Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Podstawy pedagogiki

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WS-3F-PPG
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Podstawy pedagogiki
Jednostka: Instytut Pedagogiki
Grupy: Obowiązkowe dla 1 sem. (WS) ped. opiekuńczo-wych. i szkolnej, (3-l) niestacjonarne I stopnia
Obowiązkowe dla 1 sem. (WS) ped. opiekuńczo-wych. i szkolnej, (3-l) stacjonarne I stopnia
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ:

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie

Skrócony opis:
Pełny opis:

TREŚCI PROGRAMOWE: Pedagogika jako wiedza/nauka o wychowaniu. Integracyjny i interdyscyplinarny charakter pedagogiki. Podstawowe pojęcia pedagogiczne. Wychowanie jako proces sprawczy. Funkcje edukacji w życiu społeczeństw i egzystencji jednostek. Proces wychowania, jego funkcje, struktura, właściwości, dynamika. Kategorie pojęciowe dookreślające proces wychowania: opieka, socjalizacja, inkulturacja, podmiotowość, samorealizacja, samowychowanie. Granice swobody i przymusu w wychowaniu – ramy dyskursu. Tradycyjne i emancypacyjne ujęcie i praktyki wychowania. Wychowanie uprzedmiatawiające. Nowe wychowanie i odkrycie podmiotowości dziecka oraz wskazanie jego praw i współcześni kontynuatorzy. Współczesne środowiska i praktyki wychowawcze. Główne środowiska wychowawcze. Procesy społeczne w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym. Praca opiekuńczo-wychowawcza w wychowaniu naturalnym i instytucjonalnym. Modele współczesnej szkoły. Przymus i przemoc w środowiskach domu i szkoły. Edukacja wobec współczesnych zagrożeń cywilizacyjno-kulturowych.

Efekty uczenia się:

Wiedza

Zna i rozumie na poziomie elementarnym genezę głównych pojęć pedagogiki jako dyscypliny naukowej, w tym ich źródła filozoficzne, psychologiczne i socjologiczne, a także ich aspekty i aplikacje.

Ma wiedzę wprowadzającą w zakresie wybranych wykładni teoretycznych głównych pojęć pedagogicznych, z uwzględnieniem ich odniesienia do praktyki wychowania.

Zna i rozumie genezę pedagogiki jako nauki, podstawowe kwestie związane ze współczesnym statusem naukowym pedagogiki, sposoby uprawiania pedagogiki jako nauki teoretycznej, stosowanej, normatywnej, a także powiązanie pedagogiki z innymi dyscyplinami. Zna podstawowe subdyscypliny pedagogiki, ich specyfikę merytoryczną oraz tożsamość pedagogiczną.

Zna i rozumie specyfikę wychowania w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym.

Zna znaczenie pozycji szkoły jako instytucji edukacyjnej, funkcje i cele edukacji szkolnej, modele współczesnej szkoły.

Zna istotę i funkcje wychowania oraz proces wychowania, jego strukturę, właściwości i dynamikę, rozumie wybrane zależności między wychowaniem a socjalizacją i enkulturacją.

Zna i rozumie wybrane antropologiczne i aksjologiczne podstawy wychowania.

Umiejętności

Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych.

Kompetencje społeczne

Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej przyszłej roli zawodowej, uznając wagę wiedzy na temat pedagogiki jako dyscypliny.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Sylwia Jaronowska
Prowadzący grup: Sylwia Jaronowska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

POMIAR EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

WIEDZA

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu na podstawie odpowiedzi na jedno pytanie problemowe zadane w pracy egzaminacyjnej.

Umiejętności

Ocena umiejętności na podstawie analizy zagadnień z obszaru teorii i praktyki edukacyjnej oraz ocena jakości uczestnictwa w dyskusjach prowadzonych na ćwiczeniach z przedmiotu.

Kompetencji:

Ocena kompetencji w aspekcie rozumienia potrzeby zdobywania i pogłębiania wiedzy z zakresu przedmiotu.

Pełny opis:

Zajęcia obejmują następujące treści programowe:

1.Nowożytne rozumienie nauki. Racjonalność nowoczesna a racjonalność postnowoczesna.

