Metodologia badań psychologicznych

obowiązkowe

Zajęcia (wykład wraz z ćwiczeniami) poświęcone są wprowadzeniu w problematykę badań psychologicznych. Tematem zajęć będzie specyfika psychologii jako nauki, przebieg procesu badawczego, status pojęć psychologicznych oraz charakterystyka metod badawczych stosowanych w tej dyscyplinie.

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Podstawy - psychologia jako nauka.

Różnice pomiędzy wnioskowaniem naukowym a potocznym. Wewnętrzne i zewnętrzne cele nauki. Falsyfikacja hipotez. Model poznania naukowego – indukcja vs dedukcja.

II. Struktura procesu badawczego.

Kolejne etapy procesu badawczego i odzwierciedlenie procesu w strukturze pracy badawczej. Formułowanie poprawnych hipotez – cechy dobrej hipotezy. Ogólność vs szczegółowość, kierunkowość vs niekierunkowość hipotez. Zmienne zależne a niezależne raz jeszcze. Etyka badań psychologicznych.

III. Zmienne; skale pomiarowe; operacjonalizacja zmiennych (wskaźniki).

Zmienne zależne a niezależne. Czym jest zmienna teoretyczna i dlaczego nie wystarcza ona do rozpoczęcia badania? Zmienne uboczne oraz zakłócające - sposoby ich kontroli. Interakcyjny wpływ kilku zmiennych niezależnych na zmienną zależną. Różnice pomiędzy skalami – możliwości porównań i przekształceń. Czym jest wskaźnik, czyli o tym, jak mierzyć interesujące nas zmienne. Hipotezy teoretyczne a hipotezy operacyjne. Kontrola zmiennych ubocznych i zakłócających, skale pomiarowe, poprawne stawianie hipotez badawczych. Operacjonalizacja zmiennych – pierwszy krok do rozpoczęcia badania. Krótko o podziale Nowaka: wskaźniki empiryczne, definicyjne, inferencyjne. Moc rozdzielcza wskaźników. Hipoteza teoretyczna a hipoteza operacyjna.

VI. Schematy badawcze.

Model korelacyjny a eksperymentalny – podobieństwa i różnice, ograniczenia wniosków. „Plan grup naturalnych”/„quasi-eksperyment”, czyli korelacyjny plan badawczy oparty na podziale na grupy. Procedura „Ex post facto”.

V. Dobór do prób.

Trafność zewnętrzna badania. Próba a populacja – możliwości uogólnienia uzyskanych wyników badania. Problemy z badaniem ochotników. Rodzaje doboru dążące do uzyskania reprezentatywności próby – dobór losowy (indywidualny oraz warstwowy), dobór celowy kwotowy. „Psychologia to nauka o zachowaniu studentów psychologii” (Brzeziński) – czyli o tym, jak unikać podstawowych błędów podczas dobierania próby badawczej.

OBOWIĄZKOWA:

Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

Wiedza

Student/-ka zna podstawowe pojęcia filozofii poznania i filozofii nauki.

Zna różnicę pomiędzy poznawaniem naukowym i nienaukowym; w szczególności umie krytycznie oceniać jakość wszelkich doniesień badawczych w wersjach strywializowanych przez media popularne.

Rozumie różnice między klasyczną (neopozytywistyczną) definicją nauki a definicją współczesną, bardziej adekwatną w przypadku takiej nauki jak psychologia.

Zna zasadę bez straty (ścisłego) upraszczania informacji w ramach procesu poznania i wnioskowania naukowego.

Zna zasadę falsyfikowalności w ramach procesu poznawania i wnioskowania naukowego.

Zna kolejne etapy procesu poznania i wnioskowania naukowego.

Zna pojęcia doboru wskaźników i doboru metody adekwatne do postawionych hipotez teoretycznych.

Rozróżnia różnego rodzaju wskaźniki zmiennych w ramach problematyki pomiaru (empiryczne, inferencyjne, definicyjne).

Rozróżnia różnego rodzaju metody badawcze (metody korelacyjne i eksperymentalne).

Zna różnego rodzaju metody doboru próby z populacji (próba celowa, celowa kwotowa, losowa, losowa warstwowa).

Umiejętności

Student/-ka potrafi formułować na podstawie własnych obserwacji i literatury przedmiotu proste problemy badawcze i stawiać adekwatne, odpowiadające im hipotezy teoretyczne.

