Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wybrane zagadnienia teorii wychowania

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: PE-2M-BTW
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Wybrane zagadnienia teorii wychowania
Jednostka: Instytut Pedagogiki
Grupy: Obowiązkowy moduł "B" dla 3 sem. (PE) pedagogiki, (2-l) niestacjonarne II stopnia
Obowiązkowy moduł "B" dla 3 sem. (PE) pedagogiki, (2-l) stacjonarne II stopnia
Punkty ECTS i inne: 0 LUB 4.00 (w zależności od programu) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ:

Cel 4: Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie

Pełny opis:

TREŚCI PROGRAMOWE:

Paradygmaty teorii wychowania oraz ich implikacje dla teorii i praktyki. Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania. Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania: orientacje i koncepcje wychowania. Podmiotowość badacza i badanego w procesie poznania. Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Aksjologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć aksjologicznych. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych. Podmiotowość i podmiot w interpretacjach współczesnych nauk społecznych i humanistycznych. Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowe postacie i funkcje. Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania (przedzałożeniowość myślenia i działania wychowawczego). Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania.

Efekty uczenia się:

Wiedza

Ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę, obejmującą kluczowe zagadnienia z zakresu subdyscyplin pedagogiki i wybranych obszarów interdyscyplinarnych.

Ma rozszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur społecznych i instytucjach życia społecznego, jak też różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących.

Ma uporządkowaną wiedzę o uczestnikach i realizatorach kształcenia, wychowania i opieki.

Umiejętności

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu subdyscyplin pedagogiki i wybranych obszarów interdyscyplinarnych w celu diagnozowania złożonych problemów pedagogicznych, ich pogłębionej analizy oraz projektowania działań praktycznych. 

Potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów z obszaru subdyscyplin pedagogiki i wybranych obszarów interdyscyplinarnych, projektować przebieg oraz przewidywać skutki planowanych działań w obszarach praktyki pedagogicznej.

Potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania zadań pedagoga.

Posiada pogłębione umiejętności komunikacyjne, umie właściwie prezentować własne stanowisko, popierając je rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych; potrafi prowadzić debatę, analizować i syntetyzować jej tematykę i obecne w niej stanowiska.

Kompetencje społeczne

Przejawia krytyczne podejście do poziomu swojej wiedzy i umiejętności, dąży do rozwoju osobistego i zawodowego.

Docenia znaczenie nauk pedagogicznych dla rozwoju jednostki i prawidłowych więzi w środowiskach społecznych; przejawia pozytywne nastawienie do nabywania wiedzy z zakresu studiowanej dyscypliny naukowej i budowania warsztatu pracy pedagoga, a w sytuacjach problemowych poszukuje wiedzy eksperckiej.

Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-18
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jarosław Gara
Prowadzący grup: Jarosław Gara
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Opis sposobów pomiaru efektów kształcenia

Wiedza

Posiada teoretycznie uporządkowaną wiedzę, co do podstaw dyskursu teorii wychowania oraz jego interdyscyplinarnego charakteru.

Posiada rozszerzoną wiedzę co do społecznych i instytucjonalnych uwarunkowań odziaływań wychowawczych, które warunkują związane z nimi procesy.

Posiada uporządkowaną wiedzę, co do procesów składających się na czynności odziaływań wychowania.

Umiejętności

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę z zakresu teorii wychowania w celu rozpoznania analizy oraz projektowania złożonych problemów pedagogicznych.

Potrafi odnosić swoją wiedze do projektów rozwiązania złożonych problemów wychowawczych oraz antycypowania skutków zakładanych działań pedagogicznych.

Posiada rozwinięte umiejętności komunikacyjne, związane z prezentowaniem własnego stanowiska oraz argumentowaniem na rzecz jego zasadności oraz analizować i syntetyzować stanowiska teoretyczne i ich praktyczne implikacje.

Kompetencje społeczne

Przejawia zdolność krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności oraz wyciągania wniosków na rzecz własnego rozwoju osobistego i zawodowego.

Docenia znaczenie wiedzy z zakresu teorii wychowania dla rozwoju jednostki oraz prawidłowości warunkujących jej społeczne zakorzenienie; sięga po wiedze ekspercką z tym związaną, odnosząc się do problemów praktyki wychowania

Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, procesy decyzyjne oraz działania związane problemami praktyki wychowania.