2.Pedagogika, jej powstanie i ewolucja. Naukowy status pedagogiki i jej współpraca z innymi dyscyplinami. Działy pedagogiki.

3.Podstawowe pojęcia pedagogiczne, ich znaczenie i wzajemne relacje (wychowanie, edukacja, nauczanie, kształcenie, uczenie się, socjalizacja, enkulturacja).

4/5.Wychowanie – panorama ujęć. Struktura, uwarunkowania i funkcje wychowania. Nurty wychowania.

6.Kategorie pojęciowe dookreślające proces wychowania: samorealizacja, samowychowanie.

7.Granice swobody i przymusu w wychowaniu – ramy dyskursu. Tradycyjne i emancypacyjne ujęcie praktyki wychowania - od źródłowych założeń ku próbom ich aplikacji na praktykę edukacyjną.

8.Pedagogiczne egzemplifikacje wzmacniania podmiotowości dziecka, akcentowania jego praw w kształceniu, oraz w wychowaniu w rodzinie i środowisku instytucji edukacyjnej.

9.Aksjologiczne aspekty wychowania. Aksjologia pedagogiczna. Wychowanie a wartości.

10.Szkoła jako element środowiska socjo-kulturowego. Efektywna współpraca nauczyciela z rodzicami uczniów. Formy współpracy szkół ze środowiskiem lokalnym.

11.Edukacja na tle współczesnych przemian socjo-kulturowych. Współczesne idee i praktyki edukacyjne o zasięgu globalnym. Edukacja międzykulturowa. Edukacja Antydyskryminacyjna. Edukacja globalna

12.Edukacja a kultura. Próby sprecyzowania wyzwań edukacyjnych w refleksji nad zjawiskami kultury współczesnej. Edukacja w dobie ponowoczesności.

13.Uwarunkowania i powinności zawodu nauczyciela. Kompetencje i predyspozycje..

14.Aberracje edukacji/kształcenia/wychowania (ukryty program wychowania, strategie manipulacyjne w relacjach wychowawczych, agresja – jej źródła i wektory działań zaradczych).

15.Aktualność odniesień klasyków pedagogiki do współczesnych wyzwań cywilizacyjnych. Kluczowe zagrożenia cywilizacyjne i ich związki z wychowaniem.

Literatura:

LITERATURA OBOWIĄZKOWA

1.

Hejnicka-Bezwińska , Pedagogika. Podręcznik dla pierwszego stopnia kształcenia na poziomie wyższym, Warszawa 2015. Rozdział 3, Proces przechodzenia od pedagogiki tradycyjnej do pedagogiki współczesnej.

Pedagogika. Podręcznik akademicki, Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), cz. 1 Warszawa 2003, rozdział: Pedagogika postmodernizmu.

2/3.

Pedagogika. Podręcznik akademicki, Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), cz. 1, Warszawa 2003, fragment opatrzony tytułem: Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin.

B. Śliwerski, Pedagogika, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. Pilch (red.) tom IV, Warszawa, 2005.

4/5.

Kron, Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręczniki akademicki, Gdańsk 2012, 152-168

B. Śliwerski, Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, rozdział: Systematyzowanie wiedzy o wychowaniu.

6.

Śliwerski B., Samowychowanie jako odrodzenie moralne, w: „Przegląd Pedagogiczny”, 2007, Numer 1[18], s. 15-34.

Śliwerski B., Wychowanie jako samorealizacja, samowychowanie, w: Tenże: Podstawowe prawidłowości pedagogiki. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2011.

7/8.

Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2006, rozdział: S. Sztobryn, Pedagogika nowego wychowania.

Pedagogika. Podręcznik akademicki, Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), cz. 2, Warszawa 2004, tekst: B.D. Gołębniak, Szkoła wspomagająca rozwój.

J. Korczak, Jak kochać dziecko. Prawo dziecka do szacunku, Warszawa 2002, s. 155-181 (Prawo dziecka do szacunku)

M. Montessori, Domy dziecięce, Warszawa 2005, s. 48-66.

9.

B. Gołek, Wychowanie jako proces duchowy w koncepcji Sergiusza Hessena, „Sympozjum”, Rok XXII 2018, nr 1/134.

L. Pytka, Aksjologia pedagogiczna, w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. Pilch (red.) tom I, Warszawa, 2003.

