Metody pracy z uczniem ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- kolokwium pisemne

- aktywność na zajęciach,

- praca grupowa lub indywidualna (m.in. pisanie scenariuszy zajęć terapii pedagogicznej z dzieckiem ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, rozwiązywanie zadań, prezentowanie metodą symulacji zabaw, sytuacji dydaktycznych).

Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach, otrzymanie z kolokwium i zadań domowych co najmniej połowy maksymalnej liczby punktów przyznawanej za daną aktywność. Łączna zdobyta liczba punktów jest przeliczana na ocenę zgodnie z zasadą:

0%-50% ocena niedostateczna

51%-60% ocena dostateczna

61%-70% ocena dostateczna plus

71%-80% ocena dobra

81%-90% ocena dobra plus

91% i więcej ocena bardzo dobra

OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH

Przyczyny niepowodzeń szkolnych w uczeniu się matematyki . Psychopedagogiczna analiza trudności szkolnych.

Zdolności matematyczne i ich zaburzenia .

Dojrzałość do uczenia się matematyki i jej wyznaczniki:

a./ Świadomość , w jaki sposób należy liczyć przedmioty

b./Odpowiedni poziom operacyjnego rozumowania;

c./Zdolność do płynnego i giętkiego posługiwania się reprezentacją enaktywną, ikoniczną i symboliczną;

d./wysoki poziom odporności emocjonalnej:

e./ Należyta sprawność manualna, precyzja spostrzegania i koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Specyficzne trudności w uczeniu się matematyki.

Prezentacja wybranych metod wykorzystywanych w pracy terapeutycznej z uczniem z trudnościami w uczeniu się matematyki.

Zarys metodyki wprowadzania dzieci w sztukę konstruowania gier matematycznych.

Omówienie postępowania terapeutycznego w pierwszym etapie terapii - do czasu osiągnięcia dojrzałości szkolnej. Praktyczne

omówienie ćwiczeń i pomocy dydaktycznych dotyczących metod konstruowania gier;

- orientacji przestrzennej, rytmów, liczenia;

-ustalenia równoliczności zbiorów, klasyfikacji;

-dodawanie i odejmowanie w szerokim zakresie;

-operacyjnego rozumowania w zakresie stałości ilości nieciągłych, układanie konsekwentnych serii;

-operacyjnego rozumowania w zakresie stałości, długości, masy, objętości płynów, wagi i ciężarów /geometria/.

Charakterystyka postępowania terapeutycznego – na drugim etapie terapii- rekonstrukcja systemu wiadomości i umiejętności matematycznych na I i II etapie.

Praktyczne omówienie ćwiczeń i pomocy dydaktycznych dotyczących:

-dodawania i odejmowania;

-mnożenie i dzielenie;

-układania i rozwiązywania zadań tekstowych;

-dziesiętny system pozycyjny, kolejność wykonywania działań;

-algorytmy działań pisemnych,

- rozumienie pojęcia ułamka;

-zaburzeń funkcji percepcyjno-motorycznych- ćwiczenia analizatora wzrokowego, słuchowego i ruchowego

Konstruowanie scenariusza zajęć terapii pedagogicznej w zakresie matematyki dla dziecka ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki.

Literatura obowiązkowa:

1. Gruszczyk – Kolczyńska (red.) (2009). Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji. Warszawa:Edukacja polska.

2. Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1994). Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa: WSiP.

3. Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1997). Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli. Warszawa: WSiP.

4. Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1996). Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier?. Warszawa: WSiP.

5. Korolczuk R., Zambrowska M., (2015): Pozwólmy dzieciom grać. O wykorzystaniu gier planszowych w edukacji matematycznej, Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.

6. Oszwa, U. (2006). Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych. Kraków: Impuls.

7. Semadeni Z., Gruszczyk-Kolczyńska E.,Treliński G.,Bugajska-Jaszczołt B., Czajkowska M., (2015) Matematyczna edukacja wczesnoszkolna, Kielce:Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP ,Spółka z o.o.

Literatura uzupełniająca:

1. Badura-Strzelczyk, G. (2008). Pomóż mi policzyć to samemu. Matematyka w ujęciu Marii Montessori od 3 lat do klasy trzeciej. Opole: Wyd. Nowik.

2. Binkowska-Wójcik W., Boroń I., i inni (2014): Bydgoski bąbel matematyczny. O wprowadzaniu zmian w nauczaniu matematyki w klasach I–III, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.

3. Dąbrowski, M., (2015). Gry matematyczne (nie tylko)dla klas 1-3. Opole: Wyd. Nowik.

4. Grabowski, A. (1999). Gry karciane rozwijające u dzieci umiejętność dodawania i odejmowania liczb. Szczecinek: WKM Rachmistrz.

