Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Psychologia rozwojowa i wychowawcza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: SP-PRW
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Psychologia rozwojowa i wychowawcza
Jednostka: Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji
Grupy: Obowiązkowe dla I roku stud. podyplomowych: logopedia
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 1.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Wykład ma na celu pogłębienie wiedzy na temat prawidłowości rozwoju człowieka. W kontekście tej wiedzy analizowana będzie sytuacja psychologiczna małego dziecka, nastolatka i młodego człowieka żyjącego w rodzinie oraz w innych środowiskach wychowawczych. Celem wykładu będzie również omówienie problemów wychowawczych oraz sposobów ich rozwiązywania przez osoby dorosłe. Zaakcentowane zostaną przy tym zagadnienia profilaktyki psychologicznej w wychowaniu

Pełny opis:

I BLOK PIERWSZY: PSYCHOLOGIA ROZWOJU CZŁOWIEKA

1. Wprowadzenie w tematykę psychologii rozwojowej

-Czym zajmuje się psychologia rozwoju człowieka i do czego wiedza z tej dziedziny może być przydatna logopedom?

-Jakie są wewnętrzne i zewnętrzne czynniki w rozwoju człowieka?

-Co stanowi społeczny i kulturowy kontekst rozwoju

2. Pierwsze lata życia dziecka

-Co warto wiedzieć o rozwoju psychoruchowym małego dziecka?

-Czym charakteryzuje się mowa małego dziecka?

-Jakie jest znaczenie zabawy dla rozwoju dziecka? I jak można wykorzystywać zabawę w pracy z nim?

-Co oznacza strefa najbliższego rozwoju (koncepcja Wygotskiego i jej możliwe zastosowanie)

-Jak obecnie traktuje się koncepcję stadium myślenia przed-operacyjne (praktyczne odniesienia do teorii Piageta)?

-Co pomaga w adaptacja dziecka do nowego dlań środowiska wychowawczego/edukacyjnego?

-Jak kształtuje się więź emocjonalna dziecka z osobami znaczącymi?

-Co rozumiemy jako holistyczne ujmowanie rozwoju?

-Jak rozpoznać potencjał dziecka? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnieć). Czy stymulacja rozwoju jest konieczna?

3. Dziecko w wieku szkolnym (szkoła podstawowa)

-Jakie są bariery edukacji wczesnoszkolnej?

-Czym jest dojrzałość szkolna?

-Co sprzyja przystosowaniu się dziecka do wymagań szkoły (tu: na ile umiejętność funkcjonowania w sytuacjach zadaniowych jest potrzebna w pracy logopedy)?

-Jakie nowe wyzwania stają przed dzieckiem i jego rodzicami w okresie szkolnym?

-Jak obecnie traktuje się koncepcję stadium myślenia operacyjnego (praktyczne odniesienia do teorii Piageta)?

-Jak kształtuje się świadomość językowa dziecka?

-Jak rozpoznać potencjał dziecka szkolnego? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnięć rozwojowych). Czy wspieranie rozwoju jest konieczne?

4. Nastolatek (gimnazjum)

-Czym charakteryzuje się skok pokwitaniowy?

-Czy bunt młodzieńczy jest konieczny? (tu: co utrudnia kontakt w pracy dorosłego z młodym człowiekiem)

-Jakie są najczęstsze zachowania ryzykowne młodzieży?

-Co oznacza logika dedukcyjna i indukcyjna?

-Jak rozwija się inteligencja emocjonalna (tu: zdolność wyrażania i rozumienia emocji innej osoby)

-Jak rozpoznać potencjał nastolatka? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnięć rozwojowych)

5. Wiek młodzieńczy (szkoła średnia):

-Co buduje autonomię psychiczną młodego człowieka?

-Jakie są formy poszukiwania własnej tożsamości?

-Co wpływa na kształtowanie światopoglądu i planowanie swojej przyszłości?

