Historia wychowania

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny na ocenę: test z pytaniami zamkniętymi, obejmujący treści programowe (w tym zagadnienia omówione na ćwiczeniach i wykładach oraz zagadnienia opracowane samodzielnie na podstawie lektur).

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele.

Kalokagathia w starożytnej Grecji. Wychowanie ateńskie i spartańskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles).

Średniowiecze a Renesans. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu.

Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre); szkoły średnie wyznaniowe: gimnazja protestanckie (Jan Sturm), kolegia jezuickie (Ignacy Loyola, Ratio studiorum).

Początki pedagogiki nowożytnej: Jan Amos Komeński (działalność i Wielka dydaktyka); John Locke (Myśli o wychowaniu), Jan Jakub Rousseau (Emil).

Stan oświaty w Polsce w pierwszej połowie XVIII wieku. Próba reformy państwa polskiego w drugiej połowie XVIII wieku przez wychowanie klasy panującej: Akademia Rycerska Korpusu Kadetów w Warszawie.

Powstanie KEN i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; reformy Komisji; znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty. Działalność Grzegorza Piramowicza.

Jan Henryk Pestalozzi – nowoczesna elementarna szkoła ludowa; Herbert Spencer – pedagogika pozytywistyczna.

Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich w okresie zaborów.

Oświata pod zaborem austriackim: autonomia galicyjska, Józef Dietl O reformie szkół krajowych, działalność Rady Szkolnej Krajowej.

Oświata w Królestwie Polskim: rusyfikacja, reforma szkolna Wielopolskiego, wybuch Powstania Styczniowego, ponowna rusyfikacja, pozytywizm warszawski, strajk szkolny 1905 roku.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego: Zjazd Nauczycielski (tzw. Sejm Nauczycielski), ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

Ćwiczenia:

Wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Założenie Akademii Krakowskiej.

Poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja.

Próba reformy państwa polskiego w XVIII w. przez wychowanie klasy panującej: Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium.

Początki wychowania przedszkolnego: poglądy i działalność Fryderyka Froebla, Augusta Cieszkowskiego i Edmunda Bojanowskiego.

Oświata pod zaborem rosyjskim: Uniwersytet Wileński – Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie – Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Oświata pod zaborem pruskim: Kulturkampf, strajk dzieci we Wrześni.

Literatura obowiązkowa:

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura nadobowiązkowa:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca z prezentacją, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30

Przygotowanie się do egzaminu - 40

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny na ocenę: test z pytaniami zamkniętymi, obejmujący treści programowe (w tym zagadnienia omówione na ćwiczeniach i wykładach oraz zagadnienia opracowane samodzielnie na podstawie lektur).

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele. Wychowanie spartańskie i ateńskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles). Wychowanie w starożytnym Rzymie.

Średniowiecze a Renesans. Uniwersytety w średniowieczu. Humanizm renesansowy wobec edukacji: poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja. Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre).

Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau (w skrócie).

Upadek kultury w Polsce w I poł. XVIII w. i próby ratowania państwa przez wychowanie elit (Collegium Nobilium, reforma kolegiów pijarskich, Szkoła Rycerska). Myśl pedagogiczna Stanisława Konarskiego.

Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych.

Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich pod zaborami.

Szkolnictwo polskie pod zaborem rosyjskim: Uniwersytet Wileński i Liceum Krzemienieckie. Oświata w Księstwie Warszawskim; oświata w Królestwie Polskim do wybuchu Powstania Styczniowego (reforma Wielopolskiego); pozytywizm warszawski. Oświata pod zaborem pruskim: Kulturkampf, strajk dzieci we Wrześni. Oświata pod zaborem austriackim: Józef Dietl i Rada Szkolna Krajowa.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego (Sejm Nauczycielski, ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza).

Ćwiczenia:

Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku. Metoda majeutyczna Sokratesa i sokratejski optymizm poznawczy – możliwości wykorzystania myśli Sokratesa we współczesnej pedagogice.

Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy nauczycieli wobec uczniów.

Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.

Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau (szczegóły).

Myśl pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

Początki wychowania przedszkolnego: Fryderyk Franciszek Fröbel. Początki nowoczesnego szkolnictwa elementarnego: Jan Henryk Pestalozzi.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

Literatura obowiązkowa:

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura nadobowiązkowa:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca z prezentacją, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 24

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30

Przygotowanie się do egzaminu - 46

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny na ocenę: test z pytaniami zamkniętymi, obejmujący treści programowe (w tym zagadnienia omówione na ćwiczeniach i wykładach oraz zagadnienia opracowane samodzielnie na podstawie lektur).

