Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Socjologia III wieku

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 20-2S-SWI
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Socjologia III wieku
Jednostka: Instytut Filozofii i Socjologii
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 3.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Pełny opis:

Jest w stanie wymienić definicje i rodzaje starości, odtworzyć koncepcje socjologiczne w ramach socjologii starości, scharakteryzować i objaśnić proces przemian – w XIX i XX w. – wpływających na zmiany statusu i sposobu życia w okresie starości w krajach zachodnich, w Polsce i – częściowo – na innych kontynentach.

Jest w stanie wskazać i omówić nowe osiągnięcia teoretyczne na temat miejsca człowieka starego w rodiznie, kulturze i społeczenstwie oraz czynników je kształtujących.

Efekty uczenia się:

Wiedza

Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w zakresie socjologii starości i szerokiego procesu przemian w nowoczesności, które wykształciły m.in. status ludzi starych w społeczeństwach współczesnych.

Ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w socjologii starości oraz w refleksji nad współczesnością w naukach humanistycznych i społecznych.

Posiada wiedzę o normach i regułach (społecznych, prawnych, organizacyjnych i moralnych) organizujących struktury i instytucje społeczne społeczeństwa tradycyjnego, nowoczesnego i późnonowoczesnego i o rządzących nimi prawidłowościach oraz o ich źródłach, naturze, zmianach i sposobach działania.

Posiada wiedzę o zmianach struktur, procesów i instytucji społecznych takich jak rodzina, przebieg życia, stosunki pracy, sąsiedztwo, edukacja, massmedia, organizacja konsumpcji, rozwój kultury popularnej oraz ich elementów, o przyczynach, przebiegu, skali i konsekwencjach tych zmian dla sytuacji osób starszych.

Umiejętności

Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska społeczne (kulturowe, polityczne, prawne, ekonomiczne i dotyczące zdrowia) w zakresie socjologii starości i refleksji nad współczesnością.

Posiada umiejętność rozumienia i analizowania zjawisk społecznych w zakresie przemian starości w nowoczesności, potrafi analizować przyczyny i przebieg konkretnych procesów i zjawisk społecznych w zakresie przemian sytuacji ludzi starszych w nowoczesności.

Kompetencje społeczne

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie będąc świadomym sytuacji ludzi starszych we współczesnym społeczeństwie.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2019/2020" (zakończony)

Okres: 2019-10-01 - 2020-02-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Zalewska
Prowadzący grup: Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Kolokwium w formie pisemnej: zaliczenie na ocenę (10 pytań testowych jednokrotnego wyboru i trzy pytania opisowe).

Pełny opis:

Student jest w stanie wymienić definicje i rodzaje starości, odtworzyć koncepcje socjologiczne w ramach socjologii starości, scharakteryzować i objaśnić proces przemian – w XIX i XX w. – wpływających na zmiany statusu i sposobu życia w okresie starości w krajach zachodnich, w Polsce i – częściowo – na innych kontynentach.

Jest w stanie wskazać i omówić nowe osiągnięcia teoretyczne na temat miejsca człowieka starego w rodiznie, kulturze i społeczenstwie oraz czynników je kształtujących.

Treści programowe

Zagadnienia ogólne

1. Socjologia trzeciego wieku. Wprowadzenie

2. Starość w socjologii. Podstawowe perspektywy teoretyczne

Przemiany starości w krajach zachodnich

3. Nowoczesna starość: ustanowienie emerytur a przemiany pozycji ludzi starych

4. Nowoczesna starość: uniformizacja przebiegu życia

5. Ponowoczesna „starość”: trzeci wiek i kultura młodości

6. Ponowoczesna „starość”: czwarty wiek i medykalizacja starości

7. Wspólnoty rówieśnicze seniorów jako nowe formy wspólnotowości

Przemiany starości w Polsce

8. „Użyteczność jako istota egzystencji”. Starość na wsi polskiej

9. „Zmierzch godności starego”. Starość w PRL-u

10. Starość „przed telewizorem” po transformacji ustrojowej

11. Współczesna starość w kontekście przebiegu życia. Etnografia wielostanowiskowa w Warszawie

12. Starość w polityce społecznej

13. Medialne dyskursy starości

Starość w społeczeństwach pozaeuropejskich

14. Starość tradycyjna w społeczeństwach pozaeuropejskich (japoński film fabularny)

15. Zaliczenie w formie egzaminu pisemnego

Literatura:

Literatura obowiązkowa

Jakubowska H. (2009). Społeczne wytwarzanie starości: definicje, granice, konteksty, [w:] H. Jakubowska, A. Raciniewska, Ł. Rogowski (red.), Patrząc na starość. Kultura wizualna starości. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 15-29.

