Pedeutologia

Realizacja przedmiotu obejmuje podstawowe zagadnienia pedeutologiczne obejmujące genezę subdyscypliny, problematykę taktu i nietaktu pedagogicznego, rozwój i doskonalenie zawodowe nauczyciela, wypalenie zawodowe, przywództwo edukacyjne czy przydatność zawodową nauczyciela.

- Przygotowanie zawodowe nauczyciela.

- Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania. Awans zawodowy nauczyciela.

- Uczenie się w miejscu pracy. Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego.

- Etyka nauczycielska.

- Odpowiedzialność prawna opiekuna, nauczyciela i wychowawcy.

- Uczenie się w miejscu pracy.

- Takt pedagogiczny w pracy nauczyciela. Ujęcia interpretacyjne z komentarzem oraz przejawy taktu: poszanowanie godności ucznia, unikanie konfliktów, docenianie podmiotowości, rola wyrozumiałości pedagogicznej. Problem nietaktu pedagogicznego i jego konsekwencje.

- Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego.

- Wypalenie zawodowe nauczycieli – przyczyny, symptomy, strategie zaradcze.

- Choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela – profilaktyka.

Godziny kontaktowe ( ćwiczenia): 15 godz.

Przygotowanie się do zajęć, lektury: 7 godz.

Przygotowanie się do zaliczenia na ocenę: 7 godz.

Przygotowanie prac 5 godz

Godziny kontaktowe ( ćwiczenia): 15 godz.

Przygotowanie się do zajęć, lektury: 7 godz.

Przygotowanie się do zaliczenia na ocenę: 7 godz.

Przygotowanie prac 5 godz

Realizacja przedmiotu obejmuje podstawowe zagadnienia pedeutologiczne obejmujące genezę subdyscypliny, problematykę taktu i nietaktu pedagogicznego, rozwój i doskonalenie zawodowe nauczyciela, wypalenie zawodowe, przywództwo edukacyjne czy przydatność zawodową nauczyciela.

- Zawód nauczyciela. Role zawodowe nauczyciela.

- Wzór osobowy, postawa i kunszt nauczycielski. Powinności nauczyciela i rozwój profesjonalny.

- Program wewnętrzny nauczyciela.

- Przygotowanie zawodowe nauczyciela.

- Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania. Awans zawodowy nauczyciela.

- Uczenie się w miejscu pracy. Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego.

- Etyka nauczycielska.

- Odpowiedzialność prawna opiekuna, nauczyciela i wychowawcy.

- Uczenie się w miejscu pracy.

- Takt pedagogiczny w pracy nauczyciela. Ujęcia interpretacyjne z komentarzem oraz przejawy taktu: poszanowanie godności ucznia, unikanie konfliktów, docenianie podmiotowości, rola wyrozumiałości pedagogicznej. Problem nietaktu pedagogicznego i jego konsekwencje.

- Dokształcanie i doskonalenie zawodowe jako warunki awansu zawodowego.

- Wypalenie zawodowe nauczycieli – przyczyny, symptomy, strategie zaradcze.

- Choroby związane z wykonywaniem zawodu nauczyciela – profilaktyka.

Literatura obowiązkowa: J. Szempruch: Pedeutologia, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2013; J. Michalski: Rzecz o takcie pedagogicznym Nauczyciela, Wydawnictwo APS, Warszawa 2013; J. Michalski: Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021.

Literatura uzupełniająca: J. M. Łukasik, I. Nowosad, M. J. Szymański (redakcja naukowa), Szkoła i Nauczyciel w obliczu zmian społecznych i edukacyjnych, Oficyna Wydawnicza 'Impuls", Kraków 2021; A. Jegier, S. M. Kwiatkowski, B. Szurowska; Nauczyciel w obliczu szans i zagrożeń współczesnego świata, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021; J. Madalińska-Michalak (redakcja naukowa): Przywództwo nauczycieli, Wydawnictwo FRSE, Warszawa 2018.

Zajęcia w liczbie 15 godzin ćwiczeniowych.

Przygotowanie się do zajęć, lektury: 7 godz.

