Edukacja matematyczna dzieci ze wspomaganiem rozwoju umysłowego – metodyka

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- kolokwium pisemne,

- aktywność na zajęciach,

- projekt (opracowanie indywidualnie lub w grupach wybranego tematu, przygotowanie prezentacji oraz przeprowadzenie zabaw/ćwiczeń/sytuacji zadaniowych metodą symulacji).

Metody i kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność i aktywność na ćwiczeniach oraz uzyskanie pozytywnej oceny z projektu i kolokwium pisemnego.

Za pracę przy projekcie (w tym za przygotowanie prezentacji oraz przeprowadzenie zabaw/ćwiczeń/sytuacji zadaniowych metodą symulacji) oraz z kolokwium pisemnego student otrzymuje punkty. Łączna zdobyta liczba punktów jest przeliczana na ocenę zgodnie z zasadą:

51%-60% ocena dostateczna

61%-70% ocena dostateczna plus

71%-80% ocena dobra

81%-90% ocena dobra plus

91% i więcej ocena bardzo dobra.

Tematyka ćwiczeń:

1. Układanie i rozwiązywanie zadań z treścią.

2. Orientacja przestrzenna w edukacji dzieci, na poziomie przedszkola i szkoły.

3. Pojęcie liczby naturalnej. Prawidłowości kształtowania u dzieci umiejętności liczenia i dostrzegania regularności dziesiątkowego systemu liczenia, wdrażanie dzieci do liczenia w coraz szerokim zakresie i korzystanie z regularności dziesiątkowego systemu pozycyjnego do 1000 i dalej.

4. Dodawanie i odejmowanie (kształtowanie i doskonalenie umiejętności dodawania i odejmowania, gry sprzyjające szybkiemu dodawaniu i odejmowaniu, odejmowanie w aspekcie ujmowania i dopełniania).

5. Mnożenie i dzielenie (kształtowanie umiejętności mnożenia - od intuicji do rozumienia sensu mnożenia, konstruowanie tabliczki mnożenia 10 x 10; kształtowanie umiejętności dzielenia: od intuicji do rozumienia sensu dzielenia, dzielenie w aspekcie podziału na równe części i w aspekcie mieszczenia, rozgrywanie gier wymagających szybkiego ustalania iloczynów i ilorazów).

6. Pomiar długości, pomiar masy (ciężaru) i pomiar objętości cieczy. Liczby mianowane.

7. Pomiar czasu oraz obliczenia kalendarzowe i zegarowe. Rytmiczna organizacja czasu.

8. Świadomość ekonomiczna i umiejętność posługiwania się pieniędzmi.

9. Intuicje geometryczne i zarysy pojęć geometrycznych, organizowanie przestrzeni płaskiej.

10. Konstruowanie gier.

Literatura obowiązkowa:

1. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., (2015), Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później, Wydawnictwo Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, Kraków.

2. Gruszczyk-Kolczyńska E. (red.), (2009), Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji. Cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz wskazówki do prowadzenia zajęć z dziećmi w domu, w przedszkolu i w szkole, Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa.

3. Semadeni Z.,Gruszczyk Kolczyńska E., Treliński G., Bugajska- Jaszczot B., Czajkowska M., (2015), Matematyczna edukacja wczesnoszkolna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce.

Literatura uzupełniająca:

1. Gruszczyk Kolczyńska E., (1992), Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP, Warszawa.

2. Gruszczyk Kolczyńska E., Zielińska E., (2011), Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki w szkole. Centrum Edukacyjne BLIŻEJ PRZEDSZKOLA, Kraków.

3. Korolczuk R., Zambrowska M., (2015): Pozwólmy dzieciom grać. O wykorzystaniu gier planszowych w edukacji matematycznej, IBE, Warszawa.

4. Nowik J. (2011): Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej. Opole, Wydawnictwo Nowik.

METODY KSZTAŁCENIA:

dyskusja panelowa, dyskusja okrągłego stołu, sesja plakatowa, rozwiązywanie zadań, gry dydaktyczne: symulacja, burza mózgów, praca z tekstem, prezentacja multimedialna w wykonaniu studentów.

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe: ćwiczenia: 30 h

Godziny niekontaktowe:

Przygotowanie się do zajęć, wykonanie prezentacji, czytanie literatury: 15 h

Przygotowanie się do kolokwium:15 h

Sumaryczna liczba punktów - 2 ECTS.