U. Ostrowska, Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006.

10.

R. Dorczak, R., Modele współpracy szkoły z organizacjami w środowisku lokalnym. w: G. Mazurkiewicz (red.), Jakość edukacji – różnorodne perspektywy, Kraków 2012.

I. Nadolnik, Efektywna współpraca szkoły i rodziny: przykłady dobrych praktyk. „Edukacja elementarna w Teorii i Praktyce”, 4/ 2014, s. 137-147.

D. Uryga, „Mała szkoła” – w drodze ku rewitalizacji szkoły środowiskowej. Forum Oświatowe, 30 (1)2018, s. 103-118.

11.

Białek K. (2015). Międzykulturowość w szkole. Poradnik dla nauczycieli i specjalistów. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji, s. 31-37, 39-47, 50-54. http://bc.ore.edu.pl/Content/759/Miedzykulturowosc_w_szkole+1.pdf

Golka M. (2020). Imiona wielokulturowości, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, s. 292-325. (dostępne on-line)

M. Herudzińska, M.H. (2018). Dzieci cudzoziemskie w polskiej szkole. Portret(y), wyzwania, problemy, „Wychowanie w rodzinie” 1/2018, s. 187-209.

Melosik, Z. (1998). Edukacja globalna – czy ideał wychowawczy XXI wieku. W: S. Wołoszyn (opracowanie), Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, tom III, księga II, s. 736-753.

12.

R. Rorty, Edukacja i wyzwanie postnowoczesności, w: Spory o edukację. Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, red. Z. Kwieciński, L. Witkowski, Warszawa 1993.

Melosik Z., Kultura popularna jako czynnik socjalizacji, w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, cz.2 Warszawa 2004.

13.

Z. Kosyrz, Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005, s. 28-55.

A. Szołtysek, Kompetencje nauczyciela w zakresie wychowania i profilaktyki. „Nauczyciel i szkoła”, 1-2/2009, s. 61-72.

14.

J. Nowotniak, Ukryty program wychowania, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom. 3, M. Dudzikowa. M. Czerepaniak-Walczak (red.), Gdańsk 2007

Cz. Wiśniewska, Wychowanie-Studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Wyd. AH-E, Łódź 2009, cz. VI: Manipulacje na poziomie interakcji wychowawczych

Pedagogika. Podręcznik akademicki, Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), cz. 2, Warszawa 2004, tekst: J. Surzykiewicza, Agresja i przemoc w szkole

15.

James W. Botkin, Mahdi Elmandjra, Mircea Malitza, Uczyć się bez granic. Jak zewrzeć „lukę ludzką”? Raport Klubu Rzymskiego, PWN, Warszawa 1982, Rozdział I i II.

B. Suchodolski, Edukacja permanentna, Warszawa 2003, część I.

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

M. Grzegorzewska, Listy do Młodego Nauczyciela, Warszawa 2022

Irena Wojnar, Humanistyczne intencje edukacji Wyd. Akad. „Żak”, Warszawa 2000

A. Błasiak, Aksjologiczne aspekty procesu wychowania, Kraków 2009.

Uwagi:

Wykład i ćwiczenia konwersatoryjne oparte na dyskusjach i pracy w grupach.

Nakład pracy studenta:

Liczba godzin kontaktowych: 45 godzin (30 godzin wykładu i 15 godzin ćwiczeń)

Liczba godzin potrzebnych do przygotowania do zajęć: 45

Liczba godzin potrzebnych do przygotowania problematyzacji (w ramach ćwiczeń): 5

Liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do egzaminu: 25

Łącznie 120 godzin, czyli 4 punkty ECTS (z zachowaniem zasady, że średnio 25 - 30 godzinom pracy odpowiada 1 punkt ECTS)

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2022/2023" (zakończony)

Okres: 2022-10-01 - 2023-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 12 godzin więcej informacji
Wykład, 12 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jarosław Korczak
Prowadzący grup: Jarosław Korczak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

1. WIEDZA

- ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie odpowiedzi na pytania rekonstruujące wiedzę oraz pytanie problemowo-erudycyjne podczas kolokwium egzaminacyjnego pisemnego.

- ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie poziomu i jakości uczestnictwa w dyskursie prowadzonym podczas zajęć ćwiczeniowych.

2. UMIEJĘTNOŚCI

- ocena umiejętności kognitywnych, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie odpowiedzi na pytania problemowe podczas kolokwium pisemnego.

- ocena umiejętności kognitywnych, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie poziomu i jakości uczestnictwa w dyskursie prowadzonym podczas zajęć prowadzonych metodą debaty

3. KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- ocena kompetencji, w tym rozumienia wagi profesjonalizmu zawodowego obawiającego się etycznym postępowaniem na poziomie deklaratywnym, na podstawie poziomu i jakości uczestnictwa w dyskursie prowadzonym podczas zajęć ćwiczeniowych,

- ocena kompetencji na podstawie odpowiedzi na pytania problemowe podczas egzaminu pisemnego

Pełny opis:

1. Geneza terminu pedagogika oraz jej ówczesne rozumienie i interpretowanie;

2. Historia przemian w interpretowaniu roli pedagogiki oraz postacie z tymi przemianami utożsamiana;

3. Uwspółcześnione rozumienie pedagogiki;

4. Rola i przedmiot pedagogiki;

5. Integracyjny i interdyscyplinarny charakter pedagogiki;

6. Podstawowe dyscypliny pedagogiki;

7. Różnice interpretacyjne między pedagogiką a pedagogią;

8. Paradygmaty pedagogiki współczesnej;

9. Rozumienie różnych nurtów myślenia o pedagogice.

10. Charakterystyka wybranych współczesnych kierunków pedagogicznych.

11. Omówienie podstawowych kategorii pojęciowych pedagogiki: edukacja, kształcenie, nauczanie, socjalizacja, inkulturacja, opieka, podmiotowość, samorealizacja, samowychowanie.

12. Proces wychowania i jego koncepcje, funkcje, struktura, właściwości i dynamika, jako przedmiot zainteresowania pedagogiki.

13. Antropologiczne i aksjologiczne podstawy wychowania;

14. Granice swobody i przymusu w wychowaniu – ramy dyskursu.

15. Współczesne główne środowiska i praktyki wychowawcze (tradycyjne i emancypacyjne).

16. Wychowanie uprzedmiatawiające.

17. Nowe wychowanie i odkrycie podmiotowości dziecka oraz wskazanie jego praw oraz współcześni jego kontynuatorzy.

18. Procesy społeczne w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym.

19. Praca opiekuńczo wychowawcza w wychowaniu naturalnym i instytucjonalnym.

20. Modele współczesnej szkoły.

21. Funkcje i cele edukacji szkolnej

22. Ukryte programy szkoły i instytucji edukacyjnych.

23. Przymus i przemoc w środowiskach domu i szkoły.

24. Zagrożenia dzieci i młodzieży: agresja i przemoc, uzależnienia, wpływy destrukcyjnych podkultur.

25. Edukacja wobec współczesnych zagrożeń cywilizacyjno-kulturowych.

Literatura:

Literatura

1. Bińczycka, J. (2005). Między swobodą a przemocą w wychowaniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

2. Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

3. Janke, A. W. (2005). Pedagogika rodziny i wychowanie rodzinne. W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek.

4. Korczak, J. (2012). Prawo dziecka do szacunku. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.

5. Kron, F.W. (2012). Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręcznik akademicki. Sopot. GWP.

6. Kunowski, S. Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa, 2004

7. Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (2019). Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

8. Łobocki, M. (2006). Teoria wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

9. Montessori, M. (2014). Odkrycie dziecka. Łódź: Wydawnictwo Palatum.

10. Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe i Profesjonalne.

11. Ostrowska, U. (2006). Aksjologiczne podstawy wychowania, w: B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk: GWP.

12. Śliwerski, B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

13. Śliwerski, B. (2016). Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy. W. B. Śliwerski (red.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk: GWP.

Uwagi:

Wykład kursowy, ilustrowany prezentacjami multimedialnymi i filmami dydaktycznymi.

Dla aktywizacji studentów podczas ćwiczeń – przeprowadzanie paneli dyskusyjnych przy współudziale studentów.

