Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Antropologia kulturowa

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: SC-3F-AKU
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Antropologia kulturowa
Jednostka: Instytut Filozofii i Socjologii
Grupy: Obowiązkowe dla 1 sem. SC, (3-l) stacj. I st.
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Pełny opis:

TREŚCI PROGRAMOWE

Wykład:

1. Pojęcie kultury.

2. Na tropie „Innego” – o trudzie kształtowania się wyobraźni antropologicznej.

3. Rozwój nauk o kulturze.

4. Historia antropologii kulturowej: główne kierunki i szkoły.

5. Społeczeństwo pierwotne wczoraj i dziś.

6. Małżeństwo, rodzina i pokrewieństwo – klasyczne zainteresowania antropologii.

7. Postrzeganie i wartościowanie czasu w kulturach.

8. Postrzeganie i wartościowanie przestrzeni w kulturach.

Ćwiczenia:

1. Ciało w kulturze.

2. Kulturowy czy naturalny ideał piękna?

3. Płeć biologiczna i kulturowa.

4. Androgynia i „trzecia płeć”.

5. Indywidualny i społeczny byt jednostki w kulturze.

6. Język a kultura.

7. Kulturowe wzory myślenia o świecie.

8. Myślenie mityczne vs naukowe.

Efekty uczenia się:

Wiedza

Student/-ka posiada wiedzę o genezie kultury, istotnych cechach kultury, płaszczyznach jej przejawiania się, składowych, kategoriach i typach kultury.

Posiada wiedzę o korzeniach antropologii i jej głównych szkołach oraz współczesnym stanie dyscypliny.

Posiada wiedzę o kulturowym i historycznym zróżnicowaniu idei, koncepcji i instytucji społecznych w odniesieniu do: postrzegania i mierzenia czasu oraz przestrzeni; form małżeństwa, rodziny i pokrewieństwa; cielesności, płci i ludzkiej indywidualności oraz racjonalności.

Umiejętności

Student/-ka posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk społecznych. Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska społeczne.

Kompetencje społeczne

Student/-ka potrafi uzupełniać i doskonalić nabytą wiedzę i umiejętności.

Czuje się odpowiedzialny/-a za zachowanie dziedzictwa kulturowego.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2019/2020" (zakończony)

Okres: 2020-02-17 - 2020-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Barbara Pasamonik
Prowadzący grup: Barbara Pasamonik, Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Wykład - egzamin pisemny

Ćwiczenia - znajomość zadawanych lektur, udział w dyskusji, praca w grupach, zaliczenie kolokwium.

Pełny opis:

Wykład

1. Pojęcie kultury

2. Kultura vs natura

3. Korzenie antropologii: odkrycie „Innego’

4. Antropologia jako dyscyplina naukowa: główne szkoły w antropologii

5. Społeczeństwo pierwotne: wczoraj i dziś

6. Małżeństwo, rodzina, pokrewieństwo

7. Płeć biologiczna i kulturowa

8. Ciało w kulturze

9. Czas w kulturze

10. Przestrzeń w kulturze

11. Język i myślenie o świecie

12. Indywidualny byt jednostki w kulturze.

Ćwiczenia

Zajęcia mają na celu ćwiczenie w interpretacji i krytycznej analizie tekstów klasyków antropologii kulturowej.

1. Kultura a natura.

2. Funkcje kultury. Po co mieszkańcy dalekich wysp Pacyfiku stworzyli instytucję Kula, a po co powstał Facebook?

3. Całościowy fakt społeczny. Czy i jak można porównywać różne kultury?

4. Kultura jako system znaków. Co obcy myślą, jakie ukryte znaczenia mają ich zachowania?

5. Wyobrażenia zbiorowe. Jak ludzie klasyfikują, czyli mentalnie porządkują świat?

6. Rzeczywistość kulturowa jako gra. Czy obraz rzeczywistości, jaki mamy współcześnie, jest bardziej adekwatny niż obraz rzeczywistości w społeczeństwach pierwotnych?

7. Kultura a osobowość. W jakim stopniu wzór kultury wyznacza osobowość człowieka?

Literatura:

Lektura obowiązkowa

1. Godlewski G., i inni (red.), 2001, Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wydawnictwa UW, Warszawa.

2. Burszta J. W., 1998, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań.

3. Eller J. D., 2012, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wyd. UJ, Kraków.

4. Hylland Eriksen T., 2009, Małe miejsca, wielkie sprawy. Wprowadzenie do antropologii społecznej i kulturowej, Warszawa.

