Diagnoza psychologiczna i metody pracy z dzieckiem z zaburzeniami rozwojowymi

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- obecność na zajęciach

- przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej wybranego zagadnienia kursu (prace w grupie)

- pisemny test jednokrotnego wyboru

TREŚCI PROGRAMOWE:

WYKŁAD

1. Problemy rodziców dzieci z zaburzeniami w rozwoju (reakcje rodziców na wiadomość o niepełnosprawności dziecka; przekazywanie informacji rodzicom na temat niepełnosprawności dziecka; modelowa procedura informowania).

2.Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną (aktualnie obowiązującą definicja niepełnosprawności intelektualnej; diagnoza psychologiczna niepełnosprawności intelektualnej; charakterystyka funkcjonowania osób o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej).

3. Dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) (kryteria diagnostyczne zaburzeń ze spektrum autyzmu wg ICD-10 oraz DSM-V; diagnoza psychologiczna dziecka z ASD; charakterystyka funkcjonowania dzieci z ASD).

4. Dziecko niewidome lub słabo widzące (rodzaje wad wzroku i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą wzroku w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami wzroku).

5. Dziecko głuche i niedosłyszące (rodzaje wad słuchu i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą słuchu w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami słuchu; podejście medyczne vs podejście kulturowe do problematyki głuchoty).

6. Dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym (kryteria diagnostyczne mózgowego porażenia dziecięcego; obraz kliniczny różnych form mózgowego porażenia dziecięcego; funkcjonalne następstwa mózgowego porażenia dziecięcego dla rozwoju dziecka w sferach: poznawczej, emocjonalnej i społecznej).

ĆWICZENIA

1. Metody pracy z dzieckiem o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej ( np. Profil osiągnięć ucznia Jacka Kielina; PAC (PPAC, PAC 1, PAC2); Metoda P. Dennisona; Metoda Dobrego Startu; Metoda porannego kręgu; Metoda stymulacji sensorycznej; Metoda integracji sensorycznej (SI); Programy aktywności M. i CH. Knillów; Terapia kontaktowa z udziałem zwierząt (dogoterapia, hipoterapia).

2. Metody pracy z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu autystyzmu (np.TEAACH; PEP-R; Plany aktywności; Historyjki społeczne; Alternatywna komunikacja (AAC).

3.Metody pracy z dzieckiem niewidomym lub słabo widzącym (np. Metoda Rozwijania Umiejętności Widzenia N.C. Barragi; Oregoński program Rehabilitacji Niewidomych i Słabo widzących Dzieci w wieku od 0 do 6 lat; Skala Leonhardt – Skala rozwoju niewidomych dzieci w wieku od 0 do 2 r.ż.; Skala Rozwojowa Programu Insite. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat.; Skala Callier - Azausa (H).

4.Metody pracy z dzieckiem głuchym i niedosłyszącym (np. Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK) (K. Krakowiak, M. Panasiuk); Karta Samooceny Umiejętności Komunikowania się z Dzieckiem z Uszkodzonym Słuchem (KSUK) (K. Krakowiak); K. Bińkowska – Robak, Czy mogę już iść do szkoły? Diagnoza przedszkolna dzieci z uszkodzonym narządem słuchu; Niewerbalna Skala do Pomiaru Inteligencji Praktycznej W.P. Alexandra; Kwestionariusze Meadow - Kendall Oceny Społeczno - Emocjonalnej dla uczniów głuchych i niedosłyszących; Eksperymentalne badanie umiejętności rozumienia przez analogię u dzieci z defektem słuchu ; Uczeń zmysły komunikacja; Listy o wychowaniu dziecka z wadą słuchu; Słucham mówię jestem K. Bieńkowska; Metoda 18 struktur; wyrazowych metoda audytywno – werbalna; metoda werbo - tonalna Petera Guberiny; symultaniczno-sekwencyjna metoda wczesnej nauki czytania Jagody Cieszyńskiej).

5. Metody pracy z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym (np. metoda K i B. Bobathów, V. Vojty; ćwiczenia usprawniające czynności ręki; rehabilitacja funkcjonalna; nauka pisania; metoda integracji sensorycznej (SI); AAC – system znaków i gestów oraz pomocy ułatwiających porozumiewanie się).

WYKŁAD:

Literatura obowiązkowa:

Bobińska, K., Pietras, T., Gałecki, P. (red.) (2012). Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Warszawa: PWN.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Pietras, T., Witusik, A., Gałecki, P. (red.). (2010). Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Literatura uzupełniająca:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

ĆWICZENIA

Literatura obowiązkowa:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Kulesza, E., M. (red.) (2011). Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w wieku przedszkolnym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Stachyra, J. (red.). (1995). Wybrane metody diagnostyczne w surdopsychologii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej.

Literatura uzupełniająca:

Affolter, F. (1997). Spostrzeganie, rzeczywistość, język. Warszawa: WSiP.

Ayres, A. J. (2015). Dziecko a integracja sensoryczna. Gdańsk: Grupa Wydawnicza HARMONIA.

Bieńkowska, K. (2007). Słucham, mówię, jestem… Materiały instruktażowe dla rodziców. Krosno: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.

