Metody badania mediów

obowiązkowe

Celem kursu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami, problemami oraz kategoriami poznawczymi socjologii mediów. Kurs obejmuje kwestie podstawowe i fundamentalne dla dyscypliny socjologicznej.

TREŚCI PROGRAMOWE:

1. Metody badania dawnych i nowych mediów.

2. Kategorie pojęciowe związane z metodami badań mediów.

3. Metody organizowania prac w mediach.

4. Wzmacnianie pozycji na rynku mediów.

5. Analiza wybranych mechanizmów ze świata mediów, marketingu i public relations.

6. Media a Internet.

Harmonogram semestru

Tydzień 1: Wprowadzenie do metod badania mediów

Cel: Zrozumienie roli metod badawczych w analizie mediów.

Działania:

- Krótka dyskusja: czym są media i dlaczego warto je badać?

- Przegląd głównych metod: analiza treści, analiza dyskursu, badania ilościowe (statystyki), badania jakościowe (wywiady, obserwacja), badania eksperymentalne.

- Ćwiczenie: studenci w grupach wybierają jedno medium (np. gazetę, kanał TV, profil w mediach społecznościowych) i proponują, jakie metody można by zastosować do jego analizy.

- Zadanie domowe: Przeprowadzić prostą analizę treści jednego artykułu (np. policzyć użycie emocjonalnych słów) i przynieść wyniki. + lektury

Tydzień 2-3: Analiza treści – podstawy

Cel: Nauka podstawowej metody ilościowej i jakościowej analizy treści.

Działania:

- Tydzień 2: Teoria – czym jest analiza treści? Jak konstruować kategorie analityczne? Przykłady z prasy.

- Tydzień 3: Praktyka – studenci analizują artykuły z wybranych gazet (np. liczba słów kluczowych, ton wypowiedzi, obecność określonych tematów).

Tydzień 4-5: Analiza dyskursu

Cel: Zrozumienie, jak język kształtuje rzeczywistość medialną.

Działania:

- Tydzień 4: Teoria – podstawy analizy dyskursu (Foucault, Fairclough). Kluczowe pojęcia: władza, ideologia, narracja.

- Tydzień 5: Praktyka – analiza nagłówków prasowych lub postów w mediach społecznościowych pod kątem ukrytych założeń i perswazji.

Zadanie domowe: Analiza krótkiego tekstu (np. felietonu) pod kątem elementów dyskursywnych.

Tydzień 6-7: Badania ilościowe w mediach

Cel: Wprowadzenie do statystycznego podejścia do mediów.

Działania:

- Tydzień 6: Teoria – kiedy używać metod ilościowych? Przykłady: analiza zasięgów, częstotliwość tematów.

- Tydzień 7: Praktyka – studenci zbierają dane (np. liczba postów na dany temat w tygodniu na wybranym portalu) i przedstawiają je w formie tabeli lub wykresu.

Zadanie domowe: Zebrać i opisać dane z wybranego źródła (np. liczba reklam w gazecie).

Tydzień 8-9: Badania jakościowe – wywiady i obserwacja

Cel: Poznanie metod pogłębionych i ich zastosowania w mediach.

Działania:

- Tydzień 8: Teoria – jak projektować wywiady i obserwacje? Przykłady: reakcje odbiorców na przekaz medialny.

- Tydzień 9: Praktyka – symulacja: studenci przeprowadzają mini-wywiad (np. z kolegą o odbiorze reklamy) i zapisują obserwacje.

Zadanie domowe: Przygotować krótki raport z symulowanego wywiadu lub obserwacji.

Tydzień 10-11: Projekt badawczy – przygotowanie

Cel: Integracja wiedzy w praktyce.

Działania:

- Tydzień 10: Wybór tematu projektu grupowego (np. analiza kampanii reklamowej, porównanie narracji w mediach, odbiór wiadomości przez odbiorców).

- Tydzień 11: Projektowanie badania – studenci określają metodę, źródła danych i hipotezy.

Zadanie domowe: Przygotować plan projektu (1-2 strony).

Tydzień 12-13: Realizacja projektu

Cel: Przeprowadzenie badania i analiza wyników.

Działania:

- Tydzień 12: Zbieranie danych (np. analiza tekstów, wywiady, dane liczbowe).

- Tydzień 13: Obróbka wyników i przygotowanie prezentacji.

