Globalne procesy społeczne

Wiedza

Student/-ka posiada wiedzę na temat specyficznych cech społeczeństw w erze globalizacji.

Posiada wiedzę o różnych formach przejawiania się procesu globalizacji.

Umiejętności

Student/-ka potrafi dokonywać interpretacji globalnego kontekstu współczesnych przemian kultury.

Kompetencje społeczne

Student/-ka uczestniczy w społecznej dyskusji na temat pozytywnych i negatywnych aspektów globalizacji.

Problematyka wykładu:

- Globalizacja: definicje, historyczne fazy, wymiary globalizacji

- Kryzys demograficzny w Europie: przyczyny, konsekwencje, skutki społeczne

- Migracje, wielokulturowość, kryzys państwa narodowego

- Autorytaryzmy i totalitaryzmy w Europie XX wieku

- Ekstremizmy polityczne, religie, fundamentalizm

- Terroryzm: geneza, istota, skutki

- Zjednoczona Europa: konflikty, zagrożenia, perspektywy

Metody prowadzenia zajęć:

wykład prowadzącego zajęcia.

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe - 30 (w tym wykład - 15, konsultacje - 15)

przygotowanie do egzaminu - 10 godzin,

przygotowanie do bieżących tematów w ramach dyskusji problemowych;

przygotowanie prezentacji - 15 godzin.

Szanowni Państwo, poniżej zamieszczam wykład nr 5, wykład został wysłany również na Państwa adresy e-mail

Prof. dr hab. Tadeusz Panecki

Globalne procesy społeczne. Socjologia- Wykład 5

Komunizm jako odmiana totalitaryzmu ,ekstremizmy religijne,

terroryzm.

K O M U N I Z M Communis łac. wspólny, powszechny

Utopijna ideologia społ.polit. zakładająca całkowite zniesienie własności prywatnej, rodziny, różnic klasowych, religii i państwa oraz ustanowienie droga rewolucji dyktatury proletariatu.

Ważny element ideologii komunizmu to internacjonalizm i ateizm.

Podbudowa teoretyczna t pisma K. Marksa, F. Engelsa, W. I. Lenina i J. Stalina

Tu będzie mowa o systemie politycznym narzuconym siłą i praktyce społecznej, systemie autorytarnym, zbrodniczym, który kosztował ludzkość zagładą ok. 100 mln ludzi!

Historia państw, w których panował komunizm liczy ponad 100lat (ZSRR, Mongolia, państwa Europy Śr. Po II wojnie, obecnie: ChRL, KRLD, Kuba, Laos,Wietnam

Cechy charakterystyczne systemu:

. władza w rękach partii kom. (system jednopartyjny)

. szef partii wodzem narodu

. gospodarka centralnie zarządzana i sterowana

. brak prywatnych przedsiębiorstw, wieś skolektywizowana

. przymus pracy (brak bezrobocia oficjalnie)

. brak wolności słowa, powszechna cenzura

. opozycja zlikwidowana

. ateizm państwowy

. ograniczenie swobód obywatelskich

. powszechna inwigilacja i terror

Zbrodnicza odmiana systemu to stalinizm w ZSRR do 1956 r. i w krajach bloku wschodniego:

. aparat represji rozbudowany do granic-policja polityczna (NKWD, KGB, UB…)

. system obozów – GUŁ-agi, zob. A. Sołżenicyn, Archipelag gułag…

. zbrodnie na własnym narodzie

. kult jednostki

. zagraniczna agresywna polityka imperialna

. państwo zmilitaryzowane

. ofiary terroru w ZSRR i bloku wsch. to ok. 40 mln.

. zniszczenie dziedzictwa kulturowego kilkunastu narodów

. całkowite zablokowanie wymiany wolnej myśli i związana z tym atrofia

kultury i twórczych badań naukowych

. zniszczenie środowiska naturalnego

. zacofanie gospodarcze i cywilizacyjne

. niski poziom życia

E K S T R E M I Z M Y R E L I G I J N E – i S L A M I Z M

Islamizm- doktryna oparta na islamie, jednej z trzech, obok chrześcijaństwa i judaizmu religii monoteistycznych

Islam, w odróżnieniu od innych systemów religijnych, łączy w sobie nakazy i wartości religijne z normami moralnymi i prawnymi, które określają i regulują całokształt życia muzułmanów, w tym także sferę polityki. To uprawnia nas do uznania islamu za doktrynę polityczno-prawną.

Twórca islamu-Mahomet (ok. 570-632), któremu Bóg Allach z pośrednictwem archanioła Gabriela przekazał w formie objawień zasady nowej wiary. Władca absolutny, ur. w Mekce.

Objawienia Allacha zapisano w Koranie, świętej księdze islamu. Napisana językiem poetyckim i symbolicznym przemawia raczej do emocji niż do intelektu

Koran to świadectwo historii, ale przede wszystkim bogaty zbiór:

. idei religijnych

. idei moralnych

. norm etycznych

. norm prawnych

Ideą nadrzędną jest Allach, któremu należy się bezwzględne posłuszeństwo:

. system prawa dany przez Boga jest niezmienny i totalny

. władzę na ziemi w imieniu Allacha sprawują następcy Mahometa-kalifowie

. to jedyni administratorzy woli Boga

najlepsza forma ustroju jest państwo teokratyczne

. obowiązuje patriarchalny model rodziny, w którym rola kobiety sprowadza się do prowadzenia domu, dbania o dzieci i szczęście męża

. restrykcyjne zakazy i nakazy dot. kobiet, m.in. ubioru

. gospodarka opiera się na własności prywatnej

Liczba wyznawców islamu- ok. 1 mld

Dwa odłamy:

. sunnici (ok. 850 mln)

. szyici – ekstremizm

Podział sięga VII wieku i zrodził się ze sporu o władzę kalifów. Mniejszość (szyici) uznali, że należy się ona wyłącznie potomkom Mahometa. Prawdziwy władca – imam to pośrednik duchowy w relacji Allach-człowiek

Współczesny islam w różnych systemach ustrojowych:

. monarchie np. Arabia Saudyjska

. republiki prezydenckie np. Irak

. państwa tzw. socjalizmu arabskiego np. Egipt, Algieria

. republiki i państwa islamskie np. ISIS, Sudan

Fundamentalizm islamski:

. postuluje stworzenie wspólnoty wyznaniowej

. wierność ideom i zasadom islamu

. tworzenie republik islamskich z szariatem

. wrogość wobec idei i cywilizacji Zachodu

. wojna z niewiernymi – święta wojna „dżihad”

. „Bracia Muzułmanie”

. Muzułmański Front Ocalenia w Algierii

. Hamas (Palestyna)

. szyicki Hesbollach

T E R R O R Y Z M

Największe zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa w XXI wieku

Terroryzm to sianie strachu i grozy poprzez terror

Wielość definicji

Baskijska ETA

Irlandzka IRA

Hamas, Dzihad

Rodzaje terroryzmu:

. ze względu na motywację (polityczny, kryminalny)

. ze względu na modus operandi (indywidualny, zbiorowy)

Terroryzm polityczny ma na celu zmianę ekipy rządzącej, wymuszenie zmiany systemu politycznego, zmiany systemu prawnego, oderwanie części terytorium itp.

Dzisiaj na czoło wysuwa się terroryzm fundamentalistów religijnych, przede wszystkim muzułmańskich

Al Kaida

Hezbollach

Hamas

Dżihad

Początek – 11 IX 2001 atak na WTC

Cel, skutki, opinia publiczna, powstanie koalicji atyterrorystycznej pod przywództwem USA

Czy Polska jest zagrożona atakiem terrorystycznym?