Demokracja a nierówności społeczne
Informacje ogólne
| Kod przedmiotu: | 20-4S-DNS |
| Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
| Nazwa przedmiotu: | Demokracja a nierówności społeczne |
| Jednostka: | Instytut Filozofii i Socjologii |
| Grupy: | |
| Punkty ECTS i inne: |
(brak)
|
| Język prowadzenia: | polski |
| Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
| Skrócony opis: |
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z ideą i przejawami nierówności społecznych w systemie demokratycznym. Tematem zajęć jest problematyka nierówności społecznych, ich odzwierciedlania się w świadomości zbiorowej i społecznych skutków. |
| Pełny opis: |
Demokracja i nierówności społeczne – wprowadzenie - co to jest demokracja? Społeczeństwo ryzyka - ryzyko jako konsekwencji rozwoju społeczeństwa przemysłowego - czego boi się świat? Stratyfikacja a nierówności społeczne - zróżnicowanie społeczne - reprodukcja społeczna - percepcja nierówności społecznych Klasy społeczne - definiowanie klasy społecznej - teza o śmierci klas - nowe klasy Kulturowe oblicza nierówności - style życia - czas wolny - konsumpcja Kulturowy koncept płci - płeć jako zmieniająca się koncepcje w warunkach późnej nowoczesności/ wolnego rynku/ przemian demograficznych - przemiany płci kulturowej Kulturowy koncept wieku - starość jako zmieniająca się koncepcje w warunkach późnej nowoczesności/ wolnego rynku/ przemian demograficznych - starość w czasach nowoczesnych Bieda i wykluczenie społeczne - ubóstwo - wykluczenie społeczne - kultura ubóstwa Bieda i dostatek - przypomnienie wybranych teorii dt. ubóstwa i zamożności - społeczne postrzeganie ubóstwa - charakterystyka ubóstwa w Polsce i UE Nierówności edukacyjne - społeczeństwo wiedzy - rola wiedzy i wykształcenia we współczesnym świecie - nierówności edukacyjne Szkoła i bieda - strategie szkoły w radzeniu sobie z biedą uczniów Szkolnictwo wyższe i struktura społeczna - nierówności w dostępie do szkolnictwa wyższego - marka dyplomu - rola studiów doktoranckich Płeć w nauce - kariery naukowe kobiet i mężczyzn - sfera akademicka i rodzinna – próby łączenia Wymagania współczesnego rynku pracy - charakterystyka współczesnego rynku pracy - płeć, wiek, pochodzenie społeczne a dostęp do rynku pracy Praca i bieda - współczesny sens pracy - pracujący biedni (working poor) Kobiety i mężczyźni na rynku pracy - dyskryminacja i segregacja zawodowa - polityka równości płci na rynku pracy Kobiecość i męskość w zarządzaniu - kobiece i męskie style kierowania - wybrane teorie zarządzania Role kobiet i mężczyzn w rodzinie - przemiany rodziny - role kobiet i mężczyzn w rodzinie Praca i rodzina - praca zawodowa a opieka i wychowanie dzieci Nowi mężczyźni? - zmiany koncepcji męskości Zachowania polityczne a przynależność klasowa -funkcje wyborów -frekwencja wyborcza - głosowanie klasowe Kobiety u władzy? - kobiety i mężczyźni w polityce - partyjne bariery awansu kobiet w polityce Obcość w społeczeństwie wielokulturowym - pojęcie „obcego” - społeczeństwo wielokulturowe Sąsiedzi czy intruzi, czyli cudzoziemcy w Polsce - dyskryminacja cudzoziemców - uprzedzenia etniczne Społeczny wymiar korzystania z nowych technologii - rola nowych technologii we współczesnym świecie - płeć, wiek, pochodzenie społeczne a dostęp do nowych technologii Społeczne postrzeganie niepełnosprawności - niepełnosprawność - grupy społeczne wobec niepełnosprawności Postawy wobec nierówności - legitymizacja nierówności - opinia społeczna o zróżnicowaniu dochodów i nierównościach społecznych Korupcja i jej formy jako czynnik deformacji zasad demokracji - zjawisko korupcji – rodzaje, przyczyny, przeciwdziałanie |
| Literatura: |
