Metodyka zajęć korekcyjno-kompensacyjnych (szkoła i poradnia)

Wiedza

PC1_KS_W03 Zna terminologię stosowaną w pedagogice specjalnej oraz definiuje podstawowe pojęcia dotyczące metodyki zajęć korekcyjno-kompensacyjnych

PC1_KS_W06 Ma podstawową wiedzę na temat kształtowania się funkcji percepcyjno-motorycznych (słuchowych, wzrokowych oraz kinestetyczno-ruchowych) w rozwoju ontogenetycznym w aspekcie biologicznym, psychologicznym, pedagogicznym oraz społecznym

PC1_KS_W05 Zna wybrane filozoficzne, psychologiczne i społeczne koncepcje człowieka i na ich podstawie formułuje założenia teoretyczne terapii i edukacji uczniów z trudnościami w uczeniu się

Umiejętności

PC1_KS_U01 Łączy objawy zaburzeń z: dysfunkcją określonego analizatora i niską zdolnością dekodowania, deficytem świadomości fonologicznej i/lub manipulacji fonologicznej, deficytami pamięci krótkotrwałej (STM); łączy objawy specyficznych trudności w uczeniu się matematyki z określoną teorią i postępowaniem terapeutycznym

PC1_KS_U02 Wyznacza kierunki oddziaływań terapeutycznych na podstawie dokonanej analizy wyników diagnozy (opinia poradni) oraz analizy wyników własnej diagnozy ucznia

PC1_KS_U04 Programuje jednostkę metodyczną, konstruuje scenariusze zajęć

Kompetencje społeczne

PC1_KS_K01, PC1_KS_K02 Aktywnie uczestniczy w realizacji indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych

Treści:

1. Analiza Rozporządzenia MEN w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

2. Cele oddziaływań korekcyjno-kompensacyjnych, zadania terapeuty pedagogicznego.

3. Czynniki warunkujące efektywność terapii.

4. Analiza poszczególnych aspektów postępowania terapeutycznego i ich znaczenie dla efektów terapii.

5. Zasady terapii.

5. Rozpoznawanie objawów zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych.

6. Wyznaczanie kierunków oddziaływań terapeutycznych na podstawie dokonanej analizy wyników diagnozy (opinia poradni) oraz analizy wytworów pisemnych dziecka.

7. Tworzenie programów terapii.

8. Programowanie jednostki metodycznej - konstruowania scenariuszy zajęć.

Proszę samodzielnie zaproponować konkretne pomysły (minimum 7-8) w ramach działań profilaktycznych zapobiegających niepowodzeniom edukacyjnym uczniów - proponuję umieszczać Państwa pomysły w stworzonej tabelce z 3 kolumnami: obszar profilaktyki, temat i forma realizacji, np. obszar: kształtowanie u uczniów umiejętności organizacji pracy, temat: Dobrze planuję swój czas pracy, forma realizacji: warsztat. Proszę aby starosta grupy spakował Państwa prace i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl

Proszę dokończyć opracowywanie przydzielonych zagadnień dotyczących pracy poszczególnych analizatorów i etapów pracy korekcyjno-kompensacyjnej w oparciu o poleconą na zajęciach lekturę. Proszę o przygotowanie prezentacji wedle poczynionych na zajęciach ustaleń. Zagadnienia - dla przypomnienia: 1) analizator wzrokowy - za co jest odpowiedzialny, jakie wyróżniamy podfunkcje, wpływ na uczenie się, objawy zaburzeń, ćwiczenia; 2) analizator kinestetyczno-ruchowy za co jest odpowiedzialny, jakie wyróżniamy podfunkcje, wpływ na uczenie się, objawy zaburzeń, ćwiczenia; analizator słuchowy - za co jest odpowiedzialny, jakie wyróżniamy podfunkcje, wpływ na uczenie się, objawy zaburzeń, ćwiczenia; 4) integracja percepcyjno-motoryczna - co to jest, ontogenetyczny rozwój integracji percepcyjno-motorycznej, zaburzenia integracji percepcyjno-motorycznej a specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu, 5) lateralizacja - rozwój, niejednorodna lateralizacja -wpływ na uczenie się, 6) etapy terapii - etap I; 7) etapy terapii- etap II i III.

