Dydaktyka specjalna [PC-5F-DYS1] Semestr zimowy 2023/2024
Ćwiczenia, grupa nr 5

1. Mindmapping

Buzan, T., Buzan, B. (2008). Mapy twoich myśli: mindmapping, czyli notowanie interaktywne. Łódź: Wydawnictwo Aha!

Buzan, T. (2008). Mapy myśli. Łódź: Wydawnictwo Aha!.

2. Metoda projektów

Chałas, K. (2000). Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce: w poszukiwaniu strategii edukacyjnych zreformowanej szkoły. Warszawa: Nowa Era.

Wiśniewska, E. (2013). Projekt jako metoda edukacyjna w teorii i praktyce kształcenia elementarnego. Płock: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej. (IBUK Libra)

Przykłady projektów: Projektanci edukacji. Od pomysłu do projektu. Nowa Era (dostęp: https://projektanciedukacji.pl/archiwum-projektow/przykladowe-projekty)

3. Techniki szkoły alternatywnej C. Freinet'a

Semenowicz, H. (2009). Freinet w Polsce. Próby realizacji koncepcji pedagogicznej C. Freineta w szkole polskiej. Gniezno: Polskie Stowarzyszenie Animatorów C. Freinet’a.

Kłosińska, T. (2013). Dziecko-uczeń, droga do edukacji skutecznej: twórcze techniki Celestyna Freineta we wczesnej edukacji. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

4. Gry i zabawy interakcyjne

Vopel, K. W. (2009). Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży. Część 1, 2, 3, 4. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.

Kania, I. (2010). Jak towarzyszyć uczniom w rozwoju społeczno-zawodowym? Gry szkoleniowe i scenariusze zajęć do pracy z młodzieżą. Warszawa: Difin.

5. Gry dydaktyczne i rozrywki umysłowe

Goźlińska, E. (2004). Jak skonstruować grę dydaktyczną. Warszawa: WSiP.

Kapica, G. (1986). Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym. Warszawa: WSiP.

Pisarski, M. (2017). Jak wykorzystać gry dydaktyczne w edukacji matematycznej dzieci? Zeszyt 2. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji. (dostęp: http://www.bc.ore.edu.pl/Content/1004/MAT_2_2.pdf)

6. Metody aktywizujące

Brudnik, E., Moszyńska, A., Owczarska B. (2011). Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie: przewodnik po metodach aktywizujących. Kielce: Wydawnictwo Jedność. (IBUK Libra)

Słowik, U. (2005). Spotkania z rodzicami. Scenariusze lekcji z wykorzystaniem metod aktywizujących. Kielce: Oficyna Wydawnicza Nauczycieli.

7. Metoda baśniowych spotkań

Głodkowska, J. (2001). Zabawa i nauka w kręgu baśni. Warszawa: APS.

Głodkowska, J. (2012). Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata. (s. 103-121). Kraków: Wydawnictwo Impuls. (dostęp: IBUK Libra)

8. Aspekt wychowawczy (praktyka pozytywna, autokorekcja, hiperkorekcja, modelowanie zachowań, wzmacnianie)

Azrin, N. H., Besalel, V. A. (2000). Jak stosować praktykę pozytywną, autokorekcję i hiperkorekcję. Gdańsk: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym.

Striefel, S. (2000). Jak uczyć przez modelowanie i imitację. Gdańsk: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym.

Hall, R. V., Hall, M. L. (2000). Jak stosować wzmocnienia. Gdańsk: Stowarzyszenie Pomocy Osobom Autystycznym.

9. Eksperyment pedagogiczny "Szkoła Super"

Haring, N. G., Schiefelbusch, R. L. (red.) (1982). Nauczanie specjalne. Warszawa: PWN.

10. Metody rozwijające umiejętność uczenia się: techniki pamięciowe

Buzan, T. (2014). Pamięć na zawołanie: metody i techniki pamięciowe. Wydawnictwo Aha!

