Podstawy psychologii

Egzamin: Test jednokrotnego wyboru - w sali wykładowej, jeśli nie będzie takiej możliwości ze względu na pandemia test w programie Forms

Ćwiczenia: Przygotowywanie się na podstawie podanej literatury oraz wykonanie ćwiczeń - zadań na zajęciach - (umiejętności)

Zaliczenie: wykonanie zadań na zajęciach, a także zadań podsumowujących zagadnienia (koncepcje człowieka, procesy poznawcze, procesy emocjonalno-motywacyjna, różnice indywidualne: temperament, inteligencja) - sprawdzenie wiedzy i kompetencji

test wiadomości

Wykład:

1. Psychologia jako nauka - główne nurty myśli psychologicznej (strukturalizm, funkcjonalizm, podejście psychodynamiczne, behawioryzm, psychologia humanistyczna, psychologia poznawcza, psychologia ewolucyjna)

2. Procesy poznawcze jako mechanizm regulacji zachowania

- Percepcja - ogólna struktura i ogólne zasady działania układów sensorycznych

· Uwaga - rodzaje, funkcje, zaburzenia

· Ogólna struktura i ogólne zasady działania układów sensorycznych

· Pamięć - klasyfikacja w oparciu o kryterium czasu i ze względu na stopień świadomości. Podział pamięci długotrwałej ze względu na charakter informacji. Koncepcja pamięci operacyjnej (roboczej). Struktury mózgowe związane z różnymi rodzajami pamięci. Zaburzenia pamięci

· Uczenie się - asocjacyjne (warunkowanie klasyczne i instrumentalne). Habituacja. Modelowanie-uczenie się społeczne. Uczenie się przez wgląd

· Myślenie - podstawowe operacje umysłowe. Strategie i sposoby rozwiązywania problemów. Funkcje wykonawcze

· Język i komunikacja niewerbalna - drogi przekazu informacji językowej. Mózgowe obszary mowy. Zaburzenia mowy. Okres krytyczny w rozwoju języka. Komunikacja niewerbalna -uniwersalna i specyficzna kulturowo

3. Popędy i motywacje

· Popędy jako potrzeby biologiczne służące utrzymaniu homeostazy i nie związane z homeostazą. Fizjologiczne i behawioralne mechanizmy regulacji popędów

· Potrzeby psychiczne i społeczne. Optymalny poziom pobudzenia-prawo Yerkesa/Dotsona. Konflikt motywacyjny

· Problem motywacji w głównych nurtach psychologii - podejście socjobiologiczne, psychodynamiczne, behawiorystyczne, koncepcja psychologii humanistycznej (hierarchia potrzeb Maslow’a) i poznawczej (dysonans poznawczy)

4. Emocje

· Czemu służą?

· Ekspresja emocji i przeżywanie emocji

· Neuroanatomia emocji -współczesne poglądy. Lateralizacja emocji-hipoteza walencji

· Relacje procesów emocjonalnych i poznawczych

· Emocje podstawowe - podejście oparte o kryterium uniwersalności

· Emocje a płeć.

· Emocje w rozwoju osobniczym

· Stres – fazy reakcji stresowej, stres a układ immunologiczny, stres a choroby, stresory uniwersalne, poznawczo-transakcyjna koncepcja stresu, strategie radzenia sobie ze stresem

5. Psychologia różnic indywidualnych

· Temperament jako biologiczny składnik osobowości – interakcja genów i środowiska (genetyka behawioralna), środowisko wspólne i specyficzne, Teoria Osobowości PEN Eysencka, Pięcioczynnikowy Model Osobowości

· Inteligencja - współczesny pogląd na strukturę inteligencji. Inteligencja emocjonalna. Środowiskowe i genetyczne uwarunkowania inteligencji.

