Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej

- Kolokwia cząstkowe (dwa) obejmujące materiał ćwiczeń - test z pytaniami jednokrotnego wyboru i pytaniem otwartym.

- Praca zaliczeniowa: przygotowanie i przedstawienie prezentacji wybranej metody pracy pedagoga specjalnego - praca grupowa.

- Kolokwium obejmujące materiał wykładów - test z pytaniami jednokrotnego wyboru i pytaniem otwartym.

- Aktywność podczas zajęć.

Wykład

- Pedagogika specjalna jako interdyscyplinarna nauka społeczna. Przedmiot, podmiot, cele, zasady oraz funkcje pedagogiki specjalnej, relacje z innymi dyscyplinami naukowymi i pedagogiką. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej.

- Człowiek z niepełnosprawnością. Opieka i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością lub niedostosowaniem społecznym - w aspekcie historycznym. Ewolucja w rozumieniu niepełnosprawności, modele niepełnosprawności - implikacje dla sytuacji osób z niepełnosprawnością. Proces rehabilitacji kompleksowej - charakterystyka zagadnienia.

- Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie. Proces adaptacji rodziców do sytuacji niepełnosprawności dziecka, modyfikacja funkcji pełnionych przez rodzinę, znaczenie postaw wychowawczych rodziców dla rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. Wsparcie społeczne rodziny z dzieckiem z niepełnosprawnością - rodzaje i znacznie wsparcia.

- Andragogika specjalna/dorosłość w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Realizacja zadań rozwojowych w okresie dorosłości przez osoby z niepełnosprawnością- zróżnicowanie sytuacji, jej uwarunkowania. Wybrane formy wsparcia, w tym przykłady dobrych praktyk; rola organizacji pozarządowych. Znaczenie normalizacji życia dorosłych osób z niepełnosprawnością.

-Gerontologia (geragogika) specjalna/wiek podeszły w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Starość a niepełnosprawność - tendencje demograficzne i dynamika zmian. Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym i społecznym. Specyfika niepełnosprawności osób starszych. Jakość życia seniorów z niepełnosprawnością. Osoba starsza w rodzinie - status społeczny i przyczyny zmian. Znaczenie i warunki dialogu międzypokoleniowego. Formy opieki i pomocy dla osób starszych.

- Media a środowisko osób z niepełnosprawnością. Wizerunek osób z niepełnosprawnością w mediach – tradycyjne i współczesne sposoby ich przedstawiania, konsekwencje dla odbioru społecznego osób z niepełnosprawnością. Znaczenie języka towarzyszącego przedstawianiu osób z niepełnosprawnością w mediach dla ich sytuacji społecznej, wytyczne Konwencji praw osób niepełnosprawnych w tym obszarze.

- Nowe media jako narzędzie usprawniające życie osób z niepełnosprawnością. Cechy mediów cyfrowych. Rola nowych mediów i nowych technologii w zwiększaniu aktywności i niezależności osób z niepełnosprawnością w różnych dziedzinach życia; wpływ na rozwijanie osobowości. Znaczenie racjonalnego korzystania z nowych mediów przez osoby z niepełnosprawnością.

Ćwiczenia

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niewidomych i słabowidzących (tyflopedagogiki). Definicje i klasyfikacje niewidzenia i słabowzroczności. Przyczyny niepełnosprawności wzrokowej. Wrodzone i nabyte uszkodzenie wzroku – konsekwencje dla funkcjonowania dziecka/osoby. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób niewidomych i słabowidzących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niesłyszących i słabosłyszących (surdopedagogiki). Definicje i klasyfikacje dysfunkcji słuchu. Przyczyny uszkodzenia słuchu. Wrodzone i nabyte uszkodzenie słuchu – konsekwencje dla funkcjonowania dziecka/osoby. Metody porozumiewania się z osobami niesłyszącymi. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób niesłyszących i słabosłyszących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność intelektualna - definicja, klasyfikacja, przyczyny. Charakterystyka funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną - zróżnicowanie. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Kryteria diagnostyczne aktualnie obowiązujące w Polsce (w okresie przejściowym) - ICD 10/diagnozowanie autyzmu. Charakterystyka funkcjonowania dzieci/osób z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. Wybrane metody terapii autyzmu. Klasyfikacja zaburzeń ze spektrum autyzmu wg. ICD 11- podstawowe różnice/kierunki zmian. Edukacja, adaptacja społeczna osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób przewlekle chorych i z niesprawnością ruchową. Pojęcie choroby przewlekłej i niepełnosprawności ruchowej, klasyfikacje. Wrodzona a nabyta utrata sprawności w chorobie przewlekłej i niepełnosprawności ruchowej – konsekwencje dla funkcjonowania dziecka/osoby. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością narządu ruchu, z chorobą przewlekłą.

