Metodyka oddziaływań kuratora sądowego

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

- obserwacja aktywności studentów podczas zajęć;

- wypowiedzi ustne na zajęciach (analiza przypadków);

- konstruowanie wywiadów środowiskowych oraz opracowanie przykładowych programów oddziaływań dla podopiecznych;

- na zaliczenie przedmiotu TEST na ocenę

1. Miejsce kurateli w polskim systemie prawnym. Rys historyczny kurateli sądowej;

2. Ustawa o kuratorach sądowych (2001): organizacja służby kuratorskiej; rola i zadania kuratora sądowego (kuratorzy rodzinni oraz kuratorzy dla dorosłych); kwalifikacje, uprawnienia i obowiązki kuratorów zawodowych i społecznych; aktualna sytuacja kuratorów w Polsce – dane statystyczne;

3. Kodeks etyki kuratora sądowego;

4. Kurator dla dorosłych jako instytucja systemu karnego. Rodzaje dozorów, cel i podstawy prawne;

5. Metodyka pracy kuratorów sądowych. Współpraca ze środowiskiem, etapy i zasady pracy w dozorze.

Tworzenie indywidualnych planów pracy z podopiecznym;

6. Wywiady środowiskowe. Cele, rodzaje oraz przepisy regulujące przeprowadzanie wywiadów.

Symulacja przeprowadzenia wywiadu środowiskowego;

7. Kontrolowanie wykonania obowiązków przez podopiecznych bez orzeczonego dozoru oraz inne zadania kuratorów sądowych. Obowiązki probacyjne.

8. Nadzory w sprawach opiekuńczych – podstawowe zadania i dylematy moralne kuratorów rodzinnych. Sądowe kontakty rodziców z dzieckiem; Postępowanie z nieletnimi - metoda kontraktu, cele i zadania nadzoru. Konstruowanie programów oddziaływań profilaktyczno-resocjalizacyjnych. Placówki wspierające działania kuratorów (m.in. Kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą);

9. Nadzór nad osobami zobowiązanymi do leczenia odwykowego – zadania kuratorów. Procedura umieszczenia zobowiązanego w placówce stacjonarnej. Omówienie najczęstszych problemów, z jakimi stykają się kuratorzy prowadzący tego typu sprawy;

10. Współpraca kuratora sądowego z instytucjami i organizacjami społecznymi (policja, ośrodki pomocy społecznej, szkoły, placówki opiekuńczo-wychowawcze, instytucje resocjalizujące i socjoterapeutyczne, OZSS).

Literatura obowiązkowa:

Jadach K. (2011) Praca kuratora sądowego w sprawach rodzinnych, nieletnich i karnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

Jedynak T., Stasiak K. (red.) (2010) Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, Warszawa: LexisNexis

Gromek K. (2005), Kuratorzy sądowi. Komentarz, Warszawa: LexisNexis

Ostrihańska Z., Greczuszkin A. (2005), Praca z indywidualnym przypadkiem w nadzorze rodzinnego kuratora sądowego, Lublin: Norbertinum

Porembska M. (2012) Rola i zadania kuratora sądowego ds. rodzinnych i nieletnich w pracy z dzieckiem, młodzieżą, rodziną, w: Marzec-Holka K., Bilska E., Głowik T., Iwanicki H. (red.) Profilaktyka i resocjalizacja. Od dysfunkcji do fukcjonalności. Warszawa: Wydawnictwo APS

Wójcik D. (2010) (red.) Kuratela sądowa. sukcesy i porażki., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar

Akty prawne:

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych,

Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy,

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny Wykonawczy

Literatura uzupełniająca:

Bałandynowicz A. (2006) Probacja. Resocjalizacja z udziałem społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza

Jedynak T., Stasiak K. (2007) Funkcjonowanie polskiej kurateli sądowej w świetle regulacji prawnych: zadania kuratorów., Warszawa: Fundacja Prawo Europejskie

Lewicka-Zelent A., Lasota A. (2018) Uczestnictwo kuratora sądowego w kontaktach rodziców z dzieckiem. wybrane zagadnienia ogólne w świetle projektu kodeksu rodzinnego. Kwartalnik Probacja 2018; 1 : 5-24

Marzec-Holka K. (1994) Instytucja społecznych kuratorów sądowych w świetle badań. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.

Paszkiewicz A. (2006) Podmiotowe traktowanie wychowanka w pracy rodzinnego kuratora sądowego, Lublin: Norbertinum.