Proszę o dokończenie przygotowywania prezentacji dotyczących pracy analizatorów. Z uwagi na wydłużający się czas zajęć zdalnych, proszę aby każda grupa pomyślała w jaki sposób wzbogacić prezentację o materiał fotograficzny i/lub filmowy. Proponuję, abyście nakręcili Państwo z udziałem np. domowników lub Was samych krótkie filmiki ilustrujące proponowane do danego tematu ćwiczenia. Każda grupa (osobno tj. bez pośrednictwa starosty) proszę aby przesłała swoją prezentację do sprawdzenia na mój adres emailowy w terminie do dnia 10.04.2020.

W ramach kolejnych zajęć, które powinny odbyć się do 12.04.2020 proszę o zapoznanie się z przesłanymi na adres email grupy tekstami dotyczącymi aspektów postępowania terapeutycznego (wypis zagadnień wykładowych i materiał rozszerzający z książki autorstwa T. Gąsowskiej i Z. Pietrzak-Stępkowskiej) i sporządzenie notatek z opracowanego materiału.

Proszę również aby każdy z Państwa w oparciu o wiedzę z innych przedmiotów, posiadane materiały metodyczne oraz własne opinie udzielił krótkiej odpowiedzi pisemnej na następujące pytanie stanowiące kontynuację rozpoczętej w ramach zajęć stacjonarnych dyskusji:

Jakie znaczenie dla efektywności terapii pedagogicznej mogą mieć czynniki takie jak: 1) rodzaj i nasilenie występujących u dziecka zaburzeń, 2) stopień jego motywacji do pracy, 3) współpraca terapeuty z domem, 4) zaangażowanie rodziców do czynnego udziału w procesie terapii (tu proszę o odpowiedź na pytanie: w jaki sposób można zachęcić rodziców do tej współpracy), 5) intensywność terapii i czas jej trwania?, 6) ogólna atmosfera terapeutyczna między dzieckiem i terapeutą? Proszę aby starosta grupy spakował Państwa odpowiedzi w jeden plik i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do 12.04.2020.

1. W ramach kolejnych zajęć, które powinny odbyć się do 22.04.2020 (włącznie) proszę o zapoznanie się z przesłanym na adres email grupy tekstem dotyczącym zasad terapii pedagogicznej. Proszę o sporządzenie notatek z opracowanego materiału oraz o udzielenie krótkiej (ok 1/2 strony) pisemnej odpowiedzi na pytanie: Przestrzeganie której z zasad może okazać się według Państwa najtrudniejsze w praktyce i dlaczego?

2. Proszę również o przypomnienie sobie z zajęć realizowanych na I roku (przedmiot: Psychologiczne i pedagogiczne uwarunkowania rozwoju małego dziecka) informacji dotyczących pojęć takich jak: tempo, rytm i dynamika rozwoju oraz podziału zaburzeń wg. Spionek. Informacje te będą przydatne do programowania zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. Dla ułatwienia przesyłam również krótki wypis z wykładu (plik pdf. podział zaburzeń).

3. W ramach kolejnych zajęć będę sukcesywnie udostępniał Państwu i wysyłał na adres emailowy grupy przygotowane przez Was prezentacje dotyczące problematyki analizatorów oraz etapów terapii. Proszę o zapoznanie się z tymi materiałami oraz o wykonanie w oparciu o nie wskazanych zadań. W pierwszej kolejności wysyłam Państwu prezentacje dotyczące tematów:

- integracja percepcyjno motoryczna (zadanie: proszę zastanowić się i opisać jakiego rodzaju trudności w uczeniu się mogą powodować zaburzenia integracji percepcyjno-motorycznej. Proszę opisać trudności zwracając uwagę na zaburzenia poszczególnych konfiguracji tj. zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej (proszę podać objawy), zaburzenia koordynacji słuchowo-wzrokowo-ruchowej (proszę podać objawy)