- Wybrane metody pracy pedagoga specjalnego. (2 zajęcia). Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne, terapia integracji sensorycznej, metoda M. i Ch. Knilów - Programy aktywności, świadomość ciała, kontakt i komunikacja, Biblioterapia, metoda behawioralna (instrumentalna). Wybrane metody Komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC).

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z niepełnosprawnością sprzężoną - głuchoniewidomych. Termin osoba głuchoniewidoma. Zróżnicowanie w grupie osób ze współwystępującym uszkodzeniem słuchu i wzroku. Edukacja, rehabilitacja- w tym metody porozumiewania osób głuchoniewidomych, sytuacja społeczna i zawodowa.

- Sieroctwo społeczne jako problem pedagogiki specjalnej. Pojęcie i kryteria sieroctwa społecznego. Przyczyny, stopnie oraz skutki sieroctwa społecznego. Kompensacja sieroctwa społecznego w rodzinnych i instytucjonalnych formach pieczy zastępczej.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niedostosowanych społecznie (resocjalizacji).Pojęcie, objawy, przyczyny, stadia, typologie i diagnozowanie niedostosowania społecznego. Pojęcie resocjalizacji, fazy oddziaływań resocjalizacyjnych, modele resocjalizacji, metody pracy resocjalizacyjnej. Resocjalizacja w środowisku otwartym i zamkniętym - wybrane aspekty. Profilaktyka niedostosowania społecznego.

Literatura obowiązkowa (wykład/ćwiczenia)

Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Kilian, M. (red.)(2021). Pedagogika specjalna osób w starszym wieku. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Zawiślak, A. (2009). Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Literatura uzupełniająca (wykład/ ćwiczenia)

Aouill, B., Maliszewski, W. J. (2007). Media- komunikacja: zdrowie i psychologia. Toruń: Wydawnictwo: Adam Marszałek.

Błachnio, A. (2019). Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Chrąściel, Katarzyna (2007). Sieroctwo społeczne jako skutek dysfunkcjonalności wychowawczej środowiska rodzinnego. Wychowanie na Co Dzień, 7/8.

Czechowski, K., Wilmowska-Pietruszyńska, A. (2016). O potrzebie rehabilitacji kompleksowej. Niepełnosprawność- zagadnienia, problemy, rozwiązania, 19.

Domagała-Zyśk, E., Wiącek, G., Książek, M. (2017). Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności. Lublin: Wydawnictwo Episteme

Dykcik, W. (red.)(2009). Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Fiszer, A. (2916). Nowe media jako narzędzia usprawniające życie osób niepełnosprawnych. Studia krytyczne/Critical Studies, 2.

Kilian, M., Śmiechowska- Petrovskij, E. (red.) (2018). Niepełnoprawność w okresie późnej dorosłości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Obuchowska, I. (red.)(2008). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo WSiP.

Prysak, D. (2020). Nienasycona dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną. Parezja,2.

Sękowska, Z.(2001). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Smith, D. D. (2008). Pedagogika specjalna, t.1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.(IBUK Libra).

Struck-Pergończyk, M. (2013). Wizerunek osób niepełnosprawnych w środkach masowego przekazu- zarys zjawiska, Komunikacja społeczna, 4.

Szczepankowski, B. (1999). Niesłyszący, głusi głuchoniemi. Wyrównywanie szans. Warszawa: wydawnictwo WSiP.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2017 r. poz. 697, ze zm.).

Ustawa z dnia 09 czerwca 2022r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U.2022 poz.1700).