Skibska, J. (2012). Mnemotechniki jako czynnik optymalizujący nabywanie przez dzieci umiejętności czytania i pisania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

11. Metody rozwijające zdolności twórcze: trening kreatywności

Szmidt, K. K. (2013). Trening kreatywności. Gliwice: Wydawnictwo Helion.

Biela, A. (2015). Trening kreatywności: jak pobudzić twórcze myślenie. Warszawa: Edgard.

Nęcka, E., Gruszka, A., Orzechowski, J., Szymura, B. (2019). Trening twórczości. Sopot: Smak Słowa.

12. Metody rozwijające zdolności twórcze: drama w nauczaniu i wychowaniu

Gudro-Homicka, M. (2015). Jak rozwijać aktywność twórczą dzieci i młodzieży: drama w nauczaniu, wychowaniu i biblioterapii. Warszawa: Difin.

13. Metody relaksacyjne: trening wizualizacji

Day J. (1997). Twórcza wizualizacja dla dzieci. Sposoby pozytywnego oddziaływania na własne zdrowie. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

1. Mindmapping

- definicja mindmappingu

- cel i okoliczności zastosowania

- koncepcja mapy myśli i etapy tworzenia

- zasady dotyczące techniki tworzenia map myśli

- rodzaje map myśli

2. Metoda projektów

- geneza i istota metody projektów

- charakterystyka metody (definicje, rodzaje projektów, wady i zalety metody projektów)

- dydaktyczne i wychowawcze walory metody projektów (kształcenie wielostronne, walory edukacyjne i wychowawcze, rozwój indywidualnych zainteresowań)

- projekt edukacyjny w praktyce (czynności nauczyciela i ucznia, etapy realizacji zadania metodą projektów, przykłady projektów edukacyjnych zrealizowanych na różnych etapach kształcenia)

3. Techniki szkoły alternatywnej C. Freinet'a

- C. Freinet i jego koncepcja szkoły aktywnej

- zasady i organizacja alternatywnej École Freinet

- techniki aktywnej pracy szkolnej C. Freineta (swobodny tekst, gazetka szkolna, książka życia klasy, korespondencja międzyszkolna, technika doświadczeń poszukujących, fiszki kontrolno – badawcze, klasowa biblioteka pracy, referaty, fiszki autokorektywne, praca domowa ucznia, różnorodne formy ekspresji artystycznej i technicznej, spółdzielnia klasowa, gazetka wychowawcza, samokontrola, karnet szkolny ucznia, dyplomy sprawności)

- pedagogika C. Freinet’a a współczesny nauczyciel animator (powiązania)

4. Gry i zabawy interakcyjne

- gra i zabawa interakcyjna: definicje i charakterystyka

- zdolności i umiejętności ucznia rozwijane podczas zastosowania gier i zabaw interakcyjnych

- metodyka pracy dydaktycznej podczas wykorzystania gier i zabaw interakcyjnych

- sposoby efektywnego prowadzenia zajęć

- zalety i wady gier interakcyjnych na podstawie wybranych przykładów

5. Gry dydaktyczne i rozrywki umysłowe

- definicje pojęć: rozrywka umysłowa, zabawa, zagadka, gra

- gry dydaktyczne: rodzaje gier, charakterystyka

- dydaktyczne i wychowawcze funkcje gry

- metodyka korzystania z gier dydaktycznych podczas zajęć lekcyjnych

- zasady procesu konstruowania gry dydaktycznej

- rola zagadki w procesie kształcenia i zasady jej stosowania podczas zajęć

- charakterystyka pracy dydaktycznej z wykorzystaniem zagadki (zadania nauczyciela i ucznia)

- rodzaje rozrywek umysłowych stosowanych na etapie edukacji wczesnoszkolnej (przykłady)

6. Metody aktywizujące

- definicje pojęć: metoda i technika aktywizująca

- cechy charakterystyczne metod aktywizujących

- rola nauczyciela i ucznia w aktywizującym procesie dydaktycznym

- umiejętności uniwersalne ucznia rozwijane podczas pracy z wykorzystaniem metod aktywizujących