- analizator słuchowy (zadanie: proszę stworzyć listę ćwiczeń rozwijających analizę i syntezę słuchową, uwagę słuchową, słuchową pamięć operacyjną. Ćwiczenia te powinny różnić się od tych, które wyszczególnione zostały w prezentacji)

- analizator kinestetyczno-ruchowy (zadanie: proszę zaproponować ćwiczenia, które mogłyby być realizowane w starszych klasach szkoły podstawowej)

4. Proszę aby starosta grupy tradycyjnie spakował Państwa odpowiedzi (każda osoba zapisuje wszystkie odpowiedzi w jednym pliku i opisuje nazwiskiem) i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do 23.04.2020.

5. Proszę osoby odpowiedzialne za przygotowanie materiału dotyczącego analizatora wzrokowego oraz lateralizacji o pilne przesłanie swoich prezentacji do dnia 23.04.2020.

W odniesieniu do zajęć przypadających w okresie 24.04.2020-29.04.2020, na adres email grupy przesłałem Państwu kolejną część Waszych prezentacji, które zostały przeze mnie sprawdzone i na które zostały naniesione ewentualne poprawki.

Proszę o zapoznanie się z tymi materiałami oraz o wykonanie w oparciu o nie wskazanych zadań. Informację zwrotną podobnie jak do poprzednich ćwiczeń tradycyjnie prześlę na adres email grupy.

Proszę aby starosta grupy jak zawsze spakował Państwa odpowiedzi (każda osoba zapisuje wszystkie odpowiedzi w jednym pliku i opisuje nazwiskiem) i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do 04.05.2020.

Tematy prezentacji i zadania:

1. analizator wzrokowy

(zadanie: proszę stworzyć listę ćwiczeń rozwijających wszystkie zarysowane w materiałach aspekty percepcji wzrokowej dla uczniów najstarszych klas szkoły podstawowej. Ćwiczenia te powinny różnić się od tych, które wyszczególnione zostały w prezentacji)

2. lateralizacja

(zadanie: proszę zaproponować autorskie ćwiczenia, które mogłyby być wykorzystane w diagnozie lateralizacji)

W ramach zajęć przypadających w okresie 06.05.2020-08.05.2020, na podany adres email grupy przesłałem Państwu kolejną - ostatnią część Waszych prezentacji, które zostały przeze mnie sprawdzone i, na które zostały naniesione ewentualne poprawki. Proszę o zapoznanie się z tymi materiałami oraz o wykonanie w oparciu o nie wskazanych zadań. Informację zwrotną podobnie jak do poprzednich ćwiczeń tradycyjnie prześlę na adres email grupy.

Proszę, aby starosta grupy, jak zawsze, spakował Państwa odpowiedzi (każda osoba zapisuje wszystkie odpowiedzi w jednym pliku i opisuje nazwiskiem) i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do 12.05.2020.

Tematy prezentacji i zadania:

I etap terapii (zadanie: proszę dokonać przeglądu dostępnych na ryku wydawniczym gier planszowych i pomocy dydaktycznych, a następnie wybrać 3 z nich i opisać w jaki sposób i dlaczego można byłoby wykorzystać je podczas realizacji I etapu terapii)

II i III etap terapii (zadanie: proszę zaproponować 2, inne niż wyszczególnione w prezentacji ćwiczenia możliwe do zastosowania podczas III etapu terapii i uzasadnić wybór).

W ramach zajęć przypadających w okresie 13.05.2020-22.05.2020, na podany adres email grupy przesłałem Państwu wypisy z opinii psychologiczno-pedagogicznych dzieci oraz strukturę programu terapii (plik pdf.).

Proszę o zapoznanie się z tymi materiałami oraz o dokonanie ich szczegółowej analizy, która posłuży do stworzenia indywidualnego programu terapii.

Następnie w odniesieniu do przesłanych opinii proszę rozpocząć opracowywanie wyszczególnionych poniżej punktów, obejmujących pierwszą część programu (pracę wykonujemy w tych samych grupach, w których przygotowywaliście Państwo prezentacje dotyczące analizatorów).

