalnej, dyskusja dotycząca przypadków, analiza materiałów przesłanych przez aplikację teams.

Zajęcia odbywają się w zespole w aplikacji MS Teams:

Szczegółowy sylabus poszczególnych spotkań jest dostępny tamże

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a285d12938ec742ea986eed45420e3c3c%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=45415676-c8e4-4acb-8da7-208dfef799e8&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe: Wykład 15; Ćwiczenia 30

Przygotowanie do zaliczenia: 105

Łączna liczba godzin aktywności: 150

LICZBA ECTS: 6

Wykład poświęcony będzie prezentacji dorobku teoretycznego i empirycznego psychologii różnic indywidualnych. Rozważania koncentrować się będą wokół kwestii związanych z temperamentem, osobowością w kontekście teorii cech oraz inteligencją. Omówione zostaną także podstawy genetyki zachowania jako dyscypliny badającej uwarunkowania środowiskowe i genetyczne różnic indywidualnych. W ramach wykładu poruszone zostaną również kluczowe problemy testowej diagnozy różnic indywidualnych – rzetelności i trafności pomiaru oraz kulturowej adaptacji narzędzi.

J. Strelau (2002)Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Celem zajęć jest zapoznanie ich uczestników z problematyką inteligencji, temperamentu oraz stylów poznawczych i stylów radzenia sobie ze stresem.

Weryfikacja efektów kształcenia i kryteria zaliczenia przedmiotu:

Wykład: Egzamin pisemny obejmujący treści przedstawione na wykładzie oraz w literaturze przedmiotu. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń.

Ćwiczenia: przygotowanie diagnozy z użyciem NEO-FFI i APIS-Z oraz aktywność na zajęciach i zaliczenie wejściówek. Ustalone terminy złożenia poszczególnych prac są ostateczne, prace złożone po terminie nie będą oceniane. Osoby, które nie przygotują wspomnianych diagnoz i nie uzyskają wymaganej liczby pkt. z wejściówek, nie zaliczą zajęć. Dopuszczalne są 2 usprawiedliwione nieobecności w semestrze, większa ich liczba powoduje, że student nie może zaliczyć ćwiczeń.

Uwaga: Ocena końcowa jest średnią z egzaminu (pod warunkiem uzyskania co najmniej oceny dostatecznej; 50%) oraz oceny z diagnoz i aktywności na ćwiczeniach (50%).

Wykład poświęcony będzie prezentacji dorobku teoretycznego i empirycznego psychologii różnic indywidualnych. Rozważania koncentrować się będą wokół kwestii związanych z temperamentem, osobowością w kontekście teorii cech, inteligencją oraz stylami poznawczymi. Omówione zostaną także podstawy genetyki zachowania jako dyscypliny badającej uwarunkowania środowiskowe i genetyczne różnic indywidualnych. Poruszone zostaną również kluczowe problemy testowej diagnozy różnic indywidualnych – rzetelności i trafności pomiaru oraz kulturowej adaptacji narzędzi.

Celem ćwiczeń będzie przygotowanie studentów do diagnozy inteligencji i osobowości.

WYKŁAD:

1. Historyczne podwaliny psychologii różnic indywidualnych. Podstawowe kategorie służące do opisu różnic indywidualnych.

2. Temperament a osobowość. Osobowość jako zespół cech (modele PEN oraz Wielkiej Piątki). Wybrane koncepcje temperamentu skoncentrowane na dziecku i człowieku dorosłym. Znaczenie funkcjonalne temperamentu.

3. Pojęcie inteligencji. Struktura inteligencji. Poznawcze i biologiczne mechanizmy inteligencji.

4. Adaptacyjna rola inteligencji. Pomiar inteligencji przy użyciu testów. Problem kulturowej adaptacji testów psychologicznych.

5. Pojęcie stylu w psychologii różnic indywidualnych (style poznawcze i style radzenia sobie ze stresem). Źródła różnic indywidualnych (dziedziczność i środowisko). Różnice indywidualne a zasada równości społecznej.

ĆWICZENIA:

1 Podstawowe pojęcia do opisu różnic indywidualnych; Zasady zawierania kontraktu, diagnoza psychologiczna.

2 Koncepcja Pawłowa - PTS

3 Regulacyjna teoria temperamentu Strelaua - FCZ-KT(R)

4 Koncepcje temperamentu skoncentrowane na dzieciach

Thomas i Chess; Buss i Plomin - EAS-D -

5 Koncepcja trzech super-czynników Eysencka - EPQ-R i EPQ-R(S)

6 Model pięciu czynników osobowości NEO-FFI

7 Teoria poszukiwania doznań Zuckermana - ZKA-PQ/SF

8 Wielowymiarowy pomiar inteligencji: bateria testów APIS

9 Test Matryc Ravena w wersji standardowej; Skale inteligencji Davida Wechslera. Procedura i Przedmiot pomiaru poszczególnych skal WAIS-R(PL)

10 Style poznawcze i style radzenia sobie ze stresem - CISS. Podsumowanie zajęć.

Strelau, J. (2002). Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Strelau, J. (2014). Różnice indywidualne : historia, determinanty, zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Rozdziały 1, 2, 4 - 13, 17.

