Państwo a społeczeństwo obywatelskie (III i IV sektor)

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	20-4S-PSO
Kod Erasmus / ISCED:	(brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu:	Państwo a społeczeństwo obywatelskie (III i IV sektor)
Jednostka:	Instytut Filozofii i Socjologii
Grupy:
Punkty ECTS i inne:	(brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS: roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS; tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h; 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się; tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS; nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta. zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia:	polski
Rodzaj przedmiotu:	obowiązkowe
Skrócony opis:	Celem zajęć jest zapoznanie studentów z ideą i przejawami społeczeństwa obywatelskiego, a także uwarunkowaniami inicjatyw oddolnych i aktywności w społecznościach lokalnych ze szczególnym uwzględnieniem zmiennych społeczno-demograficznych (płci, wieku, ról pełnionych w poszczególnych fazach życia) i ich kontekstu przestrzennego i prawnego.
Pełny opis:	Zajęcia 1. Idea społeczeństwa obywatelskiego Zagadnienia: - wprowadzenie do problematyki - wybrane definicje i teorie Zajęcia 2. Historia społeczeństwa obywatelskiego w Polsce Zagadnienia: - historyczne wzorce obywatelstwa - tradycje samoorganizacji - kapitał społeczny Zajęcia 3. W drodze do społeczeństwa obywatelskiego Zagadnienia: - kondycja społeczeństwa obywatelskiego w Polsce - szanse i przeszkody realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego - gdzie jesteśmy? Zajęcia 4. Obywatelska polityka społeczna Zagadnienia: - ekonomia społeczna/przedsiębiorczość społeczna - ekonomia społeczna a III sektor, rynek, polityka społeczna Zajęcia 5. Samoorganizacja społeczeństwa: organizacje pozarządowe Zagadnienia: - podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych w Polsce - rozwój sektora organizacji pozarządowych w Polsce Zajęcia 6. Sektor obywatelski – formy organizacyjno-prawne Zagadnienia: - podstawy prawne funkcjonowania organizacji pozarządowych - rodzaje działalności prowadzone przez organizacje pozarządowe Zajęcia 7. Współpraca międzysektorowa Zagadnienia: - relacje między III sektorem a innymi sektorami (administracją publiczną, biznesem, środowiskiem akademickim, środowiskiem politycznym, mediami) - współpraca i rywalizacja organizacji pozarządowych Zajęcia 8. Decydujmy razem – partycypacja Zagadnienia: - formy partycypacji: publiczna, społeczna, obligatoryjna - diagnoza stanu partycypacji publicznej w Polsce Zajęcia 9. Liderzy, działacze, wolontariusze organizacji III i IV sektora Zagadnienia: - etos społecznikowski i etos inteligencki - kim są liderzy, działacze, wolontariusze? Zajęcia 10. Organizacje i oddolne inicjatywy kobiece Zagadnienia: - kobiecy III i IV sektor i jego specyfika – Polska i świat - organizacje i oddolne inicjatywy kobiece - kobiety i mężczyźni w społeczeństwie obywatelskim Zajęcia 11. Aktywność społeczna osób starszych Zagadnienia: - aktywność seniorów w organizacjach pozarządowych - sposoby i formy aktywizacji społecznej osób starszych Zajęcia 12. Społeczności wirtualne Zagadnienia: - rodzaje społeczności internetowych - rola e-społeczności - przykłady społeczności internetowych w Polsce i na świecie Zajęcia 13. Obywatelskie nieposłuszeństwo i polityka protestu Zagadnienia: - obywatelskie nieposłuszeństwo – jako metoda działania obywateli - przykłady obywatelskiego nieposłuszeństwa Zajęcia 14. Ruchy społeczne Zagadnienia: - rola i rodzaje ruchów społecznych, - przykłady „nowych” ruchów społecznych w Polsce i na świecie - polski ruch kobiet
Literatura:	Shils E. 1994: Co to jest społeczeństwo obywatelskie?, w: Europa i społeczeństwo obywatelskie. Rozmowy w Castel Gandolfo, Demokracja, Filozofia i Praktyka, Fundacja im. Stefana Batorego, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków Leś E. 2001: Zarys historii dobroczynności i filantropii w Polsce, Prószyński i S-ka, Warszawa, Rozdział II: Dobroczynność i filantropia pod zaborami Putnam R. 1995: Demokracja w działaniu, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków, Rozdział 5. W poszukiwaniu źródeł wspólnoty obywatelskiej Rymsza A. 2013: Eksperci o kondycji sektora pozarządowego w Polsce w latach 2004-2011 w: Trzeci Sektor Numer 30(2/2013) Kuczerjawaja A. 2013: Sektor pozarządowy w oczach społeczeństwa polskiego i rosyjskiego w: Trzeci Sektor Numer 30(2/2013) Frączek M., Laurisz N. 2012: Ekonomia społeczna a rynek pracy, w: Frączek M., Hausner J., Mazur S. (red.), Wokół ekonomii społecznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków Orczyk J. 2012: Ekonomia społeczna a polityka społeczna, w: Frączek M., Hausner J., Mazur S. (red.), Wokół ekonomii społecznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków Po co istnieje III sektor? w: Gałązka A. (red.), Elementarz III sektora, Stowarzyszenie Klon-Jawor, Warszawa 2005 