Umie napisać poprawne wprowadzenie teoretyczne.

Umie zastosować procedury II części procesu badawczego (dobór próby, dobór wskaźników i dobór metody) adekwatne do postawionych w ramach I części procesu badawczego hipotez teoretycznych.

Umie przeprowadzić badanie zgodne ze standardami nauki.

Umie stworzyć zgodny ze standardami nauki raport badawczy z I i II części procesu badawczego.

Kompetencje społeczne

Student/-ka ma krytyczny i refleksyjny stosunek do zagadnień metodologicznych i problemów etycznych z nimi związanych.

Wykład, dyskusja, praca grupowa i samodzielna (w tym realizacja zadań).

Efekty uczenia się będą kontrolowane za pomocą egzaminu testowego, obejmującego wiedzę z zakresu wykładów oraz lektur obowiązkowych i ćwiczeń. Oceniana będzie zarówno wiedza, jak i umiejętność jej zastosowania w praktycznych przykładach.

brak

Sposoby pomiaru efektów kształcenia: dla wykładu: egzamin, realizacja zadań grupowych i/lub indywidualnych.

Skala ocen: 51%-60% ocena 3,0; 61%-70% ocena 3,5; 71%-80% ocena 4,0; 81%-90% ocena 4,5; 91%-100% ocena 5,0. Kryteria oceny: egzamin: dodatnie punkty za prawidłowa odp, zero punktów za nieprawidłową odp lub brak odpowiedzi. Kryteria oceny zadań: punkty dodatnie za realizację. Punkty zdobywane podczas ćwiczeń będą stanowiły 40% oceny końcowej z przedmiotu.

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Podstawy - psychologia jako nauka.

Różnice pomiędzy wnioskowaniem naukowym a potocznym. Wewnętrzne i zewnętrzne cele nauki. Falsyfikacja hipotez.

II. Struktura procesu badawczego.

Kolejne etapy procesu badawczego i odzwierciedlenie procesu w strukturze pracy badawczej. Formułowanie poprawnych hipotez – cechy dobrej hipotezy. Ogólność vs szczegółowość, kierunkowość vs niekierunkowość hipotez. Zmienne zależne a niezależne raz jeszcze. Etyka badań psychologicznych.

III. Zmienne; skale pomiarowe; Operacjonalizacja zmiennych (wskaźniki).

Zmienne zależne a niezależne. Czym jest zmienna teoretyczna i dlaczego nie wystarcza ona do rozpoczęcia badania? Zmienne uboczne oraz zakłócające- sposoby ich kontroli. Interakcyjny wpływ kilku zmiennych niezależnych na zmienną zależną. Różnice pomiędzy skalami – możliwości porównań i przekształceń. Czym jest wskaźnik czyli o tym jak mierzyć interesujące nas zmienne. Hipotezy teoretyczne a hipotezy operacyjne. Kontrola zmiennych ubocznych i zakłócających, skale pomiarowe, poprawne stawianie hipotez badawczych. Operacjonalizacja zmiennych – pierwszy krok do rozpoczęcia badania. Krótko o podziale Nowaka: wskaźniki empiryczne, definicyjne, inferencyjne. Moc rozdzielcza wskaźników. Hipoteza teoretyczna a hipoteza operacyjna.

VI. Schematy badawcze.

Model korelacyjny a eksperymentalny – podobieństwa i różnice, ograniczenia wniosków. „Plan grup naturalnych”/„quasi-eksperyment”, czyli korelacyjny plan badawczy oparty na podziale na grupy. Procedura „Ex post facto”.

V. Dobór do prób.

Trafność zewnętrzna badania. Próba a populacja – możliwości uogólnienia uzyskanych wyników badania. Problemy z badaniem ochotników. Rodzaje doboru dążące do uzyskania reprezentatywności próby – dobór losowy (indywidualny oraz warstwowy), dobór celowy kwotowy. „Psychologia to nauka o zachowaniu studentów psychologii” (Brzeziński) – czyli o tym jak unikać podstawowych błędów podczas dobierania próby badawczej.

OBOWIĄZKOWA:

Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

Zajęcia prowadzone online na platformie TEAMS. Dostęp do platformy jest możliwy po zalogowaniu się do systemu APS (konto Office) i wyszukaniu zajęć za pomocą kodu przesłanego przez prowadzącego na maile studenckie przed rozpoczęciem zajęć. W razie braku otrzymania maila z kodem proszę skontaktować się pilnie z prowadzącym zajęcia

Uwaga - kody są osobne do każdego przedmiotu a także są osobne na wykład i na ćwiczenia do tego samego przedmiotu.