Przygotowanie się do zaliczenia na ocenę: 7 godz.

Przygotowanie prac 5 godz.

SPOSOBY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- ocena wypowiedzi ustnych w formie dyskursu prowadzonego podczas zajęć

- ocena prac pisemnych wykonanych w trakcie zajęć

- ocena z egzaminu pisemnego (test)

Treści programowe:

1. Pedeutologia jako dyscyplina naukowa- od historii zawodu do powstania dyscypliny o nauczycielu i profesjonalizacji zawodu

2. Start i adaptacja młodego nauczyciela w zawodzie

3. Wizerunek współczesnego nauczyciela- pomiędzy normą a akceptacją

4. Kompetencje zawodowe nauczyciela - jak je rozwijać?

5. Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania

6. Wypalenie zawodowe nauczycieli

7. Nauczyciel wobec agresji i bullyingu

8. Test na zaliczenie przedmiotu- Egzamin

Literatura podstawowa:

E. Buchcic, I. Żeber-Dzikowska, Start zawodowy nauczyciela, W: Rocznik Polsko-Ukraiński, 2014, t. XVI (Internet)

E. Czemierowska-Koruba, Agresja i przemoc w szkole czyli co powinniśmy wiedzieć by skutecznie działać, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa (Internet)

R. Cybulska, H. Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, ORE, Warszawa 2017 (Internet)

K. Denek, Tożsamość nauczyciela i ucznia w „płynnej nowoczesności” W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009

K. Fenik-Gaberle, R. Kałucka, Przemoc w rodzinie-działania pracowników oświaty, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2016 (Internet)

A. Grabowiec, Diagnoza i praca z uczniem-ofiarą przemocy domowej, W: Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne nauczyciela, D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg, Impuls, Kraków 2011

E. Jarosz, Przemoc w wychowaniu Między prawnym zakazem a społeczną akceptacją Monitoring Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2015 (Internet)

M. Kocór, Wypalenie zawodowe nauczycieli Diagnoza, Wsparcie, Profilaktyka, Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – biblioteka nauczyciela, Tom II, Kraków 2019

H. Kwiatkowska, Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008

J. Madalińska, Pedeutologia Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021

J. Michalski, Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021

A. Mościcka, M. Drabek, Mobbing w środowisku pracy nauczyciela, W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Impuls, Kraków 2010

J. Łysek, Trudności w adaptacji zawodowej nauczycieli klas początkowych, W:

Nauczyciel i Szkoła 1-2 (1), 1996 (Internet)

J. Łysek, Zachowania agresywne uczniów, W: Nauczyciel i Szkoła 2 (9), 2000

J. Szempruch, Pedeutologia, Impuls, Kraków 2013

J. Szempruch, B. Cieśleńska, Wypalenie w pracy zawodowej nauczyciela, W: Społeczeństwo. Edukacja. Język, 2021, t. 13

Pękala J. L., Etos nauczycieli- mit czy rzeczywistość ?, Wyd. UW, Warszawa 2017

J. Skibska, Model kształcenia dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

(SPE) w placówkach oświatowych ogólnodostępnych, W: Uczeń i nauczyciel jako główne podmioty edukacji jutra, K. Denek, A. Kamińska, W. Łuszczuk, P. Oleśniewicz (red.), Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec 2012

L. Wollman, Czynniki warunkujące adaptację zawodową nauczyciela, W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009

P. Ziółkowski, Pedeutologia. Zarys problematyki. Bydgoszcz: Wyd. WSG, Bydgoszcz 2016

Literatura uzupełniająca

R. V. Bullough, Początkujący nauczyciel : studium przypadku, GWP, Gdańsk 2009

Kratz H.J., Mobbing - reagowanie, rozpoznawanie, zapobieganie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007

E. K., Dambach, Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003

Karta nauczyciela, Ustawa z 26 stycznia 1982 r., DzU 2019, poz. 2215 ze zm.