5. Grabowski, A. (1998). Gry, zabawy i ćwiczenia z tabliczką mnożenia część I i II. Szczecinek : WKM Rachmistrz.

6. Klus-Stańska, D., Kalinowska, A.(2004).Rozwijanie myślenia matematycznego młodszych uczniów, Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie.

7. Krajcova E. (2016) , Matematyka w zabawach i grach w szkole podstawowej, Opole: Wyd. Nowik.

8. Matthews, J. (1992). Kiermasz pomysłów. Matematyka klasy 0 – III. Warszawa: WSiP.

9. Nowik ,J. (2013), Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej. Poradnik dla nauczycieli. Wydanie II rozszerzone, Opole: Wyd. Nowik.

10. Oszwa, U. (2008). Wczesna diagnoza dziecięcych trudności w uczeniu. Kraków: Impuls.

11. Pisarski, M. (1992). Matematyka dla naszych dzieci. Warszawa: Wyd. ECERI.

12. Sapeta, J. (2003). Metoda zautomatyzowanego rachowania oparta na układzie liczb na palcach. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

13. Stasica, J. (2004). Matematyka - 160 pomysłów na nauczanie zintegrowane w klasach I – III. Kraków: Impuls.

14.Wojciechowska K. (2009).Gry i zabawy matematyczne dla uczniów klas 1-3 szkoły podstawowej, Opole: Wyd. Nowik.

Metody kształcenia:

Ćwiczenia: dyskusja, prezentacja, symulacja, praca z tekstem, rozwiązywanie zadań.

Nakład pracy studenta:

Liczba godzin kontaktowych:

- ćwiczenia - 30 h

Liczba godzin niekontaktowych:

- przygotowanie do zajęć: czytanie literatury, rozwiązywanie zadań, przygotowanie scenariusza, zabaw i sytuacji dydaktycznych, itp. - 15 h

- przygotowanie do kolokwium - 15 h

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2

SPOSOBY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Ocena przygotowanych propozycji ćwiczeń do usprawniania wybranego aspektu matematycznego

Ocena pisemnego projektu planu terapii pedagogicznej w zakresie matematyki

OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH

1. Zwykłe, nadmierne i specyficzne trudności w uczeniu się matematyki

2. Poznanie wybranych metod wykorzystywanych w pracy terapeutycznej z uczniem z trudnościami w uczeniu się matematyki.

3. Omówienie postępowania terapeutycznego w pierwszym etapie terapii - do czasu osiągnięcia dojrzałości szkolnej. Zapoznanie praktyczne z technikami, ćwiczeniami i pomocami dydaktycznymi:

− metody konstruowania gier ściganek, opowiadań i ich wykorzystanie na zajęciach,

− orientacja przestrzenna, rytmy, liczenie,

− ustalanie równoliczności zbiorów, klasyfikacja,

− dodawanie i odejmowanie w zakresie 10,

− operacyjne rozumowanie w zakresie stałości ilości nieciągłych, układanie konsekwentnych serii,

− operacyjne rozumowanie w zakresie stałości długości, masy, objętości płynów; waga i ciężar; geometria.

4. Charakterystyka postępowania terapeutycznego na drugim etapie terapii – rekonstrukcja systemu wiadomości i umiejętności matematycznych szkolnych w zakresie nauczania początkowego i w klasach IV - VI. Zapoznanie praktyczne z technikami, ćwiczeniami i pomocami dydaktycznymi

− dodawanie i odejmowanie w zakresie 100.

− mnożenie i dzielenie.

− układanie i rozwiązywanie zadań tekstowych.

− dziesiętny system pozycyjny, kolejność wykonywania działań.

− algorytmy działań pisemnych, rozumienie pojęcia ułamka.

5. Zaburzenia funkcji percepcyjno – motorycznych – ćwiczenia analizatora wzrokowego, słuchowego, ruchowego.

6. Konstruowanie scenariusza zajęć terapii pedagogicznej w zakresie matematyki dla dziecka ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki

OBOWIĄZKOWA:

1. Gruszczyk – Kolczyńska (red.) (2009). Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji. Warszawa. Edukacja polska.

2.Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1994). Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa: WSiP. oraz następne wydania

3.Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1997). Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli. Warszawa: WSiP. oraz następne wydania

4.Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1996). Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier?. Warszawa: WSiP.

5.Oszwa, U. (2006). Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych. Kraków: Impuls.

