Historia wychowania

WIEDZA

PE1_W03

- Zna genezę i źródła czynności wychowawczych człowieka w oparciu o działania pedagogiczne podejmowane w okresie antyku i kolejnych epokach, co pozwala na uporządkowanie wiedzy dotyczącej wychowania i kształcenia na przestrzeni wieków.

PE1_W04

- Ma orientację w podstawowych koncepcjach filozofów i pedagogów, dotyczących istoty wychowania i kształtowania osobowości wychowanka w skali rozwoju cywilizacji europejskiej do XX wieku.

PE1_W11

- Ma wiedzę o tradycjach pedagogiki polskiej w poszczególnych okresach historycznych, rozumie jej rozwój i konteksty kulturowe wyróżniające ją od koncepcji ogólnoeuropejskich.

PE1_W15

- Zna najwybitniejszych przedstawicieli polskiej i europejskiej pedagogiki zarówno w zakresie teorii jak i praktyki. Zna genezę i rozwój instytucji edukacyjnych oraz zakres ich kompetencji w kontekście historycznym.

UMIEJĘTNOŚCI

PE1_U02

- Potrafi powiązać wiedzę historyczną na temat genezy i rozwoju instytucji oświatowo-wychowawczych z innymi obszarami pedagogiki w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych i pomocowych.

PE1_U08

- Umie zaprezentować swoje poglądy, zgłosić wątpliwości i dobrać stosowną argumentację, wspartą wybranymi perspektywami teoretycznymi i poglądami różnych autorów .

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

PE1_K01

- Właściwie ocenia poziom swojej wiedzy i zdobytych umiejętności, rozumie znaczenie ciągłego doskonalenia swych umiejętności i pogłębiania wiedzy związanej z wychowaniem i kształceniem.

PE1_K09

- Zdaje sobie sprawę ze znaczenia dziedzictwa kulturowego własnego kraju, szanuje jego tradycję i historię.

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej przedmiot i cele:

Przedmiot i metodologia historii wychowania; rozwój historii wyhcowania jako nauki; rola historii wychowania w kształceniu nauczycieli; źródła i opracowania.

Wychowanie w starożytności:

Warunki społeczno-polityczne wychowania, kierunki wychowania starogreckiego; wychowanie spartańskie, ateńskie, hellenistyczne; wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa Rzymskiego.

Wychowanie w średniowieczu:

Dziedzictwo starożytnych; Kościół i wychowanie; Karol Wielki i jego rola w edukacji społeczeństwa; średniowieczne szkoły i ich program; początki uniwersytetów europejskich; Abelard, Irneriusz; szkolnictwo średniowieczne w Polsce.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Warunki społeczno-polityczne doby renesansu; szkolnictwo, programy, treści i reformy (Jan Sturm); reformacja (Marcin Luter, Jan Kalwin); kontrreformacja; humanizm w Polsce; szkolnictwo różnowiercze i jezuickie.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Krytyka wychowania humanistycznego: Michał Montaigne, Kartezjusz; Jan Amos Komeński jego dzieła i rola w pedagogice.

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Stan oświaty w Polsce przed utworzeniem Komisji Edukacji Narodowej; powstanie KEN, jej zadania, projekty Bielińskiego i Popławskiego, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, reformy Komisji w dziedzinie oświaty: szkolnictwo parafialne, powiatowe i wojewódzkie, reforma uniwersytetów, znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty.

Liberalizm w wychowaniu:

Myśl pedagogiczna francuskiego oświecenia - Projekt systemu szkolnego Condorceta; Wielka Rewolucja Francuska a wychowanie.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Szkoły elementarne i seminaria nauczycielskie; szkolnictwo średnie (szkoły ralne, techniczne i wydziałowe), uniwersytety - kierunki rozwoju.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Wychowanie przedszkolne i jego rozwój: Maria Pape Carpentier

i Fryderyk Froebel.

Ośwata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Rozkwit Uniwersytetu Wileńskiego w początkach XIX wieku; Izba Edukacyjna i Dyrekcja Edukacji Publicznej; utworzenie Uniwersytetu Warszawskiego.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Rusyfikacja szkolnictwa polskiego po 1863 roku; strajk szkolny 1905 roku w Królestwie Polskim.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polityka Kulturkampfu i odpowiedź Polaków na represje; strajk szkolny we Wrześni; działalność oświatowa Towarzystwa Czytelń Ludowych.

Szkolnictwo w zaborze austriackim:

Oświata polska w państwie Habsburgów w dobie autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Sytuacja społeczna i polityczna Polski przed i po 1926 roku; ustalenie podstaw ustrojowych szkolnictwa; rozwój szkół powszechnych, średnich i wyższych; szkolncitwo dla mniejszości narodowych; kryzys szkolny lat trzydziestych; model wychowania państwowego

i narodowego.