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele.

Kalokagathia w starożytnej Grecji. Wychowanie ateńskie i spartańskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles).

Średniowiecze a Renesans. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu.

Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre); szkoły średnie wyznaniowe: gimnazja protestanckie (Jan Sturm), kolegia jezuickie (Ignacy Loyola, Ratio studiorum).

Początki pedagogiki nowożytnej: Jan Amos Komeński (działalność i Wielka dydaktyka); John Locke (Myśli o wychowaniu), Jan Jakub Rousseau (Emil).

Stan oświaty w Polsce w pierwszej połowie XVIII wieku. Próba reformy państwa polskiego w drugiej połowie XVIII wieku przez wychowanie klasy panującej: Akademia Rycerska Korpusu Kadetów w Warszawie.

Powstanie KEN i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; reformy Komisji; znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty. Działalność Grzegorza Piramowicza.

Jan Henryk Pestalozzi – nowoczesna elementarna szkoła ludowa; Herbert Spencer – pedagogika pozytywistyczna.

Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich w okresie zaborów.

Oświata pod zaborem austriackim: autonomia galicyjska, Józef Dietl O reformie szkół krajowych, działalność Rady Szkolnej Krajowej.

Oświata w Królestwie Polskim: rusyfikacja, reforma szkolna Wielopolskiego, wybuch Powstania Styczniowego, ponowna rusyfikacja, pozytywizm warszawski, strajk szkolny 1905 roku.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego: Zjazd Nauczycielski (tzw. Sejm Nauczycielski), ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

Ćwiczenia:

Wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Założenie Akademii Krakowskiej.

Poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja.

Próba reformy państwa polskiego w XVIII w. przez wychowanie klasy panującej: Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium.

Początki wychowania przedszkolnego: poglądy i działalność Fryderyka Froebla, Augusta Cieszkowskiego i Edmunda Bojanowskiego.

Oświata pod zaborem rosyjskim: Uniwersytet Wileński – Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie – Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Oświata pod zaborem pruskim: Kulturkampf, strajk dzieci we Wrześni.

Literatura obowiązkowa:

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura nadobowiązkowa:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca z prezentacją, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30

Przygotowanie się do egzaminu - 40

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

Link do grupy 1 - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a6ce2aa813bb64a6e94ee9e72747781a7%40thread.tacv2/conversations?groupId=85fa633a-6a7a-4b9e-bfc6-e6b970c097b9&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Link do grupy 2 - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a71977df5501b4b7ea2089e0345805521%40thread.tacv2/conversations?groupId=0814d624-9b8c-4596-9685-61c2609af0c3&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Link do grupy 3 - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a0035d15c3ba8420bb7ac94943063ca3d%40thread.tacv2/conversations?groupId=16796dc4-a35c-4003-b106-36a888c06e41&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Link do grupy 4 - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ad54f870ccac941ebbff8c0786a3a7060%40thread.tacv2/conversations?groupId=752cd178-c536-4914-9994-d1822245d351&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Link do wykładu - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ab91b9780a42f4167a70657f2495c4b5d%40thread.tacv2/conversations?groupId=80c5e708-5cbf-476c-9a62-552d5577bf8a&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny na ocenę: test z pytaniami zamkniętymi, obejmujący treści programowe (w tym zagadnienia omówione na ćwiczeniach i wykładach oraz zagadnienia opracowane samodzielnie na podstawie lektur).

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele. Wychowanie spartańskie i ateńskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles). Wychowanie w starożytnym Rzymie.

Średniowiecze a Renesans. Uniwersytety w średniowieczu. Humanizm renesansowy wobec edukacji: poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja. Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre).

Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau (w skrócie).

Upadek kultury w Polsce w I poł. XVIII w. i próby ratowania państwa przez wychowanie elit (Collegium Nobilium, reforma kolegiów pijarskich, Szkoła Rycerska). Myśl pedagogiczna Stanisława Konarskiego.

Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych.

Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich pod zaborami.