Błeszyński, J. (red.). (2008). Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bogdanowicz, M. (2007). Metoda dobrego startu. Warszawa: WSiP

Bogdanowicz, M., Kisiel, B., Przasnyska, M. (1992). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa: WSiP.

Borkowska, M. (2001). Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym. Warszawa: Wydawnictwo Zaułek.

Cieszyńska, J.(2001). Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Komputerowe nauczanie dzieci z ciężkimi uszkodzeniami narządu ruchu. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Dostosowanie komputera do indywidualnych potrzeb dziecka niepełnosprawnego. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP

Gray, C., White, A.L. (2005). Historyjki społeczne. Ja i mój świat. Warszawa: Fraszka Edukacyjna i Fundacja Synapsis.

Gray, C. (2013). Nowe historyjki społeczne. Gdańsk: HARMONIA.

Jakubowski, S. (red.). (2005). Uczeń niewidomy i słabowidzący w ogólnodostępnej szkole średniej. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Kaczmarek, B.B., Wojciechowska, A. (2015). Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kielin, J. (2002). Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych. Gdańsk: GWP.

Knill, M., Knill, Ch. (1995). Programy Aktywności, Świadomości Ciała, Kontakt i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Knill, Ch. (1995). Dotyk i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Krakowiak, K., Panasiuk, M. (1995). Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK). W: K. Krakowiak, Fonogesty jako narzędzie formowania języka dzieci z uszkodzonym słuchem. (319-346). Lublin: Wyd.UMCS

Krakowiak, K. (2006). Karta samooceny umiejętności komunikowania się z dzieckiem z uszkodzonym słuchem. W: K. Krakowiak, Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kujawa, E., Kurzyna, M. (1998). Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa: WSiP.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Löwe, A. (1999). Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić. Poznań: Media Rodzina.

Mazanek, E. (1998). Ocena poziomu rozwoju umysłowego dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. W: J. Rola (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s.168-175). Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Orkan - Łęcka, M. Dąbrowska, M. (2004). Specyfika rozwoju i jego wspomagania u małych dzieci niewidomych lub słabo widzących. W: D. Kmita, T. Kaczmarek, (red.), Wczesna interwencja miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną. Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2, (s.79 – 100). Warszawa: Wydawnictwo Emu.

Przyrowski, Z. (2012). Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii. Warszawa: EMPIS.

Schopler, E., Reichler, R., J., Bashford, A., Marcus, L., M. (1995). Profil Psychoedukacyjny. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Reichler, R., Lansing, M. (1995). Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Lansing, M., Waters, L. (1995). Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych. Gdańsk: SPOA.

Sherborne, W. (2006). Ruch rozwijający dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Skala rozwojowa programu INSITE. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat. Część: WZROK. Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Laski 2004.

Stillman, R., Battle, CH. (1995). Skala Callier - Azusa (H). Warszawa: Polski Związek Niewidomych.

Tomaszewski, P., (2001) Komunikacja językowa w rodzinie a życie emocjonalne i społeczne dziecka głuchego. W: J. Kobosko (red.), Bliżej życia: Materiały dla rodziców

dzieci z wadą słuchu. (s. 254 – 270). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek – Człowiekowi”.

Walczak, G. (1998). Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N.C. Barragi i J.E. Morris (możliwości diagnozy i rehabilitacji wzroku). W: J. Rola, (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s. 151-161). Warszawa: SWPS.

Walkiewicz, M. (2000). Program „Lilli i Gogo”. Na podstawie instrukcji Autorki – Gertrude Jaritz i własnych doświadczeń. W: G. Walczak, (red.). Metody i formy wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem. Warszawa: Fundacja na Rzecz Młodzieży Niepełnosprawnej.

Witkowski, T. (1988). Podręcznik do inwentarza PAC – 1 (PAC – 2 i PPAC) Gunzburga do oceny postępów w rozwoju społecznym upośledzonych umysłowo. Warszawa:

Witkowski, T. (1988). Metody PAC i PAS w społecznej rewalidacji upośledzonych umysłowo. Warszawa: MEN

METODY KSZTAŁCENIA

dyskusje, prace w grupach, prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, analiza literatury, wykład.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia) - 45 godzin

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 godzin

Przygotowanie się do egzaminu - 45

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji - 30

Aktualnie zajęcia odbywają się odbywają się z użyciem platformy MS Teams. Link do wykładów:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a9cfb7e807562468e892472f438068aa5%40thread.tacv2/conversations?groupId=cb206ca3-d946-430c-9369-867846ece93c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Ćwiczenia odbywają się za pomocą aplikacji MS Teams.

Grupa 1A

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a90449c2168884f809f1fdc2701b4fa75%40thread.tacv2/conversations?groupId=1ca88f46-9a6e-47a0-9561-7f6668ef3dc5&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 1B

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a90449c2168884f809f1fdc2701b4fa75%40thread.tacv2/conversations?groupId=1ca88f46-9a6e-47a0-9561-7f6668ef3dc5&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- obecność na zajęciach

- przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej wybranego zagadnienia kursu (prace w grupie)

- pisemny test jednokrotnego wyboru

TREŚCI PROGRAMOWE:

WYKŁAD

1. Problemy rodziców dzieci z zaburzeniami w rozwoju (reakcje rodziców na wiadomość o niepełnosprawności dziecka; przekazywanie informacji rodzicom na temat niepełnosprawności dziecka; modelowa procedura informowania).

