Elementy psychopatologii i psychologii klinicznej dzieci i młodzieży

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Przygotowanie pracy naukowej na wskazany temat

Przygotowanie prezentacji multimedialnej

Praca w małych grupach

Ocena wypowiedzi ustnych podczas zajęć

Analiza materiału klinicznego - studium przypadku

1. Wprowadzenie – historia zainteresowania problemami psychicznymi dzieci i młodzieży; charakterystyka i obszar dziedziny; podstawowe pojęcia (zdrowie, zdrowie psychiczne, zaburzenia/problemy psychiczne, norma, jakość życia).

2. Podstawowe paradygmaty psychologii klinicznej ujmujące problemy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży; przyczyny powstania zaburzeń wieku rozwojowego.

3. Diagnoza w psychologii klinicznej dzieci i młodzieży(proces diagnozy, metody: wywiad, obserwacja, testy; konceptualizacja pacjenta).

4.Fazy rozwoju dziecka z perspektywy psychologii klinicznej (prawidłowy rozwój – zadania rozwojowe – niepokojące objawy – występujace problemy – czynniki ryzyka – czynniki ochronne).

5. Środowisko rodzinne a funkcjonowanie dziecka - czynniki ryzyka i czynniki wspierające prawidłowy rozwój dziecka.

6. Wybrane problemy pomocy dzieciom i młodzieży

1) Stres współczesnych dzieci

2) Dzieciństwo i młodość a cyfryzacja życia

3) Kliniczne problemy dzieci i młodzieży (np.agresja, doświadczanie przemocy, rodzicielstwo nastolatków)

4) Jakość życia dzieci i młodzieży przewlekle chorej

5) Wybrane zagadnienia psychopatologii wieku rozwojowego: zaburzenia neurorozwojowe, zaburzenia emocjonalne i zaburzenia behawioralne

Literatura obowiązkowa

Grzegorzewska, I., Cierpiałkowska, L., Borkowska, A. (2020). Psychologia kliniczna dzieci i młodziezy. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA.

1. Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (red.) 2016). Psychologia kliniczna. Warszawa, PWN

2. DC:0-3R (2005). Klasyfikacja diagnostyczna. Warszawa: Wyd. „Fundament”.

3. ICD-11. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych.

4. Jerzak, M. (red.) 2016). Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a rzeczywistość szkolna. Warszawa, PWN

5. Kendall, P. (2014). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Gdańsk:GWP.

6.Komender, J., Jagielska, G., Bryńska, A. (2009). Autyzm i zespół Aspergera, Warszawa:PZWL.

7. Marcelli, D. (2013). Psychopatologia wieku dziecięcego. Wrocław, Elsevier

8. Namysłowska, I. (2007). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa, PZWL

9. Pisula, E. (2012). Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, Sopot: GWP.

10. Janas-Kozik, M., Wolańczyk ,T. (2021). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: PZWL.

11. Zasępa, E. (2016). Osoba z niepełnosprawnością intelektualną. Procesy poznawcze. Kraków, Oficyna Wyd. Impuls

Literatura uzupełniająca:

1. Attwood, T. (2006). Zespół Aspergera, Warszawa: Wyd. Zysk i S-ka.

2. Biała M. (1994) Teoria zabawy wg. Koncepcji D.W. Winnicotta, Nowiny Psychologiczne 4.

3. Danielewicz, D., Pisula, E. (2011). Rodzice i rodzeństwo wobec trudności w zdrowiu i rozwoju dziecka, Warszawa: Wyd. APS.

4. Frith, U. (2008). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: GWP.

5. Krasowicz-Kupis, G. (2009). Psychologia dysleksji. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN

Hanć, T. (2009). Dzieciństwo i dorastanie z ADHD. Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Kazdin, A.E., Weisz, J.R. (red.) (2006). Psychoterapia dzieci i młodzieży. Metody oparte na dowodach. Kraków, Wydawnictwo UJ.

Kulik, A. (2010). Zmęczenie przewlekłe u nastolatków. Charakterystyka psychologiczna. Lublin, Wydawnictwo KUL

Kołakowski, A. (red.) (2013). Zaburzenia zachowania u dzieci. Teoria i praktyka. Sopot, GWP.

Reinecke, M.A., Clark, D.A. (red.). Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce (s. 486–524). Gdańsk, GWP.

Metody kształcenia: prezentacja mulimedialna, metoda studiów przypadku, filmy szkoleniowe, dyskusja w grupie

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe - 15 godz.wyk+15ćw.=30

zapoznanie się z literaturą - 40 godz.

przygotowanie prezentacji - 10 godz.

