Edukacyjne problemy współczesnej Europy

Efekty zgodne z PROGRAMEM KSZTAŁCENIA dla kierunku: PEDAGOGIKA (PE) Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia Profil:

akademicki wprowadzony Uchwałą Rady Wydziału NP. nr 629/15-16 obowiązujący od roku akademickiego 2016/17

WIEDZA

PE1_W07

- Ma wiedzę o strukturach politycznych i ekonomicznych istotnych dla życia we współczesnej zjednoczonej Europie oraz o najważniejszych ustaleniach instytucji europejskich dotyczących edukacji.

- Ma wiedzę o szansach i zagrożeniach związanych z funkcjonowaniem społeczeństw wielokulturowych, ze szczególną uwagą poświęconą edukacji.

UMIEJĘTNOŚCI

PE1_U01

- Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych związanych z procesami zjednoczeniowymi i wielokulturowością, odnosząc je do problematyki edukacyjnej.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- Ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy, przy poszanowaniu różnorodności.

Ogólne wiadomości o Europie i zachodzących zmianach na kontynencie. Powstanie Unii Europejskiej dyktowało konieczność zmian w edukacji i zarazem pozostawienia dotychczasowego dorobku i specyfiki poszczególnych państw członkowskich. Szczególne zadania polegają na tym, jak włączyć do szeroko rozumianej oświaty dzieci i młodzież z krajów Azji i Afryki. jakie mogą na tym tle powstawać trudności obiektywne i subiektywne. Przełamywanie uprzedzeń do przybyszy i włączanie ich do kultury i obyczajów kraju w którym przebywają. Praw i obowiązki wynikające z integracji europejskiej.

Egzamin

Ogólne wiadomości o Europie i zachodzących zmianach na kontynencie. Powstanie Unii Europejskiej dyktowało konieczność zmian w edukacji i zarazem pozostawienia dotychczasowego dorobku i specyfiki poszczególnych państw członkowskich. Szczególne zadania polegają na tym, jak włączyć do szeroko rozumianej oświaty dzieci i młodzież z krajów Azji i Afryki. jakie mogą na tym tle powstawać trudności obiektywne i subiektywne. Przełamywanie uprzedzeń do przybyszy i włączanie ich do kultury i obyczajów kraju w którym przebywają. Praw i obowiązki wynikające z integracji europejskiej.

Prof. dr hab. Tadeusz Panecki

Unia Europejska – cele, zadania. Teoria i praktyka

Wykład 6 – Pedagogika

T r a k t a t z M a a s t r i ch t: składa się z 7 części zwanych tytułami, 1- ogólne cele i zasady działania UE, 2-4 – modyfikacja traktatów załozycielskich 3 Wspólnot, 5-6 – współpraca państw członkowskich w zakresie wspólnej polityki zagr. bezp. Społ. Wewn. i sprawiedliwości, 7 – postanowienia końcowe

W strukturze UE występują trzy filary:

. I filar: EWWiS, Euratom, EWG – zmodyfikowane traktaty, unia gospodarcza, walutowa, decyzje podejmują władze wspólnotowe

. II filar: wspólna polityka zagr. i bezpieczeństwa, decyzje podejmują rządy państw członkowskich

. III filar: współpraca w obszarach- sprawy wewn. i wymiar sprawiedliwości, decyzje podejmuja rządy państw członkowskich

Cele i zadania UE:

. wspieranie stałego i trwałego postępu gospodarczego i społecznego oraz ustanowieni unii gospodarczej i walutowej z jedną walutą

. wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – tożsamość na arenie międzynarodowej

. umacnianie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich przez wprowadzenie obywatelstwa UE

. rozwijanie bliskiej współpracy w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewn.

. umacnianie prawnych struktur integracji

Podstawowe struktury UE

UE to uzupełnienie wcześniejszych traktatów i rozwinięcie struktur kształtowanych w ciągu ponad 40 lat (od powstania EWWiS w 1951 r.)

Nadrzędną instytucją UE jest R a d a E u r o p e j s k a. Dalej mamy pięć struktur głównych: R a d a U n i i E u r p e j s k i e j, K o m i s j a E u r o p e j s k a, P a r l a m e n t E u r o p e j s k i, T r y b u n a ł S p r a w i e d l i w o ś c i UE i T r y b u n a ł O b r a c h u n k o w y. I wreszcie dwie struktury pomocnicze: K o m i t e t E k o n o m i c z n o – S p o ł e c z n y i K o m i t e t R e g i o n ó w

R a d a E u r o p e j s k a – jako organ nadrzędny składa się z szefów państw i Rządów, którzy zbierają się na sesjach zwyczajnych i nadzwyczajnych, podejmując uchwały o charakterze politycznym i deklaracje ukierunkowujące działalność UE. To najważniejsze ciało polityczne UE. Żadna struktura UE nie może ignorować jej decyzji, Uchwały podejmowane są na zasadzie konsensusu. Koordynuje działalność trzech filarów UE, stymuluje rozwój i określa główne kierunki polityki UE. Na jej czele stoi przewodniczący wybierany zgodnie przez szefów państw i rządów na dwie 2,5 roczne kadencje

R a d a U E- własciwie Rada Ministrów UE (wcześniej Rada Wspólnot)- organ ustawodawczy i budżetowy, składający się z ministrów spraw zagranicznych UE lub Finanśów (w zależności od rozpatrywanych spraw). Radzie przewodniczy kolejno każde państwo członkowskie na okres pół roku

K o m i s j a E u r o p e j s k a – to organ ponadnarodowy, niezależny od państw członkowskich, to „motor” integracji europejskiej, zalążek przyszłego rządu europejskiego. Nazywana jest „egzekutywą europejską”, reprezentuje Unię na zewnątrz, zarządza finansami. Na czele stoi przewodniczący wybierany przez Radę Europejską. Składa się z komisarzy, którzy zajmują się poszczególnymi branżami. Każde państwo deleguje swojego przedstawiciela na komisarza. Kadencja pięcioletnia. Komisja jako „strażnik traktatów” nadzoruje proces integracji. Ponosi odpowiedzialność przed Parlamentem Europejskim.