2.Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną (aktualnie obowiązującą definicja niepełnosprawności intelektualnej; diagnoza psychologiczna niepełnosprawności intelektualnej; charakterystyka funkcjonowania osób o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej).

3. Dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) (kryteria diagnostyczne zaburzeń ze spektrum autyzmu wg ICD-10 oraz DSM-V; diagnoza psychologiczna dziecka z ASD; charakterystyka funkcjonowania dzieci z ASD).

4. Dziecko niewidome lub słabo widzące (rodzaje wad wzroku i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą wzroku w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami wzroku).

5. Dziecko głuche i niedosłyszące (rodzaje wad słuchu i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą słuchu w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami słuchu; podejście medyczne vs podejście kulturowe do problematyki głuchoty).

6. Dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym (kryteria diagnostyczne mózgowego porażenia dziecięcego; obraz kliniczny różnych form mózgowego porażenia dziecięcego; funkcjonalne następstwa mózgowego porażenia dziecięcego dla rozwoju dziecka w sferach: poznawczej, emocjonalnej i społecznej).

ĆWICZENIA

1. Metody pracy z dzieckiem o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej ( np. Profil osiągnięć ucznia Jacka Kielina; PAC (PPAC, PAC 1, PAC2); Metoda P. Dennisona; Metoda Dobrego Startu; Metoda porannego kręgu; Metoda stymulacji sensorycznej; Metoda integracji sensorycznej (SI); Programy aktywności M. i CH. Knillów; Terapia kontaktowa z udziałem zwierząt (dogoterapia, hipoterapia).

2. Metody pracy z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu autystyzmu (np.TEAACH; PEP-R; Plany aktywności; Historyjki społeczne; Alternatywna komunikacja (AAC).

3.Metody pracy z dzieckiem niewidomym lub słabo widzącym (np. Metoda Rozwijania Umiejętności Widzenia N.C. Barragi; Oregoński program Rehabilitacji Niewidomych i Słabo widzących Dzieci w wieku od 0 do 6 lat; Skala Leonhardt – Skala rozwoju niewidomych dzieci w wieku od 0 do 2 r.ż.; Skala Rozwojowa Programu Insite. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat.; Skala Callier - Azausa (H).

4.Metody pracy z dzieckiem głuchym i niedosłyszącym (np. Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK) (K. Krakowiak, M. Panasiuk); Karta Samooceny Umiejętności Komunikowania się z Dzieckiem z Uszkodzonym Słuchem (KSUK) (K. Krakowiak); K. Bińkowska – Robak, Czy mogę już iść do szkoły? Diagnoza przedszkolna dzieci z uszkodzonym narządem słuchu; Niewerbalna Skala do Pomiaru Inteligencji Praktycznej W.P. Alexandra; Kwestionariusze Meadow - Kendall Oceny Społeczno - Emocjonalnej dla uczniów głuchych i niedosłyszących; Eksperymentalne badanie umiejętności rozumienia przez analogię u dzieci z defektem słuchu ; Uczeń zmysły komunikacja; Listy o wychowaniu dziecka z wadą słuchu; Słucham mówię jestem K. Bieńkowska; Metoda 18 struktur; wyrazowych metoda audytywno – werbalna; metoda werbo - tonalna Petera Guberiny; symultaniczno-sekwencyjna metoda wczesnej nauki czytania Jagody Cieszyńskiej).

5. Metody pracy z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym (np. metoda K i B. Bobathów, V. Vojty; ćwiczenia usprawniające czynności ręki; rehabilitacja funkcjonalna; nauka pisania; metoda integracji sensorycznej (SI); AAC – system znaków i gestów oraz pomocy ułatwiających porozumiewanie się).

WYKŁAD:

Literatura obowiązkowa:

Bobińska, K., Pietras, T., Gałecki, P. (red.) (2012). Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Warszawa: PWN.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Pietras, T., Witusik, A., Gałecki, P. (red.). (2010). Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Literatura uzupełniająca:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

ĆWICZENIA

Literatura obowiązkowa:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Kulesza, E., M. (red.) (2011). Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w wieku przedszkolnym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Stachyra, J. (red.). (1995). Wybrane metody diagnostyczne w surdopsychologii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej.

Literatura uzupełniająca:

Affolter, F. (1997). Spostrzeganie, rzeczywistość, język. Warszawa: WSiP.

Ayres, A. J. (2015). Dziecko a integracja sensoryczna. Gdańsk: Grupa Wydawnicza HARMONIA.

Bieńkowska, K. (2007). Słucham, mówię, jestem… Materiały instruktażowe dla rodziców. Krosno: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.

Błeszyński, J. (red.). (2008). Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bogdanowicz, M. (2007). Metoda dobrego startu. Warszawa: WSiP

Bogdanowicz, M., Kisiel, B., Przasnyska, M. (1992). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa: WSiP.

Borkowska, M. (2001). Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym. Warszawa: Wydawnictwo Zaułek.