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- kolokwium pisemne/ustne,

- aktywność na zajęciach,

- projekt (opracowanie indywidualnie lub w grupach wybranego tematu, przygotowanie prezentacji oraz przeprowadzenie zabaw/ćwiczeń/sytuacji zadaniowych metodą symulacji).

Celem przedmiotu jest wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności umożliwiające przyszłemu nauczycielowi kierowanie edukacją matematyczną dzieci, a w szczególności przygotowanie do samodzielnego planowania, prowadzenia i oceniania procesu dydaktycznego oraz pracy z uczniami o różnych potrzebach edukacyjnych, zgodnie ze współczesnymi poglądami na uczenie się i nauczanie matematyki.

Tematyka wykładów:

1. Przyczyny niepowodzeń w uczeniu się matematyki. Problem nakładania się przyczyn wtórnych na pierwotne. Mity dotyczące edukacji matematycznej w przedszkolu i w klasach I-III.

2. Metody aktywizujące dzieci przedszkolne i szkolne na zajęciach z edukacji matematycznej. Zastosowanie zróżnicowanych form pracy uczniów na zajęciach matematycznych, rozwijających współpracę

3. Sytuacje zadaniowe sprzyjające prowadzeniu rozumowań preferowanych w matematyce. Zadania rozwijające logiczne i krytyczne myślenie.

4. Liczenie w coraz szerszym zakresie. Różne strategie liczenia i rachowania.

5. Pomiar długości, pomiar masy i pomiar objętości cieczy. Liczby mianowane.

Pomiar czasu oraz obliczenia kalendarzowe i zegarowe. Obliczenia w geometrii.

6. Diagnoza umiejętności matematycznych uczniów rozpoczynających klasę pierwszą i kończących klasę trzecią.

Tematyka ćwiczeń:

1. Orientacja przestrzenna w edukacji dzieci.

2. Rytmy w edukacji matematycznej.

3. Pojęcie liczby naturalnej. Prawidłowości kształtowania u dzieci umiejętności liczenia i dostrzegania regularności dziesiątkowego systemu liczenia, wdrażanie dzieci do liczenia w coraz szerokim zakresie i korzystanie z regularności dziesiątkowego systemu pozycyjnego do 1000 i dalej.

4. Dodawanie i odejmowanie (kształtowanie i doskonalenie umiejętności dodawania i odejmowania, gry sprzyjające szybkiemu dodawaniu i odejmowaniu, odejmowanie w aspekcie ujmowania i dopełniania).

5. Mnożenie i dzielenie (kształtowanie umiejętności mnożenia - od intuicji do rozumienia sensu mnożenia, konstruowanie tabliczki mnożenia 10 x 10; kształtowanie umiejętności dzielenia: od intuicji do rozumienia sensu dzielenia, dzielenie w aspekcie podziału na równe części i w aspekcie mieszczenia, rozgrywanie gier wymagających szybkiego ustalania iloczynów i ilorazów).

6. Kolejność wykonywania działań i zależności pomiędzy czterema działaniami (umowy dotyczące kolejności wykonywania działań, dostrzeganie zależności między czterema działaniami: dodawaniem i odejmowaniem, mnożeniem i dzieleniem, dodawaniem i mnożeniem, odejmowaniem i dzieleniem, liczba 0 w dodawaniu, liczba 0 i liczba 1 w mnożeniu).

7. Rozumienie sensu równości i nierówności.

8. Rozwój umiejętności klasyfikowania.

9. Pomiar długości, pomiar masy i pomiar objętości cieczy. Liczby mianowane.

10. Pomiar czasu oraz obliczenia kalendarzowe i zegarowe. Rytmiczna organizacja czasu.

11. Intuicje geometryczne i zarysy pojęć geometrycznych.

12. Układanie i rozwiązywanie zadań z treścią. Sposoby rozwiązywania zadań tekstowych.

13. Strategie stosowane przez dzieci w trakcie rozwiązywania zadań matematycznych. Ocena uczniowskich rozwiązań zadań. Błąd uczniowski, jako naturalny element procesu uczenia się i nauczania. Ocenianie kształtujące.

14. Gry i zabawy matematyczne. Konstruowanie gier dla dzieci i przez dzieci.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

1. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., (2015): Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później, Wydawnictwo Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, Kraków.

