Historia myśli socjologicznej i społecznej
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 20-2F-HMS |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia myśli socjologicznej i społecznej |
Jednostka: | Instytut Filozofii i Socjologii |
Grupy: |
Obowiązkowe dla I r. SC, (3-l) niestacjonarne I stopnia Obowiązkowe dla I r. SC, (3-l) stacjonarne I stopnia |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
6.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
Sposób pomiaru Dyskusje, interpretacje i analizy podczas ćwiczeń na podstawie lektury tekstów źródłowych; sprawdziany i kolokwium zaliczeniowe. Zaliczenie wykładu; egzamin końcowy. Dyskusje, interpretacje i analizy podczas ćwiczeń na podstawie lektury tekstów źródłowych; sprawdziany i kolokwium zaliczeniowe. Przygotowanie referatu lub prezentacji. Zaliczenie wykładu; egzamin końcowy Dyskusja i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Praca w grupach na ćwiczeniach. Dyskusje, interpretacje i analizy podczas ćwiczeń na podstawie lektury tekstów źródłowych; sprawdziany i kolokwium zaliczeniowe. Przygotowanie referatu lub prezentacji. Zaliczenie wykładu; egzamin końcowy |
Pełny opis: |
Zagadnienia i metody historii socjologii. Myśl społeczna starożytności. Sofiści i pierwociny sporu o rolę natury i kultury w życiu społecznym. Inżynieria społeczna Platona. Myśl społeczna Arystotelesa - między empirią a zasadą złotego środka. Uniwersalizm stoików. Teologia społeczna św. Augustyna. Św. Tomasz i zasada organicyzmu społecznego. Myśl społeczna epoki Odrodzenia. Prawo natury i umowa społeczna w doktrynach XVII w. Filozofia społeczna wieku świateł - Monteskiusz, Russo, Smith, Ferguson, Kant, Herder i Staszic. Romantyzm i restauracja. Konserwatyzm, utopijny socjalizm. Saint-Simone, historycy doby restauracji, Tocqueville. Zasada gminowładztwa i historia społeczna Lelewela. Filozofia społeczna Hegla. Materializm historyczny. August Comte i narodziny socjologii jako samodzielnej dyscypliny badawczej. Ekonomia społeczna i socjologia Milla. Pozytywizm i rozwój socjologii. Darwin a ewolucjonizm w naukach społecznych. Koncepcja socjologii ewolucjonistycznej Herberta Spencera. Blaski i cienie ewolucjonizmu socjologicznego. Teoria krążenia elit i socjologia działania Pareta. Socjologizm versus psychologizm. Nauka społeczna Emila Durkheima i jego szkoły. Ludwika Gumplowicza socjologia konfliktu i rywalizacji ras. Teoria wspólnoty i stowarzyszenia F. Toenniesa. Socjologia formalna Simmla. Wielka synteza socjologiczna Maksa Webera. Socjologia amerykańska. Mikrosocjologia i filozofia społeczna Cooley’a. Behawioryzm społeczny Meada. System socjologii humanistycznej Floriana Znanieckiego 1. Poglądy społeczne Platona na podstawie lektury wybranych ksiąg „Państwa” 2. Nauka społeczna Arystotelesa – analiza fragmentów „Polityki”. 3. Hobbsowska koncepcja stanu naturalnego na kanwie wybranych rozdziałów „Lewiatana”. 4. Monteskiusz jako prekursor socjologii. Lektura fragmentów „Ducha praw”. 5. Russo i jego krytyka społeczna. Czytanie „Rozprawy o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi”. 6. Ekonomiczne podstawy życia społecznego wedle Adama Smitha. Analiza passusów dotyczących podziału pracy i rozwoju społecznego z „Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”. 7. Pozytywizm i początki socjologii. Lektura fragmentów dzieł Comte’a i Milla z antologii „Klasyczne teorie socjologiczne”. 8. Materializm historyczny. Dyskusja nad fragmentami „Ideologii niemieckiej” i „Kapitału” 9. Socjologia ewolucjonistyczna. Analiza wyboru pism Herberta Spencera zawartych w książce L. Kasprzyka „Spencer”. 10. Socjologia Durkheima. Ćwiczenia na podstawie urywków z książek „O podziale pracy społecznej”, „Zasady metody socjologicznej”, „Samobójstwo” i „Elementarne formy życia religijnego”. 