Cieszyńska, J.(2001). Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Komputerowe nauczanie dzieci z ciężkimi uszkodzeniami narządu ruchu. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Dostosowanie komputera do indywidualnych potrzeb dziecka niepełnosprawnego. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP

Gray, C., White, A.L. (2005). Historyjki społeczne. Ja i mój świat. Warszawa: Fraszka Edukacyjna i Fundacja Synapsis.

Gray, C. (2013). Nowe historyjki społeczne. Gdańsk: HARMONIA.

Jakubowski, S. (red.). (2005). Uczeń niewidomy i słabowidzący w ogólnodostępnej szkole średniej. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Kaczmarek, B.B., Wojciechowska, A. (2015). Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kielin, J. (2002). Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych. Gdańsk: GWP.

Knill, M., Knill, Ch. (1995). Programy Aktywności, Świadomości Ciała, Kontakt i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Knill, Ch. (1995). Dotyk i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Krakowiak, K., Panasiuk, M. (1995). Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK). W: K. Krakowiak, Fonogesty jako narzędzie formowania języka dzieci z uszkodzonym słuchem. (319-346). Lublin: Wyd.UMCS

Krakowiak, K. (2006). Karta samooceny umiejętności komunikowania się z dzieckiem z uszkodzonym słuchem. W: K. Krakowiak, Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kujawa, E., Kurzyna, M. (1998). Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa: WSiP.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Löwe, A. (1999). Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić. Poznań: Media Rodzina.

Mazanek, E. (1998). Ocena poziomu rozwoju umysłowego dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. W: J. Rola (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s.168-175). Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Orkan - Łęcka, M. Dąbrowska, M. (2004). Specyfika rozwoju i jego wspomagania u małych dzieci niewidomych lub słabo widzących. W: D. Kmita, T. Kaczmarek, (red.), Wczesna interwencja miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną. Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2, (s.79 – 100). Warszawa: Wydawnictwo Emu.

Przyrowski, Z. (2012). Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii. Warszawa: EMPIS.

Schopler, E., Reichler, R., J., Bashford, A., Marcus, L., M. (1995). Profil Psychoedukacyjny. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Reichler, R., Lansing, M. (1995). Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Lansing, M., Waters, L. (1995). Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych. Gdańsk: SPOA.

Sherborne, W. (2006). Ruch rozwijający dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Skala rozwojowa programu INSITE. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat. Część: WZROK. Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Laski 2004.

Stillman, R., Battle, CH. (1995). Skala Callier - Azusa (H). Warszawa: Polski Związek Niewidomych.

Tomaszewski, P., (2001) Komunikacja językowa w rodzinie a życie emocjonalne i społeczne dziecka głuchego. W: J. Kobosko (red.), Bliżej życia: Materiały dla rodziców

dzieci z wadą słuchu. (s. 254 – 270). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek – Człowiekowi”.

Walczak, G. (1998). Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N.C. Barragi i J.E. Morris (możliwości diagnozy i rehabilitacji wzroku). W: J. Rola, (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s. 151-161). Warszawa: SWPS.

Walkiewicz, M. (2000). Program „Lilli i Gogo”. Na podstawie instrukcji Autorki – Gertrude Jaritz i własnych doświadczeń. W: G. Walczak, (red.). Metody i formy wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem. Warszawa: Fundacja na Rzecz Młodzieży Niepełnosprawnej.

Witkowski, T. (1988). Podręcznik do inwentarza PAC – 1 (PAC – 2 i PPAC) Gunzburga do oceny postępów w rozwoju społecznym upośledzonych umysłowo. Warszawa:

Witkowski, T. (1988). Metody PAC i PAS w społecznej rewalidacji upośledzonych umysłowo. Warszawa: MEN

METODY KSZTAŁCENIA

dyskusje, prace w grupach, prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, analiza literatury, wykład.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia) - 45 godzin

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 godzin

Przygotowanie się do egzaminu - 45

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji - 30

Aktualnie zajęcia odbywają się odbywają się z użyciem platformy MS Teams. Link do wykładów:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a22b779779f2447f795dfe1cb90539373%40thread.tacv2/conversations?groupId=52774492-65ec-4e3e-ac05-1e8f1ef469b5&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Ćwiczenia odbywają się w aplikacji MSTeams.

Grupa 1A

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a1c91d28880dd479e9bb890b0e13a6b35%40thread.tacv2/conversations?groupId=73476ea1-9ff8-4b2f-a0f0-d9efa3423bf5&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 1B

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ab3788dc6c1584f9480784de250b8c5f9%40thread.tacv2/conversations?groupId=deb34a7e-196e-4c00-aa5f-f2ecf8291508&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 2B https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ab3b86b0cb61d4f768550d1c5b35ade33%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=5ddd70cc-badc-4bcf-a4cb-1fa166f1ab38&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Grupa 2A

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a224e1b24f68644f5b917db509e317095%40thread.tacv2/conversations?groupId=c9ee2061-00d5-411a-a813-f37874737266&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- obecność na zajęciach

- przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej wybranego zagadnienia kursu (prace w grupie)

- pisemny test jednokrotnego wyboru

TREŚCI PROGRAMOWE:

WYKŁAD

1. Problemy rodziców dzieci z zaburzeniami w rozwoju (reakcje rodziców na wiadomość o niepełnosprawności dziecka; przekazywanie informacji rodzicom na temat niepełnosprawności dziecka; modelowa procedura informowania).