Oświata i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Sytuacja oświaty polskiej po II wojnie światowej; zjazd oświatowy

w Łodzi w 1945 roku; kształtowanie się podstaw prawnych szkolnictwa w myśl nowych założeń ustrojowych państwa i ich realizacja; podstawowe akty prawne; analfabetyzacja.

Ćwiczenia:

Wychownie w starożytności:

Koncepcja państwa Platon; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Wychowanie w średniowieczu:

Szkoły katedralne, kolegiacki, klasztorne i parafialne w Polsce; założenie Akademii Krakowskiej.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Erazm z Rotterdamu; myśl pedagogiczna humanizmu (Jan Ludwik Vives); praktyczna realizacja humanistycznej wizji wychowaniaw dzialalności Vittorina da Feltre; przedstawiciele polskiej myśli humanistycznej.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej epoki nowożytnej i ich wpływ na recepcję nowych prądów edukacyjnych

w Rzeczypospolitej (Jan Jakub Rousseau, John Locke).

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Próba reformy państwa przez wychowanie klasy panującej - Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium, szkoły rycerskie w Luneville

i w Warszawie.

Liberalizm w wychowaniu:

Jan Henryk Pestalozzi - ojciec nowoczesnej elementarnej szkoły ludowej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Adolf Diesterweg - twórca wzorcowych semianariów nauczycielskich

i Jan Fryderyk Herbart - przedstawiciel pedagogiki filozoficznej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Eksperyment pedagogiczny Roberta Owena; Mikołaj Grundtvig

i duńskie uniwersytety ludowe; polscy przedstawiciele teorii wychowania przedszkolnego.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie - Tadeusz Czacki

i Hugo Kołłątaj.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Pedagogika pozytywistyczna Herberta Spencera i jej recepcja

w Królestwie Polskim - pozytywizm warszawski.

Germanizacj szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polska myśl pedagogiczna pod zaborem pruskim: August Cieszkowski, Karol Libelt.

Szkolnictwo pod zaborem austriackim:

Działalność Rady Szkolnej Krajowej; Józef Dirtl O reformie szkół krajowych; warunki edukacji, metody i programy szkół na ziemiach polskich pod zaborem austriackim.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Założenia i rezultaty pracy Zjazdu Nauczycielskiego, tzw. Sejmu Nauczycielskiego z kwietnia 1919 roku; Reforma szkolna z 1932 roku tzw. jędrzejewiczowska, założenia, cele, realizacja; kryzys oświatowy

w II RP.

Oświat i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Dekret o obowiązku szkolnym z 1956 roku i Ustawa o szkolnictwie

z 1961 roku (wprowadzenie ośmioletniej szkoły podstawowej), Raport o stanie oświaty.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 60

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 75

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej przedmiot i cele:

Przedmiot i metodologia historii wychowania; rozwój historii wyhcowania jako nauki; rola historii wychowania w kształceniu nauczycieli; źródła i opracowania.

Wychowanie w starożytności:

Warunki społeczno-polityczne wychowania, kierunki wychowania starogreckiego; wychowanie spartańskie, ateńskie, hellenistyczne; wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa Rzymskiego.

Wychowanie w średniowieczu:

Dziedzictwo starożytnych; Kościół i wychowanie; Karol Wielki i jego rola w edukacji społeczeństwa; średniowieczne szkoły i ich program; początki uniwersytetów europejskich; Abelard, Irneriusz; szkolnictwo średniowieczne w Polsce.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Warunki społeczno-polityczne doby renesansu; szkolnictwo, programy, treści i reformy (Jan Sturm); reformacja (Marcin Luter, Jan Kalwin); kontrreformacja; humanizm w Polsce; szkolnictwo różnowiercze i jezuickie.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Krytyka wychowania humanistycznego: Michał Montaigne, Kartezjusz; Jan Amos Komeński jego dzieła i rola w pedagogice.

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Stan oświaty w Polsce przed utworzeniem Komisji Edukacji Narodowej; powstanie KEN, jej zadania, projekty Bielińskiego i Popławskiego, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, reformy Komisji w dziedzinie oświaty: szkolnictwo parafialne, powiatowe i wojewódzkie, reforma uniwersytetów, znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty.

Liberalizm w wychowaniu:

Myśl pedagogiczna francuskiego oświecenia - Projekt systemu szkolnego Condorceta; Wielka Rewolucja Francuska a wychowanie.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Szkoły elementarne i seminaria nauczycielskie; szkolnictwo średnie (szkoły ralne, techniczne i wydziałowe), uniwersytety - kierunki rozwoju.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Wychowanie przedszkolne i jego rozwój: Maria Pape Carpentier

i Fryderyk Froebel.