Paszkiewicz A. (2010) Teoretyczny model wychowania resocjalizującego w środowisku otwartym. Białystok: Wyższa Szkoła Administracji Publicznej

Porembska, M., Odolczyk, K. (2022). Krzywdzenie emocjonalne dziecka w sytuacji konfliktu okołorozwodowego rodziców. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 21(2), 57–77.

Porembska M. (2017). Konflikty okołorozwodowe a działania kuratorów sądowych ds. rodzinnych i nieletnich. W: Sołtysiak T., Gołembowska M. (red.) „Resocjalizować, ale jak we współczesnej rzeczywistości społecznej”. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW

Porembska M. (2016) Formy oddziaływań wychowawczych kuratora sądowego w opinii nieletnich. W:Jůzl M., Jarosz E., Marková D., Neslušanová S. (red.) Sociální pedagogika 2016. Budoucnost Evropy; Řešení sociálně kulturních problémů. Brno: Institut mezioborových studií.

Porembska M. (2014) Współpraca ze środowiskiem lokalnym w działalności kuratora sądowego ds. rodzinnych i nieletnich w: Marzec-Holka K., Mirosław-Nawrocka K., Moleda J. (red.) Współczesne wzory i uwarunkowania procesów resocjalizacji, reintegracji, inkluzji. Warszawa: Wydawnictwo APS

Witkowska-Paleń A. (2008) Instytucja społecznego kuratora sądowego w opinii osób pełniących funkcję kuratora. Stalowa Wola: Katolicki Uniwersytet Lubelski

Wirkus Ł. (2015) Stres w pracy kuratora sądowego. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Wydawnictwo Impuls

Wirkus Ł. (red.) (2017) Wybrane programy resocjalizacyjne w praktyce kuratorów sądowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszalek

Wysocka E. (2009) Diagnoza w resocjalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Zinkiewicz B. red. (2006) Współczesna kuratela sądowa. Mysłowice: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

M. Konopczyński, Ł. Kwadrans, K. Stasiak (2016) Polska kuratela sądowa na przełomie wieków. Kraków: Wydawnictwo Impuls

Metody kształcenia: prezentacje multimedialne, dyskusja, praca w grupach, analiza przypadków, symulacja czynności kuratorskich.

Nakład pracy studenta: godziny kontaktowe - 30, przygotowanie się do zajęć, lektury - 10, przygotowanie się do zaliczenia - 10, Liczba punktów ECTS: 2,0

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

- obserwacja aktywności studentów podczas zajęć;

- wypowiedzi ustne na zajęciach (analiza przypadków);

- konstruowanie wywiadów środowiskowych oraz opracowanie przykładowych programów oddziaływań dla podopiecznych;

- na zaliczenie przedmiotu TEST na ocenę

1. Miejsce kurateli w polskim systemie prawnym. Rys historyczny kurateli sądowej;

2. Ustawa o kuratorach sądowych (2001): organizacja służby kuratorskiej; rola i zadania kuratora sądowego (kuratorzy rodzinni oraz kuratorzy dla dorosłych); kwalifikacje, uprawnienia i obowiązki kuratorów zawodowych i społecznych; aktualna sytuacja kuratorów w Polsce – dane statystyczne;

3. Kodeks etyki kuratora sądowego;

4. Kurator dla dorosłych jako instytucja systemu karnego. Rodzaje dozorów, cel i podstawy prawne;

5. Metodyka pracy kuratorów sądowych. Współpraca ze środowiskiem, etapy i zasady pracy w dozorze.

Tworzenie indywidualnych planów pracy z podopiecznym;

6. Wywiady środowiskowe. Cele, rodzaje oraz przepisy regulujące przeprowadzanie wywiadów.

Symulacja przeprowadzenia wywiadu środowiskowego;

7. Kontrolowanie wykonania obowiązków przez podopiecznych bez orzeczonego dozoru oraz inne zadania kuratorów sądowych. Obowiązki probacyjne.

8. Nadzory w sprawach opiekuńczych – podstawowe zadania i dylematy moralne kuratorów rodzinnych. Sądowe kontakty rodziców z dzieckiem; Postępowanie z nieletnimi - metoda kontraktu, cele i zadania nadzoru. Konstruowanie programów oddziaływań profilaktyczno-resocjalizacyjnych. Placówki wspierające działania kuratorów (m.in. Kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą);

9. Nadzór nad osobami zobowiązanymi do leczenia odwykowego – zadania kuratorów. Procedura umieszczenia zobowiązanego w placówce stacjonarnej. Omówienie najczęstszych problemów, z jakimi stykają się kuratorzy prowadzący tego typu sprawy;

10. Współpraca kuratora sądowego z instytucjami i organizacjami społecznymi (policja, ośrodki pomocy społecznej, szkoły, placówki opiekuńczo-wychowawcze, instytucje resocjalizujące i socjoterapeutyczne, OZSS).