E. Strutyńska, Mobbing wśród nauczycieli Zakres i uwarunkowania, Wyd. Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, Radom 2014

J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli : pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, Impuls, Kraków 2010

J. Pyżalski, E. Roland (red.), Bullying a specjalne potrzeby edukacyjne – podręcznik metodyczny, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Łódź 2010

Speck O., Być nauczycielem. trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych, Gdańsk 2005

A.Tłuściak-Deliowska, Bullying– charakterystyka zjawiska i uwarunkowania, W: „Remedium”, nr 9/2010

M. Warszewska-Makuch, Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli, W: Bezpieczeństwo Pracy 5/2008

FORMA AKTYWNOŚCI (średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności)

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia, 15 godz.

Przygotowanie się do zajęć, lektury 7 godz.

Przygotowanie się do zaliczenia 7 godz.

Przygotowanie zadań ćwiczeniowych 7 godz

Sumaryczna liczba punktów ECTS 2

Treści programowe:

1. Pedeutologia jako dyscyplina naukowa- od historii zawodu do powstania dyscypliny o nauczycielu

2. Profesjonalizacja zawodu nauczyciela

3. Kompetencje zawodowe nauczyciela - jak je rozwijać?

4. Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania

5. Nauczyciel wobec agresji i bullyingu

6. Wypalenie zawodowe nauczycieli

Literatura podstawowa:

Ch. Day, Rozwój zawodowy nauczyciela. GWP, Gdańsk 2008.

S. Dylak, Nauczyciel-kompetencje i kształcenie zawodowe, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, (red.) T. Pilch, t. III, Warszawa 2004.

E. Czemierowska-Koruba, Agresja i przemoc w szkole czyli co powinniśmy wiedzieć by skutecznie działać, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa (Internet)

M. Kocór, Wypalenie zawodowe nauczycieli Diagnoza, Wsparcie, Profilaktyka, Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – biblioteka nauczyciela, Tom II, Kraków 2019

H. Kwiatkowska, Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008

J. Madalińska, Pedeutologia Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021

J. Michalski, Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021

A. Mościcka, M. Drabek, Mobbing w środowisku pracy nauczyciela, W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Impuls, Kraków 2010

J. Łysek, Zachowania agresywne uczniów, W: Nauczyciel i Szkoła 2 (9), 2000

J. Szempruch, Pedeutologia, Impuls, Kraków 2013

J. Szempruch, B. Cieśleńska, Wypalenie w pracy zawodowej nauczyciela, W: Społeczeństwo. Edukacja. Język, 2021, t. 13

Literatura uzupełniająca

Czerwiński K., Kompetencje współczesnego nauczyciela i ich uwarunkowania (przegląd najważniejszych polskich koncepcji), Studia i rozprawy, red. J. Podgórecki, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa i Ochrony w Warszawie, Warszawa 2007, s. 31-36.

Kratz H.J., Mobbing - reagowanie, rozpoznawanie, zapobieganie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007

E. K., Dambach, Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003

Karta nauczyciela, Ustawa z 26 stycznia 1982 r., DzU 2019, poz. 2215 ze zm.

E. Strutyńska, Mobbing wśród nauczycieli Zakres i uwarunkowania, Wyd. Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, Radom 2014

J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli : pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, Impuls, Kraków 2010

J. Pyżalski, E. Roland (red.), Bullying a specjalne potrzeby edukacyjne – podręcznik metodyczny, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Łódź 2010

Speck O., Być nauczycielem. trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych, Gdańsk 2005

A.Tłuściak-Deliowska, Bullying– charakterystyka zjawiska i uwarunkowania, W: „Remedium”, nr 9/2010

M. Warszewska-Makuch, Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli, W: Bezpieczeństwo Pracy 5/2008

Godziny kontaktowe: ćwiczenia, 9 godz.

Przygotowanie się do zajęć, lektury 9 godz.

Przygotowanie się do zaliczenia 9 godz.