11. Koncepcja formy społecznej w socjologii Simmla. Podstawa – wybrane eseje z „Socjologii”. 12. Gospodarka, religia, społeczeństwo w wielkiej syntezie socjologicznej Maksa Webera. Dyskusja nad fragmentami „Gospodarki i społeczeństwa” oraz „Etyki protestanckiej”. 13. Jednostka i społeczeństwo w teorii Charlsa Cooleya. Na podstawie antologii zawartej w pracy J. Muchy „Cooley”. 14. Początki interakcjonizmu symbolicznego w twórczości Meada. Na bazie fragmentów z „Umysłu, osobowości i społeczeństwa”. 15. Florian Znaniecki i koncepcja współczynnika humanistycznego. Dyskusja nad wyborem pism z książki J. Szackiego „Znaniecki”. |
Literatura: |
- Szacki Jerzy, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2006 - Ritzer George, Klasyczna teoria socjologiczna, Poznań 2004 - Howard Becker, Harry E. Barnes, Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii, cz. I Warszawa 1964, cz. II Warszawa 1965 - Jan Szczepański, Socjologia. Rozwój problematyki i metod, Warszawa 1967 - Paweł Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Warszawa 2006 - Wolf Lepenies, Trzy kultury. Socjologia między literaturą a nauką, Poznań 1997 - Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006 - Teodore Abel, Podstawy teorii socjologicznej, Warszawa 1977 |
Efekty uczenia się: |
Wiedza Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w dziedzinie powszechnej historii socjologii, nauk o kulturze i myśli społecznej. Zna i rozumie główne zasady rozbioru i komentowania podstawowych klasycznych i nowszych dzieł z zakresu socjologii i myśli społecznej. Ma wiedzę o przekształceniach i ewolucji a także o nieciągłościach i radykalnych przełomach w kształtowaniu się kierowniczych nurtów socjologii i myśli społecznej. Zna podstawową terminologię w zakresie humanistyki, nauk społecznych i socjologii, wie jak kształtowała się w dziejach intelektualnych kultury europejskiej i powszechnej, ma wiedzę o semantyce i etymologii głównych terminów socjologicznych. Umiejętności Umie samodzielnie analizować przebieg i kulturowe oraz społeczne uwarunkowania , wzrostu, przemian i kształtowania się nowych paradygmatów w dziedzinie nauk społecznych i socjologii. Potrafi przygotowywać spełniające uznane standardy wystąpień ustnych w języku polskim w z zakresie dziejów socjologii z wykorzystaniem wiedzy o głównych nurtach teoretycznych a także umiejętności rozbioru oraz interpretacji źródeł. Opanował umiejętność rzeczowego argumentowania, polemizowania i przekonywania oraz wyciągania wniosków z wykorzystaniem wiedzy źródłowej i zdobytej na podstawie wykładów i opracowań. Kompetencje społeczne Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie. Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role Zdaje sobie sprawę ze znaczenia działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturalnego Europy. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2019-10-01 - 2020-02-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 30 godzin
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Bronisław Treger | |
Prowadzący grup: | Bronisław Treger | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Egzamin | |
Skrócony opis: |
Sposoby i metody sprawdzania efektów uczenia się: Efekty z zakresu wiedzy sprawdzone będą poprzez egzamin ustny. Efekty z zakresu umiejętności sprawdzone będą na egzaminie ustnym oraz podczas dyskusji na ćwiczeniach Efekty z zakresu kompetencje sprawdzone będą poprzez dyskusję na ćwiczeniach oraz opracowanie lektur. Opanowanie problematyki przedstawianej na wykładzie i dyskutowanej na ćwiczeniach. Krytycyzm i aktywne uczestniczenie w dyskusjach na ćwiczeniach. Kompetencja na egzaminie ustnym. |
|
Pełny opis: |