5. Nowicka E., 2006, Świat człowieka – świat kultury, PWN, Warszawa.

Lektura uzupełniająca

1. Gajda J., 2002, Antropologia kulturowa cz. 1. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

2. Nowicka E., Głowacka-Grajper M. (wybór i red.), 2007, Świat człowieka -świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Uwagi:

Wykład

Metoda podająca z prezentacjami multimedialnymi. Elementy konwersatorium.

Nakład pracy studenta:

1. Udział w wykładach: 30 h

2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Ćwiczenia

Czytanie ze zrozumieniem, interpretacja i krytyczna analiza lektur, praca w grupach, dyskusja.

Nakład pracy studenta

1. Udział w ćwiczeniach: 15 h

2. Przygotowywanie się do zajęć oraz kolokwium końcowego: 45 h

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2021-02-22 - 2021-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Barbara Pasamonik
Prowadzący grup: Barbara Pasamonik, Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Wykład - egzamin pisemny

Ćwiczenia - znajomość zadawanych lektur, udział w dyskusji, praca w grupach, zaliczenie kolokwium.

Pełny opis:

Wykład

1. Pojęcie kultury

2. Kultura vs natura

3. Korzenie antropologii: odkrycie „Innego’

4. Antropologia jako dyscyplina naukowa: główne szkoły w antropologii

5. Społeczeństwo pierwotne: wczoraj i dziś

6. Małżeństwo, rodzina, pokrewieństwo

7. Płeć biologiczna i kulturowa

8. Ciało w kulturze

9. Czas w kulturze

10. Przestrzeń w kulturze

11. Język i myślenie o świecie

12. Indywidualizm jako wynalazek kulturowy

Ćwiczenia

Zajęcia mają na celu ćwiczenie w interpretacji i krytycznej analizie tekstów klasyków antropologii kulturowej.

1. Kultura a natura.

2. Funkcje kultury. Po co mieszkańcy dalekich wysp Pacyfiku stworzyli instytucję Kula, a po co powstał Facebook?

3. Całościowy fakt społeczny. Czy i jak można porównywać różne kultury?

4. Kultura jako system znaków. Co obcy myślą, jakie ukryte znaczenia mają ich zachowania?

5. Wyobrażenia zbiorowe. Jak ludzie klasyfikują, czyli mentalnie porządkują świat?

6. Rzeczywistość kulturowa jako gra. Czy obraz rzeczywistości, jaki mamy współcześnie, jest bardziej adekwatny niż obraz rzeczywistości w społeczeństwach pierwotnych?

7. Kultura a osobowość. W jakim stopniu wzór kultury wyznacza osobowość człowieka?

Literatura:

Lektura obowiązkowa

1. Godlewski G., i inni (red.), 2001, Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, Wydawnictwa UW, Warszawa.

2. Burszta J. W., 1998, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań.

3. Eller J. D., 2012, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wyd. UJ, Kraków.

4. Hylland Eriksen T., 2009, Małe miejsca, wielkie sprawy. Wprowadzenie do antropologii społecznej i kulturowej, Warszawa.

5. Nowicka E., 2006, Świat człowieka – świat kultury, PWN, Warszawa.

Lektura uzupełniająca

1. Gajda J., 2002, Antropologia kulturowa cz. 1. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

2. Nowicka E., Głowacka-Grajper M. (wybór i red.), 2007, Świat człowieka -świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

3. Harari Y. N., Sapiens. Od zwierząt do bogów, PWN 2918.

Uwagi:

Wykład

Metoda podająca z prezentacjami multimedialnymi. Elementy konwersatorium.

Nakład pracy studenta:

1. Udział w wykładach: 30 h

2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Ćwiczenia

Czytanie ze zrozumieniem, interpretacja i krytyczna analiza lektur, praca w grupach, dyskusja.