NAKŁAD PRACY STUDENTA szacowany w godzinach potrzebnych do zrealizowania danej aktywności tj.

liczba godzin kontaktowych: 12,

liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do zajęć: 20,

liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do egzaminu/zaliczenia: 20,

liczba godzin przeznaczonych na przygotowanie mapy pojęć: 5,

sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 57 ,

(z zachowaniem zasady, że średnio 25 - 30 godzinom pracy odpowiada 1 punkt ECTS)

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-18
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Edyta Zawadzka
Prowadzący grup: Joanna Antosik, Edyta Zawadzka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Wiedza

Ocena wiedzy na podstawie:

1. ilości punktów uzyskanych na egzaminie zawierającym pytania zamknięte o charakterze rekonstrukcyjnym i otwarte o charakterze problemowym;

2. jakości i poziomu merytorycznego uczestnictwa w dyskursie i aktywnościach realizowanych podczas zajęć;

3. poziomu merytorycznego realizacji zadań indywidualnych i grupowych zamieszczonych w portfolio;

4. poziomu merytorycznego prezentacji wybranego zagrożenia dzieci i młodzieży wraz z działaniami profilaktycznymi i interwencyjnymi jego dotyczącymi.

Umiejętności

Ocena umiejętności na podstawie:

1. poziomu merytorycznego prezentacji wybranego zagrożenia dzieci i młodzieży wraz z działaniami profilaktycznymi i interwencyjnymi jego dotyczącymi;

2. jakości i poziomu merytorycznego uczestnictwa w dyskursie i aktywnościach realizowanych podczas zajęć;

3. poziomu merytorycznego realizacji zadań indywidualnych i grupowych zamieszczonych w portfolio.

Kompetencje społeczne:

Ocena kompetencji społecznych na podstawie:

1. jakości i poziomu merytorycznego uczestnictwa w dyskursie i aktywnościach realizowanych podczas zajęć;

2. poziomu merytorycznego realizacji zadań indywidualnych i grupowych zamieszczonych w portfolio;

3. poziomu merytorycznego prezentacji dotyczącej wybranego zagrożenia dzieci i młodzieży i działań profilaktycznych i interwencyjnych wobec niego.

Pełny opis:

Wykład:

1. Wprowadzenie. Pedagogika jako nauka i wiedza o procesach edukacyjnych i jej rozwój.

2. Wychowanie i jego konteksty jako przedmiot pedagogiki i ich związki z innymi procesami edukacyjnymi.

3. Funkcje, nurty i metody wychowania. Antropologiczne i aksjologiczne aspekty wychowania.

4. Granice swobody i przymusu w wychowaniu – ramy dyskursu. Relacje pomiędzy podmiotami procesów edukacyjnych a style wychowania.

5. Tradycyjne i emancypacyjne ujęcia wychowania. Nowe Wychowanie, podmiotowość dziecka i jego prawa. Wybrane egzemplifikacje współczesnych kontynuacji idei Nowego Wychowania.

6. Środowiska edukacyjne i specyfika procesów edukacyjnych w nich zachodzących. Współpraca środowisk wychowawczych i jej znaczenie.

7. Społeczno-kulturowe konteksty wychowania oraz problemy globalne jako źródło wyzwań edukacyjnych i wychowawczych.

8. Samowychowanie i samokształcenie jako sposoby aktywnego ustosunkowywania się do wyzwań współczesności a idea całożyciowego uczenia się i społeczeństwa uczącego się. Podsumowanie.

Ćwiczenia

1. Potoczna wiedzy pedagogicznej w dyskursie społecznym.

2. Wychowanie i inne podstawowe pojęcia pedagogiczne w ujęciu osobistych potocznych teorii, pedagogii oraz pedagogiki jako nauki – perspektywa porównawcza.

3. Wychowanie w rodzinie - rodzinne potoczne teorie wychowania, wychowawcze funkcjonowanie rodziny w kontekście kultury pedagogicznej rodziny. Związki wychowania rodzinnego z innymi procesami społecznego wpływu.

4. Szkoła jako przestrzeń realizacji wychowania i innych procesów edukacyjnych w oparciu o wiedzę naukową/profesjonalną– perspektywa postulatywna.

