Socjologia w praktyce

obowiązkowe

TREŚCI PROGRAMOWE

1. Socjologiczny aktywizm: tradycje interwencji w życie zbiorowe; dziedzictwo oświecenia – „fizyka obyczajów”; aktywizm wczesnej socjologii amerykańskiej; brytyjskie survey’e socjalne; niemiecka koncepcja polityki społecznej; polska tradycja IGS-u.

2. Idea planowanej zmiany społecznej: prawo jako instrument inżynierii społecznej Pounda; krytyka Poppera; koncepcja active society Etzioniego.

3. Programy socjologii stosowanej: action research Lewina; koncepcja socjotechniki Podgóreckiego; idee socjologii klinicznej.

4. Strategie interwencji: dystrybucja kar i nagród; interwencje bezpośrednie i pośrednie – Wakar i koncepcja zarządzania parametrycznego; dziedzictwo Oświecenia: korekcjonalizm i jego kryzys; idee społecznej profilaktyki i złudzenia myślenia przyczynowo-skutkowego.

5. Instytucjonalizacja systemów interwencji społecznych: nowe profesje kontroli społecznej.

6. Normatywna i opisowa charakterystyka konstruowania programów interwencji społecznych: kłopoty założenia o racjonalnym decydencie; programy zmiany społecznej i kontekst ich realizacji – inkrementalizm.

7. Planowa zmiana społeczna i demokracja: Mannheim i kłopoty z merytokracją.

8. Ulotny sens „wykorzystania”: w jaki sposób wiedza dyfunduje w systemie społecznym: od badań nad dyfuzją innowacji do badań nad knowledge use.

Wiedza

Student/-ka zna, potrafi prześledzić i wskazać na rozmaite formy zakorzenienia społecznych praktyk w wiedzy proto-naukowej i naukowej.

Rozumie współczesne koncepcje socjologii stosowanej i sens dyskusji pomiędzy rozmaitymi wersjami inżynierii społecznej i tzw. inkrementalizmem.

Rozumie program nauki o zarządzaniu publicznym i tzw. policy sciences.

Rozumie założenia i podstawowe wyniki ekonomii behawioralnej i wynikające z nich - a także z prac H. Simona - ograniczenia ludzkiej racjonalności.

Rozumie mechanizmy funkcjonowania rozmaitych instytucji eksperckich, tzw. „think tanków” i ich ideologiczne zróżnicowanie.

Zna podstawowe zasady racjonalizowania polskiej praktyki legislacyjnej i wymagania tzw. oceny skutków regulacji.

Umiejętności

Student/-ka potrafi krytycznie analizować założenia tkwiące w agregacji danych składających się na wielkie zbiory danych stanowiących podstawę przygotowywania rozmaitych diagnoz społecznych.

Potrafi ocenić warsztat badań socjologicznych w kształtowaniu diagnoz społecznych; potrafi przygotowywać tzw. analizy trendów i na tej podstawie przygotowywać scenariusze dynamiki zjawisk i procesów społecznych; dostrzega znaczenie zjawisk uznawanych za tzw. „czarne łabędzie”.

Umie odróżniać podejmowanie decyzji w sprawach publicznych w sytuacji ryzyka i w sytuacji niepewności.

Potrafi przygotowywać raporty z własnych prac analitycznych i adresować je do odpowiednich odbiorców; dostrzega rolę form prezentacji wyników, znaczenie warsztatu analitycznego i personalnego zaufania jako czynników wyznaczających poziom wykorzystania tych wyników.

Potrafi komunikować wyniki własnych prac analitycznych tzw. lay audience; umie upowszechniać wyniki tych prac.

Umie korzystać z międzynarodowych baz danych i prowadzić własne analizy porównawcze.

Dostrzega znaczenie dyskusji i negocjowanego kompromisu w tworzeniu diagnoz społecznych.

Kompetencje społeczne

Student/-ka umie racjonalnie argumentować w sporach dotyczących trafności diagnoz społecznych, umie też korygować własne poglądy na podstawie argumentów zgłaszanych przez innych; potrafi krytycznie oceniać te argumenty.

Jest przygotowany/-a do prezentowania wyników własnych prac analitycznych nie tylko wyspecjalizowanym grupom odbiorców, lecz także szeroko rozumianej opinii publicznej i - w zakresie swoich kompetencji - stara się aktywnie uczestniczyć w publicznych debatach.