2.Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną (aktualnie obowiązującą definicja niepełnosprawności intelektualnej; diagnoza psychologiczna niepełnosprawności intelektualnej; charakterystyka funkcjonowania osób o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej).

3. Dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) (kryteria diagnostyczne zaburzeń ze spektrum autyzmu wg ICD-10 oraz DSM-V; diagnoza psychologiczna dziecka z ASD; charakterystyka funkcjonowania dzieci z ASD).

4. Dziecko niewidome lub słabo widzące (rodzaje wad wzroku i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą wzroku w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami wzroku).

5. Dziecko głuche i niedosłyszące (rodzaje wad słuchu i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą słuchu w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami słuchu; podejście medyczne vs podejście kulturowe do problematyki głuchoty).

6. Dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym (kryteria diagnostyczne mózgowego porażenia dziecięcego; obraz kliniczny różnych form mózgowego porażenia dziecięcego; funkcjonalne następstwa mózgowego porażenia dziecięcego dla rozwoju dziecka w sferach: poznawczej, emocjonalnej i społecznej).

ĆWICZENIA

1. Metody pracy z dzieckiem o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej ( np. Profil osiągnięć ucznia Jacka Kielina; PAC (PPAC, PAC 1, PAC2); Metoda P. Dennisona; Metoda Dobrego Startu; Metoda porannego kręgu; Metoda stymulacji sensorycznej; Metoda integracji sensorycznej (SI); Programy aktywności M. i CH. Knillów; Terapia kontaktowa z udziałem zwierząt (dogoterapia, hipoterapia).

2. Metody pracy z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu autystyzmu (np.TEAACH; PEP-R; Plany aktywności; Historyjki społeczne; Alternatywna komunikacja (AAC).

3.Metody pracy z dzieckiem niewidomym lub słabo widzącym (np. Metoda Rozwijania Umiejętności Widzenia N.C. Barragi; Oregoński program Rehabilitacji Niewidomych i Słabo widzących Dzieci w wieku od 0 do 6 lat; Skala Leonhardt – Skala rozwoju niewidomych dzieci w wieku od 0 do 2 r.ż.; Skala Rozwojowa Programu Insite. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat.; Skala Callier - Azausa (H).

4.Metody pracy z dzieckiem głuchym i niedosłyszącym (np. Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK) (K. Krakowiak, M. Panasiuk); Karta Samooceny Umiejętności Komunikowania się z Dzieckiem z Uszkodzonym Słuchem (KSUK) (K. Krakowiak); K. Bińkowska – Robak, Czy mogę już iść do szkoły? Diagnoza przedszkolna dzieci z uszkodzonym narządem słuchu; Niewerbalna Skala do Pomiaru Inteligencji Praktycznej W.P. Alexandra; Kwestionariusze Meadow - Kendall Oceny Społeczno - Emocjonalnej dla uczniów głuchych i niedosłyszących; Eksperymentalne badanie umiejętności rozumienia przez analogię u dzieci z defektem słuchu ; Uczeń zmysły komunikacja; Listy o wychowaniu dziecka z wadą słuchu; Słucham mówię jestem K. Bieńkowska; Metoda 18 struktur; wyrazowych metoda audytywno – werbalna; metoda werbo - tonalna Petera Guberiny; symultaniczno-sekwencyjna metoda wczesnej nauki czytania Jagody Cieszyńskiej).

5. Metody pracy z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym (np. metoda K i B. Bobathów, V. Vojty; ćwiczenia usprawniające czynności ręki; rehabilitacja funkcjonalna; nauka pisania; metoda integracji sensorycznej (SI); AAC – system znaków i gestów oraz pomocy ułatwiających porozumiewanie się).

WYKŁAD:

Literatura obowiązkowa:

Bobińska, K., Pietras, T., Gałecki, P. (red.) (2012). Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Warszawa: PWN.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Pietras, T., Witusik, A., Gałecki, P. (red.). (2010). Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Literatura uzupełniająca:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

ĆWICZENIA

Literatura obowiązkowa:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Kulesza, E., M. (red.) (2011). Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w wieku przedszkolnym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Stachyra, J. (red.). (1995). Wybrane metody diagnostyczne w surdopsychologii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej.

Literatura uzupełniająca:

Affolter, F. (1997). Spostrzeganie, rzeczywistość, język. Warszawa: WSiP.

Ayres, A. J. (2015). Dziecko a integracja sensoryczna. Gdańsk: Grupa Wydawnicza HARMONIA.

Bieńkowska, K. (2007). Słucham, mówię, jestem… Materiały instruktażowe dla rodziców. Krosno: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.

Błeszyński, J. (red.). (2008). Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bogdanowicz, M. (2007). Metoda dobrego startu. Warszawa: WSiP

Bogdanowicz, M., Kisiel, B., Przasnyska, M. (1992). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa: WSiP.

Borkowska, M. (2001). Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym. Warszawa: Wydawnictwo Zaułek.