Przygotowanie zadań ćwiczeniowych 5 godz

Sumaryczna liczba punktów ECTS 2

SPOSOBY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

- ocena wypowiedzi ustnych w formie dyskursu prowadzonego podczas zajęć

- ocena prac pisemnych wykonanych w trakcie zajęć

- ocena z egzaminu pisemnego (test)

Treści programowe:

1. Pedeutologia jako dyscyplina naukowa- od historii zawodu do powstania dyscypliny o nauczycielu i profesjonalizacji zawodu

2. Start i adaptacja młodego nauczyciela w zawodzie

3. Wizerunek współczesnego nauczyciela- pomiędzy normą a akceptacją

4. Kompetencje zawodowe nauczyciela - jak je rozwijać?

5. Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania

6. Wypalenie zawodowe nauczycieli

7. Nauczyciel wobec agresji i bullyingu

8. Nauczyciel w pracy z uczniem doświadczającym przemocy domowej

9. Test na zaliczenie przedmiotu- Egzamin

Literatura podstawowa:

E. Buchcic, I. Żeber-Dzikowska, Start zawodowy nauczyciela, W: Rocznik Polsko-Ukraiński, 2014, t. XVI (Internet)

E. Czemierowska-Koruba, Agresja i przemoc w szkole czyli co powinniśmy wiedzieć by skutecznie działać, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa (Internet)

R. Cybulska, H. Derewlana, A. Kacprzak, K. Pęczek, Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie edukacji w świetle nowych przepisów prawa oświatowego, ORE, Warszawa 2017 (Internet)

K. Denek, Tożsamość nauczyciela i ucznia w „płynnej nowoczesności” W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009

K. Fenik-Gaberle, R. Kałucka, Przemoc w rodzinie-działania pracowników oświaty, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2016 (Internet)

A. Grabowiec, Diagnoza i praca z uczniem-ofiarą przemocy domowej, W: Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne nauczyciela, D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg, Impuls, Kraków 2011

E. Jarosz, Przemoc w wychowaniu Między prawnym zakazem a społeczną akceptacją Monitoring Rzecznika Praw Dziecka, Warszawa 2015 (Internet)

M. Kocór, Wypalenie zawodowe nauczycieli Diagnoza, Wsparcie, Profilaktyka, Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – biblioteka nauczyciela, Tom II, Kraków 2019

H. Kwiatkowska, Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008

J. Madalińska, Pedeutologia Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021

J. Michalski, Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021

A. Mościcka, M. Drabek, Mobbing w środowisku pracy nauczyciela, W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Impuls, Kraków 2010

J. Łysek, Trudności w adaptacji zawodowej nauczycieli klas początkowych, W:

Nauczyciel i Szkoła 1-2 (1), 1996 (Internet)

J. Łysek, Zachowania agresywne uczniów, W: Nauczyciel i Szkoła 2 (9), 2000

J. Szempruch, Pedeutologia, Impuls, Kraków 2013

J. Szempruch, B. Cieśleńska, Wypalenie w pracy zawodowej nauczyciela, W: Społeczeństwo. Edukacja. Język, 2021, t. 13

Pękala J. L., Etos nauczycieli- mit czy rzeczywistość ?, Wyd. UW, Warszawa 2017

J. Skibska, Model kształcenia dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

(SPE) w placówkach oświatowych ogólnodostępnych, W: Uczeń i nauczyciel jako główne podmioty edukacji jutra, K. Denek, A. Kamińska, W. Łuszczuk, P. Oleśniewicz (red.), Oficyna Wydawnicza "Humanitas", Sosnowiec 2012

L. Wollman, Czynniki warunkujące adaptację zawodową nauczyciela, W: Adaptacja zawodowa nauczyciela, J. Szempruch, M. Blachnik-Gęsiarz (red.), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa 2009

P. Ziółkowski, Pedeutologia. Zarys problematyki. Bydgoszcz: Wyd. WSG, Bydgoszcz 2016

Literatura uzupełniająca

R. V. Bullough, Początkujący nauczyciel : studium przypadku, GWP, Gdańsk 2009

Kratz H.J., Mobbing - reagowanie, rozpoznawanie, zapobieganie, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2007

E. K., Dambach, Mobbing w szkole. Jak zapobiegać przemocy grupowej, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003

Karta nauczyciela, Ustawa z 26 stycznia 1982 r., DzU 2019, poz. 2215 ze zm.