Zadaniem wykładów i ćwiczeń jest zaznajomienie słuchaczy z dorobkiem najwybitniejszych myślicieli społecznych dawnych wieków i socjologów doby klasycznej. W socjologii doby klasycznej znajdują się źródła większości kierunków koncepcji i zagadnień dzisiejszych nauk społecznych. Znajomość dziejów uprawianej dyscypliny (kształtowania się poglądów, aparatury pojęciowej i stanowisk metodologicznych) stanowi jeden z głównych czynników kształtowania wyobraźni socjologicznej. |
|
Literatura: |
LITERATURA OBOWIAZKOWA: - Szacki Jerzy, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2006 - Ritzer George, Klasyczna teoria socjologiczna, Poznań 2004 - Howard Becker, Harry E. Barnes, Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii, cz. I Warszawa 1964, cz. II Warszawa 1965 - Jan Szczepański, Socjologia. Rozwój problematyki i metod, Warszawa 1967 - Paweł Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Warszawa 2006 - Wolf Lepenies, Trzy kultury. Socjologia między literaturą a nauką, Poznań 1997 - Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006 - Teodore Abel, Podstawy teorii socjologicznej, Warszawa 1977 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA : Lektury do egzaminu (do wyboru jedna pozycja) ⦁ Anthony Giddens, Nowoczesność i Tożsamość ⦁ Bourdieu Pierre, Passeron Jean-Claude, Reprodukcja ⦁ Durkheim Emile, Elementarne formy życia religijnego ⦁ Durkheim Emile, O podziale pracy społecznej ⦁ Durkheim Emile, Samobójstwo ⦁ Elias Norbert, Zaangażowanie i neutralność + Społeczeństwo jednostek ⦁ Ervin Goffman, Rytuał interakcyjny + Człowiek w teatrze życia codziennego ⦁ Fromm Erich, Anatomia ludzkiej destruktywności ⦁ Halbwachs Murice, Społeczne ramy pamięci ⦁ Harold Garfinkel, Studia z etnometodologii ⦁ Hertz Aleksander, Szkice o totalitaryzmie ⦁ Kłoskowska Antonina Kultura masowa ⦁ Kroeber Alfred Louis, Istota kultury ⦁ Lévi-Strauss Claude, Antropologia strukturalna ⦁ Lévi-Strauss Claude, Myśl nieoswojona ⦁ Lévi-Strauss Claude, Smutek tropików ⦁ Lévy-Bruhl Lucien, Czynności umysłowe w społeczeństwach pierwotnych ⦁ Lévy-Bruhl Lucien, Moralność i nauka o obyczajach ⦁ Linton Ralph, Kulturowe podstawy osobowości ⦁ Mannheim Karl, Człowiek i społeczeństwo w dobie przebudowy ⦁ Mannheim Karl, Ideologia i utopia ⦁ Mauss Marcel, Socjologia i antropologia ⦁ Mead George H., Umysł, osobowość i społeczeństwo ⦁ Mead Margaret, Kultura i tożsamość ⦁ Merton Robert K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna ⦁ Mills C. Wright, Białe kołnierzyki ⦁ Mills C. Wright, Elita władzy ⦁ Mills C. Wright, Wyobraźnia socjologiczna ⦁ Ortega y Gasset Jose, Bunt mas i inne pisma socjologiczne (wyd. Biblioteka Socjologiczna) ⦁ Pareto Vilfredo, Uczucia i działania. Fragmenty socjologiczne ⦁ Parsons Talcott, Szkice z teorii socjologicznej ⦁ Petrażycki Leon, O nauce, prawie i moralności ⦁ Riesman David oraz Glazer Nathan i Denney Reuel, Samotny tłum ⦁ Simmel Georg, Socjologia ⦁ Sumner William Graham, Naturalne sposoby postępowania w gromadzie. Studium socjologicznego znaczenia praktyk życia codziennego, manier, zwyczajów, obyczajów oraz kodeksów moralnych ⦁ Tönnies Ferdinand, Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury ⦁ Velben Thorstein, Teoria klasy próżniaczej ⦁ Weber Max, Gospodarka i społeczeństwo ⦁ Weber Max, Racjonalność, władza, odczarowanie ⦁ Weber Max, Etyka gospodarcza religii światowych ⦁ Znaniecki Florian, Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości ⦁ Znaniecki Florian, Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój ⦁ Znaniecki Florian, Społeczne role uczonych ⦁ Znaniecki Florian, Współczesne narody ⦁ Znaniecki Florian, Wstęp do socjologii |
|
Uwagi: |
Metody dydaktyczne: Wykład i analiza tekstów |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.