Ośwata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Rozkwit Uniwersytetu Wileńskiego w początkach XIX wieku; Izba Edukacyjna i Dyrekcja Edukacji Publicznej; utworzenie Uniwersytetu Warszawskiego.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Rusyfikacja szkolnictwa polskiego po 1863 roku; strajk szkolny 1905 roku w Królestwie Polskim.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polityka Kulturkampfu i odpowiedź Polaków na represje; strajk szkolny we Wrześni; działalność oświatowa Towarzystwa Czytelń Ludowych.

Szkolnictwo w zaborze austriackim:

Oświata polska w państwie Habsburgów w dobie autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Sytuacja społeczna i polityczna Polski przed i po 1926 roku; ustalenie podstaw ustrojowych szkolnictwa; rozwój szkół powszechnych, średnich i wyższych; szkolncitwo dla mniejszości narodowych; kryzys szkolny lat trzydziestych; model wychowania państwowego

i narodowego.

Oświata i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Sytuacja oświaty polskiej po II wojnie światowej; zjazd oświatowy

w Łodzi w 1945 roku; kształtowanie się podstaw prawnych szkolnictwa w myśl nowych założeń ustrojowych państwa i ich realizacja; podstawowe akty prawne; analfabetyzacja.

Ćwiczenia:

Wychownie w starożytności:

Koncepcja państwa Platon; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Wychowanie w średniowieczu:

Szkoły katedralne, kolegiacki, klasztorne i parafialne w Polsce; założenie Akademii Krakowskiej.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Erazm z Rotterdamu; myśl pedagogiczna humanizmu (Jan Ludwik Vives); praktyczna realizacja humanistycznej wizji wychowaniaw dzialalności Vittorina da Feltre; przedstawiciele polskiej myśli humanistycznej.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej epoki nowożytnej i ich wpływ na recepcję nowych prądów edukacyjnych

w Rzeczypospolitej (Jan Jakub Rousseau, John Locke).

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Próba reformy państwa przez wychowanie klasy panującej - Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium, szkoły rycerskie w Luneville

i w Warszawie.

Liberalizm w wychowaniu:

Jan Henryk Pestalozzi - ojciec nowoczesnej elementarnej szkoły ludowej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Adolf Diesterweg - twórca wzorcowych semianariów nauczycielskich

i Jan Fryderyk Herbart - przedstawiciel pedagogiki filozoficznej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Eksperyment pedagogiczny Roberta Owena; Mikołaj Grundtvig

i duńskie uniwersytety ludowe; polscy przedstawiciele teorii wychowania przedszkolnego.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie - Tadeusz Czacki

i Hugo Kołłątaj.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Pedagogika pozytywistyczna Herberta Spencera i jej recepcja

w Królestwie Polskim - pozytywizm warszawski.

Germanizacj szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polska myśl pedagogiczna pod zaborem pruskim: August Cieszkowski, Karol Libelt.

Szkolnictwo pod zaborem austriackim:

Działalność Rady Szkolnej Krajowej; Józef Dirtl O reformie szkół krajowych; warunki edukacji, metody i programy szkół na ziemiach polskich pod zaborem austriackim.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Założenia i rezultaty pracy Zjazdu Nauczycielskiego, tzw. Sejmu Nauczycielskiego z kwietnia 1919 roku; Reforma szkolna z 1932 roku tzw. jędrzejewiczowska, założenia, cele, realizacja; kryzys oświatowy

w II RP.

Oświat i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Dekret o obowiązku szkolnym z 1956 roku i Ustawa o szkolnictwie

z 1961 roku (wprowadzenie ośmioletniej szkoły podstawowej), Raport o stanie oświaty.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 60

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 75

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Oświata i kultura średniowiecza:

Pedagogika renesansowa w Europie Zachodniej i na ziemiach polskich.

Wychowanie w epoce nowożytnej.

Komisja Edukacji Narodowej pierwszym europejskim ministerstwem oświaty.

Kierunki rozwoju oświaty w XIX wieku:

Izba Edukacyjna i jej działalność jako recepcja dzieła Jana Henryka Pestalozziego i Komisji Edukacji Narodowej.

Polityka Rosji wobec polskiej oświaty w latach 1830-1905.

Germanizacja ziem polskich pod zaborem pruskim.

Ewaryst Estkowski i jego Towarzystwo Pedagogiczne.

Oświata polska pod zaborem austriackim przed i po uzyskaniu autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym.

Oświata polska u schyłku niepodległości Polski.

Ćwiczenia:

Przedstawiciele myśli starożytnych Aten i Rzymu.

Założenie Akademii Krakowskiej i jej wznowienie w czasach Władysława Jagiełły, wychowanie w terminie.