P a r l a m e n t E u r o p e j s k i – składa się z wybieranych w wyborach bezpośrednich w państwach członkowskich eurodeputowanych w ilości 705 deputowanych ( w tym 52 z Polski). To jednoizbowy parlament, kadencja – 5 lat. Eurodeputowani grupują się w ponadnarodowych frakcjach parlamentarnych i pracują w różnych komisjach. Trzy funkcje: legislacyja, budzetowa i kontrolna. Siedziba główna to Strasburg, ale i Bruksela (biura poselskie) i Luxemburg (biblioteka) . Języki narodowe, tłumaczenie symultaniczne (duże koszty!)

T r y b u n a ł S p r a w i e d l i w o ś c i UE (TSUE)- łącz zadania sądu cywilnego, sądu pracy, sądu międzynarodowego i sądu konstytucyjnego jak tez sądu apelacyjnego w stosunku do orzeczeń sądów pierwszej instancji. Siedziba – Luxemburg. Główne zadania: zapewnienie przestrzegania prawa przy wykładni i stosowaniu Traktatów. Jego kompetencje są określone do I filaru. Każde państwo deleguje jednego sędziego, spośród nich wybierany jest przewodnicaący na 3-letnia kadencję. Jezykiem roboczym jest francuski.

K o m i t et E k o n o m i c z n o – S p o ł e c z n y – zajmuję się polityką społeczno-ekonomiczną UE. Skład: przedstawiciele pracodawców i pracobiorców, członkow wyznacza Rada UE

K o m t e t R e g i o n ó w- ciało doradcze władz regionalnych ilokalnych w państwach UE. Regiony, rozwój, fundusze strukturalne, fundusze spójności, wyrównywanie dysproporcji między poszczególnymi regionami w państwach członkowskich.

T r z e c i e r o z s z e r z e n i e UE- 1995 r.- Austria, Finlandia, Szwecja

(rozszerzenie o państwa neutralne) – główne problemy w tym wypadku, nie ekonomiczne, a polityczno-ustrojowe, wynikające ze statusu tych państw (neutralność, zapisy w ustawach zasadniczych itp.)

W s p ó ł p r a c a p a ń s t w a m i b y ł e g o b l o k u w s c h o d n i e g o- po jesieni narodów 1989 dążenia do powrotu do struktur europejskich, projekty umów stowarzyszeniowych, jako pierwsze – Polska i Węgry (1991), 1998 - „Partnerstwo dla członkowstwa”- platformą ułatwiającą przyszły akces. Dwie grupy państw kandydujących, w zależności od stopnia zaawansowania w spełnianiu wymagań:

. Czechy, Cypr, Estonia, Polska, Słowenia, Węgry

. Bułgaria, Rumunia, Słowacja, litwa, Łotwa, Malta

R e a l i z a c j a w s p ó l n e j p o l i t y k i w a l u t o w e j – Fazy:

. 1995- założenia techniczne wspólnej waluty, nie ECU a EURO

. Europejski Bank Centralny we Frankfurcie nad Menem

. spełnienie czterech warunków: odpowiednia stopa inflacji, deficyt budżetowy, zadłuzenie i stopy procentowe

. 1998- rekomendacja dla 11 krajów UE w sprawie przyjęcia euro (bez Danii, Szwecji i GB, które odmówiły i Grecji-nie spełniajacej wymogow)

. w formie gotówkowej euro od 1 I 2002

. dziś bez euro: Dania, Szwecja, Polska, Czechy, Węgry, Bułgaria, Rumunia, Chorwacja.

. ale euro w państwach nie członkowskich: Watykan, Monako, San Marino, Andora, Kosowo, Czarnogóra, francuskie posiadłości na Atlantyku i Oceanie Indyjskim, brytyjskie bazy wojskowe na Cyprze

W i e l k i e r o z s z e r z e n i e 2004

Problemy państw b. bloku wschodniego

Integracja militarna czy gospodarcza, bezpieczeństwo, „szara strefa”…

Brak gospodarki rynkowej

Sprzeciwy Rosji – Obwód Kaliningradzki

Końcowy etap negocjacji- prezydencja duńska (Rada Europejska w Kopenhadze, XII 2002)

Uroczyste podpisanie aktu akcesyjnego na Akropolu w Atenach – 16 IV 2003

Od marca do września 2003 referenda akcesyjne: Litwa, Łotwa, Estonia, Polska, Czechy, Slowacja, Wegry, Słowenia, Malta, Cypr ( Bułgaria i Rumunia na później) 1 maja 2004 nowa UE powiekszona o 10 państw

2007 rok akcesja Bułgarii i Rumunii, a w 2013 – Chorwacja

Aktualnie w UE (po Brexicie) 27 państw

P o l s k a w UE

Plusy i minusy

Perspektywy Unii i naszej obecności

Kosyrz Z., Oblicza tożsamości, Warszawa 2012

Śliwerski B., Podstawowe prawidłowości pedagogiki, Warszawa 2011

Malinowski L., Unia Europejska- państwa- gospodarka- szkolnictwo, Warszawa 2005

Do pozostałych tekstów może być dobrana literatura szczegółowa