Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia myśli socjologicznej i społecznej

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 20-2F-HMS
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Historia myśli socjologicznej i społecznej
Jednostka: Instytut Filozofii i Socjologii
Grupy: Obowiązkowe dla I r. SC, (3-l) niestacjonarne I stopnia
Obowiązkowe dla I r. SC, (3-l) stacjonarne I stopnia
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 6.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Sposób pomiaru

Dyskusje, interpretacje i analizy podczas ćwiczeń na podstawie lektury tekstów źródłowych; sprawdziany i kolokwium zaliczeniowe. Zaliczenie wykładu; egzamin końcowy.

Dyskusje, interpretacje i analizy podczas ćwiczeń na podstawie lektury tekstów źródłowych; sprawdziany i kolokwium zaliczeniowe. Przygotowanie referatu lub prezentacji. Zaliczenie wykładu; egzamin końcowy

Dyskusja i aktywne uczestnictwo w zajęciach.

Praca w grupach na ćwiczeniach.

Dyskusje, interpretacje i analizy podczas ćwiczeń na podstawie lektury tekstów źródłowych; sprawdziany i kolokwium zaliczeniowe. Przygotowanie referatu lub prezentacji. Zaliczenie wykładu; egzamin końcowy

Pełny opis:

Zagadnienia i metody historii socjologii.

Myśl społeczna starożytności. Sofiści i pierwociny sporu o rolę natury i kultury w życiu społecznym. Inżynieria społeczna Platona. Myśl społeczna Arystotelesa - między empirią a zasadą złotego środka. Uniwersalizm stoików.

Teologia społeczna św. Augustyna. Św. Tomasz i zasada organicyzmu społecznego.

Myśl społeczna epoki Odrodzenia. Prawo natury i umowa społeczna w doktrynach XVII w.

Filozofia społeczna wieku świateł - Monteskiusz, Russo, Smith, Ferguson, Kant, Herder i Staszic.

Romantyzm i restauracja. Konserwatyzm, utopijny socjalizm. Saint-Simone, historycy doby restauracji, Tocqueville. Zasada gminowładztwa i historia społeczna Lelewela.

Filozofia społeczna Hegla. Materializm historyczny.

August Comte i narodziny socjologii jako samodzielnej dyscypliny badawczej. Ekonomia społeczna i socjologia Milla. Pozytywizm i rozwój socjologii.

Darwin a ewolucjonizm w naukach społecznych. Koncepcja socjologii ewolucjonistycznej Herberta Spencera. Blaski i cienie ewolucjonizmu socjologicznego.

Teoria krążenia elit i socjologia działania Pareta.

Socjologizm versus psychologizm. Nauka społeczna Emila Durkheima i jego szkoły. Ludwika Gumplowicza socjologia konfliktu i rywalizacji ras.

Teoria wspólnoty i stowarzyszenia F. Toenniesa.

Socjologia formalna Simmla.

Wielka synteza socjologiczna Maksa Webera.

Socjologia amerykańska. Mikrosocjologia i filozofia społeczna Cooley’a. Behawioryzm społeczny Meada.

System socjologii humanistycznej Floriana Znanieckiego

1. Poglądy społeczne Platona na podstawie lektury wybranych ksiąg „Państwa”

2. Nauka społeczna Arystotelesa – analiza fragmentów „Polityki”.

3. Hobbsowska koncepcja stanu naturalnego na kanwie wybranych rozdziałów „Lewiatana”.

4. Monteskiusz jako prekursor socjologii. Lektura fragmentów „Ducha praw”.

5. Russo i jego krytyka społeczna. Czytanie „Rozprawy o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi”.

6. Ekonomiczne podstawy życia społecznego wedle Adama Smitha. Analiza passusów dotyczących podziału pracy i rozwoju społecznego z „Badań nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”.

7. Pozytywizm i początki socjologii. Lektura fragmentów dzieł Comte’a i Milla z antologii „Klasyczne teorie socjologiczne”.

8. Materializm historyczny. Dyskusja nad fragmentami „Ideologii niemieckiej” i „Kapitału”

9. Socjologia ewolucjonistyczna. Analiza wyboru pism Herberta Spencera zawartych w książce L. Kasprzyka „Spencer”.

10. Socjologia Durkheima. Ćwiczenia na podstawie urywków z książek „O podziale pracy społecznej”, „Zasady metody socjologicznej”, „Samobójstwo” i „Elementarne formy życia religijnego”.