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej i polskiej myśli pedagogicznej.

Oświata w Polsce przed powstaniem Komisji Edukacji Narodowej; Szkoła Rycerska, Collegium Nobilium.

Grzegorz Piramowicz i jego Powinności nauczyciela.

Koncepcja szkoły elementarnej Jana Henryka Pestalozziego; przedstawiciele polskiej myśli pedagogicznej pierwszej połowy XIX wieku (Stanisław Staszic, Jędrzej Śniadecki, Klementyna Hoffmanowa).

Początki wychowania przedszkolnego i jego główni przedstawiciele na Zachodzie Europy i na ziemiach polskich.

Koncepcja Herberta Spencera.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca, ćwiczenia - czytanie i pisanie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 39

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 45

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej przedmiot i cele:

Przedmiot i metodologia historii wychowania; rozwój historii wychowania jako nauki; rola historii wychowania w kształceniu nauczycieli; źródła i opracowania.

Wychowanie w starożytności:

Warunki społeczno-polityczne wychowania, kierunki wychowania starogreckiego; wychowanie spartańskie, ateńskie, hellenistyczne; wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa Rzymskiego.

Wychowanie w średniowieczu:

Dziedzictwo starożytnych; Kościół i wychowanie; Karol Wielki i jego rola w edukacji społeczeństwa; średniowieczne szkoły i ich program; początki uniwersytetów europejskich; Abelard, Irneriusz; szkolnictwo średniowieczne w Polsce.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Warunki społeczno-polityczne doby renesansu; szkolnictwo, programy, treści i reformy (Jan Sturm); reformacja (Marcin Luter, Jan Kalwin); kontrreformacja; humanizm w Polsce; szkolnictwo różnowiercze i jezuickie.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Krytyka wychowania humanistycznego: Michał Montaigne, Kartezjusz; Jan Amos Komeński jego dzieła i rola w pedagogice.

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Stan oświaty w Polsce przed utworzeniem Komisji Edukacji Narodowej; powstanie KEN, jej zadania, projekty Bielińskiego i Popławskiego, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, reformy Komisji w dziedzinie oświaty: szkolnictwo parafialne, powiatowe i wojewódzkie, reforma uniwersytetów, znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty.

Liberalizm w wychowaniu:

Myśl pedagogiczna francuskiego oświecenia - Projekt systemu szkolnego Condorceta; Wielka Rewolucja Francuska a wychowanie.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Szkoły elementarne i seminaria nauczycielskie; szkolnictwo średnie (szkoły realne, techniczne i wydziałowe), uniwersytety - kierunki rozwoju.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Wychowanie przedszkolne i jego rozwój: Maria Pape Carpentier i Fryderyk Froebel.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Rozkwit Uniwersytetu Wileńskiego w początkach XIX wieku; Izba Edukacyjna i Dyrekcja Edukacji Publicznej; utworzenie Uniwersytetu Warszawskiego.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Rusyfikacja szkolnictwa polskiego po 1863 roku; strajk szkolny 1905 roku w Królestwie Polskim.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polityka Kulturkampfu i odpowiedź Polaków na represje; strajk szkolny we Wrześni; działalność oświatowa Towarzystwa Czytelń Ludowych.

Szkolnictwo w zaborze austriackim:

Oświata polska w państwie Habsburgów w dobie autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Sytuacja społeczna i polityczna Polski przed i po 1926 roku; ustalenie podstaw ustrojowych szkolnictwa; rozwój szkół powszechnych, średnich i wyższych; szkolnictwo dla mniejszości narodowych; kryzys szkolny lat trzydziestych; model wychowania państwowego i narodowego.

Oświata i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Sytuacja oświaty polskiej po II wojnie światowej; zjazd oświatowy

w Łodzi w 1945 roku; kształtowanie się podstaw prawnych szkolnictwa w myśl nowych założeń ustrojowych państwa i ich realizacja; podstawowe akty prawne; alfabetyzacja.

Ćwiczenia:

Wychowanie w starożytności:

Koncepcja państwa Platon; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Wychowanie w średniowieczu:

Szkoły katedralne, kolegiacki, klasztorne i parafialne w Polsce; założenie Akademii Krakowskiej.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Erazm z Rotterdamu; myśl pedagogiczna humanizmu (Jan Ludwik Vives); praktyczna realizacja humanistycznej wizji wychowania w działalności Vittorina da Feltre; przedstawiciele polskiej myśli humanistycznej.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej epoki nowożytnej i ich wpływ na recepcję nowych prądów edukacyjnych w Rzeczypospolitej (Jan Jakub Rousseau, John Locke).

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Próba reformy państwa przez wychowanie klasy panującej - Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium, szkoły rycerskie w Luneville i w Warszawie.