Schimitter P.C., Karl T. L., Czym jest demokracja ... i czym nie jest, w: J. Szczupaczyński (red), Władza i Społeczeństwo, s. 28-39 Beck U. 2012: Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, rozdział II. Stosunki definiowania jako stosunki władzy: kto rozstrzyga, czym (nie) jest ryzyko? Malinowski G. 2014: Percepcja nierówności społecznych a rzeczywistość, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 38 (2/2014) Sadura P. 2012: Wielość w jedności: klasa średnia i jej zróżnicowanie, w: Gdula M., Sadura P. (red.), Style życia i porządek klasowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa Szlendak T., Pietrowicz K. 2004: Konsumpcja i stratyfikacja w kapitalizmie bez kapitału, w: Szlendak T., Pietrowicz K. (red.), Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie bez kapitału, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń Krawacki A. 2004: Underclass na zakupach – czyli paradoksy konsumpcji ubogich Polaków, w: Szlendak T., Pietrowicz K. (red.), Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie bez kapitału, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń Ingelhart R., Norris P. 2008: Wzbierająca fala, Wydawnictwo Erica Polski Instytut Wydawniczy z serii: Biblioteka myśli współczesnej, Warszawa, Rozdział 7. Równouprawnienie płci a przemiana kulturowa Siemieńska R. 2007: Przemiany płci kulturowej. Między systemami wartości a rolami społecznymi, w: Marody M. (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 318-343 Zalewska J. 2011: Od emerytury do trzeciego wieku: starość w czasach nowoczesnych, w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa Tarkowska E. 2011: Socjologia wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa Palska H. Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych, IFiS PAN, Warszawa Pawlak R. 2011: Nierówności edukacyjne, w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa Tarkowska E. 2007: Ubóstwo i wykluczenie społeczne młodzieży. Raport z badań, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa Sadura P. 2012: Szkoła i nierówności społeczne. Diagnoza zjawiska i propozycja progresywnej polityki edukacyjnej w Polsce, Raport Fundacji Amicus Europae Melosik Z. 2004: Edukacja uniwersytecka i stratyfikacja społeczna, w: Cylkowska-Nowak M. (red.), Selekcyjna funkcja szkolnictwa wyższego w krajach Europy Zachodniej, Wydawnictwo Wolumin, Poznań Jedlikowska D. 2011: Gender gap w przestrzeni akademickiej. Trajektorie karier naukowych kobiet zarządzających szkolnictwem wyższym, w: Grochalska M., Sawczuk W. (red.), Uniwersyteckie gry – czy płeć ma znaczenie?. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń Strzelecki J. 2012: Postfordowska narracja o pracy i jej klasowe odmiany, w: Gdula M., Sadura P. (red.), Style życia i porządek klasowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa Kuźmicz E. (2011). Bieda pracujących, czyli working poor po polsku, w: Popow M., Kowzan P., Zielińska M., Prusinowska M., Chruściel M. (red.). Oblicza biedy we współczesnej Polsce, Uniwersytet Gdański, Gdańsk GUS 2013: Kobiety i mężczyźni na rynku pracy 2012, Warszawa Alvesson M., Due Billing Y. 2003: Kobiety i zarządzanie: cztery perspektywy teoretyczne, w: Siemieńska r. (red.), Aktorzy życia społecznego. Płeć jako czynnik różnicujący, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa Kotowska I. 2009: Zmiany modelu rodziny a zmiany aktywności zawodowej kobiet w Europie, w: Kotowska I. (red.), Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 15-56 Sadowska-Snarska C. (red.) (2011). Uwarunkowania godzenia pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi w Polsce, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku Kotowska I. E., Słotwińska-Rosłanowska E., Styrc M., Zadrożna A. (2007). Sytuacja kobiet powracających na rynek pracy po przerwie spowodowanej macierzyństwem i opieką nad dzieckiem. Raport z badań, „Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy” SPO RZL 1.6 (b) Fuszara M. (red.) (2008) Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskosci we współczesnej Polsce, Wyd. TRIO, Warszawa Blais A. 2010: Frekwencja wyborcza w: Dalton R. J., Klingemann H-D., Zachowania polityczne 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Ingelhart R., Norris P. 2008: Wzbierająca fala, Wydawnictwo Erica Polski Instytut Wydawniczy z serii: Biblioteka myśli współczesnej, Warszawa, rozdział 6: Kobiety na stanowiskach przywódczych Fuszara M. 2007: „Niedokończona demokracja” – kobiety, mężczyźni, władza, w: Kobiety w polityce, Trio, Warszawa, s. 83-112 Bauman Z. (2012). Straty uboczne. Nierówności społeczne w epoce globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, rozdział 4. Bój się tych obcych…Czy aby jest czego? Wysieńska K. (2010). Integracja, stygmatyzacja, autosegregacja - tożsamość, preferencje i wzory relacji imigrantów w Polsce, ISP, Warszawa Batorski D., Zając J. (red.) 2010: Między alienacją a adaptacją. Polacy w wieku 50+ wobec Internetu, Raport Otwarcia Koalicji "Dojrz@łość w sieci", Warszawa Gorczycka E. 2011: Niepełnosprawność a obraz własny i relacje z grupami społecznymi, w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa Grzelak J. 2007: O postawach Polaków wobec (nie)równości, w: Klebaniuk J. (red.), Fenomen nierówności społecznych. Nierówności społeczne w refleksji humanistycznej, Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa Frieske K. W. 2005: Korupcja znana i nieznana, w: Jarosz M. (red.), Polska. Ale jaka?, Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 270-286 Rose-Ackerman S. 2001: Korupcja i rządy : przyczyny, skutki i drogi reform, Fundacja im. Stefana Batorego, Wydawnictwo Sic!, Warszawa |
| Efekty uczenia się: |
Wiedza zna terminologię odnoszącą się do problematyki demokracji i nierówności społecznych na poziomie rozszerzonym posiada szerszą oraz pogłębioną wiedzę w odniesieniu do nierówności społecznych, relacji między demokracją a nierównościami społecznymi potrafi rozwijać formy indywidualnej aktywności, wykorzystując wiedzę z zakresu problematyki nierówności społecznych Zna podstawowe koncepcje i założenia demokracji Ma podstawową wiedzę na temat problemów społecznych, kulturowych i demograficznych w krajach demokratycznych Ma wiedze na temat podstawowych wymiarów nierówności takich jak płeć, wykształcenie, pochodzenie społeczne, warunki materialne Potrafi opisać współczesne trendy w sposobach rozwiązywania problemów społecznych w oparciu o literaturę polska oraz światową. Zna wyniki raportów eksperckich UE, ONZ. Zna koncepcje inkluzji i ekskluzji społecznej w różnych dyscyplinach nauk społecznych Ma znajomość polityk UE w odniesieniu do różnych wymiarów nierówności Umiejętności Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z zakresu problematyki nierówności społecznych przy użyciu różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy Potrafi przygotować spełniające uznane standardy wystąpienia ustne w języku polskim, w zakresie problematyki nierówności społecznych Umie proponować rozwiązania w zakresie niwelowania negatywnych skutków nierówności społecznych Potrafi analizować przyczyny i przebieg nierówności społecznych, formułować własne opinie na temat nierówności społecznych oraz stawić proste hipotezy badawcze i je weryfikować Umie dostrzegać, obserwować i interpretować nierówności społeczne oraz wyjaśniać relacje między owymi zjawiskami Umie wskazać wymiary nierówności i sposoby ich pomiaru Podaje definicje demokracji oraz definicje inkluzji i ekskluzji społecznej (perspektywa antropologii społecznej, socjologii, ekonomii i politologii). Rozumie mechanizmy powstania i funkcjonowania kulturowych koncepcji, płci, wieku. Umie przeanalizować mechanizmy prowadzące do nierówności społecznych Umie znaleźć dane dotyczące różnych wymiarów nierówności Analizuje dane posługujące się różnymi miarami nierówności, w tym raporty międzynarodowe Umie ocenić siłę i skalę nierówności we współczesnych społeczeństwach dobierając odpowiednie wskaźniki Potrafi wskazać powiązania między różnymi wymiarami nierówności społecznych w warunkach ponowoczesności Kompetencje społeczne Potrafi wykorzystywać teorie do krytyki potocznych sposobów odnoszenia się do nierówności Wykazuje wrażliwość na rodzaj i rozmiar nierówności społecznych we współczesnych społeczeństwach; Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role Jest odpowiedzialny za rzetelność analizy i formułowanie wniosków badawczych |
| Metody i kryteria oceniania: |
Sposób pomiaru: -egzamin pisemny - test wielokrotnego wyboru, -quiz, -dyskusje grupowe, -praca w grupach, -wygłaszane przez studentów referaty na podstawie literatury oraz innych źródeł informacji ilustrowane prezentacjami w PowerPoint, filmami Ocena końcowa – łączna ocena z wykładu i ćwiczeń Zajęcia kończą się egzaminem, który składa się z dwóch części: testu wielokrotnego wyboru dotyczącego tematyki wykładu i quizu z literatury przedmiotu omawianej na ćwiczeniach |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