Nakład pracy: 8 ECTS oznacza ok 240 godzin pracy (w ramach całego przedmiotu: wykład +ćwiczenia): 30 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń, 30 godzin pracy własnej lub grupowej w realizacji dodatkowych zadań do wykładu, 30 godzin pracy własnej lub grupowej w realizacji dodatkowych zadań do ćwiczeń, 60 godzin pracy własnej w ramach przygotowania się do zajęć, 60 godzin pracy własnej w ramach przygotowania się do kolokwiów i do egzaminy.

ćwiczenia grupa 1: https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a4877dd8342f345ffa9b825c7b8253747%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=ad8efbf6-780a-480c-87d3-5ed9d56292f0&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

ćwiczenia grupa 2:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a3daa910f1ca94319a6d621752b586455%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=6627e7f6-7633-4eb3-8a93-3c92ad5293d6&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

ćwiczenia grupa 3:

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3ad30b86cffd8f41289118c86880415f1d%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=06577e9a-27d8-4201-ae75-938731dbd93d&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Sposoby pomiaru efektów kształcenia: dla wykładu: egzaminy cząstkowe, realizacja zadań grupowych i/lub indywidualnych.

Skala ocen: 51%-60% ocena 3,0; 61%-70% ocena 3,5; 71%-80% ocena 4,0; 81%-90% ocena 4,5; 91%-100% ocena 5,0. Kryteria oceny: egzamin: dodatnie punkty za prawidłowa odp, zero punktów za nieprawidłową odp lub brak odpowiedzi. Kryteria oceny zadań: punkty dodatnie za realizację. Punkty zdobywane za realizacje zadań i kolokwiów w ramach ćwiczeń będą stanowiły 40% oceny końcowej podczas gdy punkty zbierane w ramach wykładu (egzamin/egzaminy) - 60%

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Podstawy - psychologia jako nauka.

Różnice pomiędzy wnioskowaniem naukowym a potocznym. Wewnętrzne i zewnętrzne cele nauki. Falsyfikacja hipotez.

II. Struktura procesu badawczego.

Kolejne etapy procesu badawczego i odzwierciedlenie procesu w strukturze pracy badawczej. Formułowanie poprawnych hipotez – cechy dobrej hipotezy. Ogólność vs szczegółowość, kierunkowość vs niekierunkowość hipotez. Zmienne zależne a niezależne raz jeszcze. Etyka badań psychologicznych.

III. Zmienne; skale pomiarowe; Operacjonalizacja zmiennych (wskaźniki).

Zmienne zależne a niezależne. Czym jest zmienna teoretyczna i dlaczego nie wystarcza ona do rozpoczęcia badania? Zmienne uboczne oraz zakłócające- sposoby ich kontroli. Interakcyjny wpływ kilku zmiennych niezależnych na zmienną zależną. Różnice pomiędzy skalami – możliwości porównań i przekształceń. Czym jest wskaźnik czyli o tym jak mierzyć interesujące nas zmienne. Hipotezy teoretyczne a hipotezy operacyjne. Kontrola zmiennych ubocznych i zakłócających, skale pomiarowe, poprawne stawianie hipotez badawczych. Operacjonalizacja zmiennych – pierwszy krok do rozpoczęcia badania. Krótko o podziale Nowaka: wskaźniki empiryczne, definicyjne, inferencyjne. Moc rozdzielcza wskaźników. Hipoteza teoretyczna a hipoteza operacyjna.

VI. Schematy badawcze.

Model korelacyjny a eksperymentalny – podobieństwa i różnice, ograniczenia wniosków. „Plan grup naturalnych”/„quasi-eksperyment”, czyli korelacyjny plan badawczy oparty na podziale na grupy. Procedura „Ex post facto”.

V. Dobór do prób.

Trafność zewnętrzna badania. Próba a populacja – możliwości uogólnienia uzyskanych wyników badania. Problemy z badaniem ochotników. Rodzaje doboru dążące do uzyskania reprezentatywności próby – dobór losowy (indywidualny oraz warstwowy), dobór celowy kwotowy. „Psychologia to nauka o zachowaniu studentów psychologii” (Brzeziński) – czyli o tym jak unikać podstawowych błędów podczas dobierania próby badawczej.