Synak B. (1999). Ludzie starzy. W: Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 144-149.

Laskowska-Otwinowska J. (2000). Człowiek stary w ubogiej rodzinie polskiej wsi współczesnej, [w:] E. Tarkowska (red.), Zrozumieć biednego, o dawnej i obecnej biedzie w Polsce. Warszawa, Wyd. IFiS PAN, s. 118-148.

Literatura uzupełniająca

Bois J.P. (1996). Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.

Czekanowski P. (2002). Rodzina w życiu osób starszych i osoby starsze w rodzinie, [w:] B. Synak (red.), Polska starość. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 140-172.

Dawson A. (2002). The mining community and the ageing body: Towards a phenomenology of community? [w:] V. Amit, Realizing Community. Concepts, social relationships and sentiments. London and New York: Routledge, s. 21-37.

Gilleard Ch. i Higgs P. (2005). Contexts of Ageing: Class, Cohort and Community. Cambridge: Polity Press.

Hareven T. (1982). The Lifecourse and Ageing in Historical Perspective. [w:]: T.K. Hareven i K.J. Adams, Ageing and Life Course Transitions: An Interdisciplinary Perspective. London and New York: Tavistock Publications.

Lehr U. (2007). U schyłku życia. Starość mieszkańców wsi Beskidu Śląskiego i Podhala. Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, s. 71-181.

Read R. (2005). Altering Care: Gifts and Emotion in Nursing Practice within a Czech Nursing Home, [w:] H. Haukanes i F. Pine (red.), Generations, Kinship and Care. Gendered Provisions of Social Security in Central Eastern Europe. University of Bergen, Centre for Women’s and Gender Research, vol. 17, s. 137-161.

Szatur-Jaworska Barbara, Piotr Błędowski i Małgorzata Dzięgielewska (2006). Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, s. 291-318.

Zalewska Joanna (2015). Człowiek stary wobec zmiany kulturowej. Perspektywa teorii praktyk społecznych. Warszawa: Scholar.

Uwagi:

Wykład, prezentacja multimedialna, zadania aktywizujące.

Nakład pracy studenta: 75 godzin:

- 30 godzin - uczestnictwo w wykładzie

- 15 godzin - czytanie literatury obowiązkowej

- 30 godzin - opanowanie materiału z wykładu

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2020/2021" (zakończony)

Okres: 2020-10-01 - 2021-02-21
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Joanna Zalewska
Prowadzący grup: Joanna Zalewska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Praca pisemna:

1. Analiza sposobu ukazywania starości w dziele literackim, filmowym lub plastycznym za pomocą koncepcji poznanych na wykładzie (każdy wybiera inne dzieło)

lub

2. Recenzja książki socjologicznej na temat starości.

Na ocenę dostateczną zalicza obecność pełna (wraz z wizją) na wszystkich wykładach.

Pełny opis:

Student jest w stanie wymienić definicje i rodzaje starości, odtworzyć koncepcje socjologiczne w ramach socjologii starości, scharakteryzować i objaśnić proces przemian – w XIX i XX w. – wpływających na zmiany statusu i sposobu życia w okresie starości w krajach zachodnich, w Polsce i – częściowo – na innych kontynentach.

Jest w stanie wskazać i omówić nowe osiągnięcia teoretyczne na temat miejsca człowieka starego w rodiznie, kulturze i społeczenstwie oraz czynników je kształtujących.