Szkolnictwo polskie pod zaborem rosyjskim: Uniwersytet Wileński i Liceum Krzemienieckie. Oświata w Księstwie Warszawskim; oświata w Królestwie Polskim do wybuchu Powstania Styczniowego (reforma Wielopolskiego); pozytywizm warszawski. Oświata pod zaborem pruskim: Kulturkampf, strajk dzieci we Wrześni. Oświata pod zaborem austriackim: Józef Dietl i Rada Szkolna Krajowa.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego (Sejm Nauczycielski, ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza).

Ćwiczenia:

Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku. Metoda majeutyczna Sokratesa i sokratejski optymizm poznawczy – możliwości wykorzystania myśli Sokratesa we współczesnej pedagogice.

Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy nauczycieli wobec uczniów.

Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.

Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau (szczegóły).

Myśl pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

Początki wychowania przedszkolnego: Fryderyk Franciszek Fröbel. Początki nowoczesnego szkolnictwa elementarnego: Jan Henryk Pestalozzi.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

Literatura obowiązkowa:

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura nadobowiązkowa:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca z prezentacją, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 24

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30

Przygotowanie się do egzaminu - 46

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

Link do grupy 1 - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a384ba8b0220b436aa77d3701d2a55605%40thread.tacv2/conversations?groupId=b21ccce7-4208-4332-a27a-b559497b51aa&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Link do grupy 2 - https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a230a3f5aacac4d7287eb080fae5f5576%40thread.tacv2/conversations?groupId=b72981c6-265e-46b8-8093-42ccbbc66234&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Link do wykładu -

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3affda11700081473d95a1be8ba0e1a744%40thread.tacv2/conversations?groupId=f1d51a7b-3ad3-456f-9ae6-22b344cb10fd&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Sposób pomiaru efektów kształcenia:

Egzamin pisemny na ocenę: test z pytaniami zamkniętymi, obejmujący treści programowe (w tym zagadnienia omówione na ćwiczeniach i wykładach oraz zagadnienia opracowane samodzielnie na podstawie lektur).

Opis treści programowych:

Wykład:

Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele.

Kalokagathia w starożytnej Grecji. Wychowanie ateńskie i spartańskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles).

Średniowiecze a Renesans. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu.

Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre); szkoły średnie wyznaniowe: gimnazja protestanckie (Jan Sturm), kolegia jezuickie (Ignacy Loyola, Ratio studiorum).

Początki pedagogiki nowożytnej: Jan Amos Komeński (działalność i Wielka dydaktyka); John Locke (Myśli o wychowaniu), Jan Jakub Rousseau (Emil).

Stan oświaty w Polsce w pierwszej połowie XVIII wieku. Próba reformy państwa polskiego w drugiej połowie XVIII wieku przez wychowanie klasy panującej: Akademia Rycerska Korpusu Kadetów w Warszawie.

Powstanie KEN i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych; reformy Komisji; znaczenie Komisji w dziejach polskiej oświaty. Działalność Grzegorza Piramowicza.

Jan Henryk Pestalozzi – nowoczesna elementarna szkoła ludowa; Herbert Spencer – pedagogika pozytywistyczna.

Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich w okresie zaborów.

Oświata pod zaborem austriackim: autonomia galicyjska, Józef Dietl O reformie szkół krajowych, działalność Rady Szkolnej Krajowej.

Oświata w Królestwie Polskim: rusyfikacja, reforma szkolna Wielopolskiego, wybuch Powstania Styczniowego, ponowna rusyfikacja, pozytywizm warszawski, strajk szkolny 1905 roku.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego: Zjazd Nauczycielski (tzw. Sejm Nauczycielski), ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

Ideologie totalitarne wobec edukacji (faszyzm, nazizm, komunizm).

Współczesne kierunki pedagogiczne (pedagogika społeczna, eksperymentalna, personalistyczna, pedagogika kultury, pedagogika antyautorytarna, pedagogika emancypacyjna, postmodernizm - charakterystyka i przedstawiciele).

Ćwiczenia:

Wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Założenie Akademii Krakowskiej.

Poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja.

Próba reformy państwa polskiego w XVIII w. przez wychowanie klasy panującej: Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium.

Początki wychowania przedszkolnego: poglądy i działalność Fryderyka Froebla, Augusta Cieszkowskiego i Edmunda Bojanowskiego.

Oświata pod zaborem rosyjskim: Uniwersytet Wileński – Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie – Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Oświata pod zaborem pruskim: Kulturkampf, strajk dzieci we Wrześni.