Ćwiczenia:

1. Wprowadzenie do nauk psychologicznych - definicja i cele psychologii, podział nauk psychologicznych, metody stosowane w psychologii

2. Koncepcje psychologii człowieka -

- psychodynamiczna (psychoanaliza i neopsychoanaliza)

- koncepcja behawiorystyczna

- Koncepcja poznawcza

- Koncepcja humanistyczna

3. Percepcja: odbiór wrażeń i spostrzeżenia

4. Procesy uczenia się i pamięci.

5 Myślenie i rozwiązywanie problemów.

6. Emocje i uczucia.

7. Motywacja.

8. Inteligencja.

9. Temperament.

10 . Osobowość - teorie cech

11. Funkcjonowanie człowieka w sytuacjach trudnych, stres, frustracja

12.Człowiek jako istota społeczna. Ja w rzeczywistości społecznej.

Literatura podstawowa

Doliński, D., Strelau, J. (2016). Psychologia akademicka. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.

Gerrig R.J., Zimbardo P.G. (2011). Psychologia i życie. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jankowska, M. (2008). Podstawy psychologii. Warszawa: Wydawnictwo UW im MS-C

Kosslyn S.M., Rosenberg R.S., (2006). Psychologia. Mózg. Człowiek. Świat, Znak, 2006

Mietzel, G. (2011). Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk: GWP.

Literatura uzupełniająca

Augustynek A. (2019. Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: Difin

Pilecka, W., Rudkowska, G. i Wrona, L. (red.),(2008). Podstawy psychologii.

Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

METODY PRACY

WYKŁAD: Prezentacja multimedialna wykładowcy

ĆWICZENIA: Praca z tekstem źródłowym, dyskusja tematyczna, wykonanie zadanych ćwiczeń i zadań

Nakład pracy studenta:

Godziny kontaktowe (wykład, ćwiczenia) 30 godz.

Przygotowanie się do zajęć, lektury 30 godz.

Przygotowanie się do egzaminu 30 godz.

Sumaryczna liczba punktów ECTS 4

Linki do zajęć

Wykład

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a1bb486b5626c43849c865e28b7065016%40thread.tacv2/conversations?groupId=863a6e8d-69b2-4bae-9600-d8d85441fcf2&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Ćwiczenia:

gr.1

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a42fb833d55d640d3a2800422ee21b395%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=ebf32577-44b4-474d-9159-d7c70d71eced&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

gr. 2

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3afd5348696190498ca990490010ff6efc%40thread.tacv2/conversations?groupId=6e48dabd-fabd-4543-96b2-a4923b0bb36b&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

gr 3

Link do zespołu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3af65052172c6a480f8ff704bb219274c8%40thread.tacv2/conversations?groupId=4704f331-f952-482a-af1e-3e60db65253d&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451

gr 4

https://teams.microsoft.com/l/channel/19%3a23239fd7131c4a678a3fd0f6f73fd017%40thread.tacv2/Og%25C3%25B3lny?groupId=607ee15a-076b-49dd-b911-5695a7905ab9&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Gr 5.

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3ab4e7d5e5188d4d4daceb4c1f248b83dd%40thread.tacv2/conversations?groupId=a0e83887-2b8e-45fc-9d6c-5b254f92cb38&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

gr 6

https://teams.microsoft.com/l/team/19%3a586399cc771549bdbb35b2e801f09314%40thread.tacv2/conversations?groupId=3b649158-4948-4a1b-ac2d-cf654328d8c1&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

Wprowadzenie w problematykę psychologii z uwzględnieniem wybranych zagadnień z zakresu podstaw psychologii ogólne, niezbędnych dla rozumienia złożonych mechanizmów leżących u podstaw prawidłowego i zaburzonego rozwoju człowieka, oraz dla ukierunkowania pracy diagnostyczno-terapeutycznej przyszłego pedagoga.

Definicja, przedmiot psychologii. Definicja i przedmiot psychologii jako dyscypliny naukowej, główne szkoły psychologiczne. Psychologiczne koncepcje człowieka. Neurobiologiczne podłoże procesów psychicznych i zachowań – zarys anatomii i funkcji mózgu. Procesy poznawcze. Wrażenia zmysłowe i percepcja. Procesy sensoryczne. Procesy uczenia się i pamięci. Uwaga. Myślenie i rozwiązywanie problemów. Inteligencja. Popędy i procesy motywacyjne. Procesy emocjonalne i motywacyjne. Zaburzenia w regulacji emocji z perspektywy psychospołecznej i biologicznej. Biologiczne i psychologiczne aspekty stresu. Osobowość i różnice indywidualne. Determinanty różnic indywidualnych. Zdolności i uzdolnienia. Temperament jako biologiczny składnik osobowości.