Opis metod kształcenia:

Wykład- wykład konwencjonalny, prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy.

Ćwiczenia: praca z tekstem, rozmowa kierowana, ćwiczenia praktyczne- indywidualne i grupowe, prezentacja fragmentów filmów, prezentacja multimedialna w wykonaniu prowadzącego ćwiczenia.

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe (wykłady i ćwiczenia) - 45g

przygotowanie się do zajęć -30g.

przygotowanie pracy zaliczeniowej-10g.

przygotowanie się do zaliczenia/kolokwium -30g.

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta- 115g.

Liczba punktów ECTS 4

- Kolokwium obejmujące materiał ćwiczeń (forma kolokwium uzależniona od decyzji prowadzącego ćwiczenia - podana studentom na pierwszych zajęciach i w sylabusie grupy).

- Praca zaliczeniowa (forma uzależniona od decyzji prowadzącego ćwiczenia- podana j.w.).

- Kolokwium obejmujące materiał wykładów - test z pytaniami jednokrotnego wyboru i pytaniem otwartym.

- Aktywność podczas zajęć.

Wykład

- Pedagogika specjalna jako interdyscyplinarna nauka społeczna. Przedmiot, podmiot, cel pedagogiki specjalnej, relacje z innymi dyscyplinami naukowymi i pedagogiką. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej.

- Człowiek z niepełnosprawnością. Ewolucja w rozumieniu niepełnosprawności, modele niepełnosprawności - implikacje dla sytuacji osób z niepełnosprawnością. Proces rehabilitacji kompleksowej - charakterystyka zagadnienia.

- Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie. Proces adaptacji rodziców do sytuacji niepełnosprawności dziecka, modyfikacja funkcji pełnionych przez rodzinę, znaczenie postaw wychowawczych rodziców dla rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. Wsparcie społeczne rodziny z dzieckiem z niepełnosprawnością - rodzaje i znacznie wsparcia.

- Andragogika specjalna/dorosłość w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Realizacja zadań rozwojowych w okresie dorosłości przez osoby z niepełnosprawnością- zróżnicowanie sytuacji, jej uwarunkowania. Wybrane formy wsparcia, w tym przykłady dobrych praktyk- rola organizacji pozarządowych. Znaczenie normalizacji życia dorosłych osób z niepełnosprawnością.

- Gerontologia (geragogika) specjalna/wiek podeszły w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Starość a niepełnosprawność - tendencje demograficzne i dynamika zmian. Specyfika niepełnosprawności osób starszych. Osoba starsza w rodzinie - status społeczny i przyczyny zmian. Jakość życia, formy opieki i pomocy dla seniorów z niepełnosprawnością.

- Media a środowisko osób z niepełnosprawnością. Wizerunek osób z niepełnosprawnością w mediach - tradycyjne i współczesne sposoby ich przedstawiania, konsekwencje dla odbioru społecznego osób z niepełnosprawnością. Nowe media jako narzędzie usprawniające życie osób z niepełnosprawnością.

Ćwiczenia

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niewidomych i słabowidzących (tyflopedagogiki). Definicje i klasyfikacje niewidzenia i słabowzroczności. Przyczyny niepełnosprawności wzrokowej. Konsekwencje wrodzonego i nabytego uszkodzenia wzroku dla funkcjonowania dziecka/osoby. System kształcenia, kierunki rehabilitacji, sytuacja społeczna i zawodowa osób niewidomych i słabowidzących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niesłyszących i słabosłyszących (surdopedagogiki). Definicje i klasyfikacje dysfunkcji słuchu. Przyczyny uszkodzenia słuchu. Konsekwencje wrodzonego i nabytego uszkodzenia słuchu dla funkcjonowania dziecka/osoby. Metody porozumiewania się z osobami niesłyszącymi. System kształcenia, kierunki rehabilitacji, sytuacja społeczna i zawodowa osób niesłyszących i słabosłyszących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność intelektualna - definicja, klasyfikacja, przyczyny. Charakterystyka funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną - zróżnicowanie. System kształcenia, kierunki rehabilitacji, uwarunkowania adaptacji społecznej, sytuacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Kryteria diagnostyczne aktualnie obowiązujące w Polsce (w okresie przejściowym) - ICD 10/diagnozowanie autyzmu. Charakterystyka funkcjonowania dzieci/osób z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. Wybrane metody terapii autyzmu. Klasyfikacja zaburzeń ze spektrum autyzmu wg. ICD 11- podstawowe różnice/kierunki zmian. Edukacja, adaptacja społeczna osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

