Podstawy socjologii

PC1_KK_W01 Zna podstawową terminologię używaną w socjologii

PC_KK_W02 Ma elementarną wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk oraz o jej przedmiotowych

i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi

PC1_KK_W07 Ma elementarną wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i zachodzących między nimi relacjach oraz instytucjach życia społecznego

PC1_KK_U05 Potrafi w sposób precyzyjny i spójny, z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych, wypowiadać się piśmie na tematy dotyczące wybranych zagadnień socjologicznych

I. Przedmiot socjologii. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna i naukowa. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Socjologia wśród innych nauk. Rozwój socjologii. Czołowi przedstawiciele socjologii myśli socjologicznej. Współczesne teorie socjologiczne.

II. Metody i narzędzia badań socjologicznych. Zmienne i korelacje. Proces badawczy i jego etapy. Metody badawcze. Obserwacja. Badania sondażowe. Eksperymenty. Analizy dokumentów i danych zastanych. Problemy i dylematy socjologa w procesie badawczym.

III. Społeczny wymiar kultury. Kultura jako wyróżnik człowieka. Definicje kultury. Cechy kultury. Kultura materialna i niematerialna. Typy kultury. Kultura symboliczna i jej społeczne funkcje. Trywializacja symboli. Wartości i normy (rodzaje). Etnocentryzm i relatywizm kulturowy. Kultura masowa i jej społeczne znaczenie w świecie współczesnym. Rola telewizji i internetu. Społeczne oddziaływanie reklamy.

IV. Interakcje i struktura społeczna. Pojęcie interakcji. Interakcje jako: wymiana, gra i komunikacja. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa ciała. Status społeczny i jego rodzaje. Role społeczne – podejście dramaturgiczne (teoria E. Goffmana).

V. Zbiorowości społeczne. Pojęcie grupy społecznej. Cechy grupy społecznej. Typologia grup. Normy grupowe. Struktura grupy. Procesy grupowe. Komunikacja w grupie. Typy przywództwa. Spójność grupy. Konformizm grupowy. Mechanizm kontroli społecznej. Grupy odniesienia porównawczego i normatywnego. Organizacje społeczne. Typ idealny biurokracji Maxa Webera. Instytucje społeczne. Społeczność lokalna i zbiorowość terytorialna. Naród.

VI. Proces socjalizacji. Socjalizacja i wychowanie a natura. „Dzikie dzieci”. Osobowość społeczna. Dynamika socjalizacji – różne ujęcia. Socjalizacja pierwotna i jej znaczenie. Rozwój „jaźni” wg G.H.Meada. Socjalizacja wtórna. Resocjalizacja.

VII. Stratyfikacja społeczna. Pojęcie nierówności społecznych. Systemy stratyfikacji. Teorie stratyfikacji: funkcjonalna, teoria konfliktu, wielowymiarowe ujęcie M.Webera. Utrzymywanie systemu stratyfikacji społecznej. Klasy i warstwy. Zróżnicowanie społeczno-zawodowe. Ruchliwość społeczna i jej rodzaje. Klasa średnia. Underclass i marginalizacja społeczna. Bezrobocie (typy i skutki) i ubóstwo w Polsce.

VIII. Religia. Podstawowe pojęcia związane z religią. Typy religii. Religia wg funkcjonalistów i teorii konfliktu. Organizacja religii. Przemiany religijności społeczeństwa polskiego.

IX. Dewiacja i kontrola społeczna. Różne ujęcia dewiacji: interpretacje biologiczne i psychologiczne. Socjologiczne teorie dewiacji: funkcjonalistyczne, interakcjonistyczne, konfliktu i kontroli. Kontrola społeczna jako reakcja na dewiację.

X. Zachowania zbiorowe i ruchy społeczne – typologia. Tłum i jego cechy. Zmiana społeczna i jej czynniki. Globalizacja. Czynniki sprzyjające globalizacji. Przyczyny postępu globalizacji. Postawy wobec globalizacji: sceptycy, hiperglobaliści, zwolennicy koncepcji transformacji. Wpływ globalizacji na życie społeczne. Globalizacja a nierówności społeczne.

Metody kształcenia: wykład i prezentacje multimedialne

nakład pracy studenta:

- godziny kontaktowe (30g.)

- przygotowanie do egzaminu (60g.)

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 3.

