Socjologia moralności i obyczajów

Sposób pomiaru:

Wykład - egzamin pisemny

Ćwiczenia - przygotowanie prezentacji multimedialnej do wybranego tematu, dyskusja na podstawie pytań zawartych w prezentacji i lektury obowiązkowej, praca w grupach, kolokwium zaliczeniowe.

Wykłady

1. Oceny, normy i wartości moralne – elementarne jednostki moralności

2. Relacje moralne jako fundament społeczeństwa

3. Krótka historia socjologicznej refleksji nad moralnością

4. Moralność jako przedmiot socjologii oraz innych nauk

5. Czynniki kształtujące moralność

6. Typologie moralności

7. Biologiczna geneza moralności

8. Rola emocji w rozumowaniu moralnym

9. Społeczne i kulturowe uwarunkowania moralności

10. Wielość i zróżnicowanie norm moralnych

11. Teoria fundamentów moralnych

12. Przemiany wartości w świecie współczesnym

13. Kondycja moralna społeczeństwa polskiego

14. Etos rycerski w historycznej i współczesnej odsłonie

Ćwiczenia

1. Czym jest moralność i jak ją badać?

2. Biologiczne korzenie moralności

3. Biologiczne uwarunkowania moralności: altruizm i agresja

4. Moralny konflikt płci w perspektywie psychologii ewolucyjnej

5. Kulturowe uwarunkowania moralności

6. Przemiany obyczajów: rodzina i dom na przestrzeni wieków

7. Paniki moralne i polskie spory światopoglądowe

8. Zderzenie wartości: liberalizm versus konserwatyzm

9. Religia a moralność

10. Wartości i normy deklarowane i realizowane przez Polaków

11. Postprawda i kryzys zaufania

12. Etyka protestancka jedyną drogą do dobrobytu?

13. Banalność zła – dlaczego dobrzy ludzie czynią zło?

14. Postęp bio-technologiczny i nowe wyzwania moralne

Literatura obowiązkowa:

1. Ossowska Maria, Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa 2005.

2. Mariański Janusz, Moralność w kontekście społecznym, Kraków 2014.

3. Haidt Jonathan, Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? Sopot 2014.

4. Pinker Steven, Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, Gdańsk 2005.

5. Inglehart Ronald, Norris Pippa, Wzbierająca fala, Warszawa 2009.

Literatura uzupełniająca:

1. Buss David, Psychologia ewolucyjna, Gdańsk 2001.

2. Harrison E. Lavrence; Huntington P. Samuel (red.). Kultura ma znaczenie, Poznań 2003.

3. Łaciak Beata, Obyczajowość polska czasu transformacji czyli wojna postu z karnawałem, Warszawa 2005.

4. Giddens Anthony, Przemiany intymności, Warszawa 2006.

5. Szpakowska Małgorzata, Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian, Warszawa 2003.

Wykład:

Metoda podająca z prezentacjami multimedialnymi i elementami konwersatorium.

Nakład pracy studenta:

1. Udział w wykładach: 30 h

2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 30 h

Ćwiczenia:

Prezentacja multimedialna, burza mózgów, dyskusja, praca w grupach, analiza studium przypadku.

Nakład pracy studenta:

1. Udział w ćwiczeniach: 30 h

2. Przygotowywanie się do zajęć oraz przygotowanie prezentacji multimedialnej: 30 h

3. Przygotowanie się do kolokwium końcowego: 30 h

- Efekty uczenia z zakresu wiedzy sprawdzane się poprzez egzamin pisemny/test.

- Efekty uczenia się z zakresu umiejętności sprawdzane są poprzez zadania zlecone przez prowadzącego (prace domowe lub esej), sporządzenie prezentacji i wygłoszenie referatu.

- Efekty uczenia się z zakresu kompetencje sprawdzanie są poprzez aktywność na zajęciach oraz merytoryczny wkład do dyskusji.