Literatura podstawowa

1. Doliński, D., Strelau, J. (2016). Psychologia akademicka. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.

2. Gerrig R.J., Zimbardo P.G. (2011). Psychologia i życie. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

3. Jankowska, M. (2008). Podstawy psychologii. Warszawa: Wydawnictwo UW.

3. Kosslyn S.M., Rosenberg R.S., (2006). Psychologia. Mózg. Człowiek. Świat, Znak, 2006.

4. Mietzel, G. (2011). Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk: GWP.

Literatura uzupełniająca

1. Augustynek A. (2019). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: Difin

2. Pilecka, W., Rudkowska, G. i Wrona, L. (red.),(2008). Podstawy psychologii.

Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Metody pracy: wysłuchanie wykładu., praca z tekstem źródłowym, dyskusja tematyczna.

Godziny kontaktowe (wykład) 24 godz.

Przygotowanie się do egzaminu 30 godz.

Pomiar efektów kształcenia odbywa się poprzez egzamin jednokrotnego wyboru. Do dopuszczenia do egzaminu wymagane jest zaliczenie ćwiczeń.

Zajęcia poświęcone wprowadzeniu studentxx do tematyki psychologii: jej podstawowych pojęć, definicji, sposobu prowadzenia badań

- Psychologia jako nauka, cele psychologii.

- Główne koncepcje psychologiczne.

- Osobowość: teorie i struktura osobowości, wybrane koncepcje osobowości, temperament jako składnik osobowości.

- Emocje i motywacje w regulacji zachowania: charakterystyczne cechy emocji i motywacji, rola emocji i motywacji, mechanizmy emocji, regulacja emocji.

- Elementarne procesy poznawcze: wrażenia, spostrzeżenie i wyobrażenia.

- Pamięć: pojęcie, trzy procesy pamięciowe, rodzaje i modele pamięci.

- Koncentracja uwagi: struktury zaangażowane w proces uwagi, teorie uwagi, funkcje, uwaga a świadomość.

- Uczenie się: warunkowanie klasyczne, warunkowanie sprawcze, uczenie się poznawcze i społeczne.

- Myślenie i rozumowanie: operacje umysłowe, istota, funkcje i rodzaje myślenia, strategie i sposoby rozwiązywania problemów.

- Inteligencja: pojęcie ilorazu inteligencji, koncepcje inteligencji, pomiar i testy, uwarunkowania inteligencji, rodzaje inteligencji.

- Poznanie i spostrzeganie społeczne. Postawy, stereotypy, uprzedzenia. Zachowania społeczne i ich uwarunkowania. Sytuacja interpersonalna. Empatia. Zachowania asertywne, agresywne i uległe. Stres i radzenie sobie z nim. Porozumiewanie się ludzi w instytucjach. Reguły współdziałania. Zdolności i uzdolnienia.

- Psychologia różnic indywidualnych w zakresie temperamentu, stylu poznawczego i inteligencji.

Zimbardo Ph., Psychologia i Życie

Strelau, J. (red.) Psychologia. Podręcznik akademicki.

nakład pracy studentxx - 15h kontaktowych na wykładzie, 30h kontaktowych podczas ćwiczeń oraz sumarycznie ok. 60h pracy własnej

Wprowadzenie w problematykę psychologii z uwzględnieniem wybranych zagadnień z zakresu podstaw psychologii ogólne, niezbędnych dla rozumienia złożonych mechanizmów leżących u podstaw prawidłowego i zaburzonego rozwoju człowieka, oraz dla ukierunkowania pracy diagnostyczno-terapeutycznej przyszłego pedagoga.

