Badania ilościowe w naukach społecznych

Ćwiczenia z Badań ilościowych w naukach społecznych przygotowują studentów do prawidłowego projektowania i przeprowadzania badań ilościowych, a także uczą samodzielnie analizować i interpretować zebrane dane. Wszystkie obliczenia, tabele i wykresy będą wykonywane z wykorzystaniem programu IBM SPSS.

Sposoby pomiaru efektów kształcenia:

Na ocenę końcową będą składać się wyniki uzyskane z następujących komponentów:

• Test sprawdzający wiedzę i umiejętności praktyczne („open book”) – praca indywidualna

• Test z wykorzystaniem programu SPSS („open book”) – praca indywidualna

• Mini-projekt badawczy (zaplanowanie i przeprowadzenie mini-badania ilościowego, statystyczna analiza i interpretacja zebranych danych, zaprezentowanie wyników w postaci plakatu naukowego) – praca zespołowa

• Zmienne i jej rodzaje

• Operacjonalizacja zmiennych i tworzenie wskaźników

• Schematy i plany badawcze

• Skale pomiarowe

• Populacja i próba

• Tabele częstości – tworzenie i interpretacja w SPSS

• Wykresy (słupkowe, kołowe, histogramy, skrzynkowe, liniowe, rozrzutu) – tworzenie i interpretacja w SPSS

• Opis statystyczny – obliczanie i interpretacja miar w SPSS

o Miary tendencji centralnej

o Miary zróżnicowania

o Miary asymetrii (skośność)

o Miary koncentracji (kurtoza)

• Standaryzacja wyników (wyniki Z) – przekształcanie wyników surowych i interpretacja wyników Z w SPSS

• Ocenianie normalności rozkładu

• Wprowadzanie danych do SPSS stosownie do schematu i planu badawczego

• Podstawowe operacje na danych (e.g., podziel na podzbiory, rekodowanie, przekształcanie)

• Wprowadzenie do wnioskowanie statystycznego

• Dobór testów statystycznych

o Testy różnic (parametryczne i nieparametryczne)

o Współczynnik korelacji i kontyngencji

o Jedno- i dwu-czynnikowa analiza wariancji (ANOVA)

• Struktura i krytyczna analiza artykułu naukowego

Bąk, J. (2020). Statystycznie rzecz biorąc, czyli ile trzeba zjeść czekolady, żeby dostać Nobla? Wydawnictwo W.A.B.

Bedyńska, S., Cypryańska, M. (2013). Statystyczny drogowskaz 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.

Francuz, P., Mackiewicz, R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Maksimowicz-Ajchel, A. (2007). Wstęp do statystyki. Metody opisu statystycznego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Wieczorkowska, G., Wierzbiński, J. (2011). Statystyka od teorii do praktyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Stosowane metody kształcenia:

• Zadania rozwiązywane wspólnie na zajęciach

• Praca na plikach danych zebranych w trakcie zajęć (np. poprzez wypełnienie przez studentów ankiety, kwestionariusza online i/lub wykonanie zadania eksperymentalnego) oraz plikach udostępnionych przez osobę prowadzącą

• Anonimowe self-quizy do samodzielnego wykonania w domu

• Eksperymenty klasowe

• Filmiki instruktażowe do pracy z programem statystycznym SPSS.

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Godziny kontaktowe - ćwiczenia: 30 h

Godziny pracy własnej studenta: 30 h

Sumaryczna liczba punktów ECTS - 2 punkty

Celem przedmiotu jest nabycie wiadomości i umiejętności potrzebnych do zaplanowania badań ilościowych, przeprowadzenia ich i opracowania wyników pracy dyplomowej

ZAGADNIENIA;

1. Główne typy procedur postępowania badawczego w naukach

społecznych i pedagogice: procedura ilościowa (ustrukturyzowana)

2. Etapy badań w procedurze ustrukturyzowanej:

- formułowanie problemów i hipotez badawczych,

- definiowanie i operacjonalizacja zmiennych

- dobór strategii badań

- dobór metod badań

- zaplanowanie użycia poszczególnych metod

- sprawdzenie wartości metodologicznej zaplanowanych metod

(obiektywność; rzetelność; trafność)

- przeprowadzanie badań

- sporządzanie protokołu

- zaplanowanie sposobu opracowania wyników

3. Pomiar w badaniach pedagogicznych: skale szacunkowe jako typ

skali porządkowej: definicja i określenie metody; zalety i problemy

pomiaru; rodzaje skal szacunkowych; sprawdzanie skali w badaniach

próbnych; błędy szacowania; opracowanie wyników obserwacji ze skalą,

4. Ankieta: definicja metody; elementy techniki ankietowej; konstruowanie

formularza; wiarygodność ankiety; rodzaje ankiet i pytań

ankietowych; błędy w konstrukcji pytań;

5. Technika Moreno jako jedna z technik socjometrycznych: definicja,

przeznaczenie metody, rodzaje kryteriów socjometrycznych, sposoby

opracowania wyników,

6. Eksperyment w pedagogice: istota eksperymentu; różne rodzaje

zmiennych w eksperymencie; rodzaje planów eksperymentalnych; planowanie eksperymentu.