Pełny opis:

Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Problem przedzałożeniowości myślenia i działania wychowawczego (stanowiska światopoglądu konserwatywnego versus liberalnego). Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania. Trzy orientacje współczesnych ideologii wychowania (romantyczna, transmisji kulturowej, progresywna). Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Paradygmaty teorii wychowania i ich osadzenie w paradygmatach nauk społecznych. implikacje dla sposobu dookreślania funkcji, zadań i celów teorii i praktyki pedagogicznej w kontekście inicjowanej zmiany (stopniowa lub radykalna) oraz postrzegania życia społecznego przez pryzmat stałych lub zmiennych form (paidocentyyzm - didaskalocentryzm). Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania (behawioryzm pedagogiczny - pedagogika humanistycznna; wychowanie jako zmiana zachowania – wychowanie jako interakcja symboliczna). Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania. Orientacje i koncepcje wychowania (orientacja naturalistyczna, kulturowa, ideologiczna, społeczna, religijna). Podmiotowość i podmiot w interpretacjach współczesnych nauk społecznych i humanistycznych. Podmiotowość badacza i badanego w procesie poznania. Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowe postacie i funkcje. Metodyczne aspekty realizacji celów wychowania. Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania. Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Aksjologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć aksjologicznych. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Bochno E., Nieprzypadkowe spotkania, czyli o rozmowie w wychowaniu, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 91-108.

Czerepniak-Walczak M., Nie myśl, bądź posłuszny – dyskurs władzy w szkole, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2008, rozdz. 10, w: 263-288.

Dąbrowska T. E., Wojciechowska Charlak B., Między praktyka a teorią wychowania, Lublin 2005, s. 153-173.

Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane problemy), Olsztyn 2008, s. 11-49

Koselleck R., O antropologicznej i semantycznej strukturze edukacji”, w: tenże, Semantyka historyczna, Poznań 2012, s. 425-454.

Kosyrz Z., Stosunki interpersonalne między wychowawcą a wychowankiem, w: tenże, Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005, s. 155-182.

Kron F.W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Sopot 2012, s. 88-96, 112-131.

Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 231-264.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 39-57.

Nowotniak J., Ukryty program wychowania, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, rozdz. 8, s. 181-206.

Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.

Śliwerski B., Istota i przedmiot badań teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 14-27.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.

Śliwerski B., Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków 2010, s. 153-178.

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001.

Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.

Tillmann K.J., Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.

Wawrzyniak—Beszterda R., Język w wychowaniu – naturalne medium czy narzędzie wpływu? Recz o tym, co się dzieje w klasie szkolnej, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 67-90.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 111-137, 158-181.

Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000, s. 187-214.

Zubulewicz J., Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.

Literatura uzupełniająca:

Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.

Bauman Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.

Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.

Folkierska A., Dialog i wychowanie, w: Kwartalnik Pedagogiczny 1/1986.

Gadacz T., Wychowanie jako spotkanie osób, w: Pedagogika dialogu. Dialog warunkiem rozwoju osobowego i społecznego, red. E. Dąbrowa, D. Jankowska, APS, Warszawa 2008.

Gara J., Filozoficzna kategoria totalności jako heurystyka pseudopedagogiczności, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2009 nr. 1.

Gara J., Filozoficzne przesłanki intersubiektywności dialogiki aktów wychowania, „Horyzonty Wychowania” 7/2007 (12).

Gara J., Pedagogiczny model dialogicznych aktów wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2007 nr. 1.

Gordon T,, Wychowanie bez porażek, PAX 1991.

Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.

Gromkowska-Melosik A., Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.

Grzywa A., Manipulacja – mechanizm psychologiczny, Kraśnik 1997.

Karkowska M., Czarnecka W., Przemoc w szkole, IMPULS 1995.

Karkowska M., Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.

Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.

Kruger H.-H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.

Kubiak-Szymborska E., W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.

Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.

Kwieciński Z., Socjopatologia edukacji, PAN 1992.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28, 59-92..

Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.

Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.

Nawrot R., Manipulacja społeczna przegląd technik i wybranych wyników badań, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr. 1.

Nowak M., Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.

Nowak M., Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur,

Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.

Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, red. J. Reykowski, Warszawa 1976.

Petrykowski P.P., Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.

Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, PWN 1992.

Rutkowiak J., O dialogu edukacyjnym: rusztowanie kategorialne, w: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, T. III, ks. 2., red. S. Wołoszyn, Kielce 1998.

Schulz R., Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.

Szczurek-Boruta A., Toruń 2012, s. 409-431.

Szmyd K., Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.

Śliwerski B., Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.

Śliwerski B., Jak zmieniać szkołę? Kraków 1998.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.

Tchorzewski A. M. de, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.

Tchorzewski A.M.de, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.

Witkowski L., Psychomanipulacje, Wrocław 2004.

Uwagi:

Opis metod kształcenia

Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów.

Egzamin: Test sprawdzający wiedzę

Ćwiczenia: Kolokwium

Nakład pracy

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 15+30

Przygotowanie się do zajęć, lektury 20

Przygotowanie się do egzaminu 45

Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń 10

Punkty ECTS: 4

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-02-18
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 9 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jarosław Gara
Prowadzący grup: Joanna Antosik, Jarosław Gara
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Opis sposobów pomiaru efektów kształcenia

Wiedza

Posiada teoretycznie uporządkowaną wiedzę, co do podstaw dyskursu teorii wychowania oraz jego interdyscyplinarnego charakteru.

Posiada rozszerzoną wiedzę co do społecznych i instytucjonalnych uwarunkowań odziaływań wychowawczych, które warunkują związane z nimi procesy.

Posiada uporządkowaną wiedzę, co do procesów składających się na czynności odziaływań wychowania.

Umiejętności

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę z zakresu teorii wychowania w celu rozpoznania analizy oraz projektowania złożonych problemów pedagogicznych.

Potrafi odnosić swoją wiedze do projektów rozwiązania złożonych problemów wychowawczych oraz antycypowania skutków zakładanych działań pedagogicznych.

Posiada rozwinięte umiejętności komunikacyjne, związane z prezentowaniem własnego stanowiska oraz argumentowaniem na rzecz jego zasadności oraz analizować i syntetyzować stanowiska teoretyczne i ich praktyczne implikacje.

Kompetencje społeczne

Przejawia zdolność krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności oraz wyciągania wniosków na rzecz własnego rozwoju osobistego i zawodowego.

Docenia znaczenie wiedzy z zakresu teorii wychowania dla rozwoju jednostki oraz prawidłowości warunkujących jej społeczne zakorzenienie; sięga po wiedze ekspercką z tym związaną, odnosząc się do problemów praktyki wychowania

Odznacza się odpowiedzialnością za własne przygotowanie do pracy, procesy decyzyjne oraz działania związane problemami praktyki wychowania.

Pełny opis:

Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Problem przedzałożeniowości myślenia i działania wychowawczego (stanowiska światopoglądu konserwatywnego versus liberalnego). Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania. Trzy orientacje współczesnych ideologii wychowania (romantyczna, transmisji kulturowej, progresywna). Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Paradygmaty teorii wychowania i ich osadzenie w paradygmatach nauk społecznych. implikacje dla sposobu dookreślania funkcji, zadań i celów teorii i praktyki pedagogicznej w kontekście inicjowanej zmiany (stopniowa lub radykalna) oraz postrzegania życia społecznego przez pryzmat stałych lub zmiennych form (paidocentyyzm - didaskalocentryzm). Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania (behawioryzm pedagogiczny - pedagogika humanistycznna; wychowanie jako zmiana zachowania – wychowanie jako interakcja symboliczna). Orientacje i koncepcje wychowania (orientacja naturalistyczna, kulturowa, ideologiczna, społeczna, religijna). Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowe postacie i funkcje. Metodyczne aspekty realizacji celów wychowania. Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania. Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Bochno E., Nieprzypadkowe spotkania, czyli o rozmowie w wychowaniu, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 91-108.

Czerepniak-Walczak M., Nie myśl, bądź posłuszny – dyskurs władzy w szkole, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2008, rozdz. 10, w: 263-288.

Dąbrowska T. E., Wojciechowska Charlak B., Między praktyka a teorią wychowania, Lublin 2005, s. 153-173.

Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane problemy), Olsztyn 2008, s. 11-49

Koselleck R., O antropologicznej i semantycznej strukturze edukacji”, w: tenże, Semantyka historyczna, Poznań 2012, s. 425-454.

