Demokracja a nierówności społeczne

Demokracja i nierówności społeczne – wprowadzenie

- co to jest demokracja?

Społeczeństwo ryzyka

- ryzyko jako konsekwencji rozwoju społeczeństwa przemysłowego

- czego boi się świat?

Stratyfikacja a nierówności społeczne

- zróżnicowanie społeczne

- reprodukcja społeczna

- percepcja nierówności społecznych

Klasy społeczne

- definiowanie klasy społecznej

- teza o śmierci klas

- nowe klasy

Kulturowe oblicza nierówności

- style życia

- czas wolny

- konsumpcja

Kulturowy koncept płci

- płeć jako zmieniająca się koncepcje w warunkach późnej nowoczesności/ wolnego rynku/ przemian demograficznych

- przemiany płci kulturowej

Kulturowy koncept wieku

- starość jako zmieniająca się koncepcje w warunkach późnej nowoczesności/ wolnego rynku/ przemian demograficznych

- starość w czasach nowoczesnych

Bieda i wykluczenie społeczne

- ubóstwo

- wykluczenie społeczne

- kultura ubóstwa

Bieda i dostatek

- przypomnienie wybranych teorii dt. ubóstwa i zamożności

- społeczne postrzeganie ubóstwa

- charakterystyka ubóstwa w Polsce i UE

Nierówności edukacyjne

- społeczeństwo wiedzy

- rola wiedzy i wykształcenia we współczesnym świecie

- nierówności edukacyjne

Szkoła i bieda

- strategie szkoły w radzeniu sobie z biedą uczniów

Szkolnictwo wyższe

i struktura społeczna

- nierówności w dostępie do szkolnictwa wyższego

- marka dyplomu

- rola studiów doktoranckich

Płeć w nauce

- kariery naukowe kobiet i mężczyzn

- sfera akademicka i rodzinna – próby łączenia

Wymagania współczesnego rynku pracy

- charakterystyka współczesnego rynku pracy

- płeć, wiek, pochodzenie społeczne a dostęp do rynku pracy

Praca i bieda

- współczesny sens pracy

- pracujący biedni (working poor)

Kobiety i mężczyźni na rynku pracy

- dyskryminacja i segregacja zawodowa

- polityka równości płci na rynku pracy

Kobiecość i męskość w zarządzaniu

- kobiece i męskie style kierowania

- wybrane teorie zarządzania

Role kobiet i mężczyzn

w rodzinie

- przemiany rodziny

- role kobiet i mężczyzn w rodzinie

Praca i rodzina

- praca zawodowa a opieka i wychowanie dzieci

Nowi mężczyźni?

- zmiany koncepcji męskości

Zachowania polityczne a przynależność klasowa

-funkcje wyborów

-frekwencja wyborcza

- głosowanie klasowe

Kobiety u władzy?

- kobiety i mężczyźni w polityce

- partyjne bariery awansu kobiet w polityce

Obcość w społeczeństwie wielokulturowym

- pojęcie „obcego”

- społeczeństwo wielokulturowe

Sąsiedzi czy intruzi, czyli cudzoziemcy w Polsce

- dyskryminacja cudzoziemców

- uprzedzenia etniczne

Społeczny wymiar korzystania z nowych technologii

- rola nowych technologii we współczesnym świecie

- płeć, wiek, pochodzenie społeczne a dostęp do nowych technologii

Społeczne postrzeganie niepełnosprawności

- niepełnosprawność

- grupy społeczne wobec niepełnosprawności

Postawy wobec nierówności

- legitymizacja nierówności

- opinia społeczna o zróżnicowaniu dochodów i nierównościach społecznych

Korupcja i jej formy jako czynnik deformacji zasad demokracji

- zjawisko korupcji – rodzaje, przyczyny, przeciwdziałanie

Wiedza

zna terminologię odnoszącą się do problematyki demokracji i nierówności społecznych na poziomie rozszerzonym

posiada szerszą oraz pogłębioną wiedzę w odniesieniu do nierówności społecznych, relacji między demokracją a nierównościami społecznymi

potrafi rozwijać formy indywidualnej aktywności, wykorzystując wiedzę z zakresu problematyki nierówności społecznych

Zna podstawowe koncepcje i założenia demokracji

Ma podstawową wiedzę na temat problemów społecznych, kulturowych i demograficznych w krajach demokratycznych

Ma wiedze na temat podstawowych wymiarów nierówności takich jak płeć, wykształcenie, pochodzenie społeczne, warunki materialne

Potrafi opisać współczesne trendy w sposobach rozwiązywania problemów społecznych w oparciu o literaturę polska oraz światową.