Treści programowe

Zagadnienia ogólne

1. Socjologia trzeciego wieku. Wprowadzenie

2. Starość w socjologii. Podstawowe perspektywy teoretyczne

Przemiany starości w krajach zachodnich

3. Nowoczesna starość: ustanowienie emerytur a przemiany pozycji ludzi starych

4. Nowoczesna starość: uniformizacja przebiegu życia

5. Ponowoczesna „starość”: trzeci wiek i kultura młodości

6. Ponowoczesna „starość”: czwarty wiek i medykalizacja starości

7. Wspólnoty rówieśnicze seniorów jako nowe formy wspólnotowości

Przemiany starości w Polsce

8. „Użyteczność jako istota egzystencji”. Starość na wsi polskiej

9. „Zmierzch godności starego”. Starość w PRL-u

10. Starość „przed telewizorem” po transformacji ustrojowej

11. Współczesna starość w kontekście przebiegu życia. Etnografia wielostanowiskowa w Warszawie

12. Starość w polityce społecznej

13. Medialne dyskursy starości

Starość w społeczeństwach pozaeuropejskich

14. Starość tradycyjna w społeczeństwach pozaeuropejskich (japoński film fabularny)

15. Podsumowanie

Literatura:

Literatura obowiązkowa

Jakubowska H. (2009). Społeczne wytwarzanie starości: definicje, granice, konteksty, [w:] H. Jakubowska, A. Raciniewska, Ł. Rogowski (red.), Patrząc na starość. Kultura wizualna starości. Poznań, Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 15-29.

Synak B. (1999). Ludzie starzy. W: Encyklopedia socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 144-149.

Laskowska-Otwinowska J. (2000). Człowiek stary w ubogiej rodzinie polskiej wsi współczesnej, [w:] E. Tarkowska (red.), Zrozumieć biednego, o dawnej i obecnej biedzie w Polsce. Warszawa, Wyd. IFiS PAN, s. 118-148.

Zalewska J. (2011). Od emerytury do trzeciego wieku: starość w czasach nowoczesnych, [w:] Krótkie wykłady z socjologii. Przegląd problemów i metod. Warszawa: APS.

Literatura uzupełniająca

Bois J.P. (1996). Historia starości. Od Montaigne’a do pierwszych emerytur, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.

Czekanowski P. (2002). Rodzina w życiu osób starszych i osoby starsze w rodzinie, [w:] B. Synak (red.), Polska starość. Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 140-172.

Dawson A. (2002). The mining community and the ageing body: Towards a phenomenology of community? [w:] V. Amit, Realizing Community. Concepts, social relationships and sentiments. London and New York: Routledge, s. 21-37.

Gilleard Ch. i Higgs P. (2005). Contexts of Ageing: Class, Cohort and Community. Cambridge: Polity Press.

Hareven T. (1982). The Lifecourse and Ageing in Historical Perspective. [w:]: T.K. Hareven i K.J. Adams, Ageing and Life Course Transitions: An Interdisciplinary Perspective. London and New York: Tavistock Publications.

Krzyżowski Ł., Kowalik W., Suwada K., Pawlina A. (2014). Młodzi emeryci w Polsce. Miedzy biernością a aktywnością. Warszawa: Scholar.

Lehr U. (2007). U schyłku życia. Starość mieszkańców wsi Beskidu Śląskiego i Podhala. Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, s. 71-181.

Read R. (2005). Altering Care: Gifts and Emotion in Nursing Practice within a Czech Nursing Home, [w:] H. Haukanes i F. Pine (red.), Generations, Kinship and Care. Gendered Provisions of Social Security in Central Eastern Europe. University of Bergen, Centre for Women’s and Gender Research, vol. 17, s. 137-161.

Szatur-Jaworska Barbara, Piotr Błędowski i Małgorzata Dzięgielewska (2006). Podstawy gerontologii społecznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, s. 291-318.

Zalewska J. (2012). Starość "przy rodzinie", starość wykluczona czy trzeci wiek? Przemiana strategii opisywania starości w kulturze popularnej, [w:] E. Tarkowska (red.), Dyskursy ubóstwa i wykluczenia społecznego. Warszawa: IFiS PAN.

Zalewska Joanna (2015). Człowiek stary wobec zmiany kulturowej. Perspektywa teorii praktyk społecznych. Warszawa: Scholar.

Uwagi:

Wykład, prezentacja multimedialna, zadania aktywizujące.

Nakład pracy studenta: 75 godzin:

- 30 godzin - uczestnictwo w wykładzie

- 15 godzin - czytanie literatury obowiązkowej

- 30 godzin - opanowanie materiału z wykładu

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-02-19)