Kosyrz Z., Stosunki interpersonalne między wychowawcą a wychowankiem, w: tenże, Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005, s. 155-182.

Kron F.W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Sopot 2012, s. 88-96, 112-131.

Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 231-264.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 39-57.

Nowotniak J., Ukryty program wychowania, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, rozdz. 8, s. 181-206.

Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.

Śliwerski B., Istota i przedmiot badań teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 14-27.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.

Śliwerski B., Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków 2010, s. 153-178.

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001.

Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.

Tillmann K.J., Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.

Wawrzyniak—Beszterda R., Język w wychowaniu – naturalne medium czy narzędzie wpływu? Recz o tym, co się dzieje w klasie szkolnej, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 67-90.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 111-137, 158-181.

Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000, s. 187-214.

Zubulewicz J., Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.

Literatura uzupełniająca:

Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.

Bauman Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.

Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.

Folkierska A., Dialog i wychowanie, w: Kwartalnik Pedagogiczny 1/1986.

Gadacz T., Wychowanie jako spotkanie osób, w: Pedagogika dialogu. Dialog warunkiem rozwoju osobowego i społecznego, red. E. Dąbrowa, D. Jankowska, APS, Warszawa 2008.

Gara J., Filozoficzna kategoria totalności jako heurystyka pseudopedagogiczności, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2009 nr. 1.

Gara J., Filozoficzne przesłanki intersubiektywności dialogiki aktów wychowania, „Horyzonty Wychowania” 7/2007 (12).

Gara J., Pedagogiczny model dialogicznych aktów wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2007 nr. 1.

Gordon T,, Wychowanie bez porażek, PAX 1991.

Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.

Gromkowska-Melosik A., Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.

Grzywa A., Manipulacja – mechanizm psychologiczny, Kraśnik 1997.

Karkowska M., Czarnecka W., Przemoc w szkole, IMPULS 1995.

Karkowska M., Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.

Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.

Kruger H.-H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.

Kubiak-Szymborska E., W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.

Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.

Kwieciński Z., Socjopatologia edukacji, PAN 1992.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28, 59-92..

Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.

Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.

Nawrot R., Manipulacja społeczna przegląd technik i wybranych wyników badań, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr. 1.

Nowak M., Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.

Nowak M., Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur,

Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.

Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, red. J. Reykowski, Warszawa 1976.

Petrykowski P.P., Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.

Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, PWN 1992.

Rutkowiak J., O dialogu edukacyjnym: rusztowanie kategorialne, w: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, T. III, ks. 2., red. S. Wołoszyn, Kielce 1998.

Schulz R., Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.

Szczurek-Boruta A., Toruń 2012, s. 409-431.

Szmyd K., Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.

Śliwerski B., Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.

Śliwerski B., Jak zmieniać szkołę? Kraków 1998.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.

Tchorzewski A. M. de, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.

Tchorzewski A.M.de, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.

Witkowski L., Psychomanipulacje, Wrocław 2004.

Uwagi:

Opis metod kształcenia

Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów.

Egzamin: Test sprawdzający wiedzę

Ćwiczenia: Kolokwium

Nakład pracy

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 9+15

Przygotowanie się do zajęć, lektury 40

Przygotowanie się do egzaminu 20

Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń 16

Punkty ECTS: 4

Zajęcia w cyklu "Semestr letni dla niestacjonarnych 2023/2024" (zakończony)

Okres: 2024-02-19 - 2024-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 9 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: Joanna Antosik, Jarosław Gara
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jarosław Gara
Prowadzący grup: Jarosław Gara
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Opis sposobów pomiaru efektów kształcenia

Wiedza

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie testu sprawdzającego wiedzę z treści programowych wykładu (próg zaliczenia: 40%).

Ocena umiejętności na postawie kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń (wypowiedź pisemna na zadane pytania sprawdzająca wiedzę; próg zaliczenia: 50%).

Umiejętności

Ocena wiedzy na postawie kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń (wypowiedź pisemna na zadane pytania sprawdzająca wiedzę; próg zaliczenia: 50%).

Ocena umiejętności na podstawie uczestnictwa w dyskusji prowadzonej podczas zajęć ćwiczeniowych (ocena jakościowa w formie przyjętego systemu odznaczeń przez osobę prowadzącą zajęcia).