Wykład:

1. Oceny, normy i wartości moralne – elementarne jednostki moralności

2. Relacje moralne jako fundament społeczeństwa

3. Krótka historia socjologicznej refleksji nad moralnością

4. Moralność jako przedmiot socjologii oraz innych nauk

5. Geneza moralności

6. Typologie moralności

7. Biologiczne podstawy moralności

8. Społeczne i kulturowe uwarunkowania moralności

9. Wielość i zróżnicowanie norm moralnych

10. Przemiany moralności w świecie współczesnym

11. Kondycja moralna społeczeństwa polskiego

12. Amoralny familizm

13. Zaufanie społeczna a dobrostan i dobrobyt

14. Obyczajowość w sferze prywatnej i publicznej

15. Etos rycerski w historycznej i współczesnej odsłonie

Ćwiczenia:

1. Czym jest moralność i jak ją badać?

2. Biologiczne korzenie moralności

3. Biologiczne uwarunkowania moralności: altruizm, agresja, dominacja

4. Konflikt płci w perspektywie psychologii ewolucyjnej

5 Przemiany obyczajów: rodzina na przestrzeni wieków

6. Panika moralna i polskie spory światopoglądowe / wojny kulturowe

7 "Czy Bóg nienawidzi kobiet"? Religia vs kultura

8. Religijna vs świecka moralność

9. Spór pomiędzy uniwersalizmem i relatywizmem etycznym

10. Wartości i normy deklarowane/realizowane przez Polaków

11. Postprawda i kryzys zaufania

12. Etyka protestancka jedyną drogą do dobrobytu?

13. Banalność zła

14. Postęp bio-technologiczny i nowe wyzwania moralne

15. Podsumowanie

Lektura obowiązkowa:

Ossowska Maria, Socjologia moralności. Zarys zagadnień, Warszawa 2005.

Mariański Janusz, Moralność w kontekście społecznym, Kraków 2014.

Haidt Jonathan, Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka? Sopot 2014.

Pinker Steven, Tabula rasa. Spory o naturę ludzką, Gdańsk 2005.

Inglehart Ronald, Norris Pippa, Wzbierająca fala, Warszawa 2009.Harrison, E. Lavrence; Huntington P. Samuel (red.). Kultura ma znaczenie, Poznań 2003.

Lektura uzupełniająca:

Łaciak Beata, Obyczajowość polska czasu transformacji czyli wojna postu z karnawałem, Warszawa 2005.

Szpakowska Małgorzata, Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian, Warszawa 2003.

Tarkowska Elżbieta, Tarkowski Jacek, Amoralny familizm, czyli o dezintegracji społecznej w Polsce lat osiemdziesiątych [w:] Edmund Wnuk-Lipiński (red.), Grupy i więzi społeczne w systemie monocentrycznym, Warszawa 1990.

Adamczyk Grzegorz, Moralność i konsumpcja we współczesnym społeczeństwie polskim, Lublin 2013.

Waal Frans, Bonobo i ateista, W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych, Kraków 2014.

Buss David M., Psychologia ewolucyjna. Jak wytłumaczyć społeczne zachowania człowieka? Najnowsze koncepcje. Gdańsk 2001.

Pawlik Wojciech, Grzech. Studium z socjologii moralności, Kraków 2007.

Adamczyk Grzegorz, Przemiany moralności w polskim społeczeństwie. Między mitem a rzeczywistością. W kręgu socjologii Janusza Mariańskiego, Roczniki Nauk Społecznych, tom 43, nr 2/2015.

Harari Yuval Noah, 21 lekcji na XXI wiek, Warszawa 2018.

Weber Max, Racjonalność kapitalistyczna, [w:] Andrzej Mencwel (red.), Antropologia kultury, Warszawa 2004.

Ossowska Maria, Klasyczny model moralności mieszczańskiej: Beniamin Franklin [w:] Andrzej Mencwel (red.), Antropologia kultury, Warszawa 2004.

Etounga-Manguelle Daniel, Czy Afryce potrzebny jest program dostosowania kulturowego? [w:] L. E. Harrison, S. P. Huntington (red.), Kultura ma znaczenie, Poznań 2003.

Bauman Zygmunt, Historia naturalna zła, „Znak” 2012, nr 690.

Harari Yuval Noah, Homo deus. Krótka historia jutra, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2015.

Zajęcia odbywają się w odstępach co tygodniowych według planu zajęć na platformie MS Teams w piątkii od godz. 9.50 do 13.10 (kod do zespołu: zw375do).

Wykład

Metoda podająca z prezentacjami w Power Point. Elementy konwersatorium.

Nakład pracy studenta

1. Udział w wykładach: 30 h

2. Przygotowanie się do egzaminu końcowego - 45 h

Ćwiczenia:

referat z prezentacją multimedialną, burza mózgów, dyskusja, analiza studium przypadku.

Nakład pracy studenta:

1. Udział w ćwiczeniach: 30 h

2. Przygotowywanie się do zajęć, przygotowanie prezentacji multimedialnej, praca pisemna na zaliczenie: 45 h