Cieszyńska, J.(2001). Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Komputerowe nauczanie dzieci z ciężkimi uszkodzeniami narządu ruchu. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Dostosowanie komputera do indywidualnych potrzeb dziecka niepełnosprawnego. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP

Gray, C., White, A.L. (2005). Historyjki społeczne. Ja i mój świat. Warszawa: Fraszka Edukacyjna i Fundacja Synapsis.

Gray, C. (2013). Nowe historyjki społeczne. Gdańsk: HARMONIA.

Jakubowski, S. (red.). (2005). Uczeń niewidomy i słabowidzący w ogólnodostępnej szkole średniej. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Kaczmarek, B.B., Wojciechowska, A. (2015). Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kielin, J. (2002). Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych. Gdańsk: GWP.

Knill, M., Knill, Ch. (1995). Programy Aktywności, Świadomości Ciała, Kontakt i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Knill, Ch. (1995). Dotyk i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Krakowiak, K., Panasiuk, M. (1995). Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK). W: K. Krakowiak, Fonogesty jako narzędzie formowania języka dzieci z uszkodzonym słuchem. (319-346). Lublin: Wyd.UMCS

Krakowiak, K. (2006). Karta samooceny umiejętności komunikowania się z dzieckiem z uszkodzonym słuchem. W: K. Krakowiak, Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kujawa, E., Kurzyna, M. (1998). Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa: WSiP.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Löwe, A. (1999). Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić. Poznań: Media Rodzina.

Mazanek, E. (1998). Ocena poziomu rozwoju umysłowego dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. W: J. Rola (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s.168-175). Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Orkan - Łęcka, M. Dąbrowska, M. (2004). Specyfika rozwoju i jego wspomagania u małych dzieci niewidomych lub słabo widzących. W: D. Kmita, T. Kaczmarek, (red.), Wczesna interwencja miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną. Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2, (s.79 – 100). Warszawa: Wydawnictwo Emu.

Przyrowski, Z. (2012). Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii. Warszawa: EMPIS.

Schopler, E., Reichler, R., J., Bashford, A., Marcus, L., M. (1995). Profil Psychoedukacyjny. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Reichler, R., Lansing, M. (1995). Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Lansing, M., Waters, L. (1995). Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych. Gdańsk: SPOA.

Sherborne, W. (2006). Ruch rozwijający dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Skala rozwojowa programu INSITE. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat. Część: WZROK. Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Laski 2004.

Stillman, R., Battle, CH. (1995). Skala Callier - Azusa (H). Warszawa: Polski Związek Niewidomych.

Tomaszewski, P., (2001) Komunikacja językowa w rodzinie a życie emocjonalne i społeczne dziecka głuchego. W: J. Kobosko (red.), Bliżej życia: Materiały dla rodziców

dzieci z wadą słuchu. (s. 254 – 270). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek – Człowiekowi”.

Walczak, G. (1998). Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N.C. Barragi i J.E. Morris (możliwości diagnozy i rehabilitacji wzroku). W: J. Rola, (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s. 151-161). Warszawa: SWPS.

Walkiewicz, M. (2000). Program „Lilli i Gogo”. Na podstawie instrukcji Autorki – Gertrude Jaritz i własnych doświadczeń. W: G. Walczak, (red.). Metody i formy wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem. Warszawa: Fundacja na Rzecz Młodzieży Niepełnosprawnej.

Witkowski, T. (1988). Podręcznik do inwentarza PAC – 1 (PAC – 2 i PPAC) Gunzburga do oceny postępów w rozwoju społecznym upośledzonych umysłowo. Warszawa:

Witkowski, T. (1988). Metody PAC i PAS w społecznej rewalidacji upośledzonych umysłowo. Warszawa: MEN

METODY KSZTAŁCENIA

dyskusje, prace w grupach, prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, analiza literatury, wykład.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia) - 45 godzin

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 godzin

Przygotowanie się do egzaminu - 45

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji - 30

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- obecność na zajęciach

- przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej wybranego zagadnienia kursu (prace w grupie)

- pisemny test jednokrotnego wyboru

TREŚCI PROGRAMOWE:

WYKŁAD

1. Problemy rodziców dzieci z zaburzeniami w rozwoju (reakcje rodziców na wiadomość o niepełnosprawności dziecka; przekazywanie informacji rodzicom na temat niepełnosprawności dziecka; modelowa procedura informowania).

2.Dziecko z niepełnosprawnością intelektualną (aktualnie obowiązującą definicja niepełnosprawności intelektualnej; diagnoza psychologiczna niepełnosprawności intelektualnej; charakterystyka funkcjonowania osób o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej).

3. Dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) (kryteria diagnostyczne zaburzeń ze spektrum autyzmu wg ICD-10 oraz DSM-V; diagnoza psychologiczna dziecka z ASD; charakterystyka funkcjonowania dzieci z ASD).

4. Dziecko niewidome lub słabo widzące (rodzaje wad wzroku i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą wzroku w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami wzroku).

5. Dziecko głuche i niedosłyszące (rodzaje wad słuchu i ich funkcjonalne następstwa; psychologiczne następstwa dla rozwoju dziecka z wadą słuchu w poszczególnych sferach: poznawczej, emocjonalnej, społecznej; potrzeby edukacyjne dzieci z wadami słuchu; podejście medyczne vs podejście kulturowe do problematyki głuchoty).

