Wprowadzenie do wiedzy o kulturze [10-1S-WWK]
Semestr letni 2018/2019
Wykład,
grupa nr 1
Przedmiot: | Wprowadzenie do wiedzy o kulturze [10-1S-WWK] |
Zajęcia: |
Semestr letni 2018/2019 [2018L]
(zakończony)
Wykład [WYK], grupa nr 1 [pozostałe grupy] |
Termin i miejsce:
|
|
Terminy najbliższych spotkań:
Kliknij w datę by zobaczyć tygodniowy plan z zaznaczonym spotkaniem. |
Wszystkie zajęcia tej grupy już się odbyły - pokaż terminy wszystkich spotkań. |
Liczba osób w grupie: | 11 |
Limit miejsc: | (brak danych) |
Prowadzący: | Andrzej Ciążela |
Literatura: |
J.Clément, O kulturze, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010; F. Inglis, Kultura, Wyd.Sic!, Warszawa 2007; C. Jencks, Kultura, Poznań 1995; R. Konersmann, Filozofia Kultury. Wprowadzenie, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009; A. Kłoskowska, Kultura masowa, (dowolne wyd.); M. Mead, Kultura i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, (dowolne wyd.); A.L. Kroeber, Istota kultury, (dowolne wyd.); R. Scruton, Kultura jest ważna, Wiara i uczucie w osaczonym świecie, , wyd. Zysk i ska, Poznań2010 Wojciech Józef Burszta, Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia, PIW, 2008 |
Zakres tematów: |
1) Pojęcie kultura. Kultura – wieloznaczność pojęcia Hermeneutyczna refleksja nad pojęciem kultury – rzymski rodowód pojęcia Integracja całokształtu praktyk życiowych wokół działalności rolniczej jako źródło generalizacji pojęcia „uprawa” na całość sposobu życia Sposób życia Rzymian we wczesnym okresie rozwoju ich społeczeństwa (okres panowania królów i wczesnej republiki) jako decydujący dla ukształtowania właściwego rzymianom holistycznego rozumienia sposobu życia i jego pojęciowych ujęć znajdujących odbicie w pojęciach takich jak kultura, moralność, cnota(virtus) itd. Intuicyjne pojęcie kultury. Kultura, cywilizacja, Kultura jako „uprawa” rzymski rodowód pojęcia i jego konsekwencje. Kultura –pojecie o rodowodzie wiejskim, miejski rodowód pojęcia cywilizacja. konsekwencje semantyczne. Grecka refleksja oparta na wyraźnych opozycjach pojęciowych. Kultura a paideia 2) Kultura jako pojęcie krytyczne. Zagadnienie historii pojęcia kultura różne znaczenia i konteksty. Źródła rozwoju wiedzy o kulturze zmiana kulturowa (kryzys kultury) jako stan sprzyjający refleksji o kulturze i praktycznej działalności. Pojęcie kultury - nieunikniona wieloznaczność – tradycjonalistyczne, humanistyczne i filozoficzno-naukowe rozumienie kultury. Wartościujące i opisowe ujęcia kultury .Kultura jako wymiar tradycji - kontynuacja określonego kształtu służby wartościom. Humanitas i humanizm jako sposoby refleksji nad kulturą. Wpływy greckie jako zderzenie z obcym „wzorem kultury” Kwestia „wzorów kultury” 3). Definiowanie kultury. Kultura jako kultura duchowa i kultura jako styl życia Działy kultury - klasyfikacje. Wielowymiarowość refleksji nad kulturą, kultura i kultury, subkultury. Kultura obiektywna i kultura subiektywna. Kategorie kultury obiektywnej i subiektywnej. Problem ich stosowalności. Świadome i nieświadome w kulturze. Człowiek jako wytwór i jako krytyk kultury. Granice autokulturacji. Determinizm a konstruktywizm 5). Kultura jako swoisty byt. Kultura – Natura. Kultura a natura. Kultura wobec natury. Kultura jako trzeci świat (świat wartości, obok świata faktów i świata przeżyć). Kulturalizm, naturalizm, dualizm. 6). Elitaryzm i egalitaryzm w kulturze Spór źródła twórczości kulturalnej. Elity i masy. Spór o kulturę masową. 7). Dynamika rozwoju kultury Tradycja, twórczość i proces rozwoju kultur.