Literatura obowiązkowa:

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura nadobowiązkowa:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca z prezentacją, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 30

Przygotowanie się do egzaminu - 40

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny w FORMS w dn. 12.02.2022, godz. 9:00-10:30 (gr. 1) i 11:30-13:00 (gr. 2).

Dokładne informacje (opis testu, zawartość formularza egzaminacyjnego i kryteria oceniania) są już podane na czacie zespołu TEAMS.

Link do formularza egzaminacyjnego zostanie podany bliżej terminu egzaminu na czacie zespołu TEAMS.

WYKŁAD

1. Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele. Wychowanie spartańskie i ateńskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles). Wychowanie w starożytnym Rzymie.

2. Średniowiecze a Renesans. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu. Humanizm renesansowy wobec edukacji: poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja. Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre).

3. Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau.

Upadek kultury w Polsce w I poł. XVIII w. i próby ratowania państwa przez wychowanie elit (Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego, reforma kolegiów pijarskich, Szkoła Rycerska). Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych.

4. Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich pod zaborami.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego (Sejm Nauczycielski, ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza).

ĆWICZENIA

1. Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku. Metoda majeutyczna Sokratesa i sokratejski optymizm poznawczy – możliwości wykorzystania myśli Sokratesa we współczesnej pedagogice.

Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy nauczycieli wobec uczniów.

2. Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.

3. Myśl pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

4. Początki wychowania przedszkolnego: Fryderyk Franciszek Fröbel. Początki nowoczesnego szkolnictwa elementarnego: Jan Henryk Pestalozzi.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA NADOBOWIĄZKOWA

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

METODY KSZTAŁCENIA

wykład – metoda podająca (z prezentacją)

ćwiczenia – czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Liczba godzin kontaktowych - 24 h

Przygotowanie się do zajęć - 16 h

Przygotowanie się do egzaminu - 60 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny.

Dokładne informacje (opis testu, zawartość formularza egzaminacyjnego i kryteria oceniania) podam na czacie zespołu TEAMS (link do zespołu każdej grupy ćwiczeniowej podany jest w sylabusie grupy w rubryce "Uwagi").

OPIS TREŚCI PROGRAMOWYCH

Wykład:

1. Wprowadzenie do zajęć: prośby do słuchaczy, przydatność przedmiotu, zasady zaliczenia (intencje, cele, rodzaj testu). Wychowanie spartańskie i ateńskie.

2. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles). Wychowanie w starożytnym Rzymie.

3. Średniowiecze a Renesans. Średniowieczna świadomość nieuchronności śmierci i swoboda w wyrażaniu uczuć. Homo ludens. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu.

4. Humanizm renesansowy wobec edukacji: poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja. Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre).

5. Upadek kultury w Polsce w I poł. XVIII w. i próby ratowania państwa przez wychowanie elit (Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego, reforma kolegiów pijarskich, Szkoła Rycerska). Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych.

6. Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich pod zaborami w XIX w. Początki wychowania przedszkolnego: Fryderyk Franciszek Fröbel. Początki nowoczesnego szkolnictwa elementarnego: Jan Henryk Pestalozzi.

7. Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego (Sejm Nauczycielski, ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza). Dawne stosunki polsko-ukraińskie. Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

Ćwiczenia:

1. Zapoznanie się ze sobą nawzajem, z przedmiotem i z zajęciami: czym będziemy się zajmować, po co i w jaki sposób. Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku. Metoda majeutyczna Sokratesa i sokratejski optymizm poznawczy – możliwości zastosowania metody Sokratesa we współczesnej pedagogice (Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach).

2. Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy nauczycieli wobec uczniów.

3. Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.

4. Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau.

5. Myśl pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

6. XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

7. Wnioski z dziejów wychowania.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Pamiętniki chłopów, t. 1-2, Warszawa 1935-1936.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

OPIS METOD KSZTAŁCENIA

wykład - metoda podająca (z prezentacją)

ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 30 h

Przygotowanie się do zajęć - 15 h

Przygotowanie się do egzaminu - 55 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny

WYKŁAD

1. Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele. Wychowanie spartańskie i ateńskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles). Wychowanie w starożytnym Rzymie.

2. Średniowiecze a Renesans. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu. Humanizm renesansowy wobec edukacji: poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja. Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre).

3. Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau.