I. Przedmiot socjologii. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna i naukowa. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Socjologia wśród innych nauk. Rozwój socjologii. Czołowi przedstawiciele socjologii myśli socjologicznej. Współczesne teorie socjologiczne.

II. Metody i narzędzia badań socjologicznych. Zmienne i korelacje. Proces badawczy i jego etapy. Metody badawcze. Obserwacja. Badania sondażowe. Eksperymenty. Analizy dokumentów i danych zastanych. Problemy i dylematy socjologa w procesie badawczym.

III. Społeczny wymiar kultury. Kultura jako wyróżnik człowieka. Definicje kultury. Cechy kultury. Kultura materialna i niematerialna. Typy kultury. Kultura symboliczna i jej społeczne funkcje. Trywializacja symboli. Wartości i normy (rodzaje). Etnocentryzm i relatywizm kulturowy. Kultura masowa i jej społeczne znaczenie w świecie współczesnym. Rola telewizji i internetu. Społeczne oddziaływanie reklamy.

IV. Interakcje i struktura społeczna. Pojęcie interakcji. Interakcje jako: wymiana, gra i komunikacja. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa ciała. Status społeczny i jego rodzaje. Role społeczne – podejście dramaturgiczne (teoria E. Goffmana).

V. Zbiorowości społeczne. Pojęcie grupy społecznej. Cechy grupy społecznej. Typologia grup. Normy grupowe. Struktura grupy. Procesy grupowe. Komunikacja w grupie. Typy przywództwa. Spójność grupy. Konformizm grupowy. Mechanizm kontroli społecznej. Grupy odniesienia porównawczego i normatywnego. Organizacje społeczne. Typ idealny biurokracji Maxa Webera. Instytucje społeczne. Społeczność lokalna i zbiorowość terytorialna. Naród.

VI. Proces socjalizacji. Socjalizacja i wychowanie a natura. „Dzikie dzieci”. Osobowość społeczna. Dynamika socjalizacji – różne ujęcia. Socjalizacja pierwotna i jej znaczenie. Rozwój „jaźni” wg G.H.Meada. Socjalizacja wtórna. Resocjalizacja.

VII. Stratyfikacja społeczna. Pojęcie nierówności społecznych. Systemy stratyfikacji. Teorie stratyfikacji: funkcjonalna, teoria konfliktu, wielowymiarowe ujęcie M.Webera. Utrzymywanie systemu stratyfikacji społecznej. Klasy i warstwy. Zróżnicowanie społeczno-zawodowe. Ruchliwość społeczna i jej rodzaje. Klasa średnia. Underclass i marginalizacja społeczna. Bezrobocie (typy i skutki) i ubóstwo w Polsce.

VIII. Religia. Podstawowe pojęcia związane z religią. Typy religii. Religia wg funkcjonalistów i teorii konfliktu. Organizacja religii. Przemiany religijności społeczeństwa polskiego.

IX. Dewiacja i kontrola społeczna. Różne ujęcia dewiacji: interpretacje biologiczne i psychologiczne. Socjologiczne teorie dewiacji: funkcjonalistyczne, interakcjonistyczne, konfliktu i kontroli. Kontrola społeczna jako reakcja na dewiację.

X. Zachowania zbiorowe i ruchy społeczne – typologia. Tłum i jego cechy. Zmiana społeczna i jej czynniki. Globalizacja. Czynniki sprzyjające globalizacji. Przyczyny postępu globalizacji. Postawy wobec globalizacji: sceptycy, hiperglobaliści, zwolennicy koncepcji transformacji. Wpływ globalizacji na życie społeczne. Globalizacja a nierówności społeczne.

Metody kształcenia: wykład i prezentacje multimedialne

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe: wykład - 30 godz.

Studiowanie literatury - 30 godz.

Przygotowanie się do egzaminu - 30 godz.

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 3.

WYKŁAD 1. Socjologia i społeczeństwo

Zagadnienia:

Socjologiczne spojrzenie na świat

Do czego może nam się przydać socjologia?

Kultura jako wyróżnik człowieka

Zmieniający się świat: nowoczesność i późna nowoczesność

WYKŁAD 2. Człowiek w społeczeństwie i zbiorowości społeczne

Zagadnienia:

Interakcje społeczne

Socjalizacja

Kontrola społeczna

Grupa społeczna

Organizacja

Społeczność lokalna i naród

WYKŁAD 3. Podziały społeczne

Zagadnienia:

Zróżnicowanie społeczne

Ruchliwość społeczna

Klasy społeczne

Kulturowe oblicza nierówności

Wykład będzie przybierał formę wykładu interaktywnego z udziałem prowadzącego i studentów

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe: wykład - 12 godz.

