Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Literatura dla dzieci z elementami biblioterapii

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 10-4S-LBD
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Literatura dla dzieci z elementami biblioterapii
Jednostka: Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 2.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Celem przedmiotu jest przygotowanie studentów do wykorzystywania literatury w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, zapoznanie z podstawowymi pojęciami i problemami literatury dla dzieci ze wskazaniem na jej związki z psychologią rozwojową i pedagogiką oraz na terapeutyczny wymiar literatury. Studenci na zajęciach zdobędą umiejętność analizy tekstu literackiego, ze zwróceniem uwagi na psychologiczne i intelektualne uwarunkowania lektury oraz zapoznają się z twórczością dla dzieci w aspekcie historyczno- i teoretyczno-literackim.

METODY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W CZASIE STANU EPIDEMII:

Materiały do opracowania poszczególnych tematów zajęć będą przesyłane studentom drogą mailową przez pocztę USOSweb, natomiast weryfikacja zakładanych efektów kształcenia za pomocą informacji i zadań zwrotnych ( esej na jeden z podanych tematów - zob. Metody i kryteria oceniania - przesłany na pocztę USOSweb prowadzącego zajęcia)

Pełny opis:

TREŚCI PROGRAMOWE

Literatura dla dzieci – „literatura osobna” lub „literatura czwarta”. Miejsce literatury dla młodego odbiorcy w literaturze ogólnej. Początki literatury dla dzieci. Problemy dydaktyzmu i artyzmu. Związki z pedagogiką i psychologią. Obrazy dziecka i dzieciństwa w utworach różnych autorów.

Zadania literatury dla dzieci. Cechy utworu literackiego dla dzieci. Dzieło literackie jako swoisty typ wypowiedzi. Kategorie i gatunki w „literaturze osobnej”. Inicjacje czytelnicze i rozwój zainteresowania dziecka książką.

Utwór dla dzieci jako komunikat literacki. Kryteria oceny tekstu literackiego dla dzieci. Kategoria komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Magiczność, symboliczność, fantazja jako naturalna potrzeba dziecka. Archetypy literatury dziecięcej. Arcydzieła literatury dziecięcej jako przygotowanie do odbioru literatury wysokiej i rozumienia kultury.

Przegląd podstawowych form gatunkowych w literaturze dla dzieci. Powiastka dydaktyczna, bajka, baśń ludowa i literacka. Rola baśni w życiu dziecka. Baśń z perspektywy psychologii rozwojowej.

Baśń jako model świata. Poszukiwanie tożsamości i oswajanie lęków w baśni. Psychoterapeutyczna moc baśni. Analiza wybranych baśni pod kątem możliwości wykorzystania ich w terapii.

Lęki u dzieci. Dziecięce strategie radzenia sobie z lękiem. Bajka terapeutyczna, jej rodzaje i sposoby terapeutycznego oddziaływania na dziecko. Przykłady bajek terapeutycznych możliwych do wykorzystania w sytuacjach trudnych.

Poszukiwania nowych środków wyrazu we współczesnej prozie i poezji dla dzieci. Wiersze dla dzieci inspirowane folklorem dziecięcym.

Paidialność jako podstawowa kategoria wiersza dziecięcego. Oblicza i funkcje komizmu w wierszach dla dzieci. Tradycja i awangardowość, czyli od M. Konopnickiej do D. Wawiłow. Znaczenie twórczości J. Tuwima, J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego w polskiej poezji dla dzieci.

Końcowy test zaliczeniowy

Literatura:

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Adamczykowa Z., Literatura dziecięca. Funkcje – Kategorie – Gatunki, Warszawa 2004.

Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993.

Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w literaturze dla dzieci, Kraków 1998.

Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 2010.

Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka. Koją, leczą, rozwiązują problemy, Gdańsk 1998.

Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012.

Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa 1985.

Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 1999.

Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996.

Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987.

Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2002.

Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja z punktu widzenia psychologii rozwojowej, „Psychologia Wychowawcza”1978, nr 4.

