Metody terapii i pomocy osobom chorym somatycznie

obowiązkowe

Wykład:

1. Epidemiologia chorób somatycznych wśród populacji dorosłych Polaków.

2. Psychosomatyka. Mechanizmy emocjonalne w zaburzeniach somatycznych. Stres a choroba; choroba jako sytuacja stresowa.

3. Pomoc psychologiczna w chorobach somatycznych. Diagnoza potrzeb. Rodzaje pomocy.

4. Rodzina wobec choroby somatycznej jej członka- metody pomocy.

5. Relacja terapeutyczna – jej cechy i funkcje. Niespecyficzne czynniki terapeutyczne działające w kontakcie z chorym somatycznie.

6. Zjawisko bólu i metody pomocy pacjentom.

7. Problematyka szkoleń i doskonalenia podstawowych umiejętności psychoterapeutycznych (superwizja, grupy Balinta, kursy specjalistyczne).

Ćwiczenia:

1. Wpływ przewlekłej choroby somatycznej na funkcjonowanie psychospołeczne jednostki. Sposoby radzenia sobie z chorobą somatyczną.

2. Czynniki psychospołeczne wpływające na rozwój choroby oraz sposoby radzenia sobie z chorobą.

3. Diagnoza psychologiczna chorych somatycznie- cele, narzędzia oraz zadania psychologa klinicznego.

4. Zaburzenia psychiczne w przebiegu chorób somatycznych.

5. Podstawowe zasady udzielania wyjaśnień oraz przekazywania „złych wiadomości”.

6. Terapeutyczne wykorzystanie technik aktywnego słuchania; radzenie sobie z „trudnymi” reakcjami emocjonalnymi pacjentów (typu: strach, złość, depresja, poczucie winy, poczucie krzywdy, itp.).

7. Wybrane techniki terapeutyczne o charakterze werbalnym, przydatne w kontakcie z chorym somatycznie (informowanie, doradzanie, uściślanie, klaryfikowanie, odzwierciedlanie uczuć, konfrontowanie, interpretowanie).

8. Wybrane metody psychoterapeutyczne wykorzystywane pracy z chorymi somatycznie (metody relaksacji, wizualizacja, podejście Simontona, techniki kontroli myśli, systematyczne odczulanie w wyobraźni, techniki kontroli bólu, terapeutyczne wykorzystanie rysunku, terapeutyczne wykorzystanie muzyki).

9. Wykorzystanie psychoedukacji w pracy z chorymi somatycznie.

10. Specyfika wybranych chorób somatycznych oraz ich znaczenie dla funkcjonowania jednostki oraz formy pomocy.

Studenci przygotowują plan pomocy dla osób m.in.: z chorobami onkologicznymi, kardiologicznymi, chorobami układu pokarmowego, ukł. oddechowego; ukł. moczowo-płciowego chorobami skóry; chorobami zapalnymi tkanki łącznej. Przedstawione prezentację stanowią podstawę dyskusji oraz omówienia najbardziej skutecznych form pomocy psychologicznej w pracy z pacjentami z przewlekłymi chorobami somatycznymi.

LITERATURA OBOWIAZKOWA:

De Walden- Gałuszko K. (2011). Psychoonkologia w praktyce klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo PZWL

Jakubowska- Winecka A., Włodarczyk D. (2007). Psychologia w praktyce medycznej. Warszawa: Wydawnictwo PZWL

Suchocka L. (2008). Psychologia bólu. Warszawa: Difin

Szymborski J. (red.) (2012). Zdrowie publiczne i polityka ludnościowa. Tom II BIP_POZ_Zdrowie_publiczne_i_polityka_ludnosciowa_2012

Turuk-Nowak T. (1999). Pomoc psychologiczna pacjentom onkologicznym. W: Kubacka-Jasiecka D., Łosiak W. (red.), Zmagając się z chorobą nowotworową. Kraków: Wyd. UJ.

Tylka J. (2000). Psychosomatyka. Warszawa: Wydawnictwo UKSW

Zabłocka-Zytka, L., (2010) „Rola wsparcia społecznego w zmaganiu się z chorobą nowotworową.” W: E. Zasępa (red.) Gdy myślę choroba...Gdy myślę niepełnosprawność...Choroba, niepełnosprawność, cierpienieoraz postawy wobec nich.W teorii i badaniach. Warszawa: APS

Zabłocka-Żytka, L. (2013). Zrozumieć pacjenta. Stres choroby przewlekłej i sposoby radzenia sobie na przykładzie pacjentek z rakiem piersi. W: B. Zasępa (red.). Doświadczenie choroby i niepełnosprawności (s.109-124). Warszawa: Wydawnictwo APS.

Zabłocka-Żytka, L. (2015). Poradnictwo psychologiczne dla osób chorych somatycznie. W: Cz. Czabała, S. Kluczyńska (red.). Poradnictwo psychologiczne. Warszawa: PWN.

Zabłocka-Żytka, L., Sokołowska, E. (2016). Pomoc psychologiczna chorym somatycznie. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Difin

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Bidzan M. (2010). Niepłodność w ujęciu Bio-Psycho-Społecznym. Warszawa:Wydawnictwo IMPULS

De Barbaro B. (1997). Pacjent w swojej rodzinie. Warszawa: Springer PWN

Czabała Cz., Sęk H. (2005). Pomoc psychologiczna. W: Strelau J. (red.), Psychologia T. 3. Gdańsk: GWP

Elso Ch. J., Hades J.A. (2004). Relacja terapeutyczna. Gdańsk: GWP.

Janowski K. (2005). Stres a patofizjologia procesów łuszczycowych. Przegląd Dermatologiczny, 93, 84-92.

Ogińska- Bulik N., Juczyński Z. (2008). Osobowość, stres z zdrowie. Warszawa: Difin

Paul-Cavallier J.F. (1992). Wizualizacja. Poznań: Wyd. Rebis.

Pietras T, Witusik A. (2007). Rola psychiki w ciężkiej astmie – jaką terapię należy zalecić. Terapia ; 4: 37-9.

Sheridon Ch.L. Ramacher S.A. (2000). Psychologiczne podejście do cukrzycy W: Psychologia zdrowia. Wyzwanie dla biomedycznego modelu zdrowia.

Simonton O.C., Matthews-Simonton S., Creighton J.L. (1993). Triumf życia. W-wa: Wyd. Medyczne.

Steuden S., Janowski K. (2002). Schorzenia psychodermatologiczne. Przegląd Dermatologiczny, 89, 175-183.