Literatura dla dzieci z elementami biblioterapii
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 10-4S-LBD |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Literatura dla dzieci z elementami biblioterapii |
Jednostka: | Instytut Wspomagania Rozwoju Człowieka i Edukacji |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
0 LUB
2.00
(w zależności od programu)
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
Celem przedmiotu jest przygotowanie studentów do wykorzystywania literatury w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, zapoznanie z podstawowymi pojęciami i problemami literatury dla dzieci ze wskazaniem na jej związki z psychologią rozwojową i pedagogiką oraz na terapeutyczny wymiar literatury. Studenci na zajęciach zdobędą umiejętność analizy tekstu literackiego, ze zwróceniem uwagi na psychologiczne i intelektualne uwarunkowania lektury oraz zapoznają się z twórczością dla dzieci w aspekcie historyczno- i teoretyczno-literackim. METODY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA W CZASIE STANU EPIDEMII: Materiały do opracowania poszczególnych tematów zajęć będą przesyłane studentom drogą mailową przez pocztę USOSweb, natomiast weryfikacja zakładanych efektów kształcenia za pomocą informacji i zadań zwrotnych ( esej na jeden z podanych tematów - zob. Metody i kryteria oceniania - przesłany na pocztę USOSweb prowadzącego zajęcia) |
Pełny opis: |
TREŚCI PROGRAMOWE Literatura dla dzieci – „literatura osobna” lub „literatura czwarta”. Miejsce literatury dla młodego odbiorcy w literaturze ogólnej. Początki literatury dla dzieci. Problemy dydaktyzmu i artyzmu. Związki z pedagogiką i psychologią. Obrazy dziecka i dzieciństwa w utworach różnych autorów. Zadania literatury dla dzieci. Cechy utworu literackiego dla dzieci. Dzieło literackie jako swoisty typ wypowiedzi. Kategorie i gatunki w „literaturze osobnej”. Inicjacje czytelnicze i rozwój zainteresowania dziecka książką. Utwór dla dzieci jako komunikat literacki. Kryteria oceny tekstu literackiego dla dzieci. Kategoria komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Magiczność, symboliczność, fantazja jako naturalna potrzeba dziecka. Archetypy literatury dziecięcej. Arcydzieła literatury dziecięcej jako przygotowanie do odbioru literatury wysokiej i rozumienia kultury. Przegląd podstawowych form gatunkowych w literaturze dla dzieci. Powiastka dydaktyczna, bajka, baśń ludowa i literacka. Rola baśni w życiu dziecka. Baśń z perspektywy psychologii rozwojowej. Baśń jako model świata. Poszukiwanie tożsamości i oswajanie lęków w baśni. Psychoterapeutyczna moc baśni. Analiza wybranych baśni pod kątem możliwości wykorzystania ich w terapii. Lęki u dzieci. Dziecięce strategie radzenia sobie z lękiem. Bajka terapeutyczna, jej rodzaje i sposoby terapeutycznego oddziaływania na dziecko. Przykłady bajek terapeutycznych możliwych do wykorzystania w sytuacjach trudnych. Poszukiwania nowych środków wyrazu we współczesnej prozie i poezji dla dzieci. Wiersze dla dzieci inspirowane folklorem dziecięcym. Paidialność jako podstawowa kategoria wiersza dziecięcego. Oblicza i funkcje komizmu w wierszach dla dzieci. Tradycja i awangardowość, czyli od M. Konopnickiej do D. Wawiłow. Znaczenie twórczości J. Tuwima, J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego w polskiej poezji dla dzieci. Końcowy test zaliczeniowy |
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA Adamczykowa Z., Literatura dziecięca. Funkcje – Kategorie – Gatunki, Warszawa 2004. Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993. Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w literaturze dla dzieci, Kraków 1998. Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 2010. Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka. Koją, leczą, rozwiązują problemy, Gdańsk 1998. Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012. Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa 1985. Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 1999. Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996. Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987. Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2002. Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja z punktu widzenia psychologii rozwojowej, „Psychologia Wychowawcza”1978, nr 4. Ziółkowska-Sobecka M., Hans Christian Andersen. Portrety autorów lektur szkolnych, Warszawa 2001. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Baśń i dziecko, red. H. Skrobiszewska, Warszawa 1978. Cichoń-Piasecka Małgorzata, Baśnioterapia w rehabilitacji dzieci upośledzonych umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 2005, nr 1. Cieślikowski J., Antologia poezji dziecięcej, Wrocław 1980. Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995. Szeliga K., Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka, Kraków 2008. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000. |
Efekty uczenia się: |
PE2_W21 ma szczegółową wiedzę dotyczącą wsparcia pedagogicznego na etapie wczesnej edukacji PE2_U02 potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań praktycznych w pracy z dziećmi z trudnościami w uczeniu się PE2_K02 jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych i osobistych, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w podejmowaniu indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie wczesnej edukacji i pedagogiki korekcyjnej; angażuje się we współpracę w toku rozwiązywania problemów edukacyjnych ------------------------ PE2_W19 Ma szczegółową wiedzę dotyczącą prowadzenia działalności pedagogicznej mającej na celu edukację literacką oraz wykorzystanie elementów biblioterapii we wczesnej edukacji |
Metody i kryteria oceniania: |
Student zalicza przedmiot na podstawie obecności na zajęciach, aktywności na zajęciach oraz pisemnej pracy na jeden z podanych tematów: 1. Literatura dla dzieci w procesie wychowania i terapii. 2. Obrazy dziecka i dzieciństwa w literaturze dziecięcej różnych epok. 3. Znaczenie i wartości baśni w życiu dziecka. Prace studenckie(eseje) będą oceniane wg. następujących kryteriów: 1. zgodność pracy z tematem; 2. Zakres przedstawionych treści;3. Poprawność merytoryczna pracy;4. Odwołania do literatury przedmiotu; 5. Poprawność językowa, stylistyczna i ortograficzna; 6. Oryginalność ujęcia tematu. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni dla niestacjonarnych 2019/2020" (zakończony)
Okres: | 2020-02-29 - 2020-09-30 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT SO CW
CW
N CW
CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Małgorzata Cichoń-Piasecka | |
Prowadzący grup: | Małgorzata Cichoń-Piasecka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: | Zaliczenie na ocenę | |
Skrócony opis: |
METODY POMIARU EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Wiedza Ocena na podstawie wyników pisemnego kolokwium zaliczeniowego, rekonstruującego wiedzę i sprawdzającego umiejętności kognitywne w następujących obszarach: Wymień autorów XIX-wiecznej (lub XX-wiecznej ) polskiej i obcej literatury dziecięcej. Podaj przykłady tekstów reprezentujących różne odmiany dydaktyzmu w literaturze dla dzieci. Przedstaw zwięźle treść wybranego utworu z kanonu lektur szkolnych( lub zaliczanego do obszaru klasyki literatury dziecięcej). Podaj definicję literatury dla dzieci, zakreśl jej obszary, zdefiniuj pojęcie dydaktyzmu, scharakteryzuj powiastkę dydaktyczną, baśń magiczną, bajkę terapeutyczną W jaki sposób zmieniające się poglądy na dziecko i dzieciństwo wpływały w różnych okresach na kształt literatury dla dzieci? Jak rozumiesz rolę literatury w wychowaniu i terapii? Jak oceniasz potrzebę baśni w życiu dziecka? Umiejętności Ocena na podstawie wyników końcowego kolokwium zaliczeniowego, sprawdzającego umiejętności kognitywne z następujących obszarów: W jakich tekstach literackich pojawiają się trudne problemy dzieciństwa( np. dysfunkcyjna rodzina, odrzucenie przez grupę rówieśniczą, niski poziom samooceny, sieroctwo, adopcja)? W jaki sposób wykorzystasz je w pracy z dzieckiem? W jakich sytuacjach dydaktycznych wykorzystasz bajkę relaksacyjną, a w jakich bajkę edukacyjną lub psychoterapeutyczną? Podaj przykłady takich bajek. Na czym polega terapeutyczna wartość baśni? Czy baśń magiczna służy wychowaniu/ uzasadnij swoje zdanie na przykładzie wybranej baśni. Kompetencje społeczne Ocena na podstawie dyskursu prowadzonego podczas zajęć akademickich oraz obserwacji społecznych postaw studenta |