OBOWIĄZKOWA:

Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

Zajęcia prowadzone online na platformie TEAMS. Dostęp do platformy jest możliwy po zalogowaniu się do systemu APS (konto Office) i wyszukaniu zajęć za pomocą kodu przesłanego przez prowadzącego na maile studenckie przed rozpoczęciem zajęć. W razie braku otrzymania maila z kodem proszę skontaktować się pilnie z prowadzącym zajęcia

Uwaga - kody są osobne do każdego przedmiotu a także są osobne na wykład i na ćwiczenia do tego samego przedmiotu.

Nakład pracy: 8 ECTS oznacza ok 240 godzin pracy (w ramach całego przedmiotu: wykład +ćwiczenia): 30 godzin wykładów, 30 godzin ćwiczeń, 30 godzin pracy własnej lub grupowej w realizacji dodatkowych zadań do wykładu, 30 godzin pracy własnej lub grupowej w realizacji dodatkowych zadań do ćwiczeń, 60 godzin pracy własnej w ramach przygotowania się do zajęć, 60 godzin pracy własnej w ramach przygotowania się do kolokwiów i do egzaminy.

OBOWIĄZKOWA:

(1) Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

(2) Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

ZALECANA (NIEOBOWIĄZKOWA):

(3) Aronson, E. (red.). (2002). Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (S. E. Asch, s. 37-47; S. Miligram, s. 48-64; C. Haney, C. Banks, P. G. Zimbardo, s. 83-101).

(4) Babbie, E. (2003). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN [lub: Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN].

(5) Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Poznaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2008). Etyka zawodu psychologa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdział 7 i 8)

Zajęcia wykładowe są wspierane poprzez MS TEAMS

OBOWIĄZKOWA:

(1) Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

(2) Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

ZALECANA (NIEOBOWIĄZKOWA):

(3) Aronson, E. (red.). (2002). Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (S. E. Asch, s. 37-47; S. Miligram, s. 48-64; C. Haney, C. Banks, P. G. Zimbardo, s. 83-101).

(4) Babbie, E. (2003). Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN [lub: Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN].

(5) Brzeziński, J., Chyrowicz, B., Poznaniak, W., Toeplitz-Winiewska, M. (2008). Etyka zawodu psychologa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (rozdział 7 i 8)

Zajęcia wykładowe są wspierane poprzez MS TEAMS

Stosowane przez nauczyciela sposoby pomiaru efektów uczenia się/kształcenia, np.: test jednokrotnego wybory, kolokwia, prace domowe, prezentacje.

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Podstawy - psychologia jako nauka.

Różnice pomiędzy wnioskowaniem naukowym a potocznym. Wewnętrzne i zewnętrzne cele nauki. Falsyfikacja hipotez. Model poznania naukowego – indukcja vs dedukcja.

II. Struktura procesu badawczego.

Kolejne etapy procesu badawczego i odzwierciedlenie procesu w strukturze pracy badawczej. Formułowanie poprawnych hipotez – cechy dobrej hipotezy. Ogólność vs szczegółowość, kierunkowość vs niekierunkowość hipotez. Zmienne zależne a niezależne raz jeszcze. Etyka badań psychologicznych.

III. Zmienne; skale pomiarowe; operacjonalizacja zmiennych (wskaźniki).

Zmienne zależne a niezależne. Czym jest zmienna teoretyczna i dlaczego nie wystarcza ona do rozpoczęcia badania? Zmienne uboczne oraz zakłócające - sposoby ich kontroli. Interakcyjny wpływ kilku zmiennych niezależnych na zmienną zależną. Różnice pomiędzy skalami – możliwości porównań i przekształceń. Czym jest wskaźnik, czyli o tym, jak mierzyć interesujące nas zmienne. Hipotezy teoretyczne a hipotezy operacyjne. Kontrola zmiennych ubocznych i zakłócających, skale pomiarowe, poprawne stawianie hipotez badawczych. Operacjonalizacja zmiennych – pierwszy krok do rozpoczęcia badania. Krótko o podziale Nowaka: wskaźniki empiryczne, definicyjne, inferencyjne.

VI. Schematy badawcze.

Model korelacyjny a eksperymentalny – podobieństwa i różnice, ograniczenia wniosków. „Plan grup naturalnych”/„quasi-eksperyment”, czyli korelacyjny plan badawczy oparty na podziale na grupy.