Fronczyk, K. (red.). Psychometria – podstawowe zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Vizja Press.

Hornowska, E. (2007). Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. (2007). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Str. 21-29, 116-126, 133-163, 193-232.

Dodatkowo: Podręczniki do omawianych na ćwiczeniach narzędzi.

Nęcka. E. (2005). Inteligencja: geneza, struktura, funkcje. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Naukowe.

Stemplewska – Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Strelau, J. (2007), (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 2, rozdz. 37, 39). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe: Wykład 15; Ćwiczenia 30

Przygotowanie do zaliczenia: 105

Łączna liczba godzin aktywności: 150

LICZBA ECTS: 6

Celem zajęć jest zapoznanie ich uczestników z problematyką inteligencji, temperamentu oraz stylów poznawczych i stylów radzenia sobie ze stresem.

Weryfikacja efektów kształcenia i kryteria zaliczenia przedmiotu:

Wykład: Egzamin pisemny obejmujący treści przedstawione na wykładzie, ćwiczeniach oraz w literaturze przedmiotu. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń.

Ćwiczenia: dwie prace pisemne (przygotowane na podstawie diagnozy przy użyciu narzędzi NEO-FFI i APIS-Z), aktywność oraz obecność na zajęciach (dopuszczalne są 2 usprawiedliwione nieobecności, większa ich liczba powoduje, że student nie może zaliczyć ćwiczeń).

Wykład poświęcony będzie prezentacji dorobku teoretycznego i empirycznego psychologii różnic indywidualnych. Rozważania koncentrować się będą wokół kwestii związanych z temperamentem, osobowością w kontekście teorii cech, inteligencją oraz stylami poznawczymi. Omówione zostaną także podstawy genetyki zachowania jako dyscypliny badającej uwarunkowania środowiskowe i genetyczne różnic indywidualnych. Poruszone zostaną również kluczowe problemy testowej diagnozy różnic indywidualnych – rzetelności i trafności pomiaru oraz kulturowej adaptacji narzędzi.

Celem ćwiczeń będzie przygotowanie studentów do diagnozy inteligencji i osobowości.

WYKŁAD:

- Historyczne podwaliny psychologii różnic indywidualnych.

- Podstawowe kategorie służące do opisu różnic indywidualnych.

- Temperament a osobowość.

- Osobowość jako zespół cech (modele PEN oraz Wielkiej Piątki).

- Wybrane koncepcje temperamentu skoncentrowane na dziecku i człowieku

dorosłym.

- Znaczenie funkcjonalne temperamentu.

- Pojęcie i struktura inteligencji.

- Poznawcze i biologiczne mechanizmy inteligencji.

- Adaptacyjna rola inteligencji.

- Pomiar inteligencji przy użyciu testów.

- Problem kulturowej adaptacji testów psychologicznych.

- Pojęcie stylu w psychologii różnic indywidualnych (style poznawcze i style radzenia sobie ze stresem).

- Źródła różnic indywidualnych (dziedziczność i środowisko).

- Różnice indywidualne a zasada równości społecznej.

ĆWICZENIA:

- Wprowadzenie. Ogólne zasady diagnozy różnic indywidualnych. Wymagania stawiane testom. Zasady zawierania kontraktu diagnostycznego.

- Kwestie etyczne związane z diagnozą testową.

- Zasady diagnozy psychologicznej. Zagadnienia etyczne.

- Koncepcja Pawłowa - kwestionariusz PTS.

- Regulacyjna teoria temperamentu J. Strelaua - kwestionariusz FCZ-KT(R)

- Koncepcje temperamentu skoncentrowane na dzieciach Thomasa i Ches oraz

Bussa i Plomina - kwestionariusz EAS-D.

- Koncepcja trzech super-czynników Eysencka - kwestionariusze EPQ-R i EPQ-R(S)

- Model pięciu czynników osobowości - kwestionariusz NEO-FFI.

- Wielowymiarowy pomiar inteligencji - bateria testów APIS.

- Test Matryc Ravena w wersji standardowej.

- Skale inteligencji Davida Wechslera - procedura i przedmiot pomiaru przy użyciu

poszczególnych skal WAIS-R(PL).

- Diagnoza inteligencji emocjonalnej - kwestionariusz INTE.

- Style poznawcze i style radzenia sobie ze stresem - kwestionariusz CISS. Podsumowanie zajęć.

Strelau, J. (2002). Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Strelau, J. (2014). Różnice indywidualne : historia, determinanty, zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Rozdziały 1, 2, 4 - 13, 17.

Fronczyk, K. (red.). Psychometria – podstawowe zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Vizja Press.

Hornowska, E. (2007). Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. (2007). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Str. 21-29, 116-126, 133-163, 193-232.

Dodatkowo: Podręczniki do omawianych na ćwiczeniach narzędzi.

Nęcka. E. (2005). Inteligencja: geneza, struktura, funkcje. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Naukowe.