Liberalizm w wychowaniu:

Jan Henryk Pestalozzi - ojciec nowoczesnej elementarnej szkoły ludowej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Adolf Diesterweg - twórca wzorcowych seminariów nauczycielskich i Jan Fryderyk Herbart - przedstawiciel pedagogiki filozoficznej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Eksperyment pedagogiczny Roberta Owena; Mikołaj Grundtvig i duńskie uniwersytety ludowe; polscy przedstawiciele teorii wychowania przedszkolnego.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie - Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Pedagogika pozytywistyczna Herberta Spencera i jej recepcja w Królestwie Polskim - pozytywizm warszawski.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polska myśl pedagogiczna pod zaborem pruskim: August Cieszkowski, Karol Libelt.

Szkolnictwo pod zaborem austriackim:

Działalność Rady Szkolnej Krajowej; Józef Dietl O reformie szkół krajowych; warunki edukacji, metody i programy szkół na ziemiach polskich pod zaborem austriackim.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Założenia i rezultaty pracy Zjazdu Nauczycielskiego, tzw. Sejmu Nauczycielskiego z kwietnia 1919 roku; Reforma szkolna z 1932 roku tzw. jędrzejewiczowska, założenia, cele, realizacja; kryzys oświatowy w II RP.

Oświat i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Dekret o obowiązku szkolnym z 1956 roku i Ustawa o szkolnictwie z 1961 roku (wprowadzenie ośmioletniej szkoły podstawowej), Raport o stanie oświaty.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca,

ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 60

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 75

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Oświata i kultura średniowiecza:

Pedagogika renesansowa w Europie Zachodniej i na ziemiach polskich.

Wychowanie w epoce nowożytnej.

Komisja Edukacji Narodowej pierwszym europejskim ministerstwem oświaty.

Kierunki rozwoju oświaty w XIX wieku:

Izba Edukacyjna i jej działalność jako recepcja dzieła Jana Henryka Pestalozziego i Komisji Edukacji Narodowej.

Polityka Rosji wobec polskiej oświaty w latach 1830-1905.

Germanizacja ziem polskich pod zaborem pruskim.

Ewaryst Estkowski i jego Towarzystwo Pedagogiczne.

Oświata polska pod zaborem austriackim przed i po uzyskaniu autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym.

Oświata polska u schyłku niepodległości Polski.

Ćwiczenia:

Przedstawiciele myśli starożytnych Aten i Rzymu.

Założenie Akademii Krakowskiej i jej wznowienie w czasach Władysława Jagiełły, wychowanie w terminie.

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej i polskiej myśli pedagogicznej.

Oświata w Polsce przed powstaniem Komisji Edukacji Narodowej; Szkoła Rycerska, Collegium Nobilium.

Grzegorz Piramowicz i jego Powinności nauczyciela.

Koncepcja szkoły elementarnej Jana Henryka Pestalozziego; przedstawiciele polskiej myśli pedagogicznej pierwszej połowy XIX wieku (Stanisław Staszic, Jędrzej Śniadecki, Klementyna Hoffmanowa).

Początki wychowania przedszkolnego i jego główni przedstawiciele na Zachodzie Europy i na ziemiach polskich.

Koncepcja Herberta Spencera.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca, ćwiczenia - czytanie i pisanie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 39

Przygotowanie się do zajęć - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 41

Czytanie lektur - 30

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej przedmiot i cele:

Przedmiot i metodologia historii wychowania; rozwój historii wychowania jako nauki; rola historii wychowania w kształceniu nauczycieli; źródła i opracowania.

Wychowanie w starożytności:

Warunki społeczno-polityczne wychowania, kierunki wychowania starogreckiego; wychowanie spartańskie, ateńskie, hellenistyczne; wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa Rzymskiego.

Wychowanie w średniowieczu:

Dziedzictwo starożytnych; Kościół i wychowanie; Karol Wielki i jego rola w edukacji społeczeństwa; średniowieczne szkoły i ich program; początki uniwersytetów europejskich; Abelard, Irneriusz; szkolnictwo średniowieczne w Polsce.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Warunki społeczno-polityczne doby renesansu; szkolnictwo, programy, treści i reformy (Jan Sturm); reformacja (Marcin Luter, Jan Kalwin); kontrreformacja; humanizm w Polsce; szkolnictwo różnowiercze i jezuickie.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Krytyka wychowania humanistycznego: Michał Montaigne, Kartezjusz; Jan Amos Komeński jego dzieła i rola w pedagogice.

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Stan oświaty w Polsce przed utworzeniem Komisji Edukacji Narodowej; powstanie KEN, jej zadania, projekty Bielińskiego i Popławskiego, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, reformy Komisji w dziedzinie oświaty: szkolnictwo parafialne, powiatowe i wojewódzkie, reforma uniwersytetów, znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty.