Bartkowski J. 2012: Podstawowe fakty o trzecim sektorze: czego nie wiemy o NGOsach, w: Poławski P. (red.), Trzeci sektor: fasady i realia, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa Łukowski W. 2012: W stronę zrównoważonego rozwoju współpracy międzysektorowej, w: III Sektor, nr specjalny – 2011/2012 Wojtanowicz-Bogacz E. 2012: Motywy podejmowania współpracy przez organizacje pozarządowe, w: III Sektor, Nr 28, jesień-zima 2012 Dąbska A. 2012: Co się komu opłaca, czyli współpraca i rywalizacja organizacji pozarządowych, w: III Sektor, Nr 28, jesień-zima 2012 Bartkowski J. 2011: Tradycje partycypacji w Polsce, w: Olech A. (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa Sobiesiak-Penszko P., Kotnarowski M. 2011: Partycypacja publiczna w Polsce. Uwarunkowania indywidualne i kontekstowe, w: Olech A. (red.), Dyktat czy uczestnictwo? Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce. Tom I, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa Makowski G. 2012: Młody, bogaty, wykształcony, religijny – mit polskiego wolontariusza, w: Grabowska M. (red.), Społeczeństwo obywatelskie w Polsce A.D. 2012, CBOS, Warszawa Palska H., Lewenstein B. 2004: Biografia społecznikowska, w: Gliński P., Lewenstein B., Siciński A. (red.), Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: III sektor i wspólnoty lokalne w jednoczącej się Europie Dufrat J. 2013: Działalność sanacyjnych organizacji kobiecych na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej, w: Pudłocki T., Sierakowska K. (red.). Aktywność publiczna kobiet na ziemiach polskich. Wybrane zagadnienia, Wydawnictwo Neriton, Warszawa Siemieńska R. 2005: Miejsce i rola organizacji kobiecych w Polsce, w: Siemieńska R. (red.),Płeć, wybory, władza, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 241-261 Dutkiewicz M., Sobiesiak-Penszko P. 2011: Starość w III sektorze – aktywnie czy opiekuńczo?, w: III Sektor, Nr 25, jesień 2011 Schimanek T. 2013: Sposoby i formy aktywizacji społecznej, w: Schimanek T, Wejcman Z. , Aktywni seniorzy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa Schimanek T. 2013: O czym warto pamiętać w pracy z seniorami, Schimanek T, Wejcman Z. , Aktywni seniorzy, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa Putnam R.D. 2008: Samotna gra w kręgle. Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Stanach Zjednoczonych, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, rozdział 9. Pod prąd? Małe grupy, ruchy społeczne i Internet Slevin J. 2008: Internet i formy związków ludzkich, w: Sztompka P., Boguni-Borowska M. (red.), Socjologia codzienności, Wydawnictwo ZNAK, Kraków Rucht D. 2010: Rosnące znaczenie polityki protestu, w: Dalton R. J., Klingemann H-D., Zachowania polityczne, Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa Domański H. 2009: Społeczeństwa Europejskie. Stratyfikacja i systemy wartości, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, Rozdział 8. Uczestniczenie w protestach Tarrow S., McAdam D. 2008: Protesty ponadnarodowe. Zmiana skali, w: Gorlach K., Mooney P. H. (red.), Dynamika życia społecznego. Współczesne koncepcje ruchów społecznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa Malinowska E. 2002: Feminizm europejski Demokracja parytetowa a polski ruch kobiet. Socjologiczna analiza walki o równouprawnienie płci, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, rozdział 4.Polski ruch kobiet
Efekty uczenia się:	Wiedza w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien: znać terminologię odnoszącą się do problematyki społeczeństwa obywatelskiego na poziomie rozszerzonym posiadać szerszą oraz pogłębioną wiedzę w odniesieniu do społeczeństwa obywatelskiego, relacji między państwem a społeczeństwem obywatelskim potrafić rozwijać formy indywidualnej aktywności i przedsiębiorczości, wykorzystując wiedzę z zakresu problematyki społeczeństwa obywatelskiego Umiejętności wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z zakresu problematyki społeczeństwa obywatelskiego przy użyciu różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy przygotować spełniające uznane standardy wystąpienia ustne w języku polskim, w zakresie problematyki społeczeństwa obywatelskiego proponować rozwiązania w zakresie zwiększenia aktywności obywatelskiej analizować przyczyny i przebieg aktywności obywatelskiej, formułować własne opinie na temat aktywności obywatelskiej oraz stawić proste hipotezy badawcze i je weryfikować dostrzegać, obserwować i interpretować inicjatywy i aktywności obywatelskie oraz wyjaśniać relacje między owymi zjawiskami Kompetencje społeczne współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
Metody i kryteria oceniania:	Sposób pomiaru: -egzamin pisemny - test wielokrotnego wyboru, -quiz, -dyskusje grupowe, -praca w grupach, -wygłaszane przez studentów referaty na podstawie literatury oraz innych źródeł informacji ilustrowane prezentacjami w PowerPoint, filmami

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.