Metodyka edukacji polonistycznej na etapie wychowania przedszkolnego [PW-5F-MPW] Semestr zimowy 2024/2025
Ćwiczenia, grupa nr 1

Literatura obowiązkowa:

Filipiak E., Konteksty rozwoju aktywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Bydgoszcz 2002.

Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2007.

Kuszak K., Świat związków frazeologicznych w języku dziecka. Inspiracje teoretyczne - badania - implikacje praktyczne, Poznań 2014.

Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2007.

Pardej K., Wpływ dyskursu na konstruowanie opowiadań przez dzieci w wieku od dwóch do dziesięciu lat, „Poradnik Językowy” 2009, z. 8, s. 83-90.

Szurowska Beata: (red.)Przedszkole w sytuacji trudnej. Zdążyć z pomocą, Difin 2019

Szurowska B.; Literatura i zabawy literackie jako ważne elementy wspomagania rozwoju małych dzieci, W: Żłobek: wychowanie i edukacja / Jegier Aneta (red.), Difin 2021, , s. 150 -180

Szurowska B.; Kształtowanie gotowości do czytania i pisania, jako ważny element przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole W: Obszary wychowania przedszkolnego / Mikler-Chwastek Anna (red.), 2014, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, s.201-226

Szurowska B.; Rozwijanie zainteresowań czytelniczych przedszkolaków jako ważny element kształcenia gotowości do czytania i pisania W: Edukacja dziecka wobec wyzwań i zagrożeń ponowoczesności / Cecylia Langier, Krzysztof Śleziński (red.), 2014, Bielsko-Biała, Kolegium Nauczycielskie w Bielsku-Białej, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, s.59-75

Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Ćwiczenia, Warszawa 2011.

Żytko M., Pozwólmy dzieciom mówić i pisać, Warszawa 2011.

Literatura uzupełniająca:

Badyda E., Rzedzicka S., Fonetyka języka polskiego w ćwiczeniach, Gdańsk 2009.

Bernstain B., Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji. Uwagi dotyczące podatności na oddziaływanie szkoły, przeł. Z. Babska, [w:] Badania nad rozwojem języka dziecka, red. G. W. Shugar, M. Smoczyńska, Warszawa 1980, s. 557-596.

Dubisz S. (red.), Nauka o języku dla polonistów, Warszawa 2002.

Dukiewicz L., Sawicka I., Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, Kraków 1995.

Krasuska-Betiuk M., Miejsce nauki o języku w kształceniu językowym uczniów w młodszym wieku szkolnym, [w:] Wiedza o języku i kompetencje językowe uczniów, red. nauk. Bernadeta Niesporek-Szamburska, Katowice 2012, s. 45-56.

Kucała M., Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego, Kraków 1994.

Mnich M., Sprawność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 2002.

Ostaszewska D., Tambor J., Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1997.

Toczyska B., Głośno i wyraźnie. 9 lekcji dobrego mówienia, Gdańsk 2007.

Wierzbicka A., Kultura języka polskiego praktyczne ćwiczenia, Łódź 2001.

Szczegółowy opis zajęć:

07.10. Zajęcia organizacyjne, podział na grupy, omówienie zadań.

14.10. Omówienie treści polonistycznych z podstawy programowej, metod i środków dydaktycznych wspomagających rozwój językowy oraz przygotowanie przedszkolaków do nauki czytania i pisania

21.10. praca w grupach/ Utwór literacki, jako inspiracja do wspomagania rozwoju dziecka w nabywaniu kompetencji matematycznych, polonistycznych, muzycznych, plastycznych, technicznych, społecznych, emocjonalnych, przyrodniczych.

Poezja: Czapla Człapka, Jestem Polakiem, Malinowy Słoń, Rozmowa z Malarzem

Cele, formy, metody, konspekt tygodniowy: propozycje głównych zajęć powiązanych z utworem + przygotowanie pomocy dydaktycznych, kart pracy, wykonanie prac plastycznych, technicznych, itp., ważna: współpraca w grupach, metoda projektu przedszkolaka/ wybrana propozycja zrealizowana w przedszkolu z dokumentacją

28.10. Hospitacje/ przygotowanie do głównej prezentacji, zajęcia w przedszkolu.

04.11. Prezentacja. Utwór literacki: poezja w przedszkolu, prezentacje konspektu z wybranym wierszem przez wszystkie grupy.