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Przygotowanie pracy naukowej na wskazany temat

Przygotowanie prezentacji multimedialnej

Praca w małych grupach

Ocena wypowiedzi ustnych podczas zajęć

Analiza materiału klinicznego - studium przypadku

Specyficzne cechy psychologii klinicznej dzieci i młodzieży jako dziedziny teoretycznej i stosowanej. Działy psychologii klinicznej. Orientacja patogenetyczna i salutogenetyczna w psychologii klinicznej. Pojęcie normy i patologii w psychologii klinicznej. Sposoby odróżniania zachowań normatywnych od patologicznych: kryterium statystyczne, społeczno-kliniczne, rozwojowe i psychiatryczne. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych. Paradygmaty psychologii klinicznej: paradygmat biologiczny, poznawczy, uczenia się, psychoanalityczny, humanistyczny – podstawowe idee, obszary zainteresowań, leczenie. Wybrane zagadnienia psychopatologii wieku rozwojowego. Wprowadzenie w problematykę stresu i radzenia sobie. Pojęcie i modele diagnozy psychologicznej. Podstawy klinicznej diagnozy psychologicznej. Metody pomocy psychologicznej (metody psychologii klinicznej, promocja zdrowia, profilaktyka, poradnictwo, interwencja kryzysowa).

Literatura obowiązkowa:

1. Carson R. C., Butcher J. N., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP (wyb. zagad.)

2. Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016, red.). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.

3. Czabała Cz., Sęk. H. (2000) Wprowadzenie do psychologii klinicznej. W: J. Strelau (red.). Psychologia, Podręcznik akademicki, T. III, Gdańsk: GWP. (rozdz. 60).

4. Czabała Cz. (2006). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: PWN.

5. Janas-Kozik, M., Wolańczyk ,T. (2021). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: PZWL

6. Kendall P. C. (2014). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP (wyb. zagad.).

7. Sęk H. (2005 red.) Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN (wyb. zagad.).

Literatura uzupełniająca:

1. Antonovsky A. (1995.) Rozwikłanie tajemnicy zdrowia, Warszawa: Fundacja IPN.

2. Cierpiałkowska L. (2011). Psychopatologia. Warszawa; Wyd. Naukowe "Scholar".

3. DC: 0-3 (2013). Opisy kliniczne dzieci i ich rodzin. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Fundament”.

4. Hammen C. (2004). Depresja. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.

5. ICD-11. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych.

6. Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk Reference (2015). Wrocław: Edra Urban & Partner.

7. Rachman S. (2005). Zaburzenia lękowe. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.

8. Reinecke, M.A., Clark, D.A. (red.). Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce (s. 486–524). Gdańsk, GWP.

Metody kształcenia: prezentacja mulimedialna, metoda studiów przypadku, filmy szkoleniowe, dyskusja w grupie

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe - 15 godz.wyk+15ćw.=30

zapoznanie się z literaturą - 40 godz.

przygotowanie prezentacji - 10 godz.

Cele przedmiotu: Zapoznanie studentów kierunków pedagogicznych z podst. pojęciami i problemami psychologii klinicznej, klasyfikacją zaburzeń rozwojowych, ich objawami, etiologią, psychologicznymi mechanizmami leżącymi u ich podłoża oraz metodami diagnozy i terapii.

Treści ogólne przedmiotu: Dotyczą zadań psychologii klinicznej, normy i patologii klinicznej, psychologicznej diagnozy zaburzeń psychicznych, ich klasyfikacji oraz promocji zdrowia i prewencji psychopatologii.

TREŚCI PROGRAMOWE:

Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży jako dziedzina teoretyczna i stosowana. Orientacja patogenetyczna i salutogenetyczna w psychologii klinicznej. Pojęcie normy i patologii. Paradygmaty psychologii klinicznej. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych. Wybrane zagadnienia psychopatologii wieku rozwojowego. Metody diagnozy i pomocy psychologicznej. Elementy psychologicznej diagnozy dzieci i młodzieży. Rodzina jako czynnik ochronny zdrowia psychicznego.

Literatura obowiązkowa:

1. Carson R. C., Butcher J. N., Mineka S. (2003). Psychologia zaburzeń. Gdańsk: GWP (wyb. zagad.)

2. Cierpiałkowska, L., Sęk, H. (2016, red.). Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN.

3. Czabała Cz., Sęk. H. (2000) Wprowadzenie do psychologii klinicznej. W: J. Strelau (red.). Psychologia, Podręcznik akademicki, T. III, Gdańsk: GWP. (rozdz. 60).

4. Czabała Cz. (2006). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: PWN.

5. Janas-Kozik, M., Wolańczyk ,T. (2021). Psychiatria dzieci i młodzieży. Warszawa: PZWL

6. Kendall P. C. (2014). Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Mechanizmy zaburzeń i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP (wyb. zagad.).

7. Sęk H. (2005 red.) Psychologia kliniczna. Warszawa: PWN (wyb. zagad.).

Literatura uzupełniająca:

1. Antonovsky A. (1995.) Rozwikłanie tajemnicy zdrowia, Warszawa: Fundacja IPN.

2. Cierpiałkowska L. (2011). Psychopatologia. Warszawa; Wyd. Naukowe "Scholar".

3. DC: 0-3 (2013). Opisy kliniczne dzieci i ich rodzin. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Fundament”.

4. Hammen C. (2004). Depresja. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.

5. ICD-11. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych.

6. Kryteria diagnostyczne z DSM-5. Desk Reference (2015). Wrocław: Edra Urban & Partner.

7. Rachman S. (2005). Zaburzenia lękowe. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Gdańsk: GWP.

8. Reinecke, M.A., Clark, D.A. (red.). Psychoterapia poznawcza w teorii i praktyce (s. 486–524). Gdańsk, GWP.