Zadanie domowe: Finałowy raport i slajdy do prezentacji.

Tydzień 14-15: Prezentacje i podsumowanie

Cel: Ocena umiejętności i refleksja nad metodami.

Działania:

- Tydzień 14: Prezentacje projektów grupowych (10-15 minut + dyskusja).

- Tydzień 15: Dyskusja podsumowująca: co działało, co było trudne? Jakie metody studenci widzą w swojej przyszłej pracy?

Zadanie domowe: Krótka refleksja pisemna (ok. 200 słów) na temat doświadczeń z kursu.

a) Mik, Cezary. 1999. Media masowe w europejskim prawie wspólnotowym. Toruń: TNOiK, Rozdział: Pojęcie mediów masowych.

b) La Verne, Thomas i Robert J. Anderson. 1977. Sociology. The study of human relationship. Nowy Jork: HBS, s. 201-214.

c) Majgret, Eric. 2012. Socjologia komunikacji i mediów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza, s. 1-68.

d) Putnam, Robert D. 2008. Samotna gra w kręgle. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, rozdział 13.

e) Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2013. Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania, w: Studia Medioznawcze, nr 2(53).

f) Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek.2016. Dwuobszarowość badań nad mediami w Polsce, w: Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek. 2016. Media.pl. Badania nad mediami w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.

g) Hofman, Iwona. 2016. Historia, status i kierunki badań w naukach o mediach w Polsce, w: Bielak, Tomasz i Grzegorz Ptaszek. 2016. Media.pl. Badania nad mediami w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.

h) Kulczycki, Emanuel. 2009. Problem obszaru badań nauki o komunikowaniu, w: Drożdż, Michał i Ignacy Stanisław Fiut (red.). 2009. Media światem człowieka. Kielce: Wydawnictwo Jedność.

Wiedza

Student/-ka ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o znaczeniu socjologii mediów i jej powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi oraz specyfice przedmiotowej i metodologicznej.

Posiada wiedzę o metodach i narzędziach oraz technikach pozyskiwania danych, pozwalających opisywać metody badań i organizacji mediów.

Umiejętności

Student/-ka potrafi prognozować i modelować złożone procesy i zjawiska społeczne związane z metodami badania mediów z wykorzystaniem zaawansowanych metod i narzędzi socjologicznych.

Potrafi wykorzystać wiedzę teoretyczną do opisu i analizowania zróżnicowanego rynku mediów oraz formułować własne opinie.

Kompetencje społeczne

Student/-ka respektuje zasady etyki zawodowej socjologa oraz normy i reguły prawne, zawodowe i moralne przy badaniu rynku mediów.

- obecność na zajęciach – limit nieobecności to dwa spotkania. W przypadku każdej kolejnej nieobecności student będzie zobowiązany do merytorycznego zaliczenia treści zajęć na dyżurze. Zaliczenie owo powinno odbyć się najpóźniej w czasie drugiego tygodnia od powstania zaległości. Niedotrzymanie terminu powoduje brak zaliczenia

- przygotowanie do zajęć i aktywność – do zajęć trzeba być przygotowanym przez wnikliwe studia nad proponowanym problemem. Wymagane jest przestudiowanie wszystkich wymienionych lektur. Aktywność rozumiana jest jako zabieranie głosu, udział w dyskusji, zadawanie sensownych pytań.

Pozytywna aktywność za zajęciach jest warunkiem zaliczenia zajęć. Przygotowanie i aktywność będą oceniane.

- referaty – wypowiedź ustna na temat związany z zagadnieniami poruszanymi w trakcie kursu. Temat wystąpienia musi zostać ustalony z prowadzącym co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem i wygłoszony w trakcie ćwiczeń. Referat powinien cechować się rzetelnością, logiczną kompozycją i komunikatywnością. Ocenie podlegać będą również sposób przekazywania informacji oraz źródła informacji stanowiące podstawę jego opracowania. Student zobowiązany jest do przygotowania dla wszystkich uczestników zajęć i prowadzącego konspektu wystąpienia wraz z bibliografią.

- projekt – praca pisemna (grupowa) na temat związany z zagadnieniami poruszanymi w trakcie kursu. Projekt powinien cechować się rzetelnością, logiczną kompozycją i komunikatywnością. Projekt stanowi podstawę zaliczenia ćwiczeń.