„Tragedia kultury”. Produktywizm, rozrost, specjalizacja. Toksyczność kultury. Degeneracja i barbarzyństwo .Fazy rozwoju kultur. Odczarowania. Kultura a cywilizacja. Dekadencja i imperializm jako objawy przejścia od kultury do cywilizacji. 8.) Zróżnicowanie kulturowe Kultura, subkultura, kultura plemienna, kultura narodowa, kultura dominująca, kultura podporządkowana Zróżnicowania kultur. Jedność, homologia czy różnorodność. Nieprzekładalność kultur. Zderzenie kultur. Równość czy nierówność kultur. 9). Akulturacja. Kultura i przemoc. Akulturacja jako zjawisko związane z rozwojem kultury. Wymuszenie i dobrowolność. Rodzaje przemocy. Narzucanie kultury z zewnątrz i upadek kultury pod wpływem z zewnątrz .Romanizacja, chrystianizacja, polonizacja, germanizacja, rusyfikacja, sowietyzacja, amerykanizacja. Akulturacja w wymiarze wewnętrznym. Dominacja kulturowa jako warunek jedności społeczeństwa. Relacje kultury dominującej i kultur podporządkowanych. Szkoła jako narzędzie akulturacji. 10). Kultura a rozwój cywilizacyjny Kultura jedno i dwuwarstwowa Media w rozwoju kultury Rozwój mediów jako czynnik zmiany kulturowej. 11). Międzygeneracyjny przekaz kulturowy. Rola międzygeneracyjnego przekazu w kulturze tradycyjnej. Koncepcja przekazu postfiguratywnego, kofiguratywnego i prefiguratywnego. Cywilizacyjne uwarunkowania przemian i ich możliwy zakres. 12). Kultura popularna. Kultura a „komercja” i konsumpcjonizm Kultura popularna treść pojęcia, ambiwalencja znaczeń. „Komercja” jako zjawisko traktowania kultury jako towaru. Komercjalizacja kultury. Efekty komercjalizacji – produkty komercyjne. Efekt wspólnego pastwiska. Demoralizacja odbiorcy. Konsumpcjonizm jako zjawisko związane z przejściem gospodarki kapitalistycznej od ekonomii producenta do ekonomii konsumenta. Konsumpcjonizm jako styl życia. Bierność i podatność na manipulacje jako konstytutywne elementy „kultury konsumpcyjnej”. Teoria „potlaczu” jako próba wyjaśnienia konsumpcjonizmu jako zjawiska kulturowego. 13). Kultura ludowa Twórczość nieprofesjonalna. Kultura ludowa - cechy zjawiska. Wartości kultury ludowej. Folklor. Kultura ludowa a twórczość nieprofesjonalna. Podstawowe różnice. Twórczość nieprofesjonalna - margines czy droga rozwoju kultury. Twórczość nieprofesjonalna a animacja społeczno – kulturowa. 14) . Kultura narodowa. Kultura narodowa jako dynamiczna całość zdolna do rozwoju w czasie historycznym i podejmowania wyzwań. Wspólnota języka i doświadczeń historycznych jako naturalne ramy inkulturacji jednostki i droga ku wartościom uniwersalnym. Kultura narodowa z perspektywy konstrukcjonizmu kulturowego. Walka o hegemonię w kulturze narodowej 15). Kultura globalna Czym jest globalizacja w sferze kultur. Czy jest możliwa kultura globalna? |
Metody dydaktyczne: |
Wykład z elementami dyskusji i prezentacji medialnych wykorzystujący filmy fabularne i dokumentalne : Szlachetny dzikus –prezentujacy sylwetkę i badania Bronisława Malinowskiego (Polska, Jerzy Domaradzki 1998) Przerwany sen aborygenów prezentujący największą populację paleolityczną współczesnego świata - Aborygenów australijskich i ich zderzenie ze wspólczesnością (Francja, Patrick Bernard i Ken Ung 2012) , Persepolis ekranizacja popularnego komiksu Marjane Satrapi (Francja, Marjane Satrapi i Vincent Paronnaud, 2007) Widmo wolności klasyczny najwybitniejszego surrealisty światowego kina Luisa Bunuela (Hiszpania, Luis Bunuel, 1974) |
Metody i kryteria oceniania: |
Zaliczenie na ocenę ma charakter sprawdzianu pisemnego. Składa się z 3 pytań ocenianych od 0 do 4 punktów każde; maksymalna liczba punktów wynosi 12; do zaliczenia jest wymagane uzyskanie 50% punktów |
Uwagi: |
gr wykładowa I DZPE/ ASK-EK |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.