Literatura obowiązkowa:

Jadach K. (2011) Praca kuratora sądowego w sprawach rodzinnych, nieletnich i karnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM

Jedynak T., Stasiak K. (red.) (2010) Zarys metodyki pracy kuratora sądowego, Warszawa: LexisNexis

Gromek K. (2005), Kuratorzy sądowi. Komentarz, Warszawa: LexisNexis

Ostrihańska Z., Greczuszkin A. (2005), Praca z indywidualnym przypadkiem w nadzorze rodzinnego kuratora sądowego, Lublin: Norbertinum

Porembska M. (2012) Rola i zadania kuratora sądowego ds. rodzinnych i nieletnich w pracy z dzieckiem, młodzieżą, rodziną, w: Marzec-Holka K., Bilska E., Głowik T., Iwanicki H. (red.) Profilaktyka i resocjalizacja. Od dysfunkcji do fukcjonalności. Warszawa: Wydawnictwo APS

Wójcik D. (2010) (red.) Kuratela sądowa. sukcesy i porażki., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar

Akty prawne:

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych,

Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy,

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny Wykonawczy

Literatura uzupełniająca:

Bałandynowicz A. (2006) Probacja. Resocjalizacja z udziałem społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza

Jedynak T., Stasiak K. (2007) Funkcjonowanie polskiej kurateli sądowej w świetle regulacji prawnych: zadania kuratorów., Warszawa: Fundacja Prawo Europejskie

Lewicka-Zelent A., Lasota A. (2018) Uczestnictwo kuratora sądowego w kontaktach rodziców z dzieckiem. wybrane zagadnienia ogólne w świetle projektu kodeksu rodzinnego. Kwartalnik Probacja 2018; 1 : 5-24

Marzec-Holka K. (1994) Instytucja społecznych kuratorów sądowych w świetle badań. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.

Paszkiewicz A. (2006) Podmiotowe traktowanie wychowanka w pracy rodzinnego kuratora sądowego, Lublin: Norbertinum.

Paszkiewicz A. (2010) Teoretyczny model wychowania resocjalizującego w środowisku otwartym. Białystok: Wyższa Szkoła Administracji Publicznej

Porembska, M., Odolczyk, K. (2022). Krzywdzenie emocjonalne dziecka w sytuacji konfliktu okołorozwodowego rodziców. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 21(2), 57–77.

Porembska M. (2017). Konflikty okołorozwodowe a działania kuratorów sądowych ds. rodzinnych i nieletnich. W: Sołtysiak T., Gołembowska M. (red.) „Resocjalizować, ale jak we współczesnej rzeczywistości społecznej”. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW

Porembska M. (2016) Formy oddziaływań wychowawczych kuratora sądowego w opinii nieletnich. W:Jůzl M., Jarosz E., Marková D., Neslušanová S. (red.) Sociální pedagogika 2016. Budoucnost Evropy; Řešení sociálně kulturních problémů. Brno: Institut mezioborových studií.

Porembska M. (2014) Współpraca ze środowiskiem lokalnym w działalności kuratora sądowego ds. rodzinnych i nieletnich w: Marzec-Holka K., Mirosław-Nawrocka K., Moleda J. (red.) Współczesne wzory i uwarunkowania procesów resocjalizacji, reintegracji, inkluzji. Warszawa: Wydawnictwo APS

Witkowska-Paleń A. (2008) Instytucja społecznego kuratora sądowego w opinii osób pełniących funkcję kuratora. Stalowa Wola: Katolicki Uniwersytet Lubelski

Wirkus Ł. (2015) Stres w pracy kuratora sądowego. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Wydawnictwo Impuls

Wirkus Ł. (red.) (2017) Wybrane programy resocjalizacyjne w praktyce kuratorów sądowych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszalek

Wysocka E. (2009) Diagnoza w resocjalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Zinkiewicz B. red. (2006) Współczesna kuratela sądowa. Mysłowice: Wydawnictwo Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

M. Konopczyński, Ł. Kwadrans, K. Stasiak (2016) Polska kuratela sądowa na przełomie wieków. Kraków: Wydawnictwo Impuls

Metody kształcenia: prezentacje multimedialne, dyskusja, praca w grupach, analiza przypadków, symulacja czynności kuratorskich.

Nakład pracy studenta: godziny kontaktowe - 15, przygotowanie się do zajęć, lektury - 10, przygotowanie się do zaliczenia - 10, Liczba punktów ECTS: 2,0