6. Dziecko z mózgowym porażeniem dziecięcym (kryteria diagnostyczne mózgowego porażenia dziecięcego; obraz kliniczny różnych form mózgowego porażenia dziecięcego; funkcjonalne następstwa mózgowego porażenia dziecięcego dla rozwoju dziecka w sferach: poznawczej, emocjonalnej i społecznej).

ĆWICZENIA

1. Metody pracy z dzieckiem o różnym stopniu niepełnosprawności intelektualnej ( np. Profil osiągnięć ucznia Jacka Kielina; PAC (PPAC, PAC 1, PAC2); Metoda P. Dennisona; Metoda Dobrego Startu; Metoda porannego kręgu; Metoda stymulacji sensorycznej; Metoda integracji sensorycznej (SI); Programy aktywności M. i CH. Knillów; Terapia kontaktowa z udziałem zwierząt (dogoterapia, hipoterapia).

2. Metody pracy z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu autystyzmu (np.TEAACH; PEP-R; Plany aktywności; Historyjki społeczne; Alternatywna komunikacja (AAC).

3.Metody pracy z dzieckiem niewidomym lub słabo widzącym (np. Metoda Rozwijania Umiejętności Widzenia N.C. Barragi; Oregoński program Rehabilitacji Niewidomych i Słabo widzących Dzieci w wieku od 0 do 6 lat; Skala Leonhardt – Skala rozwoju niewidomych dzieci w wieku od 0 do 2 r.ż.; Skala Rozwojowa Programu Insite. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat.; Skala Callier - Azausa (H).

4.Metody pracy z dzieckiem głuchym i niedosłyszącym (np. Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK) (K. Krakowiak, M. Panasiuk); Karta Samooceny Umiejętności Komunikowania się z Dzieckiem z Uszkodzonym Słuchem (KSUK) (K. Krakowiak); K. Bińkowska – Robak, Czy mogę już iść do szkoły? Diagnoza przedszkolna dzieci z uszkodzonym narządem słuchu; Niewerbalna Skala do Pomiaru Inteligencji Praktycznej W.P. Alexandra; Kwestionariusze Meadow - Kendall Oceny Społeczno - Emocjonalnej dla uczniów głuchych i niedosłyszących; Eksperymentalne badanie umiejętności rozumienia przez analogię u dzieci z defektem słuchu ; Uczeń zmysły komunikacja; Listy o wychowaniu dziecka z wadą słuchu; Słucham mówię jestem K. Bieńkowska; Metoda 18 struktur; wyrazowych metoda audytywno – werbalna; metoda werbo - tonalna Petera Guberiny; symultaniczno-sekwencyjna metoda wczesnej nauki czytania Jagody Cieszyńskiej).

5. Metody pracy z dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym (np. metoda K i B. Bobathów, V. Vojty; ćwiczenia usprawniające czynności ręki; rehabilitacja funkcjonalna; nauka pisania; metoda integracji sensorycznej (SI); AAC – system znaków i gestów oraz pomocy ułatwiających porozumiewanie się).

WYKŁAD:

Literatura obowiązkowa:

Bobińska, K., Pietras, T., Gałecki, P. (red.) (2012). Niepełnosprawność intelektualna – etiopatogeneza, epidemiologia, diagnoza, terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Czerwińska, K., Kucharczyk, I. (2019). Tyflopsychologia. Warszawa: PWN.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Pietras, T., Witusik, A., Gałecki, P. (red.). (2010). Autyzm – epidemiologia, diagnoza i terapia. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Literatura uzupełniająca:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

ĆWICZENIA

Literatura obowiązkowa:

Czerwińska, K. (red.) (2015). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku – w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Kulesza, E., M. (red.) (2011). Rehabilitacja dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w wieku przedszkolnym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Mazanek, E. (2003). Mózgowe porażenie dziecięce. Problemy psychologiczno-pedagogiczne. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Michałowicz, R. (2001). (red.). Mózgowe porażenie dziecięce. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

Pisula, E., Danielewicz, D. (red.) (2005). Wybrane formy terapii i rehabilitacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Stachyra, J. (red.). (1995). Wybrane metody diagnostyczne w surdopsychologii. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie - Skłodowskiej.

Literatura uzupełniająca:

Affolter, F. (1997). Spostrzeganie, rzeczywistość, język. Warszawa: WSiP.

Ayres, A. J. (2015). Dziecko a integracja sensoryczna. Gdańsk: Grupa Wydawnicza HARMONIA.

Bieńkowska, K. (2007). Słucham, mówię, jestem… Materiały instruktażowe dla rodziców. Krosno: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.

Błeszyński, J. (red.). (2008). Alternatywne i wspomagające metody komunikacji. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bogdanowicz, M. (2007). Metoda dobrego startu. Warszawa: WSiP

Bogdanowicz, M., Kisiel, B., Przasnyska, M. (1992). Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa: WSiP.

Borkowska, M. (2001). Uwarunkowania rozwoju ruchowego i jego zaburzenia w mózgowym porażeniu dziecięcym. Warszawa: Wydawnictwo Zaułek.

Cieszyńska, J.(2001). Od słowa przeczytanego do wypowiedzianego. Droga nabywania systemu językowego przez dzieci niesłyszące w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.