Upadek kultury w Polsce w I poł. XVIII w. i próby ratowania państwa przez wychowanie elit (Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego, reforma kolegiów pijarskich, Szkoła Rycerska). Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych.

4. Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich pod zaborami.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego (Sejm Nauczycielski, ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza).

ĆWICZENIA

1. Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku. Metoda majeutyczna Sokratesa i sokratejski optymizm poznawczy – możliwości wykorzystania myśli Sokratesa we współczesnej pedagogice.

Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy nauczycieli wobec uczniów.

2. Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.

3. Myśl pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

4. Początki wychowania przedszkolnego: Fryderyk Franciszek Fröbel. Początki nowoczesnego szkolnictwa elementarnego: Jan Henryk Pestalozzi.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA NADOBOWIĄZKOWA

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

METODY KSZTAŁCENIA

wykład – metoda podająca (z prezentacją)

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Liczba godzin kontaktowych - 24 h

Przygotowanie się do zajęć - 16 h

Przygotowanie się do egzaminu - 60 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4

Egzamin pisemny na ocenę: test obejmujący treści programowe (w tym zagadnienia omówione na ćwiczeniach i wykładach oraz zagadnienia opracowane samodzielnie na podstawie lektur).

Opis treści programowych:

Wykład:

Wychowanie w starożytnej Grecji. Myśl pedagogiczna w Atenach (Sokrates).

Oświata i wychowanie w Średniowieczu i Odrodzeniu.

Reformacja i kontrreformacja. Szkolnictwo różnowiercze, gimnazjum Sturma i Ratio studiorum.

Wychowanie nowożytne: Jan Amos Komeński (działalność i Wielka dydaktyka); John Locke (Myśli o wychowaniu), Jan Jakub Rousseau (Emil).

Powstanie KEN i Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych.

Jan Henryk Pestalozzi – nowoczesna elementarna szkoła ludowa; Herbert Spencer – pedagogika pozytywistyczna.

Oświata pod zaborem pruskim i austriackim.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego: Zjazd Nauczycielski (tzw. Sejm Nauczycielski), ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza.

Ćwiczenia:

- Wychowanie i szkolnictwo w starożytnym Rzymie w czasach Republiki i Cesarstwa; wychowanie mówcy według Marka Fabiusza Kwintyliana.

Założenie Akademii Krakowskiej.

Poglądy pedagogiczne Andrzeja Frycza Modrzewskiego.

Próba reformy państwa polskiego w XVIII w. przez wychowanie klasy panującej: Stanisław Konarski i jego Collegium Nobilium, Szkoła Rycerska w Warszawie.

Grzegorz Piramowicz „Powinności nauczyciela”, Ustawy KEN.

Oświata pod zaborem rosyjskim: Izba Edukacyjna, Uniwersytet Wileński – Jan i Jędrzej Śniadeccy; Liceum Krzemienieckie – Tadeusz Czacki i Hugo Kołłątaj.

Pozytywizm warszawski.

Literatura obowiązkowa:

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

Literatura nadobowiązkowa:

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Hryniewicka A., W stronę człowieka... O odwadze twórczego myślenia Marii Grzegorzewskiej, Warszawa 2022.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

Opis metod kształcenia:

wykład - metoda podająca z prezentacją, ćwiczenia - czytanie i omawianie tekstów źródłowych, metody aktywizujące

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe - wykład i ćwiczenia - 30

Przygotowanie się do zajęć, lektury - 40

Przygotowanie się do egzaminu - 50

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 4

SPOSÓB POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Egzamin pisemny

WYKŁAD

1. Historia wychowania jako nauka, jej zakres i cele. Wychowanie spartańskie i ateńskie. Myśl pedagogiczna w Atenach (sofiści, Sokrates, Platon i Arystoteles). Wychowanie w starożytnym Rzymie.

2. Średniowiecze a Renesans. Średniowieczne wychowanie stanowe. Uniwersytety w średniowieczu. Humanizm renesansowy wobec edukacji: poglądy pedagogiczne Jana Ludwika Vivesa, Erazma z Rotterdamu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Mikołaja Reja. Szkolnictwo renesansowe: szkoły dworskie (Casa Giocosa Vittorina da Feltre).

