Społeczeństwo i wspólnoty lokalne

Egzamin końcowy w formie testu jednokrotnego wyboru.

- Wprowadzenie do społeczności socjologii lokalnych.

- Zastosowanie koncepcji kapitału społecznego w badaniach społeczności lokalnych.

- Specyfika wiejskich społeczności lokalnych: przykład Polski.

- Społeczności lokalne w środowiskach wielkomiejskich.

- Demograficzne starzenie się na terenach wiejskich i w małych miastach: przykład USA.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

- Starosta, P. (1995). Poza metropolią: wiejskie i małomiasteczkowe zbiorowości lokalne a wzory porządku makrospołecznego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

- Putnam, R. D. (2008). Samotna gra w kręgle: upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

- Matysiak, I. (2014). Rola sołtysów we współczesnych społecznościach wiejskich. Płeć jako czynnik różnicujący kapitał społeczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

- Matysiak, I. (2019). Młodzi i wykształceni w procesie przemian polskiej wsi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

- Peters, D. J., Hamideh, S., Zarecor, K. E., & Ghandour, M. (2018). Using entrepreneurial social infrastructure to understand smart shrinkage in small towns. Journal of Rural Studies, 64, 39-49.

- Zarecor, K. E., Peters, D. J., & Hamideh, S. (2021). Rural Smart Shrinkage and Perceptions of Quality of Life in the American Midwest. In: Martinez, J., Mikkelsen, C., Phillips, R. (eds.). Handbook of Quality of Life and Sustainability (pp. 395-415). Springer.

- Domaradzka, A. (2021). Klucze do miasta: ruch miejski jako nowy aktor w polu polityki miejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

- Kajdanek, K. (2012). Suburbanizacja po polsku. Kraków: Zakład Wydawniczy" Nomos".

Wykład z elementami interaktywnymi.

NAKŁAD PRACY STUDENTA/STUDENTKI:

- udział w wykładach - 30 h

- przygotowanie do egzaminu końcowego - 30 h

- zapoznanie się z literaturą - 30 h

Egzamin końcowy odbędzie się w formie testu jednokrotnego wyboru i jednego pytania otwartego.

Celem zajęć jest zapoznanie studentek i studentów pedagogiki z socjologią jako jedną z nauk społecznych. Na kolejnych wykładach będzie omawiana problematyka związana z: klasami społecznymi, związkami między klasami a rynkiem pracy i systemem edukacji, zróżnicowaniem i nierównościami społecznymi (szczególnie ze względu na płeć i wiek), społecznościami lokalnymi w Polsce i koncepcją społeczeństwa obywatelskiego. W trakcie wykładu będą prezentowane zróżnicowane koncepcje teoretyczne oraz wyniki badań socjologicznych.

Literatura obowiązkowa:

Bourdieu Pierre, Passeron Jean-Claude (1990), Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. E. Neyman, Warszawa: PWN.

Domański Henryk (2017) Stratyfikacja klasowa w Polsce 1982-2015, w: Maciej Gdula, Michał Sutowski (red.), Klasy w Polsce. Teorie, dyskusje, badania, konteksty, Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych.

Sadura Przemysław (2017), Państwo, szkoła, klasy, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Literatura uzupełniająca:

Berger Peter L. (2002), Zaproszenie do socjologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Marks Karol, Engels Fryderyk (1949), Manifest Komunistyczny, w: Dzieła wybrane, tom I, s. 26-55.

Standing Guy (2011), The Precariat: The New Dangerous Class, Londyn: Bloomsbury Academic.

Okólski Marek (2018), Wyzwania starzejącego się społeczeństwa. Polska dziś i jutro, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Szukalski Piotr (2008), Ageizm – dyskryminacja ze względu na wiek, w: Jerzy T. Kowaleski i Piotr Szukalski (red.) Starzenie się ludności, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 153-185.

Jarosz Ewa (2013), Społeczne wykluczenie i dyskryminacja dzieci – marginalizowany obszar nierówności społecznych, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

Lewenstein Barbara (1999), Wspólnota społeczna a uczestnictwo lokalne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Załęski Paweł Stefan (2012), Neoliberalizm i społeczeństwo obywatelskie, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Korolczuk Elżbieta (2017), Społeczeństwo obywatelskie w Polsce – kryzys czy nowe otwarcie? Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych Krytyki Politycznej.

Wykład z elementami interaktywnymi.

Nakład pracy studentki/ta:

- udział w wykładach - 30 h

- przygotowanie do egzaminu końcowego - 30 h

- zapoznanie się z literaturą - 30 h

Wiedza:

Ocena wiedzy z zakresu wspólnot lokalnych, na podstawie odpowiedzi na pytania w czasie egzaminu

Umiejętności:

Ocena umiejętności na podstawie analizy problemowej

Kompetencje:

Ocena kompetencji społecznych na podstawie uczestnictwa w dyskusji na wykładzie.

- Definiowanie społeczności lokalnej

- Kapitał społeczny w ujęciu: Bourdieu, Colemana, Putnama

- Rola organizacji pozarządowych w aktywizacji społeczności lokalnej

- Oddolne, niesformalizowane inicjatywy w społecznościach lokalnych

- Wieś w badaniach socjologicznych

- Wiejska społeczność lokalna

-miasto w badaniach i pracach Elżbiety Tarkowskiej

- Miejskie inicjatywy lokalne – „Warszawska inicjatywa”, Miejsca aktywności lokalnej, Zespół wzmacniania wspólnoty lokalnej

Jałowiecki B. Szczepański M.S., Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Scholar 2010.

Kaźmierczak T. (red.), Zmiana w społeczności lokalnej. Szkice o kapitale społecznym w praktyce społecznej i nie tylko , wyd. ISP, Warszawa 2007.

Kaźmierczak T., Kapitał społeczny a rozwój społeczno-ekonomiczny – przegląd podejść, w: Rymsza M, Kaźmierczak T. (red.), Kapitał społeczny. Ekonomia społeczna, wyd. Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007.

Matysiak I., Młodzi i wykształceni w procesie przemian polskiej wsi, wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2019.

Matysiak, I. Rola sołtysów we współczesnych społecznościach lokalnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, 2014.

Putnam R, Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 1995

Trutkowski, C., Mandes, S. (2005). Kapitał społeczny w małych miastach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe "Scholar".

Woźniak R.B., Dylematy uwarunkowań społecznych w rozwoju społeczności lokalnych. Edukacja humanistyczna nr2 (31) 2014.

Prokopczuk M. Pokrzywa A. Cobel-TokarskaM., Miasto na dyplomach. Szkoła profesor Elżbiety Tarkowskiej, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej 2017

gr war II DUSC-SZS

Metody kształcenia

wykład: prezentacja multimedialna, wystąpienie

15 godzin - godziny kontaktowe

Nakład pracy studenta:

35 godzin - przegląd literatury przedmiotu

35 godzin - przygotowanie do zaliczenia

Punkty ECTS: 3