11. Koncepcja formy społecznej w socjologii Simmla. Podstawa – wybrane eseje z „Socjologii”.

12. Gospodarka, religia, społeczeństwo w wielkiej syntezie socjologicznej Maksa Webera. Dyskusja nad fragmentami „Gospodarki i społeczeństwa” oraz „Etyki protestanckiej”.

13. Jednostka i społeczeństwo w teorii Charlsa Cooleya. Na podstawie antologii zawartej w pracy J. Muchy „Cooley”.

14. Początki interakcjonizmu symbolicznego w twórczości Meada. Na bazie fragmentów z „Umysłu, osobowości i społeczeństwa”.

15. Florian Znaniecki i koncepcja współczynnika humanistycznego. Dyskusja nad wyborem pism z książki J. Szackiego „Znaniecki”.

Literatura:

- Szacki Jerzy, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2006

- Ritzer George, Klasyczna teoria socjologiczna, Poznań 2004

- Howard Becker, Harry E. Barnes, Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii, cz. I Warszawa 1964, cz. II Warszawa 1965

- Jan Szczepański, Socjologia. Rozwój problematyki i metod, Warszawa 1967

- Paweł Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Warszawa 2006

- Wolf Lepenies, Trzy kultury. Socjologia między literaturą a nauką, Poznań 1997

- Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006

- Teodore Abel, Podstawy teorii socjologicznej, Warszawa 1977

Efekty uczenia się:

Wiedza

Ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w dziedzinie powszechnej historii socjologii, nauk o kulturze i myśli społecznej.

Zna i rozumie główne zasady rozbioru i komentowania podstawowych klasycznych i nowszych dzieł z zakresu socjologii i myśli społecznej.

Ma wiedzę o przekształceniach i ewolucji a także o nieciągłościach i radykalnych przełomach w kształtowaniu się kierowniczych nurtów socjologii i myśli społecznej.

Zna podstawową terminologię w zakresie humanistyki, nauk społecznych i socjologii, wie jak kształtowała się w dziejach intelektualnych kultury europejskiej i powszechnej, ma wiedzę o semantyce i etymologii głównych terminów socjologicznych.

Umiejętności

Umie samodzielnie analizować przebieg i kulturowe oraz społeczne uwarunkowania , wzrostu, przemian i kształtowania się nowych paradygmatów w dziedzinie nauk społecznych i socjologii.

Potrafi przygotowywać spełniające uznane standardy wystąpień ustnych w języku polskim w z zakresie dziejów socjologii z wykorzystaniem wiedzy o głównych nurtach teoretycznych a także umiejętności rozbioru oraz interpretacji źródeł.

Opanował umiejętność rzeczowego argumentowania, polemizowania i przekonywania oraz wyciągania wniosków z wykorzystaniem wiedzy źródłowej i zdobytej na podstawie wykładów i opracowań.

Kompetencje społeczne

Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie.

Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role

Zdaje sobie sprawę ze znaczenia działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturalnego Europy.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2019/2020" (zakończony)

Okres: 2019-10-01 - 2020-02-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Bronisław Treger
Prowadzący grup: Bronisław Treger
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Sposoby i metody sprawdzania efektów uczenia się:

Efekty z zakresu wiedzy sprawdzone będą poprzez egzamin ustny.

Efekty z zakresu umiejętności sprawdzone będą na egzaminie ustnym oraz podczas dyskusji na ćwiczeniach

Efekty z zakresu kompetencje sprawdzone będą poprzez dyskusję na ćwiczeniach oraz opracowanie lektur.

Opanowanie problematyki przedstawianej na wykładzie i dyskutowanej na ćwiczeniach. Krytycyzm i aktywne uczestniczenie w dyskusjach na ćwiczeniach. Kompetencja na egzaminie ustnym.

Pełny opis:

Zadaniem wykładów i ćwiczeń jest zaznajomienie słuchaczy z dorobkiem najwybitniejszych myślicieli społecznych dawnych wieków i socjologów doby klasycznej. W socjologii doby klasycznej znajdują się źródła większości kierunków koncepcji i zagadnień dzisiejszych nauk społecznych. Znajomość dziejów uprawianej dyscypliny (kształtowania się poglądów, aparatury pojęciowej i stanowisk metodologicznych) stanowi jeden z głównych czynników kształtowania wyobraźni socjologicznej.