5. Wychowawcze i socjalizacyjne znaczenie grupy rówieśniczej. Klimat klasy szkolnej i jego uwarunkowania.

6. Przymus i przemoc wobec dzieci w środowisku rodzinnym i szkolnym

7. Wybrane zagrożenia dotyczące dzieci i młodzieży oraz działania profilaktyczne i interwencyjne wobec nich

Literatura:

Literatura obowiązkowa:

1. Chomczyńska-Rubacha, M. (2019). Szkolne środowisko uczenia się (paragraf: Język i wzorce porozumiewania się w klasie szkolnej). W: B. Śliwerski, Z. Kwieciński (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN, s. 819-828.

2. Gołębniak, B.D. (2019). Proces kształcenia. W: B. Śliwerski, Z. Kwieciński (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN. s. 857-875.

3. Jarosz, E, Nowak, A. (2012). Przemoc wobec dziecka w rodzinie – cechy zjawiska oraz standardy i problemy jego ograniczenia. W: E. Jarosz, A. Nowak, Dzieci ofiary przemocy w rodzinie. Raport Rzecznika Praw Dziecka. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, s. 17-31.

4. Kawula, S. (2009). Kultura pedagogiczna rodziców jako czynnik stymulacji i rozwoju młodego pokolenia. W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny: Obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 335-357.

5. Komendant-Brodowska, A. (2014). Agresja i przemoc szkolna. Raport o stanie badań. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych, s. 6-20, 40-50.

6. Korczak, J. (2012). Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, dowolne fragmenty (około 10 stron).

7. Pilch, T. (1995). Grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze. W: T. Pilch, I. Lepalczyk (red.), Pedagogika społeczna: człowiek w zmieniającym się świecie (174-186). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

8. Słowniki i Encyklopedie pedagogiczne.

9. Śliwerski, B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Rozdział 2. Systematyzowanie wiedzy o wychowaniu. Kraków: Impuls, s. 31-42.

10. Tłuściak-Deliowska, A. (2022). Klimat klasy szkolnej jako kategoria pedagogiczna. Studia z Teorii Wychowania, 4 (41). 93-107.

Literatura uzupełniająca

1. Archer, M. (2013). Człowieczeństwo: Problem sprawstwa. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.

2. Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

3. Bińczycka, J. (2005). Między swobodą a przemocą w wychowaniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

4. Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Podręcznik akademicki. Kraków: Wydawnictwo WAM.

5. Bridges, D. (2008). Educationalization: on the Appropriateness of Asking Educational Institutions to Solve Social and Economic Problem. Education Theory, 58 (4), 461-474.

6. Czerepaniak-Walczak, M. (2006). Pedagogika emancypacyjna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

7. Gara, J. (2014). Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej. „Forum Pedaogiczne, 1, s. 35-54.

8. Hejnicka-Bezwińska, T. (2015). Praktyka edukacyjna w warunkach zmiany kulturowej. Warszawa: PWN.

9. Key, E. (1904). Stulecie dziecka. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/key-stulecie-dziecka.html

10. Konieczna, A. (2020) „Nasza klasa. Obraz społeczności klas szkolnych: analiza empiryczna wzorów społecznego uczestnictwa jej członków. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

11. Kron, F.W. (2012). Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręcznik akademicki. Sopot. GWP.

12. Kubiak-Szymborska, E. (2013). W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu. W: E. Kubiak-Szymborska, D. Zając. Wychowanie w kręgu pytań. (11-23). Bydgoszcz: Wydawnictwo Edukacyjne Wers.

13. Kunowski, S. (1993). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

14. Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (2019). Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

15. Łobocki, M. (2006). Teoria wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Im

16. Majerek, B. (2016). Szkoła w kontekście zjawiska niepewności. W: M. J. Szymański, B. Walasek-Jarosz, Z. Zbróg (red.), Zrozumieć szkołę: konteksty zmian (s. 267-278). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

17. Melosik, Z. (2003). Kultura popularna jako czynnik socjalizacji. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.). Pedagogika – podręcznik akademicki. Tom 2. (68-91). Warszawa: PWN.