E. Strutyńska, Mobbing wśród nauczycieli Zakres i uwarunkowania, Wyd. Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji-PIB, Radom 2014

J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli : pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, Impuls, Kraków 2010

J. Pyżalski, E. Roland (red.), Bullying a specjalne potrzeby edukacyjne – podręcznik metodyczny, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Łódź 2010

Speck O., Być nauczycielem. trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno-kulturowych, Gdańsk 2005

A.Tłuściak-Deliowska, Bullying– charakterystyka zjawiska i uwarunkowania, W: „Remedium”, nr 9/2010

M. Warszewska-Makuch, Zjawisko mobbingu wśród nauczycieli, W: Bezpieczeństwo Pracy 5/2008

(średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności)

Godziny kontaktowe - ćwiczenia, 15 godz.

Przygotowanie się do zajęć, lektury 7 godz.

Przygotowanie się do zaliczenia 7 godz.

Przygotowanie zadań ćwiczeniowych 7 godz

Sumaryczna liczba punktów ECTS 2

Realizacja przedmiotu uwzględnia przede wszystkim zapoznanie studentów z zagadnieniami związanymi z pedeutologią i wykonywaniem zawodu nauczyciela (z uwzględnieniem historii zawodu oraz współczesnych uwarunkowań).

SPOSOBY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

- ocena prezentacji multimedialnej na wskazany temat/ opracowanie merytoryczne oraz prezentacja pracy na zajęciach;

- ocena wskazanego zadania indywidualnego

- obecność i aktywne uczestnictwo w wykonywaniu zadań na zajęciach oraz dyskursie prowadzonym podczas zajęć

Treści programowe:

1. Pedeutologia jako dyscyplina naukowa- od historii zawodu do powstania dyscypliny o nauczycielu

2. Profesjonalizacja zawodu nauczyciela

3. Kompetencje zawodowe nauczyciela - jak je rozwijać?

4. Rozwój zawodowy nauczyciela i jego uwarunkowania

5. Nauczyciel wobec agresji i bullyingu

6. Wypalenie zawodowe nauczycieli

Ch. Day, Rozwój zawodowy nauczyciela. GWP, Gdańsk 2008.

S. Dylak, Nauczyciel-kompetencje i kształcenie zawodowe, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, (red.) T. Pilch, t. III, Warszawa 2004.

E. Czemierowska-Koruba, Agresja i przemoc w szkole czyli co powinniśmy wiedzieć by skutecznie działać, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa (Internet)

M. Kocór, Wypalenie zawodowe nauczycieli Diagnoza, Wsparcie, Profilaktyka, Dziecko w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym – biblioteka nauczyciela, Tom II, Kraków 2019

Jegier Aneta, Kwiatkowski Stefan T., Szurowska Beata, Nauczyciel w obliczu szans i zagrożeń współczesnego świata. W perspektywie kształcenia i pracy zawodowej, Difin 2021

H. Kwiatkowska, Pedeutologia, WAiP, Warszawa 2008

J. Madalińska, Pedeutologia Prawno-etyczne podstawy zawodu nauczyciela, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021

J. Michalski, Horyzonty pedeutologii, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2021

A. Mościcka, M. Drabek, Mobbing w środowisku pracy nauczyciela, W: Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem, J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Impuls, Kraków 2010

J. Łysek, Zachowania agresywne uczniów, W: Nauczyciel i Szkoła 2 (9), 2000

J. Szempruch, Pedeutologia, Impuls, Kraków 2013

J. Szempruch, B. Cieśleńska, Wypalenie w pracy zawodowej nauczyciela, W: Społeczeństwo. Edukacja. Język, 2021, t. 13

Szurowska Beata (red. ): Szkoła w sytuacji trudnej : zdążyć z pomocą, 2020, Difin, red. ISBN 978-83-8085- 747-6, 348 s.

Szurowska Beata ( red. ): Przedszkole w sytuacji trudnej. Zdążyć z pomocą, 2019, Difin, ISBN 978-83-8085-745-2, 312 s.

Godziny kontaktowe: ćwiczenia, 9 godzin.

Przygotowanie się do zajęć, lektury 6 godzin.

Przygotowanie zadań ćwiczeniowych (indywidualnych i grupowych)10 godzin.