Definicja, przedmiot psychologii. Definicja i przedmiot psychologii jako dyscypliny naukowej, główne szkoły psychologiczne. Psychologiczne koncepcje człowieka. Neurobiologiczne podłoże procesów psychicznych i zachowań – zarys anatomii i funkcji mózgu. Procesy poznawcze. Wrażenia zmysłowe i percepcja. Procesy sensoryczne. Procesy uczenia się i pamięci. Uwaga. Myślenie i rozwiązywanie problemów. Inteligencja. Popędy i procesy motywacyjne. Procesy emocjonalne i motywacyjne. Zaburzenia w regulacji emocji z perspektywy psychospołecznej i biologicznej. Biologiczne i psychologiczne aspekty stresu. Osobowość i różnice indywidualne. Determinanty różnic indywidualnych. Zdolności i uzdolnienia. Temperament jako biologiczny składnik osobowości.

Literatura podstawowa

1. Doliński, D., Strelau, J. (2016). Psychologia akademicka. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.

2. Gerrig R.J., Zimbardo P.G. (2011). Psychologia i życie. Wydanie nowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

3. Jankowska, M. (2008). Podstawy psychologii. Warszawa: Wydawnictwo UW.

3. Kosslyn S.M., Rosenberg R.S., (2006). Psychologia. Mózg. Człowiek. Świat, Znak, 2006.

4. Mietzel, G. (2011). Wprowadzenie do psychologii. Gdańsk: GWP.

Literatura uzupełniająca

1. Augustynek A. (2019). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: Difin

2. Pilecka, W., Rudkowska, G. i Wrona, L. (red.),(2008). Podstawy psychologii.

Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Podczas kursu uczestnicy zapoznają się z podstawowymi informacjami na temat psychologii jako nauki, podstawowe psychologiczne koncepcje człowieka oraz wybrane zagadnienia szczegółowe z zakresu różnych subdziedzin psychologii.

Psychologia jako nauka; Podstawowe metody badawcze w psychologii; Główne psychologiczne człowieka. Behawioryzm; Główne psychologiczne człowieka. Psychoanaliza; Główne psychologiczne koncepcje człowieka. Psychologia humanistyczna i egzystencjalna; Główne psychologiczne koncepcje człowieka. Psychologia poznawcza; Psychologia procesów poznawczych; Przywiązanie; Osobowość: temperament, charakter, tożsamość, inteligencja, wartości; Psychologia rozwoju: zmiana i ciągłość w cyklu życia; Psychologia stresu; Emocje i motywacja; Psychologia śmierci;

Campbell, J. B., Hall., C. S., Lindzey, G. (2006). Teorie osobowości. PWN.

Pieter, J. (1974). Historia psychologii. PWN

Selye, H. (1963). Stress życia. PZWL.

Zimbardo, P., Gerrig, R. (2008). Psychologia i życie. PWN.

Literatura poszerzająca:

Hall, C., S., Lindzey, G., Campbell, J. B. (2006). Teorie osobowości. PWN.

Freud, S. (2019). Poza zasadą przyjemności. Vis-á-Vis/Etiuda.

Freud, A. (2012). Ego i mechanizmy obronne. PWN

Skinner, B. F. (1978). Poza wolnością i godnością. PIW.

Bandura, A. (2017). Teoria społecznego uczenia się. PWN.

May, R. (1995). O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej. Rebis.

Rogers, C. (2002). O stawaniu się osobą. Rebis.

Piaget, J., Inhelder, B. (1996). Psychologia dziecka . Siedmiogród.

Bowlby, J. (2022). Przywiązanie. PWN.

Sękowski, M. (2020). Trauma przywiązaniowa i dezorganizacja przywiązania. Mechanizmy, terapia i profilaktyka. W: A. Senejko, A. Czapiga (red.), Oswojenie traumy. Przegląd zagadnień (s. 99-124). Impuls.

Sękowski, M. (2019). Postawa wobec śmierci w cyklu życia człowieka. Universitas.

Stosowane metody to wykład, studium przypadku, prezentacje multimedialne

Godziny kontaktowe 30

Przygotowanie się do egzaminu 30