Danielewicz, D., Pisula, E. (red.). (2003). Terapia i edukacja osób z autyzmem. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Komputerowe nauczanie dzieci z ciężkimi uszkodzeniami narządu ruchu. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP.

Dońska-Olszko, M., Lechowicz, A. (1998). Dostosowanie komputera do indywidualnych potrzeb dziecka niepełnosprawnego. W: E. Mazanek (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo. Wychowanie i nauczanie. Warszawa: WSiP

Gray, C., White, A.L. (2005). Historyjki społeczne. Ja i mój świat. Warszawa: Fraszka Edukacyjna i Fundacja Synapsis.

Gray, C. (2013). Nowe historyjki społeczne. Gdańsk: HARMONIA.

Jakubowski, S. (red.). (2005). Uczeń niewidomy i słabowidzący w ogólnodostępnej szkole średniej. Poradnik dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych. Warszawa: Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu.

Kaczmarek, B.B., Wojciechowska, A. (2015). Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kielin, J. (2002). Profil osiągnięć ucznia. Przewodnik dla nauczycieli i terapeutów z placówek specjalnych. Gdańsk: GWP.

Knill, M., Knill, Ch. (1995). Programy Aktywności, Świadomości Ciała, Kontakt i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Knill, Ch. (1995). Dotyk i Komunikacja. Warszawa: CMPPP.

Krakowiak, K., Panasiuk, M. (1995). Karta Oceny Zachowań Komunikacyjnych Dziecka z Uszkodzonym Słuchem (KOZK). W: K. Krakowiak, Fonogesty jako narzędzie formowania języka dzieci z uszkodzonym słuchem. (319-346). Lublin: Wyd.UMCS

Krakowiak, K. (2006). Karta samooceny umiejętności komunikowania się z dzieckiem z uszkodzonym słuchem. W: K. Krakowiak, Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kujawa, E., Kurzyna, M. (1998). Metoda 18 struktur wyrazowych w pracy z dziećmi z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Warszawa: WSiP.

Loska, M. (2005). Uczniowie z mózgowym porażeniem dziecięcym. Osiągnięcia edukacyjne. Warszawa: WSiP.

Löwe, A. (1999). Każde dziecko może nauczyć się słyszeć i mówić. Poznań: Media Rodzina.

Mazanek, E. (1998). Ocena poziomu rozwoju umysłowego dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. W: J. Rola (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s.168-175). Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

Orkan - Łęcka, M. Dąbrowska, M. (2004). Specyfika rozwoju i jego wspomagania u małych dzieci niewidomych lub słabo widzących. W: D. Kmita, T. Kaczmarek, (red.), Wczesna interwencja miejsce psychologa w opiece nad małym dzieckiem i jego rodziną. Zeszyty Sekcji Psychologii Klinicznej Dziecka Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2, (s.79 – 100). Warszawa: Wydawnictwo Emu.

Przyrowski, Z. (2012). Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii. Warszawa: EMPIS.

Schopler, E., Reichler, R., J., Bashford, A., Marcus, L., M. (1995). Profil Psychoedukacyjny. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Reichler, R., Lansing, M. (1995). Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów. Gdańsk: SPOA.

Schopler, E., Lansing, M., Waters, L. (1995). Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci autystycznych. Gdańsk: SPOA.

Sherborne, W. (2006). Ruch rozwijający dla dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Skala rozwojowa programu INSITE. Ocena umiejętności rozwojowych małych dzieci z niepełnosprawnością sensoryczną i dodatkowymi uszkodzeniami w wieku od 0 do 6 lat. Część: WZROK. Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Laski 2004.

Stillman, R., Battle, CH. (1995). Skala Callier - Azusa (H). Warszawa: Polski Związek Niewidomych.

Tomaszewski, P., (2001) Komunikacja językowa w rodzinie a życie emocjonalne i społeczne dziecka głuchego. W: J. Kobosko (red.), Bliżej życia: Materiały dla rodziców

dzieci z wadą słuchu. (s. 254 – 270). Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Człowiek – Człowiekowi”.

Walczak, G. (1998). Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem N.C. Barragi i J.E. Morris (możliwości diagnozy i rehabilitacji wzroku). W: J. Rola, (red.), Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci. (s. 151-161). Warszawa: SWPS.

Walkiewicz, M. (2000). Program „Lilli i Gogo”. Na podstawie instrukcji Autorki – Gertrude Jaritz i własnych doświadczeń. W: G. Walczak, (red.). Metody i formy wczesnej rehabilitacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem. Warszawa: Fundacja na Rzecz Młodzieży Niepełnosprawnej.

Witkowski, T. (1988). Podręcznik do inwentarza PAC – 1 (PAC – 2 i PPAC) Gunzburga do oceny postępów w rozwoju społecznym upośledzonych umysłowo. Warszawa:

Witkowski, T. (1988). Metody PAC i PAS w społecznej rewalidacji upośledzonych umysłowo. Warszawa: MEN

METODY KSZTAŁCENIA

dyskusje, prace w grupach, prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne, analiza literatury, wykład.

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia) - 45 godzin

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 godzin

Przygotowanie się do egzaminu - 45

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji - 30