Psychologia rozwoju [PC-5F-PYR2] Semestr letni 2023/2024
Ćwiczenia, grupa nr 3

Literatura podstawowa:

Bee H. (2007). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka.

Brzezińska A. (red.) (2000). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP

Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.) (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia. T.2. Warszawa: PWN.

Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.) (2000). Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych. T.3. Warszawa: PWN.

Schaffer D.R., Kipp K. (2014) Psychologia rozwoju. od dziecka ku dorosłości. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Literatura uzupełniająca:

Kielar-Turska M. (2000). Rozwój w pełnym cyklu życia, [w:] J. Strelau (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. T.1. Podstawy psychologii. Gdańsk: GWP. T. 1. Rozdz. 8 (s. 285-332)

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (red.). (1996). Psychologia rozwoju człowieka. T. 1. Warszawa: PWN.

Birsch A., Malim T. (1995). Psychologia rozwojowa w zarysie, Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN.

1. Wprowadzenie w problematykę zajęć: przedstawienie programu i struktury zajęć, podstawowej literatury, kryterium zaliczenia

2. Okres prenatalny – charakterystyka psychofizycznego rozwoju dziecka przed urodzeniem

• omówienie istoty rozwoju, filogeneza, antropogeneza, ontogeneza, kryteria zmiany rozwojowej, okresy rozwojowe

• przebieg rozwoju psychofizycznego dziecka w okresie prenatalnym, stadia rozwoju

• warunki optymalizacji rozwoju dziecka w okresie prenatalnym,

• czynniki zaburzające rozwój prenatalny

3. Poród i okres noworodkowy:

• poród: czas trwania, etapy, czynniki ryzyka, wcześniactwo

• adaptacja noworodka do zmiany środowiska

• odruchy bezwarunkowe

• kierunki rozwoju (cefalokaudalny, proksymodystalny, łokciowo-promieniowy), skale do badania poziomu rozwoju dziecka po urodzeniu

4. Okres niemowlęcy i poniemowlęcy – rozwój motoryczny, poznawczy, społeczny i emocjonalny:

• lokomocja, rozwój manipulacji i jej znaczenie dla rozwoju psychicznego

• rozwój kompetencji komunikacyjnej

• rozwój intelektualny: osiągnięcia stadium sensoryczno-motorycznego – teoria Piageta

• etapy i kierunki rozwoju mowy dziecka

• rozwój społeczno-emocjonalny

• problem hospitalizacji

• rola ojca w rozwoju dziecka

• rozwój zabawy i jej znaczenie dla rozwoju psychicznego dziecka

5. Okres przedszkolny – rozwój motoryczny, poznawczy, społeczny i emocjonalny:

• rozwój pojęć

• diagnoza rozwoju intelektualnego na podstawie rysunku

• podstawowe formy aktywności dziecka w okresie przedszkolnym

• ogólna charakterystyka zabaw i twórczości dziecięcej, ich znaczenie dla rozwoju dziecka

• rozwój społeczno-moralny i poznawczy

• rozwój pojęcia Ja

• kryteria dojrzałości szkolnej

6. Młodszy wiek szkolny:

• rozwój procesów poznawczych

• kształtowanie się sfery działania

• rozwój społecznych relacji z innymi, rola grupy rówieśniczej

• analiza procesu nauczania, rola stylów nauczania w formowaniu się sukcesów i niepowodzeń edukacyjnych

• trudności w nauczaniu i wychowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym, ich przyczyny, rodzaje i sposoby zapobiegania

7. Kształtowanie się osobowości u młodzieży w okresie dojrzewania:

• wczesna adolescencja – zmiany fizyczne i psychologiczne związane z dojrzewaniem (rozwój poznawczy, społeczny, główne rodzaje działalności, kształtowanie się tożsamości)

• późna adolescencja- wiek młodzieńczy (rozbudowa związków interpersonalnych, kształtowanie się autonomii moralnej, aktywność społeczna)

8. Rozwój we wczesnym okresie dorosłości i w wieku średnim:

• wydarzenia życiowe

• rozwój fizyczny, poznawczy i społeczny

• syndrom pustego gniazda

• kryzys wieku średniego

• zmiana aktywności związana z przejściem na emeryturę

9. Specyficzne problemy i potrzeby człowieka starego oraz chorego terminalnie:

- trudności z jednoznacznym określeniem progu starości

- biologiczny, społeczny i psycho-podmiotowy wymiar starości

- krytyczne zdarzenia życiowe człowieka wpływające na sytuację społeczną człowieka starego

- główne nurty badań nad osobowością człowieka starego

- jakość życia człowiek starego

- choroby somatyczne oraz stan zdrowia psychicznego osób w okresie późnej dorosłości

10. Metodologiczne problemy i sposoby badania procesów rozwojowych u dzieci i młodzieży

praca z tekstem, studium przypadku, prezentacja

obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo, wygłoszenie referatu na wybrany temat, uzyskanie poprawnej oceny z zaliczenia obejmującego materiał omówiony przez prowadzącego oraz zdobyty samodzielnie zgodnie ze wskazaniami przekazanymi podczas 1-szych zajęć organizacyjnych

grupa ćwiczeniowa dla I DMPC 3