1. Założenia organizacyjno-programowe (w tym punkcie należy określić m.in. czy terapia będzie realizowana w formie indywidualnej, grupowej czy mieszanej i dlaczego; jaka jest przewidywana częstotliwość zajęć terapeutycznych oraz czas ich trwania; czy planujecie Państwo prowadzić zajęcia np. 45 min czy też będziecie je dzielić, a jeśli tak, to dlaczego,

2. Charakterystyka psychopedagogiczna ucznia obejmująca:

A. mocne strony ucznia i B. trudności ucznia (ten punkt należy realizować w oparciu o obserwację i analizę dokumentacji ucznia. Ze względu na brak możliwości technicznych obserwacji dziecka, ograniczamy się do analizy przesłanych opinii. Proszę, aby w charakterystyce zostały ujęte kwestie takie jak: podstawowe rozpoznanie; informacja o potencjale rozwojowym oraz najważniejsze trudności dziecka pogrupowane zgodnie z planowanymi w odniesieniu do tych trudności 4 poznanymi aspektami postępowania psychoterapeutycznego tj. aspekt psychoterapeutyczny, aspekt psychokorekcyjny, aspekt psychodydaktyczny, aspekt ogólnorozwojowy.

3. Cel ogólne

4. Cele szczegółowe (proszę zwrócić uwagę na to, by cele te stanowiły rozwinięcie celów ogólnych, w którym uszczegółowicie trudności ucznia. Przykład: Jeżeli celem ogólnym będzie usprawnianie analizatora wzrokowego, to wśród celów szczegółowych mogą się znaleźć takie jak: usprawnianie percepcji wzrokowej w zakresie spostrzegania stosunków przestrzennych itd. Proszę także, aby zostały one pogrupowane z uwzględnieniem poszczególnych aspektów postępowania terapeutycznego. Przykład w odniesieniu do celów ogólnych: Aspekt psychodydaktyczny - cel: Zminimalizowanie trudności szkolnych ucznia, Aspekt psychoterapeutyczny - cel: Kształtoanie u ucznia świadomości własnych możliwości i trudności, Aspekt psychokorekcyjny - cel: Usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych, Aspekt ogólnorozwojowy - cel: Podnoszenie wydolności fizycznej i sprawności ruchowej)

Proszę aby starosta grupy jak zawsze spakował Państwa prace i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do dnia 26.05.2020.

W ramach zajęć przypadających w okresie 27.05.2020-03.06.2020, w oparciu o przesłane wcześniej na adres email grupy wypisy z opinii, proszę kontynuować tworzenie indywidualnego planu terapii (II część programu wykonujemy w tych samych grupach, w których przygotowywaliście Państwo część I). Poniżej wytyczne do kolejnych punktów, które należy uwzględnić.

5. Procedury osiągania celów (w tym punkcie należy określić planowane : a) metody terapeutyczne, b) formy pracy, c) środki dydaktyczne)

6. Treści programowe (należy je zaplanować zgodnie z 4 aspektami; mają one korespondować z celami szczegółowymi. Do każdej trudności dziecka należy zatem zaplanować właściwe ćwiczenia, np. jeżeli uczeń przejawia trudności w zakresie syntezy wzrokowej - planujemy zadania polegające na składaniu obrazków 2-3 elementowych itd.)

7. Przewidywane osiągnięcia (należy wykonać operacjonalizację celów szczegółowych, np. przewiduje się, że dziecko po realizacji programu wyodrębnia/układa/dokonuje analizy itp.)

8. Ewaluacja programu*

9. Wnioski i propozycje do dalszej pracy*

*punkty 8 i 9 są wyłącznie do przemyślenia, ponieważ nie mamy możliwości zweryfikować na tym etapie pracy. Możecie się Państwo jednak zastanowić w jaki sposób zaplanowalibyście ewaluację.

Proszę, aby starosta grupy jak zawsze spakował Państwa prace i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do dnia 05.06.2020.

W ramach zajęć przypadających w okresie 05.-12.06.2020 w oparciu o poniższe wytyczne proszę o stworzenie (w grupach, w których przygotowywaliście Państwo programy) scenariusza zajęć korekcyjno-kompensacyjnych.