18.11. Prezentacja. Utwór literacki: wszystkie grupy prezentują raport z zajęć przeprowadzonych w przedszkolu z wybranym opowiadaniem modelującym.

25.11. Prezentacja/ Rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym (słownictwo, artykulacja, kompetencje komunikacyjne i narracyjne) oraz metody wspomagania rozwoju mowy dziecka w przedszkolu.

 Podstawy teoretyczne i metodyczne, najczęściej występujące trudności.

 Analiza podstawy programowej i wybranego pakietu w tym obszarze rozwojowym od 3-6 latka.

 Opracowanie konspektu zajęć z tego zakresu, omówienie konspektu z pomocami dydaktycznymi.

02.12. Prezentacja/Nauka czytania w przedszkolu (wybrane koncepcje, dojrzałość i gotowość do podjęcia nauki czytania i pisania)

 Podstawy teoretyczne i metodyczne, najczęściej występujące trudności.

 Analiza podstawy programowej i wybranego pakietu w tym obszarze rozwojowym od 3-6 latka.

 Opracowanie konspektu zajęć z tego zakresu, omówienie konspektu z pomocami dydaktycznymi.

09.12. praca w grupach/ bajka do wybranej ilustracji w formie słuchowiska, rozkładówka z literą do czytania, łamańce językowe z ilustracją:

Materiały krawieckie i tekstylne: ścianki, resztki materiałów, nici, włóczka, guziki itp.

Materiały kuchenno-spożywcze: przyprawy, makarony, kasze, owoce i warzywa itp.

Materiały przyrodnicze: kamyki/liście, kasztany, żołędzie, mech, gałązki, jarzębina, płatki kwiatów itp.

Materiały/ surowce wtórne: nakrętki, kubki, pojemniki po jogurtach, jajkach, rolki po papierze toaletowym, baterie itp.

16.12. Prezentacja/ Przygotowanie do nauki pisania (rozwijanie sprawności motorycznej i grafomotorycznej, umiejętności organizowania pola spostrzeżeniowego, orientacji na kartce i pamięci wzrokowej).

 Podstawy teoretyczne i metodyczne, najczęściej występujące trudności.

 Analiza podstawy programowej i wybranego pakietu w tym obszarze rozwojowym od 3-6 latka.

 Opracowanie konspektu zajęć z tego zakresu, omówienie konspektu z pomocami dydaktycznymi.

23.12. Prezentacja/ Rozwijanie percepcji słuchowej (umiejętności uważnego słuchania, pamięci słuchowej i słuchu fonematycznego).

 Podstawy teoretyczne i metodyczne, najczęściej występujące trudności.

 Analiza podstawy programowej i wybranego pakietu w tym obszarze rozwojowym od 3-6 latka.

 Opracowanie konspektu zajęć z tego zakresu, omówienie konspektu z pomocami dydaktycznymi.

13.01. Praca w grupach/ przygotowanie słuchowiska i kart grafomotorycznych dla starszych i młodszych przedszkolaków

20.01. Prezentacja/ Grupa I i II (prace grupowe)

27.01. Prezentacja/ Grupa III i IV (prace grupowe)

03.02. Zaliczenie

+ spotkanie ze specjalistką arteterapii (wspomaganie sprawności grafomotorycznej przedszkolaków i terapia ręki z wykorzystaniem technik plastycznych)

Metody wykorzystywane podczas zajęć: informacyjne (wyjaśnianie, narracja, opis, wykład z prezentacją interaktywną), heurystyczne (problemowe, dyskusji, dialogu), metoda projektu, działania praktyczne.

Ocena na podstawie pracy i aktywności studenta podczas zajęć, ocena przygotowanych prac zaliczeniowych, ocena współpracy w grupie (zaangażowanie, umiejętność rozwiązywania problemów, prezentacja, umiejętność krytycznego i refleksyjnego podejścia do opracowywanego tematu.

grupa ćwiczeniowa III DMPW 1

Nakład pracy studenta:

* obecność i aktywność podczas zaplanowanych zajęć - 30 godzin

* opracowywanie wybranych zagadnień w oparciu o analizę podanej literatury - 8 godzin

* analiza podstawy programowej oraz krytyczna analiza programu i pakietów edukacyjnych dla przedszkolaków pod kątem treści polonistycznych - 7 godzin

* przygotowanie prac zaliczeniowych: prezentacji, kart pracy, pomocy dydaktycznych i propozycji metodycznych - 15 godzin