18. Miksza, M. (2020). Zrozumieć Montessori. Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

19. Nowak-Dziemianowicz, M. (2012). Edukacja i wychowanie w dyskursie codzienności. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

20. Opozda, D. (2012). Struktura i treść jednostkowej wiedzy o wychowaniu: Studium pedagogiczne wiedzy rodziców i jej korelatów. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

21. Schoenebeck von, H. (2008). Wolność od wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

22. Smolińska-Theiss, B. (2013). Korczakowskie narracje. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls

23. Sztobryn, S., Kamiński, K. (2014) (red.). Wolność a wychowanie. Problemy, dylematy, kontrowersje. Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiczne

24. Szumlewicz, K. (2011). Emancypacja przez wychowanie, czyli edukacja do wolności, równości i szczęścia. Sopot: GWP.

25. Śliwerski, B. (1992). Przekraczanie granic wychowania. Od „pedagogiki dziecka” do antypedagogiki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

26. Śliwerski, B. (2015). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

27. Tarnowski, J. (1993). Jak wychowywać?. Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej.

28. Tyszka, Z. (2003). Rodzina w świecie współczesnym – jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

29. Wrońska, K. (2019) (red.). Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

30. Wiśniewski Cz. (2009). Wychowanie-studia teoriopoznawcze i aksjologiczne. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.

31. Zarzecki L. (2012). Teoretyczne podstawy wychowania. Teoria i praktyka w zarysie. Jelenia Góra: KPSW.

Uwagi:

Metody kształcenia: wykład problemowy konwersatoryjny, metoda problemowa, dyskusja, burza mózgów, realizacja zadań indywidualnych i zespołowych, analiza przypadków, prezentacja, quiz.

Nakład pracy studenta (z zachowaniem założenia, że 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom aktywności)

liczba godzin kontaktowych: 30

liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do zajęć (lektura tekstów): 20

liczba godzin przeznaczonych na przygotowanie się do egzaminu: 25

liczba godzin przeznaczonych na realizację zadań do portfolio i ich konsultowanie z prowadzącą: 15

liczba godzin przeznaczonych na przygotowanie prezentacji i jej konsultowanie z prowadzącą: 10

sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 100, co odpowiada 4 punktom ECTS

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-18
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 12 godzin więcej informacji
Wykład, 12 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jarosław Korczak
Prowadzący grup: Joanna Antosik, Jarosław Korczak
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Skrócony opis:

Wiedza

Ocena wiedzy na podstawie:

1. ilości punktów uzyskanych na egzaminie zawierającym pytania zamknięte o charakterze rekonstrukcyjnym i otwarte o charakterze problemowym;

2. jakości i poziomu merytorycznego uczestnictwa w dyskursie i aktywnościach realizowanych podczas zajęć;

3. poziomu merytorycznego realizacji zadań indywidualnych i grupowych zamieszczonych w portfolio;

4. poziomu merytorycznego prezentacji wybranego tematu podejmowanego w trakcie zajęć.

Umiejętności

Ocena umiejętności na podstawie:

1. poziomu merytorycznego prezentacji wybranego tematu podejmowanego w trakcie zajęć.

2. jakości i poziomu merytorycznego uczestnictwa w dyskursie i aktywnościach realizowanych podczas zajęć;

3. poziomu merytorycznego realizacji zadań indywidualnych i grupowych zamieszczonych w portfolio.

Kompetencje społeczne:

Ocena kompetencji społecznych na podstawie:

1. jakości i poziomu merytorycznego uczestnictwa w dyskursie i aktywnościach realizowanych podczas zajęć;

2. poziomu merytorycznego realizacji zadań indywidualnych i grupowych zamieszczonych w portfolio;

3. poziomu merytorycznego prezentacji dotyczącej wybranego tematu podejmowanego w trakcie zajęć.

Pełny opis:

Wykład:

Geneza terminu pedagogika oraz jej ówczesne rozumienie i interpretowanie;

Historia przemian w interpretowaniu roli pedagogiki oraz postacie z tymi przemianami utożsamiane;

Uwspółcześnione rozumienie pedagogiki;

Rola i przedmiot pedagogiki;

Integracyjny i interdyscyplinarny charakter pedagogiki;

Podstawowe dyscypliny pedagogiki;

Różnice interpretacyjne między pedagogiką a pedagogią;

Paradygmaty pedagogiki współczesnej;

Rozumienie różnych nurtów myślenia o pedagogice.