2. Gruszczyk-Kolczyńska E. (red.), (2012): O dzieciach matematycznie uzdolnionych. Książka dla rodziców i nauczycieli, Nowa Era, Warszawa

3. Dabrowski M. (2013) (Za) trudne bo trzeba myśleć. IBE. Warszawa

4. Semadeni Z., Gruszczyk Kolczyńska E., Treliński G., Bugajska- Jaszczołt B., Czajkowska M., (2015), Matematyczna edukacja wczesnoszkolna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Dąbrowski M. (2007) Pozwólmy dzieciom myśleć. O umiejętnościach matematycznych polskich trzecioklasistów. CKE. Warszawa.

2. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., (2009): Zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczynają naukę w szkole. Edukacja Polska Warszawa 2009.

3. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., (2011): Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki w szkole. Centrum Edukacyjne BLIŻEJ PRZEDSZKOLA, Kraków.

4. Gruszczyk- Kolczyńska E., Skura M., (2005): Skarbiec matematyczny. Poradnik metodyczny. Wydawnictwo Nowa Era , Warszawa

5. Klus-Stańska D, Nowicka M. (2019) Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Wyd. Harmonia. Gdańsk

Metody i kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest obecność i aktywność na wszystkich ćwiczeniach oraz uzyskanie pozytywnej oceny z projektu i kolokwium.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie ćwiczeń i pozytywny wynik kolokwium na wykładzie (w formie pisemnej/ustnej).

Za wszystkie aktywności na ćwiczeniach i na wykładzie student/ studentka otrzymuje punkty. Łączna zdobyta liczba punktów jest przeliczana na ocenę z wykładu zgodnie z zasadą:

51%-60% ocena dostateczna

61%-70% ocena dostateczna plus

71%-80% ocena dobra

81%-90% ocena dobra plus

91% i więcej ocena bardzo dobra.

Liczba godzin kontaktowych:

wykład - 6 godzin

ćwiczenia - 15 h

Liczba godzin niekontaktowych:

przygotowanie do zajęć - 7 h

przygotowanie do kolokwium - 18 h

przygotowanie projektu - 9 h

zapoznanie z literaturą - 5 h

LICZBA ECTS: 2

Zajęcia na uczelni i zajęcia prowadzone w trybie zdalnym (zgodnie z decyzjami Władz Uczelni) będą odbywać się zgodnie z planem zajęć. Zajęcia na Uczelni – we wskazanej sali, a zajęcia zdalne przez spotkania w aplikacji Microsoft Teams. Kod lub link aktywacyjny do założonego przez prowadzącą Zespołu w aplikacji Microsoft Teams zostanie przesłany studentkom i studentom przez pocztę USOS.

Niezależnie od trybu prowadzonych zajęć szczegółowe zadania do wykonania przez studentki i studentów będą umieszczane przez prowadzącą w zakładce "Zadania" w Zespole w aplikacji Microsoft Teams lub przekazywane ustnie na zajęciach.

Podczas zajęć na uczelni albo zajęć prowadzonych w trybie zdalnym kontakt ze studentami będzie odbywał się drogą mejlową za pośrednictwem poczty w domenie aps.

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

- kolokwium pisemne lub ustne,

- aktywność na zajęciach,

- prace grupowe lub indywidualne (m.in. rozwiązywanie zadań, zaprezentowanie zabaw, sytuacji dydaktycznych, itp.)

- projekt grupowy (grupy 3-4 osobowe)

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest otrzymanie z każdej aktywności ocenianej punktowo co najmniej połowy maksymalnej liczby punktów przyznawanej za daną aktywność.

Łączna liczba punktów otrzymanych przez studenta jest przeliczana na ocenę zgodnie z zasadą:

0%-50% ocena niedostateczna

51%-60% ocena dostateczna

61%-70% ocena dostateczna plus

71%-80% ocena dobra

81%-90% ocena dobra plus

91% i więcej ocena bardzo dobra

Tematyka zajęć będzie dotyczyła:

• stadiów rozwoju umysłowego w kontekście zakresu i metod edukacji matematycznej, a także poziomu rozumowań przedoperacyjnych, operacyjnych i formalnych;

• zagadnień edukacji matematycznej w przedszkolu (edukacja matematyczna w podstawie programowej dla przedszkoli, rozwijanie intuicji dotyczących liczb i liczenia, aspekt kardynalny, porządkowy i miarowy liczby, porównywanie liczebności zbiorów, stymulowanie rozwoju operacyjnego rozumowania, rozwijanie rozumowania przyczynowo-skutkowego i orientacji przestrzennej, dodawanie i odejmowanie na palcach i innych zbiorach zastępczych, rozdawanie i rozdzielanie po kilka, rozwijanie intuicji geometrycznych);