- przykłady zastosowania technik (myślące kapelusze, drzewo decyzyjne, rybi szkielet, kula śniegowa, kosz i walizeczka)

7. Metoda baśniowych spotkań

- definicje pojęć: metoda baśniowych spotkań

- etapy pracy metodą baśniowych spotkań

- zasady pracy nauczyciela-terapeuty

- narzędzie diagnostyczne oraz sposób konstruowania programu rewalidacji pedagogicznej

- przykłady zrealizowanych scenariuszy zajęć oraz propozycje ćwiczeń do wykorzystania

8. Aspekt wychowawczy (praktyka pozytywna, autokorekcja, hiperkorekcja, modelowanie zachowań, wzmacnianie)

- definicje pojęć: praktyka pozytywna, autokorekcja, hiperkorekcja, modelowanie i wzmacnianie zachowań

- cechy i okoliczności stosowania strategii wychowawczych

- etapy, zasady i praktyczne wskazówki stosowania strategii wychowawczych

- przykłady ćwiczeń praktycznych

9. Eksperyment pedagogiczny "Szkoła Super"

- organizacja eksperymentu pedagogicznego „Szkoła Super”

- główne metody nauczania i wychowania „Szkoły Super”

- metody zbierania i zapisu danych o uczniu

- metody kształcenia nauczycieli

10. Metody rozwijające umiejętność uczenia się: techniki pamięciowe

- definicje pojęć: pamięć i systemy pamięciowe

- historia wiedzy o pamięci

- mechanizm działania pamięci doskonałej

- metody skutecznego zapamiętywania

11. Metody rozwijające zdolności twórcze: trening kreatywności

- definicja pojęcia: kreatywność

- cechy postawy twórczej i twórczego myślenia

- charakterystyka poziomów twórczości

- metody rozwijania kreatywności

- założenia treningu kreatywności

- metodyka treningu kreatywności / etapy treningu

- rozgrzewka twórcza (ćwiczenia: myślenia pytajnego, kombinacyjnego, transformacyjnego)

12. Metody rozwijające zdolności twórcze: drama w nauczaniu i wychowaniu

- definicje pojęć: drama, psychodrama

- uniwersalne cele dydaktyczne dramy (rozwój emocjonalny, społeczny i intelektualny dziecka)

- techniki dramy (bezruch, ruch, słowo)

- etapy pracy z techniką dramy

- zalecenia metodyczne dla nauczyciela

13. Metody relaksacyjne: trening wizualizacji

- definicja pojęcia: twórcza wizualizacja

- schemat przebiegu treningu wizualizacji

- zasady przebiegu treningu wizualizacji

- okoliczności zastosowania treningu wizualizacji

- przykłady ćwiczeń relaksacyjnych dla każdego etapu treningu wizualizacji

Metody dydaktyczne: metody aktywizujące, gry dydaktyczne, zabawy interakcyjne, miniprojekty grupowe, praca z tekstem, rozmowa kierowana, prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy

Uwaga: Szczegółowy program zajęć, prezentacje nauczyciela oraz wybrane materiały do zajęć zostaną umieszczone w Plikach MS Teams / folder: Materiały z zajęć

Kryteria zaliczenia ćwiczeń:

- aktywna obecność podczas zajęć,

- zaliczenie dwóch kolokwiów cząstkowych,

- opracowanie trzech mini projektów grupowych: mapa myśli, projekt edukacyjny, scenariusz zajęć reedukacyjnych,

- wykonanie dwóch prac zaliczeniowych indywidualnych.

Uwaga: Prace zaliczeniowe student/studentka umieszcza w indywidualnym folderze w sekcji Pliki MS Teams.

grupa ćwiczeniowa dla II DMPC 5

Link do zespołu grupy ćwiczeniowej na MS Teams:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ac5I4JtDvh9-OOMzj4CZLAva7SBlZEBnIPFN8ozw3W-o1%40thread.tacv2/conversations?groupId=1570bb1c-9673-4a87-9321-f5c21188d0f2&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Kontakt z nauczycielem: mwalachowska@aps.edu.pl