Nakład pracy studenta

1. Udział w ćwiczeniach: 15 h

2. Przygotowywanie się do zajęć oraz kolokwium końcowego: 45 h

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2021/2022" (zakończony)

Okres: 2022-02-21 - 2022-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Cobel-Tokarska
Prowadzący grup: Marta Cobel-Tokarska, Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Pełny opis:

Wykład

1. Antropologia kultury jako nauka

2. Kultura i inne podstawowe pojęcia antropologii

3. Klasyczne teorie antropologiczne cz. 1

4.Klasyczne teorie antropologiczne cz. 2

5. Społeczeństwa pierwotne

6. Kultura oralna

7. Antropologia słowa

8. Antropologia widowisk

9. Kozioł ofiarny

10. Czas w kulturze

11. Przestrzeń w kulturze

12. Antropologia turystyki

13. Antropologia ciała

14. Umysł i myślenie

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Cobel-Tokarska
Prowadzący grup: Marta Cobel-Tokarska, Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Wykład - egzamin pisemny w formie testowej

Ćwiczenia - znajomość zadawanych lektur, udział w dyskusji, praca w grupach, zaliczenie powtórzenie.

Pełny opis:

Wykład

1. Antropologia kultury jako nauka

2. Kultura i inne podstawowe pojęcia antropologii

3. Klasyczne teorie antropologiczne cz. 1

4.Klasyczne teorie antropologiczne cz. 2

5. Społeczeństwa pierwotne

6. Kultura oralna

7. Antropologia słowa

8. Antropologia widowisk

9. Kozioł ofiarny

10. Czas w kulturze

11. Przestrzeń w kulturze

12. Antropologia turystyki

13. Antropologia ciała

14. Umysł i myślenie

Ćwiczenia

Zajęcia mają na celu ćwiczenie w interpretacji i krytycznej analizie tekstów klasyków antropologii kulturowej.

1. Kultura w szerokim rozumieniu. Co różni nas od zwierząt?

Definicje i film.

https://pl.khanacademy.org/humanities/world-history/world-history-beginnings/pre-history-humanity-on-earth-tutorial/v/collective-learning?modal=1

2. Magia. Jak “ludzie pierwotni” wyjaśniali i oddziaływali na świat?

J. G. Frazer, Złota Gałąź, Warszawa 1996; rozdz. 3. Magia sympatyczna; rozdz. 4. Magia i religia.

3. Kultura a natura. Jak silny jest wpływ środowiska życia na kształt kultury i vice versa?

4. Funkcje kultury. Po co mieszkańcy dalekich wysp Pacyfiku stworzyli instytucję Kula, a po co powstał Facebook?

5. Zasada wzajemności jako całościowy fakt społeczny. Czy i jak można porównywać różne kultury?

6. Kultura jako system znaków. Jak odkryć ukryte znaczenia zachowań członków innych kultur?

.7. Interpretacja kultur. Jak przełożyć odległe sposoby myślenia i działania na zrozumiałe dla nas?

8. Powtórzenie

Literatura:

Lektury

Ćwiczenia: J. G. Frazer, Złota Gałąź, Warszawa 1996; rozdz. 3. Magia sympatyczna; rozdz. 4. Magia i religia.

M. Mauss, Szkic o sezonowych przemianach w społeczności Eskimosów, [w:] Socjologia i antropologia, Warszawa 1973, s. 565-655.

B. Malinowski, Istota kula; Ceremonia budowy waga; Znaczenie kula, [w:] Argonauci Zachodniego Pacyfiku, Warszawa 1987, s. 179-205; s. 126-156; s. 640-651.

M. Mauss, Szkic o darze, [w:] Socjologia i antropologia, Warszawa 1973, s. 211-331.

Geertz C (2005) Głęboka gra. [W:] Interpretacja kultur. Wybrane eseje. WUJ.

Wykład:

Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Grzegorz Godlewski, Leszek Kolankiewicz, Andrzej Mencwel, Paweł Rodak (red.), Warszawa 2005

Uwagi:

Wykład

Metoda podająca z prezentacjami multimedialnymi. Elementy konwersatorium.

Nakład pracy studenta:

1. Udział w wykładach: 30 h

2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Ćwiczenia

Czytanie ze zrozumieniem, interpretacja i krytyczna analiza lektur, praca w grupach, dyskusja.

Nakład pracy studenta

1. Udział w ćwiczeniach: 15 h

2. Przygotowywanie się do zajęć oraz kolokwium końcowego: 45 h

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-18
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Cobel-Tokarska
Prowadzący grup: Marta Cobel-Tokarska, Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Wykład:

Egzamin pisemny w formie testu.