3. Nowożytna myśl pedagogiczna: twórczość Jana Amosa Komeńskiego, Johna Locke'a, Jana Jakuba Rousseau.

Upadek kultury w Polsce w I poł. XVIII w. i próby ratowania państwa przez wychowanie elit (Collegium Nobilium Stanisława Konarskiego, reforma kolegiów pijarskich, Szkoła Rycerska). Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych.

4. Zróżnicowanie szkolnictwa na ziemiach polskich pod zaborami.

Szkolnictwo i wychowanie w Polsce w okresie XX-lecia międzywojennego (Sejm Nauczycielski, ustawa szkolna Janusza Jędrzejewicza).

ĆWICZENIA

1. Kalokagathia grecka a polskie szkolnictwo XXI wieku. Metoda majeutyczna Sokratesa i sokratejski optymizm poznawczy – możliwości wykorzystania myśli Sokratesa we współczesnej pedagogice.

Poglądy pedagogiczne Marka Fabiusza Kwintyliana: szkoła czy dom, bić czy nie bić; współczesne nam realia dotyczące edukacji szkolnej i domowej oraz przemocy nauczycieli wobec uczniów.

2. Szkolnictwo renesansowe: szkoły średnie wyznaniowe (gimnazja protestanckie, kolegia jezuickie). Metody wychowawcze stosowane w gimnazjach protestanckich i w kolegiach jezuickich w XVI-XVIII w.

3. Myśl pedagogiczna Klementyny z Tańskich Hoffmanowej i wychowanie polskich dziewcząt w XIX wieku („hodowla aniołów”).

XIX-wieczna poezja moralizująca dla dzieci (Stanisław Jachowicz, Heinrich Hoffmann).

4. Początki wychowania przedszkolnego: Fryderyk Franciszek Fröbel. Początki nowoczesnego szkolnictwa elementarnego: Jan Henryk Pestalozzi.

Pedagodzy Nowego Wychowania: Celestyn Freinet, Maria Montessori, Janusz Korczak, Maria Grzegorzewska.

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Kot S., Historia wychowania, t. 1-2, Warszawa 1994.

Markiewiczowa H., Poznański K., Wybrane zagadnienia z historii wychowania, cz. 1-2, Warszawa 2006.

LITERATURA NADOBOWIĄZKOWA

Syntezy:

Litak S., Draus J., Terlecki R., Historia wychowania, t. 1-2, Kraków 2005.

Wroczyński R., Dzieje oświaty polskiej, t. 1-2, Warszawa 1996.

Teksty źródłowe:

Galicyjskie wspomnienia szkolne, oprac. A. Knot, Kraków 1955.

Grzegorzewska M., Listy do Młodego nauczyciela, cykl I-III, Warszawa 2002.

Materiały do ćwiczeń z historii wychowania, oprac. S. Kot, cz. I-III, Warszawa 1995.

Teksty źródłowe do dziejów wychowania, oprac. S. Możdżeń, cz. I-VIII, Kielce 1993.

Ustawodawstwo szkolne w Królestwie Polskim w latach autonomii administracyjnej 1815-1867. Materiały i źródła do historii wychowania, t. 1: 1815-1839, t. 2: 1840-1867, oprac. K. Poznański, Warszawa 2017.

Źródła do dziejów wychowania, oprac. S. Wołoszyn, t. 1-2, Kielce 1995.

Monografie:

Baszkiewicz J., Młodość uniwersytetów, Warszawa 1997.

Bobrowska-Nowak W., Historia wychowania przedszkolnego, Warszawa 1978.

Myśliciele – o wychowaniu, red. Cz. Kupisiewicz, I. Wojnar, t. 1-2, Warszawa 2000.

Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych, Warszawa 1997.

Okoń W., Wizerunki sławnych pedagogów polskich, Warszawa 1993.

Słowniki i encyklopedie:

Encyklopedia pedagogiczna, red. W. Pomykało, Warszawa 1993.

Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1-7, Warszawa 2003-2008.

Historia wychowania. Słownik biograficzny, red. A. Gąsiorowski, Olsztyn 1994.

Słownik pedagogów polskich, red. W. Bobrowska-Nowak, D. Drynda, Katowice 1998.

METODY KSZTAŁCENIA

wykład – metoda podająca (z prezentacją)

NAKŁAD PRACY STUDENTA

Liczba godzin kontaktowych - 24 h

Przygotowanie się do zajęć - 16 h

Przygotowanie się do egzaminu - 60 h

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 100 h

Liczba punktów ECTS - 4