|
Pełny opis: |
TREŚCI PROGRAMOWE Literatura dla dzieci – „literatura osobna” lub „literatura czwarta”. Miejsce literatury dla młodego odbiorcy w literaturze ogólnej. Początki literatury dla dzieci. Problemy dydaktyzmu i artyzmu. Związki z pedagogiką i psychologią. Obrazy dziecka i dzieciństwa w utworach różnych autorów. Zadania literatury dla dzieci. Cechy utworu literackiego dla dzieci. Dzieło literackie jako swoisty typ wypowiedzi. Kategorie i gatunki w „literaturze osobnej”. Inicjacje czytelnicze i rozwój zainteresowania dziecka książką. Utwór dla dzieci jako komunikat literacki. Kryteria oceny tekstu literackiego dla dzieci. Kategoria komizmu i tragizmu, piękna i brzydoty. Magiczność, symboliczność, fantazja jako naturalna potrzeba dziecka. Archetypy literatury dziecięcej. Arcydzieła literatury dziecięcej jako przygotowanie do odbioru literatury wysokiej i rozumienia kultury. Przegląd podstawowych form gatunkowych w literaturze dla dzieci. Powiastka dydaktyczna, bajka, baśń ludowa i literacka. Rola baśni w życiu dziecka. Baśń z perspektywy psychologii rozwojowej. Baśń jako model świata. Poszukiwanie tożsamości i oswajanie lęków w baśni. Psychoterapeutyczna moc baśni. Analiza wybranych baśni pod kątem możliwości wykorzystania ich w terapii. Lęki u dzieci. Dziecięce strategie radzenia sobie z lękiem. Bajka terapeutyczna, jej rodzaje i sposoby terapeutycznego oddziaływania na dziecko. Przykłady bajek terapeutycznych możliwych do wykorzystania w sytuacjach trudnych. Poszukiwania nowych środków wyrazu we współczesnej prozie i poezji dla dzieci. Wiersze dla dzieci inspirowane folklorem dziecięcym. Paidialność jako podstawowa kategoria wiersza dziecięcego. Oblicza i funkcje komizmu w wierszach dla dzieci. Tradycja i awangardowość, czyli od M. Konopnickiej do D. Wawiłow. Znaczenie twórczości J. Tuwima, J. Brzechwy, K. Makuszyńskiego w polskiej poezji dla dzieci. Końcowy test zaliczeniowy |
|
Literatura: |
LITERATURA OBOWIĄZKOWA Adamczykowa Z., Literatura dziecięca. Funkcje – Kategorie – Gatunki, Warszawa 2004. Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej, Wrocław 1993. Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w literaturze dla dzieci, Kraków 1998. Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa 2010. Brett D., Opowiadania dla twojego dziecka. Koją, leczą, rozwiązują problemy, Gdańsk 1998. Cichoń-Piasecka M., Baśń w kulturze, terapii i wychowaniu, [w:] Baśń w terapii i wychowaniu, red. Sz. Kawalla, E. Lewandowska-Tarasiuk, J.W. Sienkiewicz, Warszawa 2012. Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa 1985. Molicka M., Bajkoterapia, Poznań 1999. Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996. Poezja dla dzieci. Antologia form i tematów, oprac. R. Waksmund, Wrocław 1987. Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej, red. B. Tylicka, G. Leszczyński, Wrocław 2002. Tyszkowa M., Baśń i jej recepcja z punktu widzenia psychologii rozwojowej, „Psychologia Wychowawcza”1978, nr 4. Ziółkowska-Sobecka M., Hans Christian Andersen. Portrety autorów lektur szkolnych, Warszawa 2001. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Baśń i dziecko, red. H. Skrobiszewska, Warszawa 1978. Cichoń-Piasecka Małgorzata, Baśnioterapia w rehabilitacji dzieci upośledzonych umysłowo, „Szkoła Specjalna”, 2005, nr 1. Cieślikowski J., Antologia poezji dziecięcej, Wrocław 1980. Sto lat baśni polskiej, red. G. Leszczyński, Warszawa 1995. Szeliga K., Bajkoterapia, czyli jak z Guziołkiem tworzyć i wykorzystywać bajki i opowiadania w biblioterapii oraz rozwoju aktywności twórczej dziecka, Kraków 2008. Waksmund, Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej, Wrocław 2000. |
|
Uwagi: |
Kontakt ze studentami w okresie zawieszenia zajęć podczas ogłoszonego stanu epidemicznego będzie odbywał się za pośrednictwem poczty w domenie aps.edu.pl |
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.