Psychologia rozwojowa i wychowawcza
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | SP-PRW |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Psychologia rozwojowa i wychowawcza |
Jednostka: | Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji |
Grupy: |
Obowiązkowe dla I roku stud. podyplomowych: logopedia |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
1.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
Wykład ma na celu pogłębienie wiedzy na temat prawidłowości rozwoju człowieka. W kontekście tej wiedzy analizowana będzie sytuacja psychologiczna małego dziecka, nastolatka i młodego człowieka żyjącego w rodzinie oraz w innych środowiskach wychowawczych. Celem wykładu będzie również omówienie problemów wychowawczych oraz sposobów ich rozwiązywania przez osoby dorosłe. Zaakcentowane zostaną przy tym zagadnienia profilaktyki psychologicznej w wychowaniu |
Pełny opis: |
I BLOK PIERWSZY: PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA 1. Wprowadzenie w tematykę psychologii rozwojowej -Czym zajmuje się psychologia rozwoju człowieka i do czego wiedza z tej dziedziny może być przydatna logopedom? -Jakie są wewnętrzne i zewnętrzne czynniki w rozwoju człowieka? -Co stanowi społeczny i kulturowy kontekst rozwoju 2. Pierwsze lata życia dziecka -Co warto wiedzieć o rozwoju psychoruchowym małego dziecka? -Czym charakteryzuje się mowa małego dziecka? -Jakie jest znaczenie zabawy dla rozwoju dziecka? I jak można wykorzystywać zabawę w pracy z nim? -Co oznacza strefa najbliższego rozwoju (koncepcja Wygotskiego i jej możliwe zastosowanie) -Jak obecnie traktuje się koncepcję stadium myślenia przed-operacyjne (praktyczne odniesienia do teorii Piageta)? -Co pomaga w adaptacja dziecka do nowego dlań środowiska wychowawczego/edukacyjnego? -Jak kształtuje się więź emocjonalna dziecka z osobami znaczącymi? -Co rozumiemy jako holistyczne ujmowanie rozwoju? -Jak rozpoznać potencjał dziecka? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnieć). Czy stymulacja rozwoju jest konieczna? 3. Dziecko w wieku szkolnym (szkoła podstawowa) -Jakie są bariery edukacji wczesnoszkolnej? -Czym jest dojrzałość szkolna? -Co sprzyja przystosowaniu się dziecka do wymagań szkoły (tu: na ile umiejętność funkcjonowania w sytuacjach zadaniowych jest potrzebna w pracy logopedy)? -Jakie nowe wyzwania stają przed dzieckiem i jego rodzicami w okresie szkolnym? -Jak obecnie traktuje się koncepcję stadium myślenia operacyjnego (praktyczne odniesienia do teorii Piageta)? -Jak kształtuje się świadomość językowa dziecka? -Jak rozpoznać potencjał dziecka szkolnego? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnięć rozwojowych). Czy wspieranie rozwoju jest konieczne? 4. Nastolatek (gimnazjum) -Czym charakteryzuje się skok pokwitaniowy? -Czy bunt młodzieńczy jest konieczny? (tu: co utrudnia kontakt w pracy dorosłego z młodym człowiekiem) -Jakie są najczęstsze zachowania ryzykowne młodzieży? -Co oznacza logika dedukcyjna i indukcyjna? -Jak rozwija się inteligencja emocjonalna (tu: zdolność wyrażania i rozumienia emocji innej osoby) -Jak rozpoznać potencjał nastolatka? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnięć rozwojowych) 5. Wiek młodzieńczy (szkoła średnia): -Co buduje autonomię psychiczną młodego człowieka? -Jakie są formy poszukiwania własnej tożsamości? -Co wpływa na kształtowanie światopoglądu i planowanie swojej przyszłości? -Jak rozpoznać potencjał młodego człowieka? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnięć rozwojowych) 6. Wkraczanie w dorosłość (okres studiów i/lub początki pracy zawodowej): -Czym jest moratorium w życiu młodych dorosłych? -Jakie są decyzje edukacyjne i zawodowe młodych dorosłych? -Co oznacza myślenie postformalne? -Jak rozpoznać potencjał i zagrożenia w rozwoju człowieka wkraczającego w dorosłość? 7. Średnia i późna dorosłość (okres pełnej aktywności zawodowej i dochodzenie do starości) -Co sprzyja wchodzeniu w trwałe związki intymne i podejmowaniu życiowych zobowiązań? -Co określamy mianem „kryzysu wieku średniego” -Czym jest syndrom „opuszczonego gniazda”? Jakie są symptomy wypalenia zawodowego? -Jak rozpoznać potencjał i zagrożenia w rozwoju człowieka w okresie średniej i późnej dorosłości? 8. Wiek starzenia się -Czy starość jest kresem rozwoju? -Co psychologia mówi o śmierci i umieraniu (tanatopsychologia)? II BLOK DRUGI: PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA 9. Wprowadzenie w tematykę psychologii wychowania -Jaka jest specyfika psychologii wychowawczej i do czego wiedza z tej dziedziny może być przydatna logopedom? -Czym jest wychowanie? Jaki jest jego kontekst środowiskowo-społeczny rozwoju? -Co określamy mianem interakcji wychowawczej? Czym jest niesymetryczność i dwu-podmiotowość tej interakcji? -Jakie są relacje między rozwojem człowieka, dojrzewaniem oraz wychowaniem? -Które zjawiska są niepożądane w działalności wychowawczej? Jakie istnieją środki zaradcze , tj. zapobiegające tym zjawiskom? -Które dzieci wymagające specjalnej opieki wychowawczej? 