Zna wyniki raportów eksperckich UE, ONZ.

Zna koncepcje inkluzji i ekskluzji społecznej w różnych dyscyplinach nauk społecznych

Ma znajomość polityk UE w odniesieniu do różnych wymiarów nierówności

Umiejętności

Potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informacje z zakresu problematyki nierówności społecznych przy użyciu różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy

Potrafi przygotować spełniające uznane standardy wystąpienia ustne w języku polskim, w zakresie problematyki nierówności społecznych

Umie proponować rozwiązania w zakresie niwelowania negatywnych skutków nierówności społecznych

Potrafi analizować przyczyny i przebieg nierówności społecznych, formułować własne opinie na temat nierówności społecznych oraz stawić proste hipotezy badawcze i je weryfikować

Umie dostrzegać, obserwować i interpretować nierówności społeczne oraz wyjaśniać relacje między owymi zjawiskami

Umie wskazać wymiary nierówności i sposoby ich pomiaru

Podaje definicje demokracji oraz definicje inkluzji i ekskluzji społecznej (perspektywa antropologii społecznej, socjologii, ekonomii i politologii).

Rozumie mechanizmy powstania i funkcjonowania kulturowych koncepcji, płci, wieku.

Umie przeanalizować mechanizmy prowadzące do nierówności społecznych

Umie znaleźć dane dotyczące różnych wymiarów nierówności

Analizuje dane posługujące się różnymi miarami nierówności, w tym raporty międzynarodowe

Umie ocenić siłę i skalę nierówności we współczesnych społeczeństwach dobierając odpowiednie wskaźniki

Potrafi wskazać powiązania między różnymi wymiarami nierówności społecznych w warunkach ponowoczesności

Kompetencje społeczne

Potrafi wykorzystywać teorie do krytyki potocznych sposobów odnoszenia się do nierówności

Wykazuje wrażliwość na rodzaj i rozmiar nierówności społecznych we współczesnych społeczeństwach;

Potrafi pracować w grupie przyjmując w niej różne role

Jest odpowiedzialny za rzetelność analizy i formułowanie wniosków badawczych

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z ideą i przejawami nierówności społecznych w systemie demokratycznym. Tematem zajęć jest problematyka nierówności społecznych, ich odzwierciedlania się w świadomości zbiorowej i społecznych skutków.

Schimitter P.C., Karl T. L., Czym jest demokracja ... i czym nie jest, w: J. Szczupaczyński (red), Władza i Społeczeństwo, s. 28-39

Beck U. 2012: Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, rozdział II. Stosunki definiowania jako stosunki władzy: kto rozstrzyga, czym (nie) jest ryzyko?

Malinowski G. 2014: Percepcja nierówności społecznych a rzeczywistość, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 38 (2/2014)

Sadura P. 2012: Wielość w jedności: klasa średnia i jej zróżnicowanie, w: Gdula M., Sadura P. (red.), Style życia i porządek klasowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa

Szlendak T., Pietrowicz K. 2004: Konsumpcja i stratyfikacja w kapitalizmie bez kapitału, w: Szlendak T., Pietrowicz K. (red.), Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie bez kapitału, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń

Krawacki A. 2004: Underclass na zakupach – czyli paradoksy konsumpcji ubogich Polaków, w: Szlendak T., Pietrowicz K. (red.), Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie bez kapitału, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń

Ingelhart R., Norris P. 2008: Wzbierająca fala, Wydawnictwo Erica Polski Instytut Wydawniczy z serii: Biblioteka myśli współczesnej, Warszawa, Rozdział 7. Równouprawnienie płci a przemiana kulturowa

Siemieńska R. 2007: Przemiany płci kulturowej. Między systemami wartości a rolami społecznymi, w: Marody M. (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, 318-343

Zalewska J. 2011: Od emerytury do trzeciego wieku: starość w czasach nowoczesnych, w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa

Tarkowska E. 2011: Socjologia wobec ubóstwa i wykluczenia społecznego w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa

Palska H. Bieda i dostatek. O nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych, IFiS PAN, Warszawa