• zagadnień edukacji matematycznej w klasach I–III szkoły podstawowej (podstawa programowa z zakresu edukacji matematycznej dla I etapu edukacyjnego, projektowanie aktywności matematycznej przy kształtowaniu pojęć liczbowych i sprawności rachunkowych, wprowadzanie symboliki i zapisu matematycznego, rozwijanie orientacji przestrzennej i wyobraźni geometrycznej oraz kształtowanie umiejętności matematycznych potrzebnych w sytuacjach życiowych);

• roli pracy domowej ucznia i zasad konstruowania sprawdzianów i oceniania;

• form aktywności dzieci lub uczniów (manipulowanie, wykonywanie eksperymentów, budowanie modeli płaskich i przestrzennych z zastosowaniem różnych materiałów, w tym gotowych elementów, samodzielne odkrywanie praw matematycznych, prowadzenie prostych rozumowań, w tym z wykorzystaniem łamigłówek);

• znaczenia obliczeń pamięciowych, trudności w opanowaniu rachunków pamięciowych, techniki kształcenia biegłości rachunkowej i strategii sprytnych rachunków;

• metody pracy z zadaniami tekstowymi, stosowania reprezentacji graficznych w ćwiczeniach rachunkowych i rozwiązywaniu zadań tekstowych;

• znaczenia kształtowania umiejętności logicznego i krytycznego myślenia, stawiania i weryfikowania hipotez, dostrzegania i wykorzystywania regularności i analogii, używania argumentacji i kontrprzykładów, w tym w rozwiązywaniu łamigłówek, abstrahowania, uogólniania, klasyfikowania, definiowania i algorytmizowania;

• typów błędów i źródeł typowych błędów uczniowskich, a także ich roli i sposobów wykorzystania w procesie dydaktycznym;

• środków dydaktycznych w edukacji matematycznej dzieci (tradycyjnych i multimedialnych);

• znaczenia łamigłówek, gier i zabaw matematycznych do realizacji celów dydaktycznych, w tym zastosowanie w pracy z uczniem z trudnościami w uczeniu się oraz z uczniem zdolnym; zasad konstruowania gier przez uczniów, zespołowych form uczenia się i utrwalania wiadomości

• pracy z uczniem uzdolnionym matematycznie, roli konkursów matematycznych dla uczniów klas I–III szkoły podstawowej oraz sposobów przygotowania uczniów do udziału w konkursach.

iteratura obowiązkowa:

1. Gruszczyk- Kolczyńska E., Zielińska E., (2015), Dziecięca matematyka dwadzieścia lat później, Wydawnictwo Centrum Edukacyjne Bliżej Przedszkola, Kraków.

2. Gruszczyk-Kolczyńska E. (red.), (2009), Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji. Cele i treści kształcenia, podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz wskazówki do prowadzenia zajęć z dziećmi w domu, w przedszkolu i w szkole, Wydawnictwo Edukacja Polska, Warszawa.

3. Semadeni Z.,Gruszczyk Kolczyńska E., Treliński G., Bugajska- Jaszczot B., Czajkowska M., (2015), Matematyczna edukacja wczesnoszkolna. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce.

Literatura uzupełniająca:

1. Gruszczyk Kolczyńska E., (1992), Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP, Warszawa.

2. Gruszczyk Kolczyńska E., Zielińska E., (2011), Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki w szkole. Centrum Edukacyjne BLIŻEJ PRZEDSZKOLA, Kraków.

3. Korolczuk R., Zambrowska M., (2015): Pozwólmy dzieciom grać. O wykorzystaniu gier planszowych w edukacji matematycznej, IBE, Warszawa.

4. Nowik J. (2011): Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej. Opole, Wydawnictwo Nowik.

ETODY KSZTAŁCENIA:

dyskusja panelowa, dyskusja okrągłego stołu, sesja plakatowa, rozwiązywanie zadań, gry dydaktyczne: symulacja, burza mózgów, praca z tekstem, prezentacja multimedialna w wykonaniu studentów.

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe: ćwiczenia: 30 h

Godziny niekontaktowe:

Przygotowanie się do zajęć, wykonanie prezentacji, czytanie literatury: 15 h

Przygotowanie się do kolokwium:15 h

Sumaryczna liczba punktów - 2 ECTS.