Liberalizm w wychowaniu:

Myśl pedagogiczna francuskiego oświecenia - Projekt systemu szkolnego Condorceta; Wielka Rewolucja Francuska a wychowanie.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Szkoły elementarne i seminaria nauczycielskie; szkolnictwo średnie (szkoły realne, techniczne i wydziałowe), uniwersytety - kierunki rozwoju.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Wychowanie przedszkolne i jego rozwój: Maria Pape Carpentier i Fryderyk Froebel.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Rozkwit Uniwersytetu Wileńskiego w początkach XIX wieku; Izba Edukacyjna i Dyrekcja Edukacji Publicznej; utworzenie Uniwersytetu Warszawskiego.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Rusyfikacja szkolnictwa polskiego po 1863 roku; strajk szkolny 1905 roku w Królestwie Polskim.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polityka Kulturkampfu i odpowiedź Polaków na represje; strajk szkolny we Wrześni; działalność oświatowa Towarzystwa Czytelń Ludowych.

Szkolnictwo w zaborze austriackim:

Oświata polska w państwie Habsburgów w dobie autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Sytuacja społeczna i polityczna Polski przed i po 1926 roku; ustalenie podstaw ustrojowych szkolnictwa; rozwój szkół powszechnych, średnich i wyższych; szkolnictwo dla mniejszości narodowych; kryzys szkolny lat trzydziestych; model wychowania państwowego i narodowego.

Oświata i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Sytuacja oświaty polskiej po II wojnie światowej; zjazd oświatowy

w Łodzi w 1945 roku; kształtowanie się podstaw prawnych szkolnictwa w myśl nowych założeń ustrojowych państwa i ich realizacja; podstawowe akty prawne; alfabetyzacja.

Ćwiczenia:

Wychowanie w starożytności:

Koncepcja państwa Platon; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Wychowanie w średniowieczu:

Szkoły katedralne, kolegiacki, klasztorne i parafialne w Polsce; założenie Akademii Krakowskiej.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Erazm z Rotterdamu; myśl pedagogiczna humanizmu (Jan Ludwik Vives); praktyczna realizacja humanistycznej wizji wychowania w działalności Vittorina da Feltre; przedstawiciele polskiej myśli humanistycznej.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej epoki nowożytnej i ich wpływ na recepcję nowych prądów edukacyjnych w Rzeczypospolitej (Jan Jakub Rousseau, John Locke).

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Próba reformy państwa przez wychowanie klasy panującej - Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium, szkoły rycerskie w Luneville i w Warszawie.

Liberalizm w wychowaniu:

Jan Henryk Pestalozzi - ojciec nowoczesnej elementarnej szkoły ludowej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Adolf Diesterweg - twórca wzorcowych seminariów nauczycielskich i Jan Fryderyk Herbart - przedstawiciel pedagogiki filozoficznej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Eksperyment pedagogiczny Roberta Owena; Mikołaj Grundtvig i duńskie uniwersytety ludowe; polscy przedstawiciele teorii wychowania przedszkolnego.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie - Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Pedagogika pozytywistyczna Herberta Spencera i jej recepcja w Królestwie Polskim - pozytywizm warszawski.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polska myśl pedagogiczna pod zaborem pruskim: August Cieszkowski, Karol Libelt.

Szkolnictwo pod zaborem austriackim:

Działalność Rady Szkolnej Krajowej; Józef Dietl O reformie szkół krajowych; warunki edukacji, metody i programy szkół na ziemiach polskich pod zaborem austriackim.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Założenia i rezultaty pracy Zjazdu Nauczycielskiego, tzw. Sejmu Nauczycielskiego z kwietnia 1919 roku; Reforma szkolna z 1932 roku tzw. jędrzejewiczowska, założenia, cele, realizacja; kryzys oświatowy w II RP.

Oświat i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Dekret o obowiązku szkolnym z 1956 roku i Ustawa o szkolnictwie z 1961 roku (wprowadzenie ośmioletniej szkoły podstawowej), Raport o stanie oświaty.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca,

ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 60

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 75

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Oświata i kultura średniowiecza:

Pedagogika renesansowa w Europie Zachodniej i na ziemiach polskich.

Wychowanie w epoce nowożytnej.

Komisja Edukacji Narodowej pierwszym europejskim ministerstwem oświaty.

Kierunki rozwoju oświaty w XIX wieku:

Izba Edukacyjna i jej działalność jako recepcja dzieła Jana Henryka Pestalozziego i Komisji Edukacji Narodowej.

Polityka Rosji wobec polskiej oświaty w latach 1830-1905.