Stemplewska – Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Strelau, J. (2007), (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 2, rozdz. 37, 39). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe: Wykład 15; Ćwiczenia 30

Przygotowanie do zaliczenia: 105

Łączna liczba godzin aktywności: 150

LICZBA ECTS: 6

Metody kształcenia: wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja, autodiagnoza, studium przypadku, analiza tekstów naukowych, metoda ćwiczebna, praca z podręcznikami testowymi i kluczami

Weryfikacja efektów kształcenia i kryteria zaliczenia przedmiotu:

Wykład: Egzamin pisemny obejmujący treści przedstawione na wykładzie, ćwiczeniach oraz w literaturze przedmiotu. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń.

Ćwiczenia: dwie prace pisemne (przygotowane na podstawie diagnozy przy użyciu narzędzi NEO-FFI i APIS-Z), aktywność oraz obecność na zajęciach (dopuszczalne są 2 usprawiedliwione nieobecności, większa ich liczba powoduje, że student nie może zaliczyć ćwiczeń).

Wykład poświęcony będzie prezentacji dorobku teoretycznego i empirycznego psychologii różnic indywidualnych. Rozważania koncentrować się będą wokół kwestii związanych z temperamentem, osobowością w kontekście teorii cech, inteligencją oraz stylami poznawczymi. Omówione zostaną także podstawy genetyki zachowania jako dyscypliny badającej uwarunkowania środowiskowe i genetyczne różnic indywidualnych. Poruszone zostaną również kluczowe problemy testowej diagnozy różnic indywidualnych – rzetelności i trafności pomiaru oraz kulturowej adaptacji narzędzi.

Celem ćwiczeń będzie przygotowanie studentów do diagnozy inteligencji i osobowości.

WYKŁAD:

- Historyczne podwaliny psychologii różnic indywidualnych.

- Podstawowe kategorie służące do opisu różnic indywidualnych.

- Temperament a osobowość.

- Osobowość jako zespół cech (modele PEN oraz Wielkiej Piątki).

- Wybrane koncepcje temperamentu skoncentrowane na dziecku i człowieku

dorosłym.

- Znaczenie funkcjonalne temperamentu.

- Pojęcie i struktura inteligencji.

- Poznawcze i biologiczne mechanizmy inteligencji.

- Adaptacyjna rola inteligencji.

- Pomiar inteligencji przy użyciu testów.

- Problem kulturowej adaptacji testów psychologicznych.

- Pojęcie stylu w psychologii różnic indywidualnych (style poznawcze i style radzenia sobie ze stresem).

- Źródła różnic indywidualnych (dziedziczność i środowisko).

- Różnice indywidualne a zasada równości społecznej.

ĆWICZENIA:

- Wprowadzenie. Ogólne zasady diagnozy różnic indywidualnych. Wymagania stawiane testom. Zasady zawierania kontraktu diagnostycznego.

- Kwestie etyczne związane z diagnozą testową.

- Zasady diagnozy psychologicznej. Zagadnienia etyczne.

- Koncepcja Pawłowa - kwestionariusz PTS.

- Regulacyjna teoria temperamentu J. Strelaua - kwestionariusz FCZ-KT(R)

- Koncepcje temperamentu skoncentrowane na dzieciach Thomasa i Ches oraz

Bussa i Plomina - kwestionariusz EAS-D.

- Koncepcja trzech super-czynników Eysencka - kwestionariusze EPQ-R i EPQ-R(S)

- Model pięciu czynników osobowości - kwestionariusz NEO-FFI.

- Wielowymiarowy pomiar inteligencji - bateria testów APIS.

- Test Matryc Ravena w wersji standardowej.

- Skale inteligencji Davida Wechslera - procedura i przedmiot pomiaru przy użyciu

poszczególnych skal WAIS-R(PL).

- Diagnoza inteligencji emocjonalnej - kwestionariusz INTE.

- Style poznawcze i style radzenia sobie ze stresem - kwestionariusz CISS. Podsumowanie zajęć.

Podstawowa:

Strelau, J. (2002). Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Strelau, J. (2014). Różnice indywidualne : historia, determinanty, zastosowania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Rozdziały 1, 2, 4 - 13, 17.

Uzupełniająca:

Fronczyk, K. (red.). Psychometria – podstawowe zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Vizja Press.

Hornowska, E. (2007). Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. (2007). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Str. 21-29, 116-126, 133-163, 193-232.

Dodatkowo: Podręczniki do omawianych na ćwiczeniach narzędzi.

Nęcka. E. (2005). Inteligencja: geneza, struktura, funkcje. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Naukowe.

Stemplewska – Żakowicz, K. (2009). Diagnoza psychologiczna. Diagnozowanie jako kompetencja profesjonalna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

Strelau, J. (2007), (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 2, rozdz. 37, 39). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe: Wykład 15; Ćwiczenia 30

Przygotowanie do zaliczenia: 105

Łączna liczba godzin aktywności: 150

LICZBA ECTS: 6

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład, prezentacja multimedialna, dyskusja, autodiagnoza, studium przypadku, analiza tekstów naukowych, metoda ćwiczebna, praca z podręcznikami testowymi i kluczami