V. Dobór do prób.

Trafność zewnętrzna badania. Próba a populacja – możliwości uogólnienia uzyskanych wyników badania. Problemy z badaniem ochotników. Rodzaje doboru dążące do uzyskania reprezentatywności próby – dobór losowy (indywidualny oraz warstwowy), dobór celowy kwotowy. „Psychologia to nauka o zachowaniu studentów psychologii” (Brzeziński) – czyli o tym, jak unikać podstawowych błędów podczas dobierania próby badawczej.

OBOWIĄZKOWA:

Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

Stosowane metody kształcenia: wykład, dyskusja, prezentacja, zadania praktyczne.

Nakład pracy studenta (szacowany w godzinach potrzebnych do zrealizowania danej aktywności), tj.: liczba godzin kontaktowych (30 wykład + 30 ćwiczenia), liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do zajęć (30 wykład + 60 ćwiczeni), liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do egzaminu/zaliczenia (30 + 30), liczba godzin przeznaczonych na inne zadania domowe (30). 8 ECTS = 240 godzin

Stosowane przez nauczyciela sposoby pomiaru efektów uczenia się/kształcenia, np.: test jednokrotnego wybory, kolokwia, prace domowe, prezentacje.

TREŚCI PROGRAMOWE

I. Podstawy - psychologia jako nauka.

Różnice pomiędzy wnioskowaniem naukowym a potocznym. Wewnętrzne i zewnętrzne cele nauki. Falsyfikacja hipotez. Model poznania naukowego – indukcja vs dedukcja.

II. Struktura procesu badawczego.

Kolejne etapy procesu badawczego i odzwierciedlenie procesu w strukturze pracy badawczej. Formułowanie poprawnych hipotez – cechy dobrej hipotezy. Ogólność vs szczegółowość, kierunkowość vs niekierunkowość hipotez. Zmienne zależne a niezależne raz jeszcze. Etyka badań psychologicznych.

III. Zmienne; skale pomiarowe; operacjonalizacja zmiennych (wskaźniki).

Zmienne zależne a niezależne. Czym jest zmienna teoretyczna i dlaczego nie wystarcza ona do rozpoczęcia badania? Zmienne uboczne oraz zakłócające - sposoby ich kontroli. Interakcyjny wpływ kilku zmiennych niezależnych na zmienną zależną. Różnice pomiędzy skalami – możliwości porównań i przekształceń. Czym jest wskaźnik, czyli o tym, jak mierzyć interesujące nas zmienne. Hipotezy teoretyczne a hipotezy operacyjne. Kontrola zmiennych ubocznych i zakłócających, skale pomiarowe, poprawne stawianie hipotez badawczych. Operacjonalizacja zmiennych – pierwszy krok do rozpoczęcia badania. Krótko o podziale Nowaka: wskaźniki empiryczne, definicyjne, inferencyjne.

VI. Schematy badawcze.

Model korelacyjny a eksperymentalny – podobieństwa i różnice, ograniczenia wniosków. „Plan grup naturalnych”/„quasi-eksperyment”, czyli korelacyjny plan badawczy oparty na podziale na grupy.

V. Dobór do prób.

Trafność zewnętrzna badania. Próba a populacja – możliwości uogólnienia uzyskanych wyników badania. Problemy z badaniem ochotników. Rodzaje doboru dążące do uzyskania reprezentatywności próby – dobór losowy (indywidualny oraz warstwowy), dobór celowy kwotowy. „Psychologia to nauka o zachowaniu studentów psychologii” (Brzeziński) – czyli o tym, jak unikać podstawowych błędów podczas dobierania próby badawczej.

OBOWIĄZKOWA:

Shaughnessy, J., Zechmeister. E. i Zechmeister, J. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk; GWP

Brzeziński, J. (2004). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: PWN

Stosowane metody kształcenia: wykład, dyskusja, prezentacja, zadania praktyczne.

Nakład pracy studenta (szacowany w godzinach potrzebnych do zrealizowania danej aktywności), tj.: liczba godzin kontaktowych (15 wykład + 30 ćwiczenia), liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do zajęć (30 wykład + 60 ćwiczeni), liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do egzaminu/zaliczenia (45 + 30), liczba godzin przeznaczonych na inne zadania domowe (30). 8 ECTS = 240 godzin