UZUPEŁNIAJĄCA:

1.Badura-Strzelczyk, G. (2008). Pomóż mi policzyć to samemu. Matematyka w ujęciu Marii Montessori od 3 lat do klasy trzeciej. Opole: Wydawnictwo NOWIK.

2.Grabowski, A. (1999). Gry karciane rozwijające u dzieci umiejętność dodawania i odejmowania liczb. Szczecinek: WKM Rachmistrz.

3.Grabowski, A. (1998). Gry, zabawy i ćwiczenia z tabliczką mnożenia część I oraz część II. Szczecinek : WKM Rachmistrz.

4.Klus-Stańska, D., Kalinowska, A. Rozwijanie myślenia matematycznego młodszych uczniów, Warszawa: Żak Wydawnictwo Akademickie

5.Matthews, J. (1992). Kiermasz pomysłów. Matematyka klasy 0 – III. Warszawa: WSiP.

6.Oszwa, U. (2008). Wczesna diagnoza dziecięcych trudności w uczeniu. Kraków: Impuls.

7.Pisarski, M. (1992). Matematyka dla naszych dzieci. Warszawa: Wydawnictwo ECERI

8.Sapeta, J. (2003). Metoda zautomatyzowanego rachowania oparta na układzie liczb na palcach. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

9.Stasica, J. (2004). Matematyka - 160 pomysłów na nauczanie zintegrowane w klasach I – III. Kraków: Impuls.

OPIS METOD KSZTAŁCENIA:

metoda podająca – wykład, pokaz, prezentacja, metoda praktycznego działania

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia - 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 10

Przygotowanie się do egzaminu - 10

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji - 10

Inne formy

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2

Link do Zespołu na Teamsach:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a7ced25cc3ca148a4b38d58a2a0910ab4%40thread.tacv2/conversations?groupId=84b81e74-f647-4fa6-a9b2-a2850414cd7c&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

SPOSOBY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- kolokwium pisemne (w formie stacjonarnej lub on-line w zależności od decyzji władz uczelni);

- opracowanie zagadnień, rozwiązanie zadań (realizacja przedmiotu: w formie synchronicznie w aplikacji Teams poprzez wideokonferencję według ustalonego harmonogramu oraz praca własna studenta).

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie co najmniej połowy punktów możliwych do uzyskania oceny z następujących aktywności:

- kolokwium, praca indywidualna v grupowa w notesie zajęć, projekty grupowe, praca z tekstem, rozwiązywanie zadań - opracowywanie zagadnień i rozwiązywanie zadań w aplikacji Teams (zakładka "Zadania")

Łączna zdobyta liczba punktów z każdej aktywności studenta jest przeliczana na ocenę zgodnie z zasadą:

0%-50% ocena niedostateczna

51%-60% ocena dostateczna

61%-70% ocena dostateczna plus

71%-80% ocena dobra

81%-90% ocena dobra plus

91% i więcej ocena bardzo dobra

Treści programowe ćwiczeń:

1. Cele i treści kształcenia matematycznego na I i II etapie edukacyjnym - analiza zapisów podstawy programowej. Aktualne poglądy na nauczanie i uczenie się matematyki oraz różne koncepcje nauczania i uczenia się tego przedmiotu - koncepcja czynnościowego nauczania i uczenia się matematyki.

2. Pojęcie liczby. Cyfra czy liczba? Rozumienie liczb i ich własności. Korzystanie z regularności dziesiątkowego systemu pozycyjnego. Stosowanie algorytmów działań pisemnych. Możliwości i specyficzne trudności uczniów.

3. Strategie liczenia. Dostrzeganie i stosowanie prawidłowości - eksperymentowanie. Możliwości i specyficzne trudności uczniów.

4. Wyjaśnienie istoty działań matematycznych – dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia oraz związków między nimi. Kolejność wykonywania działań. Problemy z sekwencjonowaniem liczb i podstawowymi własnościami matematycznymi. Gry sprzyjające szybkiemu rachowaniu.

5. Przedstawienie osiągnięć ucznia na poziomie edukacji wczesnoszkolnej w zakresie stosunków przestrzennych i cech wielkościowych. Klasyfikowanie i porządkowanie przedmiotów. Porządkowanie zdarzeń w czasie. Omówienie specyficznych trudności związanych z przestrzenią, kierunkiem i czasem oraz posługiwaniem się pojęciami: dłuższy, krótszy, ciężki, cięższy, prawo, lewo, pion, poziom, skos, dużo, więcej, mniej, najwięcej, wysoki, wyższy, najwyższy, dziś, jutro, wczoraj itd. Możliwości i specyficzne trudności uczniów.