Ziółkowska-Sobecka M., Hans Christian Andersen. Portrety autorów lektur szkolnych, Warszawa 2001.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Baśń i dziecko, red. H. Skrobiszewska, Warszawa 1978.

Cichoń-Piasecka Małgorzata, Baśnioterapia w rehabilitacji dzieci upośledzonych umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 2005, nr 1.

Cieślikowski J., Antologia poezji dziecięcej, Wrocław 1980.

Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995.

Szeliga K., Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka, Kraków 2008.

Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000.

Efekty uczenia się:

PE2_W21 ma szczegółową wiedzę dotyczącą wsparcia pedagogicznego na etapie wczesnej edukacji

PE2_U02 potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także

diagnozowania i projektowania działań praktycznych w pracy z dziećmi z trudnościami w uczeniu się

PE2_K02 jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością

w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie wczesnej edukacji i pedagogiki korekcyjnej;

angażuje się we współpracę w toku rozwiązywania problemów edukacyjnych

------------------------

PE2_W19 Ma szczegółową wiedzę dotyczącą prowadzenia działalności pedagogicznej mającej na celu edukację literacką oraz wykorzystanie elementów biblioterapii we wczesnej edukacji

Metody i kryteria oceniania:

Student zalicza przedmiot na podstawie obecności na zajęciach, aktywności na zajęciach oraz pisemnej pracy na jeden z podanych tematów:

1. Literatura dla dzieci w procesie wychowania i terapii.

2. Obrazy dziecka i dzieciństwa w literaturze dziecięcej różnych epok.

3. Znaczenie i wartości baśni w życiu dziecka.

Prace studenckie(eseje) będą oceniane wg. następujących kryteriów: 1. zgodność pracy z tematem; 2. Zakres przedstawionych treści;3. Poprawność merytoryczna pracy;4. Odwołania do literatury przedmiotu; 5. Poprawność językowa, stylistyczna i ortograficzna; 6. Oryginalność ujęcia tematu.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni dla niestacjonarnych 2019/2020" (zakończony)

Okres: 2020-02-29 - 2020-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Małgorzata Cichoń-Piasecka
Prowadzący grup: Małgorzata Cichoń-Piasecka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

METODY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:

Wiedza

Ocena na podstawie wyników pisemnego kolokwium zaliczeniowego, rekonstruującego wiedzę i sprawdzającego umiejętności kognitywne w następujących obszarach:

Wymień autorów XIX-wiecznej (lub XX-wiecznej ) polskiej i obcej literatury dziecięcej.

Podaj przykłady tekstów reprezentujących różne odmiany dydaktyzmu w literaturze dla dzieci.

Przedstaw zwięźle treść wybranego utworu z kanonu lektur szkolnych( lub zaliczanego do obszaru klasyki literatury dziecięcej).

Podaj definicję literatury dla dzieci, zakreśl jej obszary, zdefiniuj pojęcie dydaktyzmu, scharakteryzuj powiastkę dydaktyczną, baśń magiczną, bajkę terapeutyczną

W jaki sposób zmieniające się poglądy na dziecko i dzieciństwo wpływały w różnych okresach na kształt literatury dla dzieci?

Jak rozumiesz rolę literatury w wychowaniu i terapii?

Jak oceniasz potrzebę baśni w życiu dziecka?

Umiejętności

Ocena na podstawie wyników końcowego kolokwium zaliczeniowego, sprawdzającego umiejętności kognitywne z następujących obszarów:

W jakich tekstach literackich pojawiają się trudne problemy dzieciństwa( np. dysfunkcyjna rodzina, odrzucenie przez grupę rówieśniczą, niski poziom samooceny, sieroctwo, adopcja)? W jaki sposób wykorzystasz je w pracy z dzieckiem?

W jakich sytuacjach dydaktycznych wykorzystasz bajkę relaksacyjną, a w jakich bajkę edukacyjną lub psychoterapeutyczną? Podaj przykłady takich bajek.

