Psychospołeczne aspekty zdarzeń traumatycznych

Założeniem przedmiotu jest umożliwienie studentom poznania psychospołecznych konsekwencji zdarzeń traumatycznych wraz z podstawowymi uwarunkowaniami powstawania zaburzeń po stresie traumatycznym.

Podejmowane w trakcie zajęć tematy to przede wszystkim:

- Trauma – kryteria definicyjne.

- Socjoekonomiczne, osobowościowe i rodzinne czynniki ryzyka powstawania objawów potraumatycznych.

- Konsekwencje zdarzeń traumatycznych.

- Rola wsparcia społecznego w radzeniu sobie ze skutkami zdarzeń traumatycznych.

- Metody pomocy osobom doświadczającym traumy - rodzaje i skuteczność.

Wiedza

- Umie opisać u dorosłych i u dzieci kryteria diagnostyczne zaburzenia stresowego pourazowego (PTSD) oraz ostrej reakcji stresowej (ASD) .

- Potrafi scharakteryzować mechanizm pokryzysowej mobilizacji i deterioracji wsparcia społecznego.

- Umie scharakteryzować czynniki ryzyka i czynniki ochronne nasilenia zaburzeń potraumatycznych; rozumie różnice między sytuacją dzieci i dorosłych ofiar katastrof.

- Rozumie znaczenie rodzinnych czynników ochronnych i czynników ryzyka zaburzeń potraumatycznych, zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych.

- Zna specyfikę pracy osób wykonujących zawodowo zadania związane z pomaganiem innym, zdawać sobie sprawę z dużego ryzyka wypalenia zawodowego.

- Potrafi scharakteryzować podstawowe podejścia terapeutyczne wykorzystywane po katastrofie, jest w stanie porównać ich skuteczność w określonych sytuacjach w oparciu o wyniki badań empirycznych.

- Zna narzędzia diagnostyczne wykorzystywane do oceny nasilenia zaburzeń potraumatycznych.

- Wie, jakie akty prawne regulują sposób postępowania w sytuacjach związanych z klęskami żywiołowymi.

Umiejętności

- Jest w stanie zaproponować krótki debriefing dla ratowników pomagających ofiarom katastrofy.

- Potrafi zaprojektować krótki program profilaktyczny skierowany do dzieci lub dorosłych ofiar katastrofy

Kompetencje społeczne

- Jest świadom etycznych uwarunkowań skutecznego pomagania ofiarom katastrof.

Zajęcia dotyczą psychologicznych konsekwencji trudnych doświadczeń na funkcjonowanie człowieka, w szczególności zdarzeń traumatycznych, katastrof, wypadków, różnych form przemocy etc. Podczas fakultetu analizowane są zarówno kryteria diagnostyczne, jak i czynniki pojawienia się bądź nasilenia objawów po stresie traumatycznym takich jak Zespół Stresu Pourazowego (ASD, PTSD) czy zaburzenia po stresie traumatycznym gdzie indziej nie sklasyfikowane (DESNOS). Studenci poznają także formy pomocy osobom doświadczającym skutków traum.

iteratura obowiązkowa:

Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek (2009): Psychiczne konsekwencje traumy – uwarunkowania i terapia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Strelau, J. (red.), (2004). Osobowość a ekstremalny stres. Gdańsk. GWP

Zdankiewicz – Ścigała, E. i Przybylska, M. (2002). Trauma. Proces i diagnoza. Mechanizmy psychofizjologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Literatura uzupełniająca:

Briere, J. i Scott, C. (2010). Podstawy terapii traumy. Diagnoza i metody terapeutyczne. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia PTP.

James, R.K., Gilliand, B.E. (2006). Strategie interwencji kryzysowej (57 – 102). Warszawa. Wyd. PARPA