Ćwiczenia:

- obecność na zajęciach (dozwolona jedna nieobecność)

- czytanie lektur

- aktywność na zajęciach (będzie brana pod uwagę przy ocenie z egzaminu)

Jeśli grupa wykaże się dużą aktywnością, zaliczenie w formie kolokwium zostanie zastąpione zaliczeniem w formie powtórzenie - gdzie podsumujemy i porównamy omawiane treści, co będzie większą korzyścią dla aktywnej i przygotowanej grupy.

Pełny opis:

Wykład

1. Antropologia kultury jako nauka

2. Kultura i inne podstawowe pojęcia antropologii

3. Klasyczne teorie antropologiczne cz. 1

4.Klasyczne teorie antropologiczne cz. 2

5. Społeczeństwa pierwotne

6. Kultura oralna

7. Antropologia słowa

8. Antropologia widowisk

9. Kozioł ofiarny

10. Czas w kulturze

11. Przestrzeń w kulturze

12. Antropologia turystyki

13. Antropologia ciała

14. Umysł i myślenie

Ćwiczenia:

1. Kultura w szerokim rozumieniu. Co różni nas od zwierząt?

2. Magia sympatyczna. Ewolucjonistyczna metoda porównawcza

3. Pojęcie mana w magii. Francuska szkoła socjologiczna

4. Funkcje magii. Funkcjonalizm i narodziny nowoczesnej antropologii

5. Skuteczność symboliczna magii. Strukturalizm w poszukiwaniu znaczenia

6. Współczesne konteksty magii, w tym m.in. w Polsce. Podejście interpretatywne

7. Świadomość magiczna. Antropologia jako dialog

8. Kolokwium / powtórzenie

Literatura:

Wykłąd:

Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Grzegorz Godlewski, Leszek Kolankiewicz, Andrzej Mencwel, Paweł Rodak (red.), Warszawa 2005

Ćwiczenia:

J. G. Frazer, Złota Gałąź, Warszawa 1996; rozdz. 3. Magia sympatyczna; rozdz. 4. Magia i religia.

M. Mauss, Zarys ogólnej teorii magii, [w:] Socjologia i antropologia, Warszawa 1973. (Do podrozdziału „Mana” włącznie: „Historia i źródła” – wszyscy, „Definicja magii” – wszyscy, „Elementy magii” – do wyboru: o czarowniku, o działaniach/obrzędach lub o wyobrażeniach – można sobie wybrać jeden poddemat, „Analiza i wyjaśnienie magii” – część „Mana” obowiązkowo, inne dla chętnych).

B. Malinowski, Magia a kula (rozdz. XVII), [w:] Argonauci Zachodniego Pacyfiku, Warszawa 1987, s. 501-544.

B. Malinowski, Mit, magia, religia, Warszawa 1990, s. 444-465.

C. Lévi-Strauss, Czarownik i jego magia; Skuteczność symboliczna, [w:] Antropologia strukturalna, Warszawa 2009, s. 167-206.

Z. Grębecka, Słowo magiczne poddane technologii, NOMOS, Warszawa 2006; rozdz.1.: 1.2 i 1.3 – s. 16-37 – stan badań polskiej antropologii magii; rozdz. 3 – s. 87-123 – magia we współczesnej kulturze jako kontekst badań; rozdz. 7 – s. 231-281 – wyniki badań terenowych.

S. Greenwood, Introduction, [w:] The anthropology of magic, Berg, Oxford 2009.

S. Greenwood, Introduction; The Otherworld, [w:] Magic, Witchcraft and the Otherworld, Berg, Oxford 2000.

materiał edukacyjny:

https://pl.khanacademy.org/humanities/world-history/world-history-beginnings/pre-history-humanity-on-earth-tutorial/v/collective-learning?modal=1

Uwagi:

Wykład z elementami dyskusji

Ćwiczenia:

Czytanie ze zrozumieniem - duży nacisk jest położony na pracę studentów z tekstem. Dyskusja w celu analizy i interpretacji tekstów: rozróżnienie pojęć analitycznych stosowanych przez autorów i warstwy faktograficznej; zwrócenie uwagi na metodę badawczą autorów i założenia teoretyczne oraz światopoglądowe. Praca w grupach. Materiały audiowizualne.

Godziny pracy:

45 h - udział w zajęciach

30h - praca domowa

30h - czytanie lektur

15h - przygotowanie do zaliczenia

Sumarycznie 120h co odpowiada 4 punktom ECTS.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-02-19)