- Wybrane metody pracy pedagoga specjalnego. (Metoda W.Sherborne, terapia integracji sensorycznej, metoda M. i Ch. Knilów, Biblioterapia, metoda behawioralna (instrumentalna). Wybrane metody Komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC).

- Sieroctwo społeczne jako problem pedagogiki specjalnej. Pojęcie i kryteria sieroctwa społecznego. Przyczyny, stopnie oraz skutki sieroctwa społecznego. Kompensacja sieroctwa społecznego w rodzinnych i instytucjonalnych formach pieczy zastępczej.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niedostosowanych społecznie (resocjalizacji). Pojęcie, objawy, przyczyny, stadia, typologie i diagnozowanie niedostosowania społecznego. Pojęcie resocjalizacji, fazy oddziaływań resocjalizacyjnych, modele resocjalizacji, metody pracy resocjalizacyjnej. Resocjalizacja w środowisku otwartym i zamkniętym - wybrane aspekty. Profilaktyka niedostosowania społecznego.

Literatura obowiązkowa (wykład/ćwiczenia)

Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Kilian, M. (red.)(2021). Pedagogika specjalna osób w starszym wieku. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Zawiślak, A. (2009). Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Literatura uzupełniająca (wykład/ ćwiczenia)

Aouill, B., Maliszewski, W. J. (2007). Media- komunikacja: zdrowie i psychologia. Toruń: Wydawnictwo: Adam Marszałek.

Błachnio, A. (2019). Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Chrąściel, Katarzyna (2007). Sieroctwo społeczne jako skutek dysfunkcjonalności wychowawczej środowiska rodzinnego. Wychowanie na Co Dzień, 7/8.

Czechowski, K., Wilmowska-Pietruszyńska, A. (2016). O potrzebie rehabilitacji kompleksowej. Niepełnosprawność- zagadnienia, problemy, rozwiązania, 19.

Domagała-Zyśk, E., Wiącek, G., Książek, M. (2017). Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności. Lublin: Wydawnictwo Episteme

Dykcik, W. (red.)(2009). Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Fiszer, A. (2916). Nowe media jako narzędzia usprawniające życie osób niepełnosprawnych. Studia krytyczne/Critical Studies, 2.

Kilian, M., Śmiechowska- Petrovskij, E. (red.) (2018). Niepełnoprawność w okresie późnej dorosłości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Obuchowska, I. (red.)(2008). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo WSiP.

Prysak, D. (2020). Nienasycona dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną. Parezja,2.

Sękowska, Z.(2001). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Smith, D. D. (2008). Pedagogika specjalna, t.1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.(IBUK Libra).

Struck-Pergończyk, M. (2013). Wizerunek osób niepełnosprawnych w środkach masowego przekazu- zarys zjawiska, Komunikacja społeczna, 4.

Szczepankowski, B. (1999). Niesłyszący, głusi głuchoniemi. Wyrównywanie szans. Warszawa: wydawnictwo WSiP.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2017 r. poz. 697, ze zm.).

Ustawa z dnia 09 czerwca 2022r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U.2022 poz.1700).

Opis metod kształcenia:

Wykład- wykład konwencjonalny, prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy

Ćwiczenia: praca z tekstem, rozmowa kierowana, ćwiczenia praktyczne- indywidualne i grupowe, prezentacja fragmentów filmów, prezentacja multimedialna w wykonaniu prowadzącego ćwiczenia

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe (wykłady i ćwiczenia) - 24g

przygotowanie się do zajęć -35g.

przygotowanie pracy zaliczeniowej-16g.

przygotowanie się do zaliczenia/kolokwium -35g.

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta- 110g.