-Jak rozpoznać potencjał młodego człowieka? (Omówienie norm rozwojowych, zadań i osiągnięć rozwojowych)

6. Wkraczanie w dorosłość (okres studiów i/lub początki pracy zawodowej):

-Czym jest moratorium w życiu młodych dorosłych?

-Jakie są decyzje edukacyjne i zawodowe młodych dorosłych?

-Co oznacza myślenie postformalne?

-Jak rozpoznać potencjał i zagrożenia w rozwoju człowieka wkraczającego w dorosłość?

7. Średnia i późna dorosłość (okres pełnej aktywności zawodowej i dochodzenie do starości)

-Co sprzyja wchodzeniu w trwałe związki intymne i podejmowaniu życiowych zobowiązań?

-Co określamy mianem „kryzysu wieku średniego”

-Czym jest syndrom „opuszczonego gniazda”?

Jakie są symptomy wypalenia zawodowego?

-Jak rozpoznać potencjał i zagrożenia w rozwoju człowieka w okresie średniej i późnej dorosłości?

8. Wiek starzenia się

-Czy starość jest kresem rozwoju?

-Co psychologia mówi o śmierci i umieraniu (tanatopsychologia)?

II BLOK DRUGI: PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA

9. Wprowadzenie w tematykę psychologii wychowania

-Jaka jest specyfika psychologii wychowawczej i do czego wiedza z tej dziedziny może być przydatna logopedom?

-Czym jest wychowanie? Jaki jest jego kontekst środowiskowo-społeczny rozwoju?

-Co określamy mianem interakcji wychowawczej? Czym jest niesymetryczność i dwu-podmiotowość tej interakcji?

-Jakie są relacje między rozwojem człowieka, dojrzewaniem oraz wychowaniem?

-Które zjawiska są niepożądane w działalności wychowawczej? Jakie istnieją środki zaradcze , tj. zapobiegające tym zjawiskom?

-Które dzieci wymagające specjalnej opieki wychowawczej?

10. Problemy wychowawcze

-Czego dotyczą problemy dziecka w kontakcie z rówieśnikami i dorosłymi?

-Jakie są powszechne problemy wychowawcze w poszczególnych fazach rozwoju (jakie są ich przyczyny, konsekwencje i skuteczne sposoby radzenia sobie z nimi)?

-Jakich umiejętności od specjalisty wymaga harmonijna współpraca z rodzicami?

Efekty kształcenia:

-Charakteryzowanie funkcjonowania człowieka - poznawczego, emocjonalnego, społecznego - w różnych okresach jego życia (w tym znajomość zadań rozwojowych dotyczących komunikacji i rozwoju językowego dla każdego wieku)

-Posiadanie znajomości podstawowych pojęć psychologii wychowawczej (np. wychowanie, proces wychowawczy, socjalizacja oraz edukacja, kształcenie, nauczanie)

-Zastosowanie wiedzy dotyczącej prawidłowości psychologicznych do analizy różnych aspektów pracy z dzieckiem, nastolatkiem, młodym człowiekiem oraz wychowawcami (rodzicami, nauczycielami)

-Formułowanie na podstawie wiedzy wniosków praktycznych

-Dostrzeganie i formułowanie problemów etycznych w kontekście własnej pracy

-Docenianie znaczenie nauk psychologicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi społecznych.

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

1. Brzezińska, A. (2000). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

2. Schaffer, H. R., Kipp, K. (2015). Psychologia rozwoju. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis

3. Sokołowska, E. (red.) (2013). Psychologia wspierania rozwoju i kształcenia (s. 18-51; 62-95; 146-182). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Efekty uczenia się:

Wiedza:

- Zna psychologiczne podstawy logopedii. Ma uporządkowaną wiedzę w zakresie pojęć używanych w psychologii rozwoju i wychowania.

- Zna proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, adolescencji i wczesnej dorosłości: rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, spostrzeganie, uwaga i pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny, zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania.