Kompetencje społeczne

Ocena umiejętności na podstawie uczestnictwa w dyskusji prowadzonej podczas zajęć ćwiczeniowych (ocena jakościowa w formie przyjętego systemu odznaczeń przez osobę prowadzącą zajęcia).

Pełny opis:

Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Problem przedzałożeniowości myślenia i działania wychowawczego (stanowiska światopoglądu konserwatywnego versus liberalnego). Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania. Trzy orientacje współczesnych ideologii wychowania (romantyczna, transmisji kulturowej, progresywna). Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Paradygmaty teorii wychowania i ich osadzenie w paradygmatach nauk społecznych. implikacje dla sposobu dookreślania funkcji, zadań i celów teorii i praktyki pedagogicznej w kontekście inicjowanej zmiany (stopniowa lub radykalna) oraz postrzegania życia społecznego przez pryzmat stałych lub zmiennych form (paidocentyyzm - didaskalocentryzm). Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania (behawioryzm pedagogiczny - pedagogika humanistycznna; wychowanie jako zmiana zachowania – wychowanie jako interakcja symboliczna). Typologiczne ujęcia i systematyzacja teoretycznych stanowisk teorii wychowania. Orientacje i koncepcje wychowania (orientacja naturalistyczna, kulturowa, ideologiczna, społeczna, religijna). Podmiotowość i podmiot w interpretacjach współczesnych nauk społecznych i humanistycznych. Podmiotowość badacza i badanego w procesie poznania. Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowe postacie i funkcje. Metodyczne aspekty realizacji celów wychowania. Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania. Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Aksjologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć aksjologicznych. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Bochno E., Nieprzypadkowe spotkania, czyli o rozmowie w wychowaniu, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 91-108.

Czerepniak-Walczak M., Nie myśl, bądź posłuszny – dyskurs władzy w szkole, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2008, rozdz. 10, w: 263-288.

Dąbrowska T. E., Wojciechowska Charlak B., Między praktyka a teorią wychowania, Lublin 2005, s. 153-173.

Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane problemy), Olsztyn 2008, s. 11-49

Koselleck R., O antropologicznej i semantycznej strukturze edukacji”, w: tenże, Semantyka historyczna, Poznań 2012, s. 425-454.

Kosyrz Z., Stosunki interpersonalne między wychowawcą a wychowankiem, w: tenże, Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005, s. 155-182.

Kron F.W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Sopot 2012, s. 88-96, 112-131.

Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 231-264.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 39-57.

Nowotniak J., Ukryty program wychowania, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, rozdz. 8, s. 181-206.

Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.

Śliwerski B., Istota i przedmiot badań teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 14-27.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.

Śliwerski B., Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków 2010, s. 153-178.

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001.

Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.

Tillmann K.J., Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.

Wawrzyniak—Beszterda R., Język w wychowaniu – naturalne medium czy narzędzie wpływu? Recz o tym, co się dzieje w klasie szkolnej, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 67-90.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 111-137, 158-181.

Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000, s. 187-214.

Zubulewicz J., Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.

Literatura uzupełniająca:

Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.

Bauman Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.

Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.

Folkierska A., Dialog i wychowanie, w: Kwartalnik Pedagogiczny 1/1986.

Gadacz T., Wychowanie jako spotkanie osób, w: Pedagogika dialogu. Dialog warunkiem rozwoju osobowego i społecznego, red. E. Dąbrowa, D. Jankowska, APS, Warszawa 2008.

Gara J., Filozoficzna kategoria totalności jako heurystyka pseudopedagogiczności, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2009 nr. 1.

Gara J., Filozoficzne przesłanki intersubiektywności dialogiki aktów wychowania, „Horyzonty Wychowania” 7/2007 (12).

Gara J., Pedagogiczny model dialogicznych aktów wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2007 nr. 1.

Gordon T,, Wychowanie bez porażek, PAX 1991.

Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.

Gromkowska-Melosik A., Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.

Grzywa A., Manipulacja – mechanizm psychologiczny, Kraśnik 1997.

Karkowska M., Czarnecka W., Przemoc w szkole, IMPULS 1995.

Karkowska M., Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.

Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.

Kruger H.-H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.

Kubiak-Szymborska E., W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.

Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.

Kwieciński Z., Socjopatologia edukacji, PAN 1992.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28, 59-92..

Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.

Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.

Nawrot R., Manipulacja społeczna przegląd technik i wybranych wyników badań, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr. 1.

Nowak M., Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.

Nowak M., Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur,

Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.

Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, red. J. Reykowski, Warszawa 1976.

Petrykowski P.P., Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.

Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, PWN 1992.

Rutkowiak J., O dialogu edukacyjnym: rusztowanie kategorialne, w: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, T. III, ks. 2., red. S. Wołoszyn, Kielce 1998.

Schulz R., Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.

Szczurek-Boruta A., Toruń 2012, s. 409-431.

Szmyd K., Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.

Śliwerski B., Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.

Śliwerski B., Jak zmieniać szkołę? Kraków 1998.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.

Tchorzewski A. M. de, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.

Tchorzewski A.M.de, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.

Witkowski L., Psychomanipulacje, Wrocław 2004.

Uwagi:

Opis metod kształcenia

Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów.

Egzamin: Test sprawdzający wiedzę

Ćwiczenia: Kolokwium

Nakład pracy

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 15+30

Przygotowanie się do zajęć, lektury 20

Przygotowanie się do egzaminu 45

Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń 10

Punkty ECTS: 4

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy dla niestacjonarnych 2024/2025" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-23
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 9 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Jarosław Gara
Prowadzący grup: Joanna Antosik, Jarosław Gara
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Skrócony opis:

Opis sposobów pomiaru efektów kształcenia

Wiedza

Ocena wiedzy, w tym rozumienia treści przedmiotu, na podstawie testu sprawdzającego wiedzę z treści programowych wykładu (próg zaliczenia: 40%).

Ocena umiejętności na postawie kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń (wypowiedź pisemna na zadane pytania sprawdzająca wiedzę; próg zaliczenia: 50%).

Umiejętności

Ocena wiedzy na postawie kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń (wypowiedź pisemna na zadane pytania sprawdzająca wiedzę; próg zaliczenia: 50%).

Ocena umiejętności na podstawie uczestnictwa w dyskusji prowadzonej podczas zajęć ćwiczeniowych (ocena jakościowa w formie przyjętego systemu odznaczeń przez osobę prowadzącą zajęcia).

Kompetencje społeczne

Ocena umiejętności na podstawie uczestnictwa w dyskusji prowadzonej podczas zajęć ćwiczeniowych (ocena jakościowa w formie przyjętego systemu odznaczeń przez osobę prowadzącą zajęcia).

Pełny opis:

Antropologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć antropologicznych. Problem przedzałożeniowości myślenia i działania wychowawczego (stanowiska światopoglądu konserwatywnego versus liberalnego). Problem światopoglądowego, ideologicznego i religijnego uwikłania ideałów wychowania. Trzy orientacje współczesnych ideologii wychowania (romantyczna, transmisji kulturowej, progresywna). Interdyscyplinarność teorii wychowania oraz jej związki z innymi dziedzinami wiedzy i przynależnymi im metodologiami badań. Paradygmaty teorii wychowania i ich osadzenie w paradygmatach nauk społecznych. implikacje dla sposobu dookreślania funkcji, zadań i celów teorii i praktyki pedagogicznej w kontekście inicjowanej zmiany (stopniowa lub radykalna) oraz postrzegania życia społecznego przez pryzmat stałych lub zmiennych form (paidocentyyzm - didaskalocentryzm). Model teorii wychowania jako nauki empirycznej oraz jako filozofii wychowania (behawioryzm pedagogiczny - pedagogika humanistycznna; wychowanie jako zmiana zachowania – wychowanie jako interakcja symboliczna). Orientacje i koncepcje wychowania (orientacja naturalistyczna, kulturowa, ideologiczna, społeczna, religijna). Problem upodmiotowienia interpersonalnych relacji w wychowaniu. Ideały wychowania oraz ich społeczno-kulturowe postacie i funkcje. Metodyczne aspekty realizacji celów wychowania. Nowe wyzwania i zagrożenia dla jednostkowego rozwoju i społecznych form przystosowania człowieka. Problem inwersji podstawowych intencji wychowania oraz błędy oddziaływań wychowawczych. Problem makrostrukturalnej i mikrostrukturalnej dysfunkcjonalności oddziaływań wychowawczych. Problem „czarnej pedagogii” i pseudowychowania. Nowe kategorie i problemy współczesnej teorii wychowania. Teleologiczne podstawy i wymiary teorii wychowania – podstawowe problemy, teoretyczne i praktyczne konsekwencje rozstrzygnięć teleologicznych.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Bochno E., Nieprzypadkowe spotkania, czyli o rozmowie w wychowaniu, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 91-108.