Liczba punktów ECTS 4

- Kolokwia cząstkowe (dwa) obejmujące materiał ćwiczeń - test z pytaniami jednokrotnego wyboru i pytaniem otwartym

- Praca zaliczeniowa: przygotowanie i przedstawienie prezentacji wybranej metody pracy pedagoga specjalnego - praca grupowa

- Kolokwium obejmujące materiał wykładów - test z pytaniami jednokrotnego wyboru i pytaniem otwartym.

- Aktywność podczas zajęć.

Wykład

- Pedagogika specjalna jako interdyscyplinarna nauka społeczna. Przedmiot, podmiot, cele, zasady oraz funkcje pedagogiki specjalnej, relacje z innymi dyscyplinami naukowymi i pedagogiką. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej.

- Człowiek z niepełnosprawnością. Opieka i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością lub niedostosowaniem społecznym - w aspekcie historycznym. Ewolucja w rozumieniu niepełnosprawności, modele niepełnosprawności - implikacje dla sytuacji osób z niepełnosprawnością. Proces rehabilitacji kompleksowej - charakterystyka zagadnienia.

- Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie. Proces adaptacji rodziców do sytuacji niepełnosprawności dziecka, modyfikacja funkcji pełnionych przez rodzinę, znaczenie postaw wychowawczych rodziców dla rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. Wsparcie społeczne rodziny z dzieckiem z niepełnosprawnością - rodzaje i znacznie wsparcia.

- Andragogika specjalna/dorosłość w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Realizacja zadań rozwojowych w okresie dorosłości przez osoby z niepełnosprawnością- zróżnicowanie sytuacji, jej uwarunkowania. Wybrane formy wsparcia, w tym przykłady dobrych praktyk; rola organizacji pozarządowych. Znaczenie normalizacji życia dorosłych osób z niepełnosprawnością.

- Gerontologia (geragogika) specjalna/wiek podeszły w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Starość a niepełnosprawność - tendencje demograficzne i dynamika zmian. Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym i społecznym. Specyfika niepełnosprawności osób starszych. Jakość życia seniorów z niepełnosprawnością. Osoba starsza w rodzinie - status społeczny i przyczyny zmian. Znaczenie i warunki dialogu międzypokoleniowego. Formy opieki i pomocy dla osób starszych.

- Media a środowisko osób z niepełnosprawnością. Wizerunek osób z niepełnosprawnością w mediach - tradycyjne i współczesne sposoby ich przedstawiania, konsekwencje dla odbioru społecznego osób z niepełnosprawnością. Znaczenie języka towarzyszącego przedstawianiu osób z niepełnosprawnością w mediach dla ich sytuacji społecznej, wytyczne Konwencji praw osób niepełnosprawnych w tym obszarze.

- Nowe media jako narzędzie usprawniające życie osób z niepełnosprawnością. Cechy mediów cyfrowych. Rola nowych mediów i nowych technologii w zwiększaniu aktywności i niezależności osób z niepełnosprawnością w różnych dziedzinach życia; wpływ na rozwijanie osobowości. Znaczenie racjonalnego korzystania z nowych mediów przez osoby z niepełnosprawnością.

Ćwiczenia

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niewidomych i słabowidzących (tyflopedagogiki). Definicje i klasyfikacje niewidzenia i słabowzroczności. Przyczyny niepełnosprawności wzrokowej. Wrodzone i nabyte uszkodzenie wzroku – konsekwencje dla funkcjonowania dziecka/osoby. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób niewidomych i słabowidzących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niesłyszących i słabosłyszących (surdopedagogiki). Definicje i klasyfikacje dysfunkcji słuchu. Przyczyny uszkodzenia słuchu. Wrodzone i nabyte uszkodzenie słuchu – konsekwencje dla funkcjonowania dziecka/osoby. Metody porozumiewania się z osobami niesłyszącymi. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób niesłyszących i słabosłyszących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność intelektualna - definicja, klasyfikacja, przyczyny. Charakterystyka funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną - zróżnicowanie. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Kryteria diagnostyczne aktualnie obowiązujące w Polsce (w okresie przejściowym) - ICD 10/diagnozowanie autyzmu. Charakterystyka funkcjonowania dzieci/osób z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. Wybrane metody terapii autyzmu. Klasyfikacja zaburzeń ze spektrum autyzmu wg. ICD 11- podstawowe różnice/kierunki zmian. Edukacja, adaptacja społeczna osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób przewlekle chorych i z niesprawnością ruchową. Pojęcie choroby przewlekłej i niepełnosprawności ruchowej, klasyfikacje. Wrodzona a nabyta utrata sprawności w chorobie przewlekłej i niepełnosprawności ruchowej – konsekwencje dla funkcjonowania dziecka/osoby.. Edukacja, rehabilitacja, sytuacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością narządu ruchu, z chorobą przewlekłą.