Umiejętności:

- Posiada umiejętność analizowania i interpretowania zjawisk związanych z różnymi sferami rozwoju psychicznego człowieka

- Potrafi analizować psychologiczne podstawy logopedii; wykorzystać doniesienia z badań nad rozwojem człowieka w pracy logopedy.

Kompetencje społeczne:

- Ma świadomość poziomu swojej wiedzy oraz potrzeby jej poszerzania. Jest gotowy do refleksji nad własnym rozwojem zawodowym

- Ma świadomość znaczenia wiedzy o rozwoju i funkcjonowaniu społecznym człowieka dla kształtowania prawidłowych relacji w rodzinie i szkole. Jest gotowy do profesjonalnego rozwiązywania konfliktów w grupie wychowawczej/rówieśniczej.

- Potrafi identyfikować potrzeby wychowanka w rozwoju uzdolnień i zainteresowań. Potrafi analizować i stosować podstawy psychologii wychowawczej.

Metody i kryteria oceniania:

Sposób pomiaru

1. Treść pytań zadawanych przez słuchaczy i treść ich wypowiedzi/ komentarzy w trakcie wykładu i po nim

2. j/w

Sposób pomiaru

1. Adekwatne przywoływanie przez słuchaczy, w kontekście własnych doświadczeń praktycznych, wiedzy psychologicznej

j/w

Sposób pomiaru

1. Treść wypowiedzi dotyczących własnych doświadczeń praktycznych, w których pojawiły się wątpliwości natury etycznej

2. Treść wypowiedzi dotyczących własnych doświadczeń praktycznych, w których pojawiły się odnośniki do przydatnych i omawianych w trakcie wykładu sposobów nawiązywania i podtrzymywania kontaktów interpersonalnych

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2019/2020" (zakończony)

Okres: 2019-10-01 - 2020-02-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Agnieszka Bieńkowska
Prowadzący grup: Agnieszka Bieńkowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie
Skrócony opis:

Zaliczenie:

na podstawie obecności na zajęciach.

Pełny opis:

TREŚCI PRZEDMIOTU

1. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych.

2. Różnice indywidualne w rozwoju. Czynniki rozwoju i źródła różnic w rozwoju.

3. Rozwój percepcyjny w zakresie zmysłów o większym znaczeniu (słuch, wzrok).

4. Rozwój pamięci.

5. Rozwój intelektualny: teoria Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego. Implikacje koncepcji rozwoju intelektualnego dla oddziaływań wychowawczych. Rozwój myślenia w dorosłości.

6. Rozwój językowy. Znaczenie relacji z rodzicami w procesie rozwoju językowego.

7. Rozwój osobowości z perspektywy teorii cech, perspektywy psychodynamicznej (koncepcja Erika Eriksona i Jamesa Marcii) i poznawczej. Kształtowanie osobowości a oddziaływania wychowawcze.

8. Rozwój emocjonalny: emocje i radzenie sobie z negatywnymi emocjami na różnych etapach życia. Rozwój emocjonalny a oddziaływania wychowawcze.

9. Rozwój społeczny: relacje z rodzicami i rówieśnikami na różnych etapach życia. Proces wychowania a trudne momenty w rozwoju społecznym.

Literatura:

Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Birch, A. (2009). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN.

Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzezińska, A. (2000 i in.). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: GWP.

Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.) (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Tom. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN.

Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Turner, J. S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.

Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP.

Uwagi:

Nakład pracy słuchacza:

godziny kontaktowe - 10 h

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-21
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Agnieszka Bieńkowska, Izabela Więcek-Poborczyk
Prowadzący grup: Agnieszka Bieńkowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie
Skrócony opis:

Zaliczenie:

na podstawie obecności na zajęciach.

Zajęcia prowadzone z zastosowaniem aplikacji MS Teams.

Pełny opis:

TREŚCI PRZEDMIOTU

1. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych.

