Socjologia pamięci

obowiązkowe

Zajęcia będą poświęcone socjologicznej refleksji na temat pamięci. Ponieważ socjologia jest tylko jedną z dyscyplin interesujących się badaniami nad pamięcią, również inne podejścia, antropologiczne, historyczne, językoznawcze czy kulturoznawcze będą przywoływane na zajęciach. W trakcie zajęć studenci zostają wprowadzeni w tematykę teorii pamięci, poznają jakie są różnice między pamięcią indywidualną i społeczną, historią i pamięcią, pamięcią narodową i globalną. Czym są miejsca i krajobrazy pamięci, jakie występują nośniki pamięci społecznej: pomniki, muzea, rytuały komemoratywne, cmentarze, taniec, teatr, literatura. Jak przebiegają procesy zapominania, czym są domenty symboliczne i konflikty na tle symbolicznym. Na czym polega polityka pamięci i jakie niesie zagrożenia i szanse. Silny akcent położymy na badania poświęcone pamięci drugiej wojny światowej w Warszawie.

Aleida Assmann, Między historią a pamięcią. Antologia, Warszawa 2013.

Jan Annmann, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych.

Sławomir Kapralski, Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Próba refleksji teoretycznej, w: S. Kapralski (red.), Pamięć, przestrzeń, tożsamość, Warszawa 2010.

Maria Lewicka, Psychologia miejsca, Warszawa 2012.

Lech M. Nijakowski, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Warszawa 2006.

Pierre Nora, Między pamięcią i historią, les lieux de memoire, Archiwum 2, s. 4-12.

Małgorzata Praczyk, Poznańskie pomniki początku XXI wieku jako forma wytwarzania tożsamości lokalnej, Sensus Historiae, 2012/1, s 133-150.

Barbara Szacka, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006, część III, Druga wojna światowa. Pamięć i upamiętnianie.

Andrzej Szpociński, Miejsca pamięci, Teksty Drugie, 2008/4, s. 11-20.

Robert Traba, Kraina tysiąca granic: szkice o historii pamięci, Olsztyn 2003.

Celem zajęć jest wprowadzenie w tematykę studiów nad pamięcią ze szczególnym uwzględnieniem socjologicznej perspektywy. Sposoby społecznego zapamiętywania, tworzenia społecznych ram pamięci, różnice między pamięcią społeczną i indywidualną, komunikatywną i kulturową, upamiętnianiem przeszłości i jej zapominaniem, rola i funkcje pamięci w życiu społecznym, sposoby manifestacji pamięci w życiu społecznym, problematyka wykluczenia czy narzucania określonej wizji przeszłości to tylko część tematów jakie zostaną omówione w trakcie zajęć. Ponieważ socjologia jest tylko jedną z dyscyplin interesujących się badaniami nad pamięcią, również inne podejścia, antropologiczne, historyczne, językoznawcze czy kulturoznawcze będą przywoływane na zajęciach.

W trakcie zajęć będziemy wykonywać szereg ćwiczeń warsztatowych, studenci będą mieli również zadane indywidualne zadania do wykonania i na ich podstawie dostaną zaliczenie ćwiczeń.

Zaliczenie wykładu odbędzie się w formie egzaminu ustnego.