Germanizacja ziem polskich pod zaborem pruskim.

Ewaryst Estkowski i jego Towarzystwo Pedagogiczne.

Oświata polska pod zaborem austriackim przed i po uzyskaniu autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym.

Oświata polska u schyłku niepodległości Polski.

Ćwiczenia:

Przedstawiciele myśli starożytnych Aten i Rzymu.

Założenie Akademii Krakowskiej i jej wznowienie w czasach Władysława Jagiełły, wychowanie w terminie.

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej i polskiej myśli pedagogicznej.

Oświata w Polsce przed powstaniem Komisji Edukacji Narodowej; Szkoła Rycerska, Collegium Nobilium.

Grzegorz Piramowicz i jego Powinności nauczyciela.

Koncepcja szkoły elementarnej Jana Henryka Pestalozziego; przedstawiciele polskiej myśli pedagogicznej pierwszej połowy XIX wieku (Stanisław Staszic, Jędrzej Śniadecki, Klementyna Hoffmanowa).

Początki wychowania przedszkolnego i jego główni przedstawiciele na Zachodzie Europy i na ziemiach polskich.

Koncepcja Herberta Spencera.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca, ćwiczenia - czytanie i pisanie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 39

Przygotowanie się do zajęć - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 41

Czytanie lektur - 30

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej przedmiot i cele:

Przedmiot i metodologia historii wychowania; rozwój historii wychowania jako nauki; rola historii wychowania w kształceniu nauczycieli; źródła i opracowania.

Wychowanie w starożytności:

Warunki społeczno-polityczne wychowania, kierunki wychowania starogreckiego; wychowanie spartańskie, ateńskie, hellenistyczne; wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa Rzymskiego.

Wychowanie w średniowieczu:

Dziedzictwo starożytnych; Kościół i wychowanie; Karol Wielki i jego rola w edukacji społeczeństwa; średniowieczne szkoły i ich program; początki uniwersytetów europejskich; Abelard, Irneriusz; szkolnictwo średniowieczne w Polsce.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Warunki społeczno-polityczne doby renesansu; szkolnictwo, programy, treści i reformy (Jan Sturm); reformacja (Marcin Luter, Jan Kalwin); kontrreformacja; humanizm w Polsce; szkolnictwo różnowiercze i jezuickie.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Krytyka wychowania humanistycznego: Michał Montaigne, Kartezjusz; Jan Amos Komeński jego dzieła i rola w pedagogice.

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Stan oświaty w Polsce przed utworzeniem Komisji Edukacji Narodowej; powstanie KEN, jej zadania, projekty Bielińskiego i Popławskiego, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, reformy Komisji w dziedzinie oświaty: szkolnictwo parafialne, powiatowe i wojewódzkie, reforma uniwersytetów, znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty.

Liberalizm w wychowaniu:

Myśl pedagogiczna francuskiego oświecenia - Projekt systemu szkolnego Condorceta; Wielka Rewolucja Francuska a wychowanie.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Szkoły elementarne i seminaria nauczycielskie; szkolnictwo średnie (szkoły realne, techniczne i wydziałowe), uniwersytety - kierunki rozwoju.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Wychowanie przedszkolne i jego rozwój: Maria Pape Carpentier i Fryderyk Froebel.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Rozkwit Uniwersytetu Wileńskiego w początkach XIX wieku; Izba Edukacyjna i Dyrekcja Edukacji Publicznej; utworzenie Uniwersytetu Warszawskiego.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Rusyfikacja szkolnictwa polskiego po 1863 roku; strajk szkolny 1905 roku w Królestwie Polskim.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polityka Kulturkampfu i odpowiedź Polaków na represje; strajk szkolny we Wrześni; działalność oświatowa Towarzystwa Czytelń Ludowych.

Szkolnictwo w zaborze austriackim:

Oświata polska w państwie Habsburgów w dobie autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Sytuacja społeczna i polityczna Polski przed i po 1926 roku; ustalenie podstaw ustrojowych szkolnictwa; rozwój szkół powszechnych, średnich i wyższych; szkolnictwo dla mniejszości narodowych; kryzys szkolny lat trzydziestych; model wychowania państwowego i narodowego.

Oświata i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Sytuacja oświaty polskiej po II wojnie światowej; zjazd oświatowy

w Łodzi w 1945 roku; kształtowanie się podstaw prawnych szkolnictwa w myśl nowych założeń ustrojowych państwa i ich realizacja; podstawowe akty prawne; alfabetyzacja.

Ćwiczenia:

Wychowanie w starożytności:

Koncepcja państwa Platon; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Wychowanie w średniowieczu:

Szkoły katedralne, kolegiacki, klasztorne i parafialne w Polsce; założenie Akademii Krakowskiej.