2. Różnice indywidualne w rozwoju. Czynniki rozwoju i źródła różnic w rozwoju.

3. Rozwój percepcyjny w zakresie zmysłów o większym znaczeniu (słuch, wzrok).

4. Rozwój pamięci.

5. Rozwój intelektualny: teoria Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego. Implikacje koncepcji rozwoju intelektualnego dla oddziaływań wychowawczych. Rozwój myślenia w dorosłości.

6. Rozwój językowy. Znaczenie relacji z rodzicami w procesie rozwoju językowego.

7. Rozwój osobowości z perspektywy teorii cech, perspektywy psychodynamicznej (koncepcja Erika Eriksona i Jamesa Marcii) i poznawczej. Kształtowanie osobowości a oddziaływania wychowawcze.

8. Rozwój emocjonalny: emocje i radzenie sobie z negatywnymi emocjami na różnych etapach życia. Rozwój emocjonalny a oddziaływania wychowawcze.

9. Rozwój społeczny: relacje z rodzicami i rówieśnikami na różnych etapach życia. Proces wychowania a trudne momenty w rozwoju społecznym.

Literatura:

Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Birch, A. (2009). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN.

Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzezińska, A. (2000 i in.). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: GWP.

Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.) (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Tom. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN.

Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Turner, J. S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.

Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP.

Uwagi:

Nakład pracy słuchacza:

godziny kontaktowe - 10 h

Zajęcia odbywają się z zastosowaniem aplikacji MS Teams.

Sposób dołączenia do zespołu został przekazany studentom poprzez USOS mail.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2021-10-01 - 2022-02-20
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 10 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Agnieszka Bieńkowska
Prowadzący grup: Agnieszka Bieńkowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie
Skrócony opis:

Zaliczenie:

na podstawie obecności na zajęciach.

Pełny opis:

TREŚCI PRZEDMIOTU

1. Pojęcie rozwoju i zmiany rozwojowej. Rodzaje zmian rozwojowych.

2. Różnice indywidualne w rozwoju. Czynniki rozwoju i źródła różnic w rozwoju.

3. Rozwój percepcyjny w zakresie zmysłów o większym znaczeniu (słuch, wzrok).

4. Rozwój pamięci.

5. Rozwój intelektualny: teoria Jeana Piageta i Lwa Wygotskiego. Implikacje koncepcji rozwoju intelektualnego dla oddziaływań wychowawczych. Rozwój myślenia w dorosłości.

6. Rozwój językowy. Znaczenie relacji z rodzicami w procesie rozwoju językowego.

7. Rozwój osobowości z perspektywy teorii cech, perspektywy psychodynamicznej (koncepcja Erika Eriksona i Jamesa Marcii) i poznawczej. Kształtowanie osobowości a oddziaływania wychowawcze.

8. Rozwój emocjonalny: emocje i radzenie sobie z negatywnymi emocjami na różnych etapach życia. Rozwój emocjonalny a oddziaływania wychowawcze.

9. Rozwój społeczny: relacje z rodzicami i rówieśnikami na różnych etapach życia. Proces wychowania a trudne momenty w rozwoju społecznym.

Literatura:

Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Birch, A. (2009). Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości. Warszawa: PWN.

Brzezińska A. (2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzezińska, A. (2000 i in.). Psychologia wychowania. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej (s. 227-257). Warszawa: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Brzezińska, A., Appelt, K., Ziółkowska, B. (2016). Psychologia rozwoju człowieka. Sopot: GWP.

Harwas-Napierała, B., Trempała, J. (red.) (2006). Psychologia rozwoju człowieka. Tom. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa: PWN.

Schaffer, R. (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Trempała, J. (red.) (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Turner, J. S., Helms, D.B. (1999). Rozwój człowieka. Warszawa: WSiP.

Vasta R., Haith M., Miller S. (1995). Psychologia dziecka. Warszawa: WSiP.

Uwagi:

Nakład pracy słuchacza:

godziny kontaktowe - 10 h

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-02-19)