Na czym polega terapeutyczna wartość baśni?

Czy baśń magiczna służy wychowaniu/ uzasadnij swoje zdanie na przykładzie wybranej baśni.

Kompetencje społeczne

Ocena na podstawie dyskursu prowadzonego podczas zajęć akademickich oraz obserwacji społecznych postaw studenta

Pełny opis:

TREŚCI PROGRAMOWE

Literatura dla dzieci – „literatura osobna” lub „literatura czwarta”. Miejsce literatury dla młodego odbiorcy w literaturze ogólnej. Początki literatury dla dzieci. Problemy dydaktyzmu i artyzmu. Związki z pedagogiką i psychologią. Obrazy dziecka i dzieciństwa w utworach różnych autorów.

Zadania literatury dla dzieci. Cechy utworu literackiego dla dzieci. Dzieło literackie jako swoisty typ wypowiedzi. Kategorie i gatunki w „literaturze osobnej”. Inicjacje czytelnicze i rozwój zainteresowania dziecka książką.

Utwór dla dzieci jako komunikat literacki. Kryteria oceny tekstu literackiego dla dzieci. Kategoria komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Magiczność, symboliczność, fantazja jako naturalna potrzeba dziecka. Archetypy literatury dziecięcej. Arcydzieła literatury dziecięcej jako przygotowanie do odbioru literatury wysokiej i rozumienia kultury.

Przegląd podstawowych form gatunkowych w literaturze dla dzieci. Powiastka dydaktyczna, bajka, baśń ludowa i literacka. Rola baśni w życiu dziecka. Baśń z perspektywy psychologii rozwojowej.

Baśń jako model świata. Poszukiwanie tożsamości i oswajanie lęków w baśni. Psychoterapeutyczna moc baśni. Analiza wybranych baśni pod kątem możliwości wykorzystania ich w terapii.

Lęki u dzieci. Dziecięce strategie radzenia sobie z lękiem. Bajka terapeutyczna, jej rodzaje i sposoby terapeutycznego oddziaływania na dziecko. Przykłady bajek terapeutycznych możliwych do wykorzystania w sytuacjach trudnych.

Poszukiwania nowych środków wyrazu we współczesnej prozie i poezji dla dzieci. Wiersze dla dzieci inspirowane folklorem dziecięcym.

Paidialność jako podstawowa kategoria wiersza dziecięcego. Oblicza i funkcje komizmu w wierszach dla dzieci. Tradycja i awangardowość, czyli od M. Konopnickiej do D. Wawiłow. Znaczenie twórczości J. Tuwima, J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego w polskiej poezji dla dzieci.

Końcowy test zaliczeniowy

Literatura:

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

Adamczykowa Z., Literatura dziecięca. Funkcje – Kategorie – Gatunki, Warszawa 2004.

Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993.

Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w literaturze dla dzieci, Kraków 1998.

Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 2010.

Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka. Koją, leczą, rozwiązują problemy, Gdańsk 1998.

Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012.

Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa 1985.

Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 1999.

Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996.

Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987.

Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2002.

Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja z punktu widzenia psychologii rozwojowej, „Psychologia Wychowawcza”1978, nr 4.

Ziółkowska-Sobecka M., Hans Christian Andersen. Portrety autorów lektur szkolnych, Warszawa 2001.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

Baśń i dziecko, red. H. Skrobiszewska, Warszawa 1978.

Cichoń-Piasecka Małgorzata, Baśnioterapia w rehabilitacji dzieci upośledzonych umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 2005, nr 1.

Cieślikowski J., Antologia poezji dziecięcej, Wrocław 1980.

Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995.

Szeliga K., Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka, Kraków 2008.

Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000.

Uwagi:

Kontakt ze studentami w okresie zawieszenia zajęć podczas ogłoszonego stanu epidemicznego będzie odbywał się za pośrednictwem poczty w domenie aps.edu.pl

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-02-19)