Pawlak R. 2011: Nierówności edukacyjne, w: Firkowska-Mankiewicz

A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa

Tarkowska E. 2007: Ubóstwo i wykluczenie społeczne młodzieży. Raport z badań, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa

Sadura P. 2012: Szkoła i nierówności społeczne. Diagnoza zjawiska i propozycja progresywnej polityki edukacyjnej w Polsce, Raport Fundacji Amicus Europae

Melosik Z. 2004: Edukacja uniwersytecka i stratyfikacja społeczna, w: Cylkowska-Nowak M. (red.), Selekcyjna funkcja szkolnictwa wyższego w krajach Europy Zachodniej, Wydawnictwo Wolumin, Poznań

Jedlikowska D. 2011: Gender gap w przestrzeni akademickiej. Trajektorie karier naukowych kobiet zarządzających szkolnictwem wyższym, w: Grochalska M., Sawczuk W. (red.), Uniwersyteckie gry – czy płeć ma znaczenie?. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń

Strzelecki J. 2012: Postfordowska narracja o pracy i jej klasowe odmiany, w: Gdula M., Sadura P. (red.), Style życia i porządek klasowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa

Kuźmicz E. (2011). Bieda pracujących, czyli working poor po polsku, w: Popow M., Kowzan P., Zielińska M., Prusinowska M., Chruściel M. (red.). Oblicza biedy we współczesnej Polsce, Uniwersytet Gdański, Gdańsk

GUS 2013: Kobiety i mężczyźni na rynku pracy 2012, Warszawa

Alvesson M., Due Billing Y. 2003: Kobiety i zarządzanie: cztery perspektywy teoretyczne, w: Siemieńska r. (red.), Aktorzy życia społecznego. Płeć jako czynnik różnicujący, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa

Kotowska I. 2009: Zmiany modelu rodziny a zmiany aktywności zawodowej kobiet w Europie, w: Kotowska I. (red.), Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 15-56

Sadowska-Snarska C. (red.) (2011). Uwarunkowania godzenia pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi w Polsce, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku

Kotowska I. E., Słotwińska-Rosłanowska E., Styrc M., Zadrożna A. (2007). Sytuacja kobiet powracających na rynek pracy po przerwie spowodowanej macierzyństwem i opieką nad dzieckiem. Raport z badań, „Wieloaspektowa diagnoza sytuacji kobiet na rynku pracy” SPO RZL 1.6 (b)

Fuszara M. (red.) (2008) Nowi mężczyźni? Zmieniające się modele męskosci we współczesnej Polsce, Wyd. TRIO, Warszawa

Blais A. 2010: Frekwencja wyborcza w: Dalton R. J., Klingemann H-D., Zachowania polityczne 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Ingelhart R., Norris P. 2008: Wzbierająca fala, Wydawnictwo Erica Polski Instytut Wydawniczy z serii: Biblioteka myśli współczesnej, Warszawa, rozdział 6: Kobiety na stanowiskach przywódczych

Fuszara M. 2007: „Niedokończona demokracja” – kobiety, mężczyźni, władza, w: Kobiety w polityce, Trio, Warszawa, s. 83-112

Bauman Z. (2012). Straty uboczne. Nierówności społeczne w epoce globalizacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, rozdział 4. Bój się tych obcych…Czy aby jest czego?

Wysieńska K. (2010). Integracja, stygmatyzacja, autosegregacja - tożsamość, preferencje i wzory relacji imigrantów w Polsce, ISP, Warszawa

Batorski D., Zając J. (red.) 2010: Między alienacją a adaptacją. Polacy w wieku 50+ wobec Internetu, Raport Otwarcia Koalicji "Dojrz@łość w sieci", Warszawa

Gorczycka E. 2011: Niepełnosprawność a obraz własny i relacje z grupami społecznymi, w: Firkowska-Mankiewicz A., Kanash T., Tarkowska E. (red.), Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa

Grzelak J. 2007: O postawach Polaków wobec (nie)równości, w: Klebaniuk J. (red.), Fenomen nierówności społecznych. Nierówności społeczne w refleksji humanistycznej, Eneteia Wydawnictwo Psychologii i Kultury, Warszawa

Frieske K. W. 2005: Korupcja znana i nieznana, w: Jarosz M. (red.), Polska. Ale jaka?, Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 270-286

Rose-Ackerman S. 2001: Korupcja i rządy : przyczyny, skutki i drogi reform, Fundacja im. Stefana Batorego, Wydawnictwo Sic!, Warszawa