10. Problemy wychowawcze -Czego dotyczą problemy dziecka w kontakcie z rówieśnikami i dorosłymi? -Jakie są powszechne problemy wychowawcze w poszczególnych fazach rozwoju (jakie są ich przyczyny, konsekwencje i skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi)? -Jakich umiejętności od specjalisty wymaga harmonijna współpraca z rodzicami? Efekty kształcenia: -Charakteryzowanie funkcjonowania człowieka - poznawczego, emocjonalnego, społecznego - w różnych okresach jego życia (w tym znajomość zadań rozwojowych dotyczących komunikacji i rozwoju językowego dla każdego wieku) -Posiadanie znajomości podstawowych pojęć psychologii wychowawczej (np. wychowanie, proces wychowawczy, socjalizacja oraz edukacja, kształcenie, nauczanie) -Zastosowanie wiedzy dotyczącej prawidłowości psychologicznych do analizy różnych aspektów pracy z dzieckiem, nastolatkiem, młodym człowiekiem oraz wychowawcami (rodzicami, nauczycielami) -Formułowanie na podstawie wiedzy wniosków praktycznych -Dostrzeganie i formułowanie problemów etycznych w kontekście własnej pracy -Docenianie znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi społecznych. |
Literatura: |
Literatura obowiązkowa: 1. Brzezińska, A. (2000). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 2. Schaffer, H. R., Kipp, K. (2015). Psychologia rozwoju. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis 3. Sokołowska, E. (red.) (2013). Psychologia wspierania rozwoju i kształcenia (s. 18-51; 62-95; 146-182). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. |
Efekty uczenia się: |
Wiedza: - Zna psychologiczne podstawy logopedii. Ma uporządkowaną wiedzę w zakresie pojęć używanych w psychologii rozwoju i wychowania. - Zna proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, adolescencji i wczesnej dorosłości: rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, spostrzeganie, uwaga i pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny, zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania. Umiejętności: - Posiada umiejętność analizowania i interpretowania zjawisk związanych z różnymi sferami rozwoju psychicznego człowieka - Potrafi analizować psychologiczne podstawy logopedii; wykorzystać doniesienia z badań nad rozwojem człowieka w pracy logopedy. Kompetencje społeczne: - Ma świadomość poziomu swojej wiedzy oraz potrzeby jej poszerzania. Jest gotowy do refleksji nad własnym rozwojem zawodowym - Ma świadomość znaczenia wiedzy o rozwoju i funkcjonowaniu społecznym człowieka dla kształtowania prawidłowych relacji w rodzinie i szkole. Jest gotowy do profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w grupie wychowawczej/rówieśniczej. - Potrafi identyfikować potrzeby wychowanka w rozwoju uzdolnień i zainteresowań. Potrafi analizować i stosować podstawy psychologii wychowawczej. |
Metody i kryteria oceniania: |
Sposób pomiaru 1. Treść pytań zadawanych przez słuchaczy i treść ich wypowiedzi/ komentarzy w trakcie wykładu i po nim 2. j/w Sposób pomiaru 1. Adekwatne przywoływanie przez słuchaczy, w kontekście własnych doświadczeń praktycznych, wiedzy psychologicznej j/w Sposób pomiaru 1. Treść wypowiedzi dotyczących własnych doświadczeń praktycznych, w których pojawiły się wątpliwości natury etycznej 2. Treść wypowiedzi dotyczących własnych doświadczeń praktycznych, w których pojawiły się odnośniki do przydatnych i omawianych w trakcie wykładu sposobów nawiązywania i podtrzymywania kontaktów interpersonalnych |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2019-10-01 - 2020-02-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 10 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Agnieszka Bieńkowska | |
Prowadzący grup: | Agnieszka Bieńkowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie | |
Skrócony opis: |
Zaliczenie: na podstawie obecności na zajęciach. |
|
Pełny opis: |
TREŚCI PRZEDMIOTU 1. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych. 2. Różnice indywidualne w rozwoju. Czynniki rozwoju i źródła różnic w rozwoju. 3. Rozwój percepcyjny w zakresie zmysłów o większym znaczeniu (słuch, wzrok). 4. Rozwój pamięci. 5. Rozwój intelektualny: teoria Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego. Implikacje koncepcji rozwoju intelektualnego dla oddziaływań wychowawczych. Rozwój myślenia w dorosłości. 6. Rozwój językowy. Znaczenie relacji z rodzicami w procesie rozwoju językowego. 7. Rozwój osobowości z perspektywy teorii cech, perspektywy psychodynamicznej (koncepcja Erika Eriksona i Jamesa Marcii) i poznawczej. Kształtowanie osobowości a oddziaływania wychowawcze. 8. Rozwój emocjonalny: emocje i radzenie sobie z negatywnymi emocjami na różnych etapach życia. Rozwój emocjonalny a oddziaływania wychowawcze. 9. Rozwój społeczny: relacje z rodzicami i rówieśnikami na różnych etapach życia. Proces wychowania a trudne momenty w rozwoju społecznym. |
|
Literatura: |
