Metodyka edukacji polonistycznej w klasach I-III [PW-5F-MPK] Semestr letni 2020/2021
Ćwiczenia, grupa nr 2

LITERATURA OBOWIĄZKOWA:

Bortnowski S., Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Warszawa Czelakowska D., Metodyka wczesnoszkolnej edukacji polonistycznej, Kraków

2009 lub Dobrowolska D., Metodyka edukacji polonistycznej w okresie wczesnoszkolnym, Kraków 2015.

Świerczyńska-Jelonek D., Walczewska-Klimczak G., Dziecko w dialogu z tekstem literackim, Warszawa 2015.

Lenartowska K., Świętek W., Wiersz w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej, Toruń 2006

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

Choosing and Using Fiction and Non-Fiction 3-11: A Comprehensive Guide for Teachers and Student Teachers, 2019

Krasuska-Betiuk M., Miejsce nauki o języku w kształceniu językowym uczniów w młodszym wieku szkolnym , [w:] Wiedza o języku i kompetencje językowe uczniów, red. B.Niesporek-Szamburska, Wydaw. Nauk. Uniw. Śląskiego, Katowice 2012, s.45-57.

Krasuska-Betiuk M., W poszukiwaniu wyznaczników kompetencji nauczyciela wczesnej edukacji do nauczania języka polskiego [w:] W trosce o edukację dziecka, red. K. Bocheńska-Włostowska, E. Kopeć, Wydawnictwo B&G, Warszawa, s. 107-133.

Krasuska-Betiuk M., Zadania edukacji teatralnej na etapie wczesnoszkolnym i przykłady ich realizacji, "Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis" Folia 161 Studia at Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia V (2014). s.152-164.

Frycie S., Ziółkowska-Sobecka M., Kształcenie literackie w okresie wczesnoszkolnym, Warszawa 1995.

Jurek A., Metody nauki czytania i pisania z perspektywy trudności uczniów, Gdańsk 2012.

Mnich M., Sprawność językowa dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków 2002

Polański E., Rychlik A., Ortografia i interpunkcja w zintegrowanym kształceniu wczesnoszkolnym, Mysłowice 2006.

Żuchowska W., Oswajanie ze sztuką słowa: początki edukacji literackiej,

Warszawa 1992

Zabawa K., Literatura dla dzieci w kontekstach edukacyjnych, Kraków 2017

Raporty i rekomendacje OBUT i PIRLS na temat stanu kompetencji językowych uczniów klas młodszych

1. Charakterystyka i funkcje edukacji polonistycznej, cele i treści kształcenia literackiego, kulturalnego, językowego w pierwszym etapie nauczana. Osiągnięcia ucznia po każdej klasie.

2. Projektowanie zajęć z języka polskiego. Warsztat pracy nauczyciela - konstruowanie programów, planów pracy, konspektów i scenariuszy zajęć, dobór środków dydaktycznych. Metody, strategie, formy pracy uczniów – klasyfikacja i charakterystyka.

3. Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania. Metody nauki czytania i pisania, specyficzne trudności. Kształcenie i doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem.

4. Praca z tekstem literackim - sposoby i formy realizacji dominujących w poszczególnych klasach gatunków literackich: prozatorskich (baśnie, opowiadania), dramatycznych, poetyckich. Ćwiczenia w czytaniu i opracowywaniu dłuższych lektur. Rozwijanie zainteresowań i kompetencji czytelniczych uczniów.

5. Edukacja kulturalna dziecka w młodszym wieku szkolnym. Sztuka jako czynnik wspomagający rozwój osobowości dziecka. Uczeń w świecie tekstu, dźwięku i obrazu. Elementy edukacji filmowej, muzycznej i plastycznej w kształceniu polonistycznym.

