Kręgi alternatyw społeczno-kulturowych [PE-3S-KAS] Semestr letni 2023/2024
Ćwiczenia, grupa nr 1

PROGRAM ĆWICZEŃ Z LITERATURĄ

Część I.

Podstawowe zagadnienia związane z problematyką przedmiotu.

[dwie jednostki zajęciowe]

Zagadnienia szczegółowe:

• Wprowadzenie w problematykę zajęć. Warunki zaliczenia przedmiotu;

• Światopogląd? Wyjaśnienie pojęcia;

• Światopogląd a ideologia;

• Psychologiczne podłoże konfliktów ideologicznych;

Literatura:

Cieciuch J., Czym jest światopogląd? Filozoficzny kontekst psychologicznego pojęcia, „Psychologia rozwojowa”, 2005, tom 10, nr 2 (pdf)

Kamińska W., Światopogląd i postawy, „Forum akademickie”, Grudzień 2019 https://prenumeruj.forumakademickie.pl/fa/2019/12/swiatopoglad-i-postawy/

Patriotyzm XXI wieku – Narcyzm czy Duma narodowa?, „Zoon Politikon” 8/2017 (pdf)

Piesta W., Patriotyzm. Czy może być nowoczesny i co to znaczy? https://publicystyka.ngo.pl/patriotyzm-czy-moze-byc-nowoczesny-i-co-to-znaczy

Reykowski J., Różnice mentalności jako źródła ideologicznych konfliktów, „Nauka” 3/2013 (pdf)

Tondera M., Jak zakończyć światopoglądowe wojny https://klubjagiellonski.pl/2015/04/08/jak-zakonczyc-swiatopogladowe-wojny/

Część. II

Transgresja historyczna jako fenomen alternatywny wobec dominujących trendów i prawidłowości. Rola transgresji w rozwoju kultury i cywilizacji

[trzy jednostki zajęciowe]

Zagadnienia szczegółowe:

• Kultura a cywilizacja. Wyjaśnienie pojęć i ich wzajemne relacje.

• Mechanizmy i czynniki sprawcze inicjujące ewolucję kultury.

• Motywacja hubrystyczna jako motyw kulturotwórczych działań o charakterze transgresyjnym

• Transgresje. Czym są i jaki jest ich udział w procesach kulturotwórczych?

• Alternatywny wymiar osobliwości fenomenu przekraczania granic.

Literatura:

Koropczuk A., Ewolucja filozoficznego rozumienia pojęcia kultury, "Acta Universitatis Wratislaviensis No 3508, PRAWO CCCXV/1, Wrocław 2013 (pdf)

Kozielecki J., Transgresja i kultura, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 1997, rozdz. IX, X, XI

Jaronowska S., Humanistyka i psychologia. O znaczeniu transgresji, w: Transgresja jako zjawisko w kulturze. W kręgu szans i zagrożeń, A. Ciążela & S. Jaronowska (red.), APS, Warszawa 2017

Część III.

Indywidualne autorskie prezentacje dotyczące problematyki transgresji (psychologicznej, historycznej, indywidualnej, zbiorowej), czyli fenomenu przekraczania granic ujawniającego się w kulturze, w życiu społecznym, w obszarze zbiorowych lub indywidualnych doświadczeń.

[trzy jednostki zajęciowe]

Część IV.

Indywidualne autorskie wystąpienia inspirowane odniesieniami do samodzielnie wybranych źródeł (literatury pięknej, literatury faktu, prasy) poruszających problematykę alternatyw społecznych/kulturowych/społeczno-kulturowych.

[trzy jednostki zajęciowe]

Część V.

Wybrane odsłony współczesnych alternatyw edukacyjnych. Edukacja do heroizmu. Pedagogika przeżyć. Edukacja tanatologiczna

[trzy jednostki zajęciowe]

Literatura:

Atłas K., Temperamentalne i osobowościowe podłoże codziennego heroizmu, Uniwersytet Śląski w Katowicach 2019. Rozdział I. Fragmenty: 1.3.2. Koncepcja heroizmu codziennego autorstwa Scotta Lilienfelda; 1.3.3. Różnice między heroizmem a altruizmem; 1.3.4. Ciemna strona heroizmu.

https://wydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/wus_2019_atlas_temperamentalne_i_osobowosciowe_podloze_ok.pdf

HIP Projekt Bohaterskiej Wyobraźni Profesora Philipa Zimbardo HIP - Projekt Bohaterskiej Wyobraźni Profesora Philipa Zimbardo (metis.pl)

Siwicki M., Trawestowanie Heraklesa. Eskapistyczne wizje aktywności fizycznej a umiar pedagoga, (w:) Transgresja jako motyw refleksji nad wychowaniem, A. Ciążela i S. Jaronowska (red.), Warszawa 2017.

Swędzioł W., O poszukiwaniu przygody we współczesnym świecie, (w:) Transgresja jako zjawisko w kulturze. W kręgu szans i zagrożeń, A. Ciążela i S. Jaronowska (red.), Warszawa 2017.

Zamarian A., Dojrzała recepcja fenomenu śmierci jako wyzwanie pedagogiczne, (w): Człowiek w sytuacji granicznej. Filozoficzne, kulturowe i historyczne wymiary refleksji i jej implikacje pedagogiczne, S. Jaronowska (red.), Radom 2015.

1. Omówienie programu zajęć, warunków uzyskania zaliczenia ćwiczeń, metodyki korzystania z materiałów źródłowych

Część I.

Podstawowe zagadnienia związane z problematyką przedmiotu.

[dwie jednostki zajęciowe]

Część. II

Transgresja historyczna jako fenomen alternatywny wobec dominujących trendów i prawidłowości. Rola transgresji w rozwoju kultury i cywilizacji.

[trzy jednostki zajęciowe]

Część III.

Indywidualne autorskie prezentacje dotyczące problematyki transgresji (psychologicznej, historycznej, indywidualnej, zbiorowej) - fenomenu przekraczania granic ujawniającego się w kulturze, w życiu społecznym, w obszarze zbiorowych lub indywidualnych doświadczeń.

[trzy jednostki zajęciowe]

Część IV.

Indywidualne autorskie wystąpienia inspirowane odniesieniami do samodzielnie wybranych źródeł (literatury pięknej, literatury faktu, prasy) poruszających problematykę alternatyw społecznych/kulturowych/społeczno-kulturowych.

[trzy jednostki zajęciowe]

Część V.

Wybrane odsłony współczesnych alternatyw edukacyjnych. Edukacja do heroizmu. Pedagogika przeżyć. Edukacja tanatologiczna

[trzy jednostki zajęciowe]

-krytyczne analizy zagadnień związanych z problematyką zajęć, praca w grupach, dyskusje, projekcje audiowizualne, prezentacje indywidualnych wystąpień

- Ocena przygotowania i przedstawienia prezentacji dotyczącej problematyki transgresji

- Ocena autorskiego wystąpienia inspirowanego odniesieniami do samodzielnie dobranych źródeł poruszających problematykę alternatyw społecznych/kulturowych/społeczno-kulturowych.

W przygotowaniu i realizacji obydwu wystąpień wyklucza się współautorstwo.

- Obecność na zajęciach i uczestniczenie w podejmowanych dyskusjach.

grupa ćwiczeniowa III DZPE ASK