M. Łobocki - „Metodologia badań psychologicznych”, PWN, Warszawa 1996

H.H. Kruger – „Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych”, Impuls, Kraków 2006

T. Pilch, T. Bauman - „Zasady badań pedagogicznych”, Wydawnictwo akademickie Żak, Warszawa 2001

A. Góralski - "Metody badań pedagogicznych w zarysie" Universitas Rediviva Warszawa 2009

Literatura uzupełniająca

B. Śliwerski – „Pedagogika wobec edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych” t.2, Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, Gdańsk 2006

J. Brzeziński – „Metodologia badań psychologicznych PWN warszawa 1996

Opis sposobów pomiaru efektów kształcenia

Wiedza

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie uczestnictwa w dyskusji prowadzonej podczas zajęć ćwiczeniowych.

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie składanych prac domowych.

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu na podstawie projektu badawczego, realizowanego w grupach kilkuosobowych.

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu na podstawie kolokwium zaliczeniowego.

Umiejętności

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie składanych prac domowych.

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu na podstawie projektu badawczego, realizowanego w grupach kilkuosobowych.

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu na podstawie kolokwium zaliczeniowego.

Kompetencje społeczne

Ocena kompetencji na podstawie uczestnictwa w dyskusji prowadzonej podczas zajęć ćwiczeniowych.

Ocena kompetencji, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie składanych prac domowych.

Ocena kompetencji, w tym rozumienia treści przedmiotu na podstawie projektu badawczego, realizowanego w grupach kilkuosobowych.

1. Wprowadzenie do metodologii badań ilościowych w obszarze nauk społecznych - charakterystyka badań ilościowych, różnice między podejściem ilościowym i jakościowym.

2. Pomiar jako cecha konstytutywna badań ilościowych - skale pomiaru.

3. Proces badawczy - etapy i ich charakterystyka, rodzaje pytań badawczych, hipotezy badawcze, metody i techniki charakterystyczne dla badań ilościowych, zmienne i ich operacjonalizacja, przygotowanie narzędzia badawczego, przeprowadzenie badania.

4. Przygotowanie bazy danych w programie SPSS - wprowadzenie danych, weryfikacja, rekodowanie.

5. Opis statystyczny – definicja, charakterystyka, wskaźniki opisu statystycznego, obliczanie i interpretacja statystyk opisowych w programie SPSS, sporządzanie tabel i wykresów ilustrujących dane.

6. Podstawy wnioskowania statystycznego - definicja, charakterystyka, rodzaje operacji statystycznych, błędy popełniane podczas wnioskowania statystycznego.

7. Korelacje parametryczne i nieparametryczne. Testy różnic: parametryczne (testy t, 1-ANOVA, 2-ANOVA, MANOVA, współczynniki wielkości efektu, testy normalności i jednorodności) i nieparametryczne.

8. Analiza i interpretacja naukowych artykułów badawczych pod kątem zastosowanych procedur analitycznych.

Babbie, E. R. (2019). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Łobocki, M. (2000). Metody i techniki badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Łobocki, M. (2006). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo „Zak.

Rubacha K. (2019). Metody zbierania danych w badaniach pedagogicznych [w:] Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) Pedagogika. Tom 1. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Opis metod kształcenia:

Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, pogadanka, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, praca indywidualna.

Zaliczenie: realizacja prac domowych, realizacja zespołowego projektu badawczego, kolokwium pisemne

Nakład pracy:

godziny kontaktowe: 30

przygotowanie projektu badawczego: 12

przygotowanie prac domowych: 3

przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego: 15

1. Wprowadzenie do metodologii badań ilościowych w obszarze nauk społecznych - charakterystyka badań ilościowych, różnice między podejściem ilościowym i jakościowym.

2. Etapy badań w procedurze ilościowej.

3. Pomiar jako cecha konstytutywna badań ilościowych - skale pomiaru.

4. Ankieta: definicja metody; elementy techniki ankietowej; konstruowanie, techniki zbierania danych, rodzaje pytań ankietowych; błędy w konstrukcji pytań;

5. Opis statystyczny – definicja, charakterystyka, wskaźniki opisu statystycznego, obliczanie i interpretacja statystyk opisowych (SPSS), sporządzanie tabel i wykresów ilustrujących dane.

6. Podstawy wnioskowania statystycznego - definicja, charakterystyka, rodzaje operacji statystycznych, błędy popełniane podczas wnioskowania statystycznego.

7. Korelacje parametryczne i nieparametryczne. Testy różnic: parametryczne i nieparametryczne.

Babbie, E. R. (2019). Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Łobocki, M. (2000). Metody i techniki badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Łobocki, M. (2006). Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Oficyna Wydawnicza "Impuls".

Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Warszawa: Wydawnictwo „Zak.

Rubacha K. (2019). Metody zbierania danych w badaniach pedagogicznych [w:] Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) Pedagogika. Tom 1. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.