Dyslalia obwodowa

obowiązkowe

Uzyskanie efektów kształcenia jest prowadzone w formie:

1. wykładu (25g.) - prezentacja multimedialna) połączony z omówieniem przypadków w postaci nagrań DVD; analiza prezentowanych przypadków dokonana wspólnie ze studentami , autorskie materiały pisemne przesyłane słuchaczom PSLog - prawa są zastrzeżone.

2. ćwiczeń (25g.) w formie hospitacji zajęć i zajęć próbnych słuchaczy, a w okresie pandemii zajęć zdalnych na podstawie nagrań DVD i materiałów opracowanych w Zakładzie Logopedii APS - prawa są zastrzeżone.

Wykład:

1. Wprowadzenie do terminologii dyslalii

2. Przyczyny i patomechanizmy zaburzeń artykulacyjnych

3. Objawy zaburzeń artykulacyjnych

4. Diagnoza logopedyczna u dzieci z zaburzeniami artykulacyjnymi

5. Metodyka ogólna pracy logopedycznej w przypadkach dyslalii :

- Klasyfikacje metod logopedycznych w przypadkach

- Etapy pracy logopedycznej w przypadkach dyslalii

- Programowanie terapii na podstawie diagnozy logopedycznej

Ćwiczenia:

Terapia logopedyczna w przypadku dyslalii (na podstawie nagrań DVD).

Zajęcia logopedyczne jako jednostka metodyczna

Metodyka szczegółowa w przypadkach dyslalii

- Ćwiczenia wstępne (ćw. funkcji w obrębie narządu żucia, sprawności aparatu artykulacyjnego, oddechowe, fonacyjne, słuchowe),

- ćwiczenia artykulacyjne - metody wywoływania głosek i ich utrwalania

Antos D., Demel G., Styczek I.(1978), Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy. WSiP, Warszawa.

2. Czaplewska E. (2012), Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji [w:] Czaplewska E., Milewski S. (red.) Diagnoza logopedyczna. GWP, Sopot.

3. Demel G.(1978 i następne wydania), Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola ,WSiP , Warszawa .

4. Emiluta - Rozya D. (2006), Dyslalia – w teorii logopedycznej i praktyce pedagogicznej. [w:] Bałachowicz J., Frycie S. (red.) Język – Literatura – Wychowanie. WSP TWP, Warszawa .

5. Emiluta - Rozya D. (1998), Na temat terminu „ dyslalia” [w:] Nowakowska - Kempna I. (red.), Logopedia jako nauka interdyscyplinarna - teoretyczna i stosowana, Wyd. UŚ , Katowice.

6. Emiluta-Rozya D. (2008), Modyfikacja form zaburzeń mowy H. Mierzejewskiej i D. Emiluty-Rozya. [w:] Porayski-Pomsta J. (red.) Diagnoza i terapia w logopedii. Elipsa. Warszawa.

7. Emiluta-Rozya D. (2013), Całościowe badanie logopedyczne, Wyd. APS, Warszawa (do egzaminu z dyslalii tylko s. 29-40).

8. Emiluta-Rozya D., Lipiec D. (w druku 2021) Zaburzenia artykulacji – przyczyny, symptomatologia, klasyfikacje oraz wskazówki do diagnozy logopedycznej [w] Domagała A. (red.) Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Harmonia Universalis

9. Emiluta-Rozya D. (2015), Uwagi do narzędzi mojego autorstwa i współautorstwa [w:] Wolańska E., Kurowska M. (red.) Metody i narzędzia diagnostyczne w logopedii. ELIPSA, Warszawa (tylko ss. 38-40 i 44-48).

10. Golanowska M., Kwasiborska J., Lipiec D., Sienniak A. , Emiluta – Rozya D. (2011), Wybrane zagadnienia logopedyczne. Część III. ś, ź, ć, dź. W: MULTIMEDIALNY PAKIET LOGOPEDYCZNY, Komlogo.

11. Kania J. T.(1982), Szkice logopedyczne ,WSiP, Warszawa (obowiązkowo ss.244-265, 279-290).

12. Karniewska H. (1999)Terapia zaburzeń artykulacyjnych, LOGOPEDIA NR 26.

13. Konopska L. (2006), Wymowa osób z wadą zgryzu. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.

14. Krajna E. (2008), 100-wyrazowy test artykulacyjny. Wydawnictwo Komlogo.

15. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I. (2018) Normatywne i nienormatywne realizacje fonemu[r]we współczesnym języku polski, [w:] Śniatkowski S, Emiluta-Rozya D., Bieńkowska K.I. (red.) Norma i zaburzenia komunikacji językowej w kontekście edukacyjnym, Wyd. APS.