Literatura:

LITERATURA OBOWIAZKOWA:

- Szacki Jerzy, Historia myśli socjologicznej. Wydanie nowe, Warszawa 2006

- Ritzer George, Klasyczna teoria socjologiczna, Poznań 2004

- Howard Becker, Harry E. Barnes, Rozwój myśli społecznej od wiedzy ludowej do socjologii, cz. I Warszawa 1964, cz. II Warszawa 1965

- Jan Szczepański, Socjologia. Rozwój problematyki i metod, Warszawa 1967

- Paweł Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne. Wybór tekstów, Warszawa 2006

- Wolf Lepenies, Trzy kultury. Socjologia między literaturą a nauką, Poznań 1997

- Alan Barnard, Antropologia. Zarys teorii i historii, Warszawa 2006

- Teodore Abel, Podstawy teorii socjologicznej, Warszawa 1977

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA :

Lektury do egzaminu (do wyboru jedna pozycja)

⦁ Anthony Giddens, Nowoczesność i Tożsamość

⦁ Bourdieu Pierre, Passeron Jean-Claude, Reprodukcja

⦁ Durkheim Emile, Elementarne formy życia religijnego

⦁ Durkheim Emile, O podziale pracy społecznej

⦁ Durkheim Emile, Samobójstwo

⦁ Elias Norbert, Zaangażowanie i neutralność + Społeczeństwo jednostek

⦁ Ervin Goffman, Rytuał interakcyjny + Człowiek w teatrze życia codziennego

⦁ Fromm Erich, Anatomia ludzkiej destruktywności

⦁ Halbwachs Murice, Społeczne ramy pamięci

⦁ Harold Garfinkel, Studia z etnometodologii

⦁ Hertz Aleksander, Szkice o totalitaryzmie

⦁ Kłoskowska Antonina Kultura masowa

⦁ Kroeber Alfred Louis, Istota kultury

⦁ Lévi-Strauss Claude, Antropologia strukturalna

⦁ Lévi-Strauss Claude, Myśl nieoswojona

⦁ Lévi-Strauss Claude, Smutek tropików

⦁ Lévy-Bruhl Lucien, Czynności umysłowe w społeczeństwach pierwotnych

⦁ Lévy-Bruhl Lucien, Moralność i nauka o obyczajach

⦁ Linton Ralph, Kulturowe podstawy osobowości

⦁ Mannheim Karl, Człowiek i społeczeństwo w dobie przebudowy

⦁ Mannheim Karl, Ideologia i utopia

⦁ Mauss Marcel, Socjologia i antropologia

⦁ Mead George H., Umysł, osobowość i społeczeństwo

⦁ Mead Margaret, Kultura i tożsamość

⦁ Merton Robert K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna

⦁ Mills C. Wright, Białe kołnierzyki

⦁ Mills C. Wright, Elita władzy

⦁ Mills C. Wright, Wyobraźnia socjologiczna

⦁ Ortega y Gasset Jose, Bunt mas i inne pisma socjologiczne (wyd. Biblioteka Socjologiczna)

⦁ Pareto Vilfredo, Uczucia i działania. Fragmenty socjologiczne

⦁ Parsons Talcott, Szkice z teorii socjologicznej

⦁ Petrażycki Leon, O nauce, prawie i moralności

⦁ Riesman David oraz Glazer Nathan i Denney Reuel, Samotny tłum

⦁ Simmel Georg, Socjologia

⦁ Sumner William Graham, Naturalne sposoby postępowania w gromadzie. Studium socjologicznego znaczenia praktyk życia codziennego, manier, zwyczajów, obyczajów oraz kodeksów moralnych

⦁ Tönnies Ferdinand, Wspólnota i stowarzyszenie. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury

⦁ Velben Thorstein, Teoria klasy próżniaczej

⦁ Weber Max, Gospodarka i społeczeństwo

⦁ Weber Max, Racjonalność, władza, odczarowanie

⦁ Weber Max, Etyka gospodarcza religii światowych

⦁ Znaniecki Florian, Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości

⦁ Znaniecki Florian, Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój

⦁ Znaniecki Florian, Społeczne role uczonych

⦁ Znaniecki Florian, Współczesne narody

⦁ Znaniecki Florian, Wstęp do socjologii

Uwagi:

Metody dydaktyczne: Wykład i analiza tekstów

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-02-19)