- Wybrane metody pracy pedagoga specjalnego. (2 zajęcia). Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne, terapia integracji sensorycznej, metoda M. i Ch. Knilów - Programy aktywności, świadomość ciała, kontakt i komunikacja, Biblioterapia, metoda behawioralna (instrumentalna). Wybrane metody Komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC).

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z niepełnosprawnością sprzężoną - głuchoniewidomych. Termin osoba głuchoniewidoma. Zróżnicowanie w grupie osób ze współwystępującym uszkodzeniem słuchu i wzroku. Edukacja, rehabilitacja- w tym metody porozumiewania osób głuchoniewidomych, sytuacja społeczna i zawodowa.

- Sieroctwo społeczne jako problem pedagogiki specjalnej. Pojęcie i kryteria sieroctwa społecznego. Przyczyny, stopnie oraz skutki sieroctwa społecznego. Kompensacja sieroctwa społecznego w rodzinnych i instytucjonalnych formach pieczy zastępczej.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niedostosowanych społecznie (resocjalizacji).Pojęcie, objawy, przyczyny, stadia, typologie i diagnozowanie niedostosowania społecznego. Pojęcie resocjalizacji, fazy oddziaływań resocjalizacyjnych, modele resocjalizacji, metody pracy resocjalizacyjnej. Resocjalizacja w środowisku otwartym i zamkniętym - wybrane aspekty. Profilaktyka niedostosowania społecznego.

Literatura obowiązkowa (wykład/ćwiczenia)

Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Kilian, M. (red.)(2021). Pedagogika specjalna osób w starszym wieku. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Zawiślak, A. (2009). Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Literatura uzupełniająca (wykład/ ćwiczenia)

Aouill, B., Maliszewski, W. J. (2007). Media- komunikacja: zdrowie i psychologia. Toruń: Wydawnictwo: Adam Marszałek.

Błachnio, A. (2019). Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Chrąściel, Katarzyna (2007). Sieroctwo społeczne jako skutek dysfunkcjonalności wychowawczej środowiska rodzinnego. Wychowanie na Co Dzień, 7/8.

Czechowski, K., Wilmowska-Pietruszyńska, A. (2016). O potrzebie rehabilitacji kompleksowej. Niepełnosprawność- zagadnienia, problemy, rozwiązania, 19.

Domagała-Zyśk, E., Wiącek, G., Książek, M. (2017). Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności. Lublin: Wydawnictwo Episteme

Dykcik, W. (red.)(2009). Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Fiszer, A. (2916). Nowe media jako narzędzia usprawniające życie osób niepełnosprawnych. Studia krytyczne/Critical Studies, 2.

Kilian, M., Śmiechowska- Petrovskij, E. (red.) (2018). Niepełnoprawność w okresie późnej dorosłości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Obuchowska, I. (red.)(2008). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo WSiP.

Prysak, D. (2020). Nienasycona dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną. Parezja,2.

Sękowska, Z.(2001). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Smith, D. D. (2008). Pedagogika specjalna, t.1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.(IBUK Libra).

Struck-Pergończyk, M. (2013). Wizerunek osób niepełnosprawnych w środkach masowego przekazu- zarys zjawiska, Komunikacja społeczna, 4.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2017 r. poz. 697, ze zm.).

Ustawa z dnia 09 czerwca 2022r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U.2022 poz.1700).

Opis metod kształcenia:

Wykład- wykład konwencjonalny, prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy.