6. Wyjaśnienie problemów związanych z odczytywaniem danych prezentowanych na osi liczbowej i w układzie współrzędnych - łączenie formy graficznej z wartością liczbową, słowną.

7. Pojęcia geometryczne. Możliwości i specyficzne trudności uczniów.

8. Ułamki zwykłe i dziesiętne. Działania na ułamkach. Możliwości i specyficzne trudności uczniów.

Warsztat pracy nauczyciela:

- Organizacja procesu nauczania- uczenia się matematyki; metody pracy na lekcjach matematyki.

- Pomoce wykorzystywane podczas zajęć matematycznych - w różnorodności siła!

- Rozwiązywanie zadań tekstowych. Strategie rozwiązywania zadań na I i II etapie kształcenia.

- Ocenianie matematycznych umiejętności uczniów. Ocenianie kształtujące.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

1. Dąbrowski M. (2013). (Za) trudne, bo trzeba myśleć?O efektach nauczania matematyki na I etapie kształcenia. Warszawa: IBE,.

http://biblioteka-krk.ibe.edu.pl/opac_css/doc_num.php?explnum_id=845

2. Dąbrowski M. (2008). Pozwólmy dzieciom myśleć. Warszawa: Wyd. Centralna komisja Egzaminacyjna.

http://biblioteka-krk.ibe.edu.pl/opac_css/doc_num.php?explnum_id=842

3. Gruszczyk – Kolczyńska (red.) (2009). Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole. Warszawa: Edukacja Polska Sp.z o.o.

4. Gruszczyk – Kolczyńska, E. (1994). Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa: WSiP.

5. Oszwa U. (2006). Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych. Kraków: Impuls.

6. Nowik, J. (2011). Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej. Poradnik dla nauczyciela. Opole: wydawnictwo NOWIK;

7. Semadeni Z., Ocenianie matematycznych umiejętności uczniów klas I-III

http://www.bc.ore.edu.pl/Content/846/Semadeni_Ocenianie_matematycznych_umiejetnosci.pdf

8 . Podstawa programowa https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/matematyka.-pp-z-komentarzem.-szkola-podstawowa-1.pdf

https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2017/05/wychowanie-przedszkolne-i-edukacja-wczesnoszkolna.-pp-z-komentarzem.pdf

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Andrzejczak R. (2017). Paluszkowa tabliczka mnożenia. Gdańsk. Wyd. Harmonia.

2. Bobiński Z. Nodzyński P. Uscki M. (2003). Uczymy się myśleć nieszablonowo. Miniatury matematyczne dla szkół podstawowych. Toruń: "Aksjomat".

3. Dąbrowski M. (2016). Gry matematyczne cz.1 i 2, Opole: Wyd. Nowik.

4. Dąbrowski M. (2017). Nie tylko żywe liczby! Zabawy arytmetyczne dla przedszkola i szkoły podstawowej. Opole: Wyd. Nowik.

5. Gruszczyk – Kolczyńska E. (1996). Jak nauczyć dzieci sztuki konstruowania gier?. Warszawa: WSiP.

6. Klus-Stańska D. (2003).W nauczaniu początkowym inaczej. Scenariusze lekcji. Kraków:Oficyna Wydawnicza "Impuls".

6. NIK o nauczaniu matematyki w szkołach

https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/matematyka-do-poprawy.html

https://www.nik.gov.pl/plik/id,19330,vp,21938.pdf

https://www.nik.gov.pl/plik/id,19329,vp,21937.pdf

OPIS METOD KSZTAŁCENIA:

Metody:

- zdalnie: prezentacja w PowerPoint , rozwiązywanie zadań i opracowanie zagadnień za pomocą aplikacji Teams.

Szczegółowe instrukcje wykonania zagadnień- zadań umieszczone są w prezentacji PowerPoint v w aplikacji Microsoft Teams w zakładce "Zadania"i "Notes zajęć".

W trakcie pracy na odległość kontakt ze studentami będzie odbywał się drogą mailową za pośrednictwem poczty w domenie aps.edu.pl i konsultacji indywidualnych w w wyznaczonych terminach dyżuru - aplikacja MS TEAMS.

Szczegółowe informacje umieszczone są w aplikacji Microsoft Teams.

Link do przedmiotu w Teamsach:

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a2352cca8d0474b5caa616727777a0d9c%40thread.tacv2/conversations?groupId=4e7142b5-8283-465f-a893-fced73c5edf1&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe :ćwiczenia - 15 h

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30 h

Przygotowanie się do kolokwium - 10 h

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2