SCENARIUSZ - struktura

1. TEMAT

2. CEL GŁÓWNY (doskonalenie umiejętności....., kształtowanie umiejętności)

3. CELE OPERACYJNE

4.METODY (elementy metody...-można wymienić nazwy; -percepcyjne,: pokazu, słowne: instrukcja, objaśnienia, rozmowy)

5.ŚRODKI DYDAKTYCZNE i POMOCE

6. PRZEBIEG ZAJĘĆ

Proszę aby starosta grupy jak zawsze spakował Państwa prace i wysłał na mój adres emailowy: kkuracki@aps.edu.pl do dnia 10.06.2020.

Metody kształcenia:

wykład problemowy, dyskusja, metoda sytuacyjna, działania praktyczne, praca zdalna

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład, ćwiczenia - 75

Przygotowanie się do zajęć, lektury 10

Przygotowanie się do egzaminu 5

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji 10

Inne formy

Sumaryczna liczba punktów ECTS 4

Na czas edukacji on-line udostępnianie Studentom poprzez wysyłkę na adres e-mail grupy materiałów elektronicznych oraz zagadnień do samodzielnego opracowania (z możliwością zgłaszania pytań i uwag) oraz ich weryfikację.

Treści:

1. Analiza Rozporządzenia MEN w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych

przedszkolach, szkołach i placówkach.

2. Cele oddziaływań korekcyjno-kompensacyjnych, zadania terapeuty pedagogicznego.

3. Czynniki warunkujące efektywność terapii.

4. Analiza poszczególnych aspektów postępowania terapeutycznego i ich znaczenie dla efektów terapii.

5. Zasady terapii.

6. Etapy pracy korekcyjno-kompensacyjnej.

7. Rozpoznawanie objawów zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych.

8. Wyznaczanie kierunków oddziaływań terapeutycznych na podstawie dokonanej analizy wyników diagnozy (opinia poradni) oraz analizy

wytworów pisemnych dziecka.

9. Tworzenie programów terapii.

10. Programowanie jednostki metodycznej - konstruowania scenariuszy zajęć.

Link do zajęć:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a3c86a45de4414aba8a3f883da10733ce%40thread.tacv2/conversations?groupId=84761e6e-abb3-4f9b-9a2f-1469d88daa5a&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Metody kształcenia:

wykład problemowy, dyskusja, metoda sytuacyjna, działania praktyczne, praca zdalna

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład, ćwiczenia - 75

Przygotowanie się do zajęć, lektury 10

Przygotowanie się do egzaminu 5

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji 10

Inne formy

Sumaryczna liczba punktów ECTS 4

Treści:

1. Analiza Rozporządzenia MEN w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych

przedszkolach, szkołach i placówkach.

2. Cele oddziaływań korekcyjno-kompensacyjnych, zadania terapeuty pedagogicznego.

3. Czynniki warunkujące efektywność terapii.

4. Analiza poszczególnych aspektów postępowania terapeutycznego i ich znaczenie dla efektów terapii.

5. Zasady terapii.

6. Etapy pracy korekcyjno-kompensacyjnej.

7. Rozpoznawanie objawów zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych.

8. Wyznaczanie kierunków oddziaływań terapeutycznych na podstawie dokonanej analizy wyników diagnozy (opinia poradni) oraz analizy

wytworów pisemnych dziecka.

9. Tworzenie programów terapii.

10. Programowanie jednostki metodycznej - konstruowania scenariuszy zajęć.

Link do zajęć:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aad7f5e54987e4065a09b285d73c0ef94%40thread.tacv2/conversations?groupId=15525d08-3804-404d-b098-ec5bd569acb4&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Metody kształcenia:

wykład problemowy, dyskusja, metoda sytuacyjna, działania praktyczne

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury 35

Przygotowanie się do egzaminu - 15

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji 25

Inne formy - przygotowanie scenariusza zajęć - 20

Sumaryczna liczba punktów ECTS 5