6. Komponent interkulturowy w edukacji polonistycznej. Edukacja literacka wobec dylematów wielokulturowości i inności.

7. Kształcenie językowe: istota, cele i treści kształcenia językowego w zintegrowanym systemie edukacji wczesnoszkolnej. Kompetencja językowa a kompetencja komunikacyjna. Słownik i składnia dziecka w młodszym wieku szkolnym, sposoby i środki bogacenia czynnego słownika. Rozwijanie kompetencji tekstotwórczych uczniów. Zakres nauki o języku. Metody i techniki kształcenia sprawności językowej. Struktura i organizacja ćwiczeń w mówieniu i pisaniu. Nauka ortografii i interpunkcji, metody i środki opracowywania materiału ortograficznego. Typy ćwiczeń słownikowo- frazeologicznych, syntaktycznych, redakcyjnych, z zakresu kultury języka i poprawności językowej w klasach młodszych. Wspieranie kreatywności uczniów przez rozwijanie ich sprawności językowych.

8. Język polski jako obcy - elementy metodyki.

9. Sposoby oceniania osiągnięć dziecka. Sprawdziany kompetencji, kryteria oceny wypowiedzi i wypracowań uczniowskich.

Kształcenie hybrydowe - zajęcia zdalne i stacjonarne.

Dyskusja problemowa, praca grupowa, projektowanie zajęć

Obserwowanie zajęć edukacji polonistycznej w klasach młodszych (po uzyskaniu zgody na hospitacje) i symulacje zajęć w grupie studenckiej.. Analiza i ocena obserwowanych zajęć.

Egzamin pisemny w sesji egzaminacyjnej.

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

oszacowanie poziomu i zakresu wiedzy oraz umiejętności studentów o założeniach programowych szkolnego przedmiotu, treściach edukacji językowej, literackiej i kulturowej, metodach nauczania na podst. egzaminu pisemnego i przygotowania projektów zajęć z zakresu edukacji polonistycznej.

Kompetencje społeczne studenta zostaną sprawdzone w trakcie obserwacji zaangażowania w dyskusje podejmowane w trakcie zajęć.

Przygotowanie merytoryczne studenta do zajęć ćwiczeniowych: czytanie zalecanej literatury, udział w dyskusjach,

Współpraca z innymi studentami w pracy nad przygotowaniem projektu zajęć dla uczniów w wieku 9 lat na podstawie (dobranych samodzielnie lub rekomendowanych przez prowadzącego) tekstów kultury.

Tematy projektów:

1. Poznać i wyrazić siebie - edukacja emocjonalna.

2. Nasze spotkania z Innym.

3. Rodzina dawniej i dziś.

4. Wędrówki po Polsce.

5. Świat zwierząt i roślin oraz edukacja ekologiczna.

6. My w Europie i świecie.

7. W poszukiwaniu odpowiedzi na filozoficzne pytania.

8. Dziecko i sztuka (teatr, film, muzyka , plastyka).

9. Tabu/kontrowersje w sztuce (w literaturze) dla dziecka.

10. Twórca/osobowość kultury/artysta (np. autorytet Janusz Korczak, pisarz/pisarka Astrid Lindgren, Tove Jansson, Maria Kownacka, Wanda Chotomska i inni).

11. Żywioły w sztuce dla dzieci (Ziemia, Woda, Ogień, Powietrze).

Zagadnienia egzaminacyjne:

I. Cele i treści kształcenia językowego, literackiego i kulturalnego. Osiągnięcia absolwenta edukacji wczesnoszkolnej w zakresie kształcenia polonistycznego – zakładane w podstawie programowej i rzeczywiste (ujawniane w raportach ogólnopolskich badaniach umiejętności trzecioklasistów OBUT).

II. Psycholingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania. Etapy nabywania umiejętności pisania i czytania ze zrozumieniem. Wybrane metody czytania i pisania (obowiązuje znajomość 3 metod).

III. Metody, strategie, formy pracy uczniów – klasyfikacja i charakterystyka.

IV. Praca z tekstem literackim - sposoby i formy realizacji utworów poetyckich i prozatorskich.

V. Metody i techniki kształcenia sprawności językowej. Rodzaje ćwiczeń słownikowo- frazeologicznych, syntaktycznych, redakcyjnych i ortograficznych. Dłuższe formy wypowiedzi – opis, opowiadanie, teksty użytkowe i inne

gr ćw II DMPW 2

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a9b1931681013459d82685afafe42e236%40thread.tacv2/conversations?groupId=4c02dfda-7f47-4ade-a946-bf08609653a0&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86