Proces wychowania i jego koncepcje, funkcje, struktura, właściwości i dynamika, jako przedmiot zainteresowania pedagogiki.

Antropologiczne i aksjologiczne podstawy wychowania;

Charakterystyka wybranych współczesnych kierunków pedagogicznych.

Granice swobody i przymusu w wychowaniu – ramy dyskursu.

Procesy społeczne w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym.

Współczesne główne środowiska i praktyki wychowawcze (tradycyjne i emancypacyjne).

Wychowanie uprzedmiatawiające.

Modele współczesnej szkoły;

Nowe wychowanie i odkrycie podmiotowości dziecka oraz wskazanie jego praw oraz współcześni jego kontynuatorzy.

Praca opiekuńczo wychowawcza w wychowaniu naturalnym i instytucjonalnym.

Modele współczesnej szkoły.

Ukryte programy szkoły i instytucji edukacyjnych.

Przymus i przemoc w środowiskach domu i szkoły;

Zagrożenia dzieci i młodzieży: agresja i przemoc, uzależnienia, wpływy destrukcyjnych podkultur;

Edukacja wobec współczesnych zagrożeń cywilizacyjno-kulturowych.

Ćwiczenia:

Wychowanie i inne podstawowe pojęcia pedagogiczne w ujęciu osobistych potocznych teorii, pedagogii oraz pedagogiki jako nauki – perspektywa porównawcza.

Wychowanie w rodzinie - rodzinne potoczne teorie wychowania, wychowawcze funkcjonowanie rodziny w kontekście kultury pedagogicznej rodziny. Związki wychowania rodzinnego z innymi procesami społecznego wpływu

Aksjologiczne aspekty działalności profesjonalnych i nieprofesjonalnych wychowawców – wychowawca wobec wartości. Podsumowanie

Szkoła jako przestrzeń realizacji wychowania i innych procesów edukacyjnych – pomiędzy założeniami a rzeczywistością. Związki edukacji szkolnej z innymi procesami społecznego wpływu

Wybrane egzemplifikacje idei nowego wychowania oraz edukacji alternatywnej

Wychowawcze i socjalizacyjne znaczenie grupy rówieśniczej.

Przymus wobec dzieci w środowisku rodzinnym i szkolnym

Literatura:

1. Bińczycka, J. (2005). Między swobodą a przemocą w wychowaniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

2. Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

3. Janke, A. W. (2005). Pedagogika rodziny i wychowanie rodzinne. W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek.

4. Korczak, J. (2012). Prawo dziecka do szacunku. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka.

5. Kron, F.W. (2012). Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręcznik akademicki. Sopot. GWP.

6. Kunowski, S. Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa, 2004

7. Kwieciński, Z., Śliwerski, B. (2019). Pedagogika. Podręcznik akademicki. Warszawa: PWN.

8. Łobocki, M. (2006). Teoria wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

9. Montessori, M. (2014). Odkrycie dziecka. Łódź: Wydawnictwo Palatum.

10. Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe i Profesjonalne.

11. Ostrowska, U. (2006). Aksjologiczne podstawy wychowania, w: B. Śliwerski (red.). Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk: GWP.

12. Śliwerski, B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

13. Śliwerski, B. (2016). Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy. W. B. Śliwerski (red.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk: GWP.

Uwagi:

Wykład kursowy, ilustrowany prezentacjami multimedialnymi i filmami dydaktycznymi.

Dla aktywizacji studentów podczas ćwiczeń – przeprowadzanie paneli dyskusyjnych przy współudziale studentów.

NAKŁAD PRACY STUDENTA szacowany w godzinach potrzebnych do zrealizowania danej aktywności tj.

liczba godzin kontaktowych: 12,

liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do zajęć: 20,

liczba godzin potrzebnych do przygotowania się do egzaminu/zaliczenia: 20,

liczba godzin przeznaczonych na przygotowanie mapy pojęć: 5,

sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 57 ,

(z zachowaniem zasady, że średnio 25 - 30 godzinom pracy odpowiada 1 punkt ECTS)

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.0.0-7 (2024-02-19)