Studiowanie literatury - 40 godz.

Przygotowanie się do egzaminu - 40 godz.

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 3.

I. Przedmiot socjologii. Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie. Wiedza potoczna i naukowa. Socjologia jako dyscyplina naukowa. Socjologia wśród innych nauk. Rozwój socjologii. Czołowi przedstawiciele socjologii myśli socjologicznej. Współczesne teorie socjologiczne.

II. Metody i narzędzia badań socjologicznych. Zmienne i korelacje. Proces badawczy i jego etapy. Metody badawcze. Obserwacja. Badania sondażowe. Eksperymenty. Analizy dokumentów i danych zastanych. Problemy i dylematy socjologa w procesie badawczym.

III. Społeczny wymiar kultury. Kultura jako wyróżnik człowieka. Definicje kultury. Cechy kultury. Kultura materialna i niematerialna. Typy kultury. Kultura symboliczna i jej społeczne funkcje. Trywializacja symboli. Wartości i normy (rodzaje). Etnocentryzm i relatywizm kulturowy. Kultura masowa i jej społeczne znaczenie w świecie współczesnym. Rola telewizji i internetu. Społeczne oddziaływanie reklamy.

IV. Interakcje i struktura społeczna. Pojęcie interakcji. Interakcje jako: wymiana, gra i komunikacja. Komunikacja werbalna i niewerbalna. Mowa ciała. Status społeczny i jego rodzaje. Role społeczne – podejście dramaturgiczne (teoria E. Goffmana).

V. Zbiorowości społeczne. Pojęcie grupy społecznej. Cechy grupy społecznej. Typologia grup. Normy grupowe. Struktura grupy. Procesy grupowe. Komunikacja w grupie. Typy przywództwa. Spójność grupy. Konformizm grupowy. Mechanizm kontroli społecznej. Grupy odniesienia porównawczego i normatywnego. Organizacje społeczne. Typ idealny biurokracji Maxa Webera. Instytucje społeczne. Społeczność lokalna i zbiorowość terytorialna. Naród.

VI. Proces socjalizacji. Socjalizacja i wychowanie a natura. „Dzikie dzieci”. Osobowość społeczna. Dynamika socjalizacji – różne ujęcia. Socjalizacja pierwotna i jej znaczenie. Rozwój „jaźni” wg G.H.Meada. Socjalizacja wtórna. Resocjalizacja.

VII. Stratyfikacja społeczna. Pojęcie nierówności społecznych. Systemy stratyfikacji. Teorie stratyfikacji: funkcjonalna, teoria konfliktu, wielowymiarowe ujęcie M.Webera. Utrzymywanie systemu stratyfikacji społecznej. Klasy i warstwy. Zróżnicowanie społeczno-zawodowe. Ruchliwość społeczna i jej rodzaje. Klasa średnia. Underclass i marginalizacja społeczna. Bezrobocie (typy i skutki) i ubóstwo w Polsce.

VIII. Religia. Podstawowe pojęcia związane z religią. Typy religii. Religia wg funkcjonalistów i teorii konfliktu. Organizacja religii. Przemiany religijności społeczeństwa polskiego.

IX. Dewiacja i kontrola społeczna. Różne ujęcia dewiacji: interpretacje biologiczne i psychologiczne. Socjologiczne teorie dewiacji: funkcjonalistyczne, interakcjonistyczne, konfliktu i kontroli. Kontrola społeczna jako reakcja na dewiację.

X. Zachowania zbiorowe i ruchy społeczne – typologia. Tłum i jego cechy. Zmiana społeczna i jej czynniki. Globalizacja. Czynniki sprzyjające globalizacji. Przyczyny postępu globalizacji. Postawy wobec globalizacji: sceptycy, hiperglobaliści, zwolennicy koncepcji transformacji. Wpływ globalizacji na życie społeczne. Globalizacja a nierówności społeczne.

Metody kształcenia: wykład i prezentacje multimedialne

Nakład pracy studenta:

godziny kontaktowe: wykład - 30 godz.

Studiowanie literatury - 30 godz.

Przygotowanie się do egzaminu - 30 godz.

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 3.