16. Lipiec D., Więcek-Poborczyk I. (w druku 2021) Nienormatywne dźwiękowe realizacje fonemów języka polskiego u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym [w:] Domagała A. (red.) Logopedia przedszkolna i wczesnoszkolna. Harmonia Universalis

17. Łyżyczka I. (1992), Metody korekcji wymowy u dzieci z rozszczepem podniebienia , SCHOLASTIKUS, Wyd. Linea , nr 3 - 4.

18. Ostapiuk B. (2013), Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego, [w:] Grabias S., Kurkowski M. (red.) Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. Wyd. UMCS.

19. Ostapiuk B. (2005), Logopedyczna ocena ruchomości języka, [w:] Młynarska M., Smereka T. (red.) Logopedia. teoria i praktyka. Agencja Wydawnicza a linea, Wrocław.

20. Ostapiuk B. (2002), Dziecięca artykulacja czy wada wymowy − między fizjologią a patologią. „Logopedia” t. 31, s. 95-156.

21. Ostapiuk B. (1997), Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji. „Audiofonologia”, t. 10, s. 117-136

22. Pluta-Wojciechowska D. (2013), Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji, Wyd. Ergo-Sum, Bytom.

23. Pluta-Wojciechowska D. (2013), Typologia dyslalii obwodowej, [w:] Grabias S., Kurkowski M. (red.) Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. Wyd. UMCS.

24. Pluta-Wojciechowska D. (2006)(2008), Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem podniebienia. Badania – Teoria – Praktyka.Wyd. ATH, Bielsko – Biała.

25. Pluta – Wojciechowska D. (2011), Podstawy patofonetyki mowy rozszczepowej. Wydawnictwo Ergo –Sum.

26. Pluta-Wojciechowska D. (2011), Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

27. Pluta-Wojciechowska D. (2017), Dyslalia obwodowa, Wyd. Ergo-Sum, Bytom.

28. Pluta-Wojciechowska D. (2019), Efektywność terapii dyslalii. Logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań. Wyd. UŚ. Katowice.

28. Rocławski B. (1991), Słuch fonemowy i fonetyczny ,Wyd. UG, Gdańsk.

29. Rodak H.(1994), Terapia dziecka z wadą wymowy ,Wyd. UW, Warszawa.

30. Rodak H., Wójtowiczowa J.(1986), Metody terapii logopedycznej dzieci z dyslalią , PSLog UW Warszawa.

31. Sachajska E. (1981),Uczymy poprawnej wymowy , WSiP, Warszawa.

32. Sołtys-Chmielowicz A. (1999), Z doświadczeń własnych w pracy z dziećmi dyslalicznymi,LOGOPEDIA NR 26.

33. Sołtys-Chmielowicz A. (2000), Klasyfikacje wad wymowy, LOGOPEDIA TOM 28

34. Sołtys-Chmielowicz A. (2004), O niejasnościach i niespójnościach terminów nazywających wady wymowy, LOGOPEDIA TOM 33.

35. Sołtys-Chmielowicz A. (2008), Zaburzenia artykulacji. Teoria i praktyka, Impuls.

36. Styczek I. (1982), Logopedia , PWN , Warszawa , tylko rozdz.II , V !!!

37. Styczek I. (1982), Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego , WSiP, Warszawa.

Literatura uzupełniająca:

• Borsuk – Sorota E., Kruszewska A. (2013), Smaczne i zdrowe zabawy językowe. Warszawa

• Emiluta - Rozya D. (1998), Diagnoza logopedyczna dzieci z wadami wymowy , [w:] Rola J.(red.) Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju dzieci , Wyd. WSPS (wydanie drugie zmienione), Warszawa

• Galewska-Kustra M., Szwajkowscy E. i W.(2014), Wierszyki ćwiczące języki, czyli rymowanki logopedyczne dla dzieci. Nasza Księgarnia, Warszawa

• Galewska-Kustra M.(2015), Z muchą na luzie ćwiczymy buzie, czyli zabawy logopedyczne dla dzieci

• Galewska-Kustra M.(2015), Zeszytowy trening mowy. Nasza Księgarnia

• Grabias S., (2015), Postępowanie logopedyczne. Standardy terapii [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Wyd. UMCS

• Kryteria diagnostyczne z DSM-5 (2013), edra URBAN&PARTNER

• Kaczmarek L. (1955) , Kwestionariusz do ustalania zaburzeń mowy (dyslalii) u dzieci, PWN , Warszawa.