Ćwiczenia: praca z tekstem, rozmowa kierowana, ćwiczenia praktyczne- indywidualne i grupowe, prezentacja fragmentów filmów, prezentacja multimedialna w wykonaniu prowadzącego ćwiczenia

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe (wykłady i ćwiczenia) - 45g

przygotowanie się do zajęć -30g.

przygotowanie pracy zaliczeniowej-10g.

przygotowanie się do zaliczenia/kolokwium -30g.

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta- 115g.

Liczba punktów ECTS 4

- Kolokwium obejmujące materiał ćwiczeń (forma kolokwium uzależniona od decyzji prowadzącego ćwiczenia - podana studentom na pierwszych zajęciach i w sylabusie grupy).

- Praca zaliczeniowa (forma uzależniona od decyzji prowadzącego ćwiczenia- podana j.w.).

- Kolokwium obejmujące materiał wykładów - test z pytaniami jednokrotnego wyboru i pytaniem otwartym.

- Aktywność podczas zajęć.

Wykład

- Pedagogika specjalna jako interdyscyplinarna nauka społeczna. Przedmiot, podmiot, cel pedagogiki specjalnej, relacje z innymi dyscyplinami naukowymi i pedagogiką. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej.

- Człowiek z niepełnosprawnością. Ewolucja w rozumieniu niepełnosprawności, modele niepełnosprawności - implikacje dla sytuacji osób z niepełnosprawnością. Proces rehabilitacji kompleksowej - charakterystyka zagadnienia.

- Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie. Proces adaptacji rodziców do sytuacji niepełnosprawności dziecka, modyfikacja funkcji pełnionych przez rodzinę, znaczenie postaw wychowawczych rodziców dla rozwoju dziecka z niepełnosprawnością. Wsparcie społeczne rodziny z dzieckiem z niepełnosprawnością - rodzaje i znacznie wsparcia.

- Andragogika specjalna/dorosłość w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Realizacja zadań rozwojowych w okresie dorosłości przez osoby z niepełnosprawnością- zróżnicowanie sytuacji, jej uwarunkowania. Wybrane formy wsparcia, w tym przykłady dobrych praktyk- rola organizacji pozarządowych. Znaczenie normalizacji życia dorosłych osób z niepełnosprawnością.

- Gerontologia (geragogika) specjalna/wiek podeszły w sytuacji niepełnosprawności - wybrane zagadnienia. Starość a niepełnosprawność - tendencje demograficzne i dynamika zmian. Specyfika niepełnosprawności osób starszych. Osoba starsza w rodzinie - status społeczny i przyczyny zmian. Jakość życia, formy opieki i pomocy dla seniorów z niepełnosprawnością.

- Media a środowisko osób z niepełnosprawnością. Wizerunek osób z niepełnosprawnością w mediach - tradycyjne i współczesne sposoby ich przedstawiania, konsekwencje dla odbioru społecznego osób z niepełnosprawnością. Nowe media jako narzędzie usprawniające życie osób z niepełnosprawnością.

Ćwiczenia

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niewidomych i słabowidzących (tyflopedagogiki). Definicje i klasyfikacje niewidzenia i słabowzroczności. Przyczyny niepełnosprawności wzrokowej. Konsekwencje wrodzonego i nabytego uszkodzenia wzroku dla funkcjonowania dziecka/osoby. System kształcenia, kierunki rehabilitacji, sytuacja społeczna i zawodowa osób niewidomych i słabowidzących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niesłyszących i słabosłyszących (surdopedagogiki). Definicje i klasyfikacje dysfunkcji słuchu. Przyczyny uszkodzenia słuchu. Konsekwencje wrodzonego i nabytego uszkodzenia słuchu dla funkcjonowania dziecka/osoby. Metody porozumiewania się z osobami niesłyszącymi. System kształcenia, kierunki rehabilitacji, sytuacja społeczna i zawodowa osób niesłyszących i słabosłyszących.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z niepełnosprawnością intelektualną. Niepełnosprawność intelektualna - definicja, klasyfikacja, przyczyny. Charakterystyka funkcjonowania osób z niepełnosprawnością intelektualną - zróżnicowanie. System kształcenia, kierunki rehabilitacji, uwarunkowania adaptacji społecznej, sytuacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością intelektualną