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka. Birch, A. (2009). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN. Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Brzezińska, A. (2000 i in.). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: GWP. Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.) (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Tom. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN. Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ. Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Turner, J. S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP. Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP. |
|
Uwagi: |
Nakład pracy słuchacza: godziny kontaktowe - 10 h |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2020/2021" (zakończony)
Okres: | 2020-10-01 - 2021-02-21 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 10 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Agnieszka Bieńkowska, Izabela Więcek-Poborczyk | |
Prowadzący grup: | Agnieszka Bieńkowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie | |
Skrócony opis: |
Zaliczenie: na podstawie obecności na zajęciach. Zajęcia prowadzone z zastosowaniem aplikacji MS Teams. |
|
Pełny opis: |
TREŚCI PRZEDMIOTU 1. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych. 2. Różnice indywidualne w rozwoju. Czynniki rozwoju i źródła różnic w rozwoju. 3. Rozwój percepcyjny w zakresie zmysłów o większym znaczeniu (słuch, wzrok). 4. Rozwój pamięci. 5. Rozwój intelektualny: teoria Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego. Implikacje koncepcji rozwoju intelektualnego dla oddziaływań wychowawczych. Rozwój myślenia w dorosłości. 6. Rozwój językowy. Znaczenie relacji z rodzicami w procesie rozwoju językowego. 7. Rozwój osobowości z perspektywy teorii cech, perspektywy psychodynamicznej (koncepcja Erika Eriksona i Jamesa Marcii) i poznawczej. Kształtowanie osobowości a oddziaływania wychowawcze. 8. Rozwój emocjonalny: emocje i radzenie sobie z negatywnymi emocjami na różnych etapach życia. Rozwój emocjonalny a oddziaływania wychowawcze. 9. Rozwój społeczny: relacje z rodzicami i rówieśnikami na różnych etapach życia. Proces wychowania a trudne momenty w rozwoju społecznym. |
|
Literatura: |
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka. Birch, A. (2009). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN. Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Brzezińska, A. (2000 i in.). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: GWP. Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.) (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Tom. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN. Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ. Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Turner, J. S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP. Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP. |
|
Uwagi: |
Nakład pracy słuchacza: godziny kontaktowe - 10 h Zajęcia odbywają się z zastosowaniem aplikacji MS Teams. Sposób dołączenia do zespołu został przekazany studentom poprzez USOS mail. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2021/2022" (zakończony)
Okres: | 2021-10-01 - 2022-02-20 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 10 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Agnieszka Bieńkowska | |
Prowadzący grup: | Agnieszka Bieńkowska | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie | |
Skrócony opis: |
Zaliczenie: na podstawie obecności na zajęciach. |
|
Pełny opis: |
TREŚCI PRZEDMIOTU 1. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych. 2. Różnice indywidualne w rozwoju. Czynniki rozwoju i źródła różnic w rozwoju. 3. Rozwój percepcyjny w zakresie zmysłów o większym znaczeniu (słuch, wzrok). 4. Rozwój pamięci. 5. Rozwój intelektualny: teoria Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego. Implikacje koncepcji rozwoju intelektualnego dla oddziaływań wychowawczych. Rozwój myślenia w dorosłości. 6. Rozwój językowy. Znaczenie relacji z rodzicami w procesie rozwoju językowego. 7. Rozwój osobowości z perspektywy teorii cech, perspektywy psychodynamicznej (koncepcja Erika Eriksona i Jamesa Marcii) i poznawczej. Kształtowanie osobowości a oddziaływania wychowawcze. 8. Rozwój emocjonalny: emocje i radzenie sobie z negatywnymi emocjami na różnych etapach życia. Rozwój emocjonalny a oddziaływania wychowawcze. 9. Rozwój społeczny: relacje z rodzicami i rówieśnikami na różnych etapach życia. Proces wychowania a trudne momenty w rozwoju społecznym. |
|
Literatura: |
Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka. Birch, A. (2009). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN. Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar. Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Brzezińska, A. (2000 i in.). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: GWP. Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.) (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Tom. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN. Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ. Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Turner, J. S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP. Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP. |
|
Uwagi: |
Nakład pracy słuchacza: godziny kontaktowe - 10 h |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.