• Ołtuszewski W. (1905), Szkic nauki o mowie i jej zboczeniach. Biblioteka lekarska. Warszawa

• Ostapiuk B.,(2012), Zaburzenia dźwiękowej realizacji fonemów języka polskiego – propozycja terminów i klasyfikacji [w:] Grabias S.Kurkowski Z.M. (red.)Logopedia. Teoria zaburzeń mowy. Wyd. UMCS

• Ostapiuk B.,(2015), Postępowanie logopedyczne u osób z dyslalią i ankyloglosją [w:] Grabias S., Panasiuk j., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Wyd. UMCS

• Pruszewicz A. (1992). Foniatria kliniczna, PWN

• Stasiak J.,(2015),Postępowanie logopedyczne w przypadkach dyslalii [w:] Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T. (red.) Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Wyd. UMCS

• Toczyska B.(1992), Kama makaka ma ! (wprawki dykcyjne) , Wyd. UG Gdańsk.

• Toczyska B. (1997), Sarabanda w chaszczach (ćwiczenia samogłosek), Wyd. Podkowa , Gdańsk

• Wójtowiczowa J. (1991), Logopedyczny zbiór wyrazów, WSiP , Warszawa.

WIEDZA:

- Zna definicje terminu „dyslalia” podawane przez różnych autorów reprezentujących różne dyscypliny

- Potrafi podać różne klasyfikacje zaburzeń artykulacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem klasyfikacji etiologicznej

- Potrafi scharakteryzować zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem oraz podać sposoby terapii.

UMIEJETNOŚCI:

- Potrafi przeprowadzić badanie logopedyczne w przypadkach dyslalii

- Umie zaprojektować program terapii logopedycznej oraz konspekt zajęć jednostkowych w różnych przypadkach dyslalii

- Potrafi zaprojektować zajęcia logopedyczne z dzieckiem z dyslalią.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE:

- Potrafi zauważyć zaburzenia artykulacyjne u dzieci

- Potrafi wyjaśnić rodzicom dzieci przyczyny zaburzeń artykulacyjnych.

Oceny aktywności Słuchaczy podczas zajęć dydaktycznych,

oceny zaleconych przez wykładowców prac pisemnych, np. opracowanych konspektów zajęć logopedycznych z dzieckiem z dyslalią

oceny zajęć próbnych prowadzonych z dzieckiem z dyslalią (jeżeli możliwa jest bezpośrednia realizacja zajęć w placówkach oświatowych)

oraz przede wszystkim egzaminu ustnego na podstawie przekazanych zagadnień

NAKŁAD PRACY STUDENTA

FORMA AKTYWNOŚCI ŚREDNIA LICZBA GODZIN NA ZREALIZOWANIE

AKTYWNOŚCI

Uczestnictwo w zajęciach np. wykład, ćwiczenia 50

Przygotowanie się do zajęć: lektura źródeł i materiałów z wykładów 30

Przygotowanie się do egzaminu 30

Przygotowanie referatu, eseju, prezentacji

Zaplanowanie zajęć przeprowadzanych z dziećmi: przygotowanie konspektów zajęć własnych, samodzielne przygotowanie pomocy do zajęć, 30

Sumaryczna liczba punktów ECTS 5

Praktyka wprowadzająca - diagnoza i korekcja wad wymowy

Może być realizowana po zakończeniu wykładów i ćwiczeń oraz zdaniu egzaminu z przedmiotu Dyslalia. Praktyka obejmuje 50 godzin. W tym czasie słuchacz powinien odbyć: minimum 10 godz. hospitacji zajęć logopedycznych z dziećmi z wadami wymowy, przygotować konspekty wraz z pomocami dydaktycznymi (na co przeznacza się 20 godzin) i przeprowadzić (pod kontrolą logopedy) 20 godz. zajęć logopedycznych z dziećmi z dyslalią. Praktyka może być realizowana w wybranej przez słuchacza placówce (najczęściej w miejscu zamieszkania) lub w razie trudności ze zrealizowaniem praktyki w gabinetach współpracujących z APS. Miejscem praktyki są gabinety logopedyczne znajdujące się w przedszkolach lub w szkołach podstawowych lub poradniach (publicznych i niepublicznych). Należy udokumentować w dzienniczku 30 godzin praktyki (10 godzin hospitacji w formie sprawozdania i 20 godzin przeprowadzonych przez słuchacza zajęć w formie konspektów).