Oświata europejska w dobie humanizmu:

Erazm z Rotterdamu; myśl pedagogiczna humanizmu (Jan Ludwik Vives); praktyczna realizacja humanistycznej wizji wychowania w działalności Vittorina da Feltre; przedstawiciele polskiej myśli humanistycznej.

Wychowanie nowożytne i jego przedstawiciele:

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej myśli pedagogicznej epoki nowożytnej i ich wpływ na recepcję nowych prądów edukacyjnych w Rzeczypospolitej (Jan Jakub Rousseau, John Locke).

Oświata w Polsce w II połowie XVIII wieku:

Próba reformy państwa przez wychowanie klasy panującej - Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium, szkoły rycerskie w Luneville i w Warszawie.

Liberalizm w wychowaniu:

Jan Henryk Pestalozzi - ojciec nowoczesnej elementarnej szkoły ludowej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. I):

Adolf Diesterweg - twórca wzorcowych seminariów nauczycielskich i Jan Fryderyk Herbart - przedstawiciel pedagogiki filozoficznej.

Rozwój szkolnictwa europejskiego w XIX wieku (cz. II):

Eksperyment pedagogiczny Roberta Owena; Mikołaj Grundtvig i duńskie uniwersytety ludowe; polscy przedstawiciele teorii wychowania przedszkolnego.

Oświata na Litwie i w Księstwie Warszawskim:

Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie - Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Reforma szkolna Wielopolskiego:

Pedagogika pozytywistyczna Herberta Spencera i jej recepcja w Królestwie Polskim - pozytywizm warszawski.

Germanizacja szkolnictwa polskiego pod zaborem pruskim:

Polska myśl pedagogiczna pod zaborem pruskim: August Cieszkowski, Karol Libelt.

Szkolnictwo pod zaborem austriackim:

Działalność Rady Szkolnej Krajowej; Józef Dietl O reformie szkół krajowych; warunki edukacji, metody i programy szkół na ziemiach polskich pod zaborem austriackim.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym:

Założenia i rezultaty pracy Zjazdu Nauczycielskiego, tzw. Sejmu Nauczycielskiego z kwietnia 1919 roku; Reforma szkolna z 1932 roku tzw. jędrzejewiczowska, założenia, cele, realizacja; kryzys oświatowy w II RP.

Oświat i szkolnictwo w Polsce Ludowej:

Dekret o obowiązku szkolnym z 1956 roku i Ustawa o szkolnictwie z 1961 roku (wprowadzenie ośmioletniej szkoły podstawowej), Raport o stanie oświaty.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca,

ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 60

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 75

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład:

Oświata i kultura średniowiecza:

Pedagogika renesansowa w Europie Zachodniej i na ziemiach polskich.

Wychowanie w epoce nowożytnej.

Komisja Edukacji Narodowej pierwszym europejskim ministerstwem oświaty.

Kierunki rozwoju oświaty w XIX wieku:

Izba Edukacyjna i jej działalność jako recepcja dzieła Jana Henryka Pestalozziego i Komisji Edukacji Narodowej.

Polityka Rosji wobec polskiej oświaty w latach 1830-1905.

Germanizacja ziem polskich pod zaborem pruskim.

Ewaryst Estkowski i jego Towarzystwo Pedagogiczne.

Oświata polska pod zaborem austriackim przed i po uzyskaniu autonomii politycznej i kulturalnej.

Oświata polska w dwudziestoleciu międzywojennym.

Oświata polska u schyłku niepodległości Polski.

Ćwiczenia:

Przedstawiciele myśli starożytnych Aten i Rzymu.

Założenie Akademii Krakowskiej i jej wznowienie w czasach Władysława Jagiełły, wychowanie w terminie.

Przedstawiciele zachodnioeuropejskiej i polskiej myśli pedagogicznej.

Oświata w Polsce przed powstaniem Komisji Edukacji Narodowej; Szkoła Rycerska, Collegium Nobilium.

Grzegorz Piramowicz i jego Powinności nauczyciela.

Koncepcja szkoły elementarnej Jana Henryka Pestalozziego; przedstawiciele polskiej myśli pedagogicznej pierwszej połowy XIX wieku (Stanisław Staszic, Jędrzej Śniadecki, Klementyna Hoffmanowa).

Początki wychowania przedszkolnego i jego główni przedstawiciele na Zachodzie Europy i na ziemiach polskich.

Koncepcja Herberta Spencera.

METODY KSZTAŁCENIA:

wykład - metoda podająca, ćwiczenia - czytanie i pisanie tekstów źródłowych, dyskusja, metoda problemowa, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 39

Przygotowanie się do zajęć - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 41

Czytanie lektur - 30

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 5