Społeczności lokalne [20-4S-SPL] Semestr zimowy 2018/2019
Wykład, grupa nr 1

P. Starosta (1995), „Poza metropolią. Wiejskie i małomiasteczkowe zbiorowości lokalne a wzory porządku makrospołecznego” rozdz. 1 „Odkrycie, krytyka i renesans społeczności lokalnych”;

R.D. Putnam (1995), „Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech”, rozdz. 6. „Kapitał społeczny a sukces instytucji”;

C. Trutkowski, S. Mandes (2005), „Kapitał społeczny w małych miastach”, rozdz. 2 „Kapitał społeczny”;

J. Herbst (2008), „Inny trzeci sektor. Organizacje pozarządowe na terenach wiejskich”, w: M. Halamska, red., „Wiejskie organizacje pozarządowe”;

R. Kamiński (2008), „Aktywność społeczności wiejskich. Lokalne inicjatywy organizacji pozarządowych”, rozdz. 5 „Aktywność społeczności wiejskich: nowe inicjatywy”;

M. Fuszara (2006), „Sołtyski w Polsce”;

K. Kajdanek (2011), „W poszukiwaniu nowej roli – sołtysi urbanizujących się wsi podmiejskich Wrocławia”, „Wieś i Rolnictwo” 1 (150);

B. Jałowiecki, M.S. Szczepański (2002), „Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej”, rozdz. 3 „Miasto i przestrzeń miejska w realnym socjalizmie – aktorzy i ideologie”;

J. Jacobs (1958), „Śródmieście jest dla ludzi”, w: „Chwała miasta”, Fundacja Bęc Zmiana;

A. Majer (2010), „Socjologia i przestrzeń miejska”, rozdz. 7 „Miasta w kryzysie”.

1. Wprowadzenie do socjologii społeczności lokalnych: definicja społeczności lokalnej; typy społeczności lokalnych; po co zajmować się społecznościami lokalnymi; procesy zmian społecznych w społecznościach lokalnych.

2. Kapitał społeczny w społecznościach lokalnych cz. 1: kapitał społeczny w ujęciu Putnama; pomiar kapitału społecznego; przestrzenne zróżnicowania kapitału społecznego; słabe i mocne strony ujęcia.

3. Kapitał społeczny w społecznościach lokalnych cz. 2: kapitał społeczny w ujęciu Bourdieu; kapitał społeczny a kapitał kulturowy; słabe i mocne strony ujęcia.

4. Jaka jest współczesna polska wieś: najważniejsze trendy zmian; czy większość mieszkańców wsi to rolnicy; czy polska wieś się starzeje; czy Polki i Polacy chcą mieszkać na wsi; stereotypy dotyczące wsi i jej mieszkańców.

5. Wiejska społeczność lokalna jako przestrzeń demokracji lokalnej: samorząd wiejski; pozycja sołtysa i zebranie wiejskie; fundusz sołecki; kobiety w samorządzie wiejskim.

6. Wiejska społeczność lokalna jako przestrzeń aktywności społecznej: specyfika i zróżnicowanie społeczności wiejskich; specyfika kapitału społecznego; tradycyjne i nowe organizacje społeczne; przykłady projektów rozwoju lokalnego.

7. Społeczności lokalne w przestrzeni podmiejskiej: suburbanizacja na świecie i w Polsce; społeczności lokalne wsi podmiejskich.

8. Wieś jako miejsce zamieszkania dla młodych ludzi po studiach: aspiracje edukacyjne młodych mieszkańców wsi; czy młodzi ludzie uciekają ze wsi; dlaczego, co i gdzie studiują młodzi mieszkańcy wsi; motywacje młodych ludzi z wyższym wykształceniem do życia na wsi; aktywność zawodowa i społeczna młodych mieszkańców wsi.

9. Czy istnieje lokalność w wielkim mieście? Przypadek Warszawy: specyfika przestrzeni i zbiorowości wielkomiejskich; enklawy lokalności w dużym mieście na przykładzie Warszawy; oddolne inicjatywy obywatelskie w środowiskach wielkomiejskich; ruchy miejskie.

10. Małe społeczności lokalne jako miejsce zamieszkania osób starszych – przykład USA: demograficzne starzenie się społeczeństw zachodnich; mobilność osób starszych – trendy, kierunki („migracje emeryckie”); dlaczego amerykańcy emeryci przeprowadzają się do małych społeczności lokalnych; emeryci jako szczególny zasób społeczności lokalnej.

11. Przemiany amerykańskich miast przemysłowych na przykładzie Detroit: zmiana struktury etnicznej i depopulacja – przyczyny; zmiany w przestrzeni miejskiej; „upadek” i „odrodzenie” miasta.

12. „Enklawy” Polonii w USA – przykład stanu Michigan: migracje Polek i Polaków do USA; skupiska Polonii w Stanach Zjednoczonych; emigranci i emigrantki z Polski w Michigan; Polonia w Ann Arbor, Detroit i Hamtramck.

13. Społeczności internetowe: definicja społeczności internetowej i przykłady; społeczności internetowe a społeczności lokalne; czy Internet może wzmacniać więzi ze społecznością lokalną; badanie lokalności poprzez społeczności internetowe.

wykład z elementami interaktywnymi, prezentacje, materiały wideo

dyskusja podczas zajęć, egzamin końcowy

grupa wykładowa II DUSC/ SPP