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Kryteria diagnostyczne aktualnie obowiązujące w Polsce (w okresie przejściowym) - ICD 10/diagnozowanie autyzmu. Charakterystyka funkcjonowania dzieci/osób z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera. Wybrane metody terapii autyzmu. Klasyfikacja zaburzeń ze spektrum autyzmu wg. ICD 11- podstawowe różnice/kierunki zmian. Edukacja, adaptacja społeczna osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

- Wybrane metody pracy pedagoga specjalnego. (Metoda W.Sherborne, terapia integracji sensorycznej, metoda M. i Ch. Knilów, Biblioterapia, metoda behawioralna (instrumentalna). Wybrane metody Komunikacji alternatywnej i wspomagającej (AAC).

- Sieroctwo społeczne jako problem pedagogiki specjalnej. Pojęcie i kryteria sieroctwa społecznego. Przyczyny, stopnie oraz skutki sieroctwa społecznego. Kompensacja sieroctwa społecznego w rodzinnych i instytucjonalnych formach pieczy zastępczej.

- Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niedostosowanych społecznie (resocjalizacji). Pojęcie, objawy, przyczyny, stadia, typologie i diagnozowanie niedostosowania społecznego. Pojęcie resocjalizacji, fazy oddziaływań resocjalizacyjnych, modele resocjalizacji, metody pracy resocjalizacyjnej. Resocjalizacja w środowisku otwartym i zamkniętym - wybrane aspekty. Profilaktyka niedostosowania społecznego.

Literatura obowiązkowa (wykład/ćwiczenia)

Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Kilian, M. (red.)(2021). Pedagogika specjalna osób w starszym wieku. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Zawiślak, A. (2009). Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. (IBUK Libra)

Literatura uzupełniająca (wykład/ ćwiczenia)

Aouill, B., Maliszewski, W. J. (2007). Media- komunikacja: zdrowie i psychologia. Toruń: Wydawnictwo: Adam Marszałek.

Błachnio, A. (2019). Potencjał osób w starości. Poczucie jakości życia w procesie starzenia się. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Chrąściel, Katarzyna (2007). Sieroctwo społeczne jako skutek dysfunkcjonalności wychowawczej środowiska rodzinnego. Wychowanie na Co Dzień, 7/8.

Czechowski, K., Wilmowska-Pietruszyńska, A. (2016). O potrzebie rehabilitacji kompleksowej. Niepełnosprawność- zagadnienia, problemy, rozwiązania, 19.

Domagała-Zyśk, E., Wiącek, G., Książek, M. (2017). Świat osób głuchoniewidomych. Wyzwania współczesności. Lublin: Wydawnictwo Episteme

Dykcik, W. (red.)(2009). Pedagogika specjalna. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Fiszer, A. (2916). Nowe media jako narzędzia usprawniające życie osób niepełnosprawnych. Studia krytyczne/Critical Studies, 2.

Kilian, M., Śmiechowska- Petrovskij, E. (red.) (2018). Niepełnoprawność w okresie późnej dorosłości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Obuchowska, I. (red.)(2008). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: Wydawnictwo WSiP.

Prysak, D. (2020). Nienasycona dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną. Parezja,2.

Sękowska, Z.(2001). Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Smith, D. D. (2008). Pedagogika specjalna, t.1 i 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.(IBUK Libra).

Struck-Pergończyk, M. (2013). Wizerunek osób niepełnosprawnych w środkach masowego przekazu- zarys zjawiska, Komunikacja społeczna, 4.

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. 2017 r. poz. 697, ze zm.).

Ustawa z dnia 09 czerwca 2022r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz.U.2022 poz.1700).

Opis metod kształcenia:

Wykład- wykład konwencjonalny, prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy

Ćwiczenia: praca z tekstem, rozmowa kierowana, ćwiczenia praktyczne- indywidualne i grupowe, prezentacja fragmentów filmów, prezentacja multimedialna w wykonaniu prowadzącego ćwiczenia

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe (wykłady i ćwiczenia) - 24g

przygotowanie się do zajęć -35g.

przygotowanie pracy zaliczeniowej-16g.

przygotowanie się do zaliczenia/kolokwium -35g.

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta- 110g.

Liczba punktów ECTS 4