Czerepniak-Walczak M., Nie myśl, bądź posłuszny – dyskurs władzy w szkole, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 4, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2008, rozdz. 10, w: 263-288.

Dąbrowska T. E., Wojciechowska Charlak B., Między praktyka a teorią wychowania, Lublin 2005, s. 153-173.

Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane problemy), Olsztyn 2008, s. 11-49

Koselleck R., O antropologicznej i semantycznej strukturze edukacji”, w: tenże, Semantyka historyczna, Poznań 2012, s. 425-454.

Kosyrz Z., Stosunki interpersonalne między wychowawcą a wychowankiem, w: tenże, Osobowość wychowawcy, Warszawa 2005, s. 155-182.

Kron F.W., Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Sopot 2012, s. 88-96, 112-131.

Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz, 2002, s. 97-132.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 231-264.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 39-57.

Nowotniak J., Ukryty program wychowania, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, rozdz. 8, s. 181-206.

Ostrowska U., Aksjologiczne podstawy wychowania, w: Pedagogika. Podstawy nauk o wychowaniu, tom 1, Gdańsk 2006, 391-415.

Śliwerski B., Istota i przedmiot badań teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 14-27.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 67-96.

Śliwerski B., Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków 2010, s. 153-178.

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001.

Śliwerski B., Wychowanie. Pojęcie – znaczenie – dylematy, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 1, Gdańsk 2006, s. 25-76.

Tillmann K.J., Teorie socjalizacji: społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 2005, s. 5-39, 110-171.

Wawrzyniak—Beszterda R., Język w wychowaniu – naturalne medium czy narzędzie wpływu? Recz o tym, co się dzieje w klasie szkolnej, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 3, red. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak, GWP, Gdańsk 2007, s. 67-90.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 111-137, 158-181.

Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2000, s. 187-214.

Zubulewicz J., Filozofia wychowania. Aksjocentryzm i pajdocentryzm, Warszawa 2002, s. 8-84.

Literatura uzupełniająca:

Śliwerski B., Badania porównawcze teorii wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 51-58.

Bauman Z., Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Toruń 1995.

Benner D., Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, Warszawa 2015, s. 69-232.

Folkierska A., Dialog i wychowanie, w: Kwartalnik Pedagogiczny 1/1986.

Gadacz T., Wychowanie jako spotkanie osób, w: Pedagogika dialogu. Dialog warunkiem rozwoju osobowego i społecznego, red. E. Dąbrowa, D. Jankowska, APS, Warszawa 2008.

Gara J., Filozoficzna kategoria totalności jako heurystyka pseudopedagogiczności, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2009 nr. 1.

Gara J., Filozoficzne przesłanki intersubiektywności dialogiki aktów wychowania, „Horyzonty Wychowania” 7/2007 (12).

Gara J., Pedagogiczny model dialogicznych aktów wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2007 nr. 1.

Gordon T,, Wychowanie bez porażek, PAX 1991.

Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, Olsztyn 2000, s. 13-115.

Gromkowska-Melosik A., Pat socjalizacyjny. Kontrowersje wokół społecznych konstrukcji kobiecości i męskości, w: Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty, tom 5, red. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak, Gdańsk 2010, s. 185-200.

Grzywa A., Manipulacja – mechanizm psychologiczny, Kraśnik 1997.

Karkowska M., Czarnecka W., Przemoc w szkole, IMPULS 1995.

Karkowska M., Socjologia wychowania. Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź 2007, s. 25-60.

Kohlberg L., Mayer R., Rozwój jako cel wychowania, w: Alternatywy myślenia o/dla edukacji, red. Z. Kwieciński, Warszawa 2000, s. 21-65.

Kruger H.-H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, s. 15-139.

Kubiak-Szymborska E., W czym wyraża się pluralizm teoretycznej wiedzy o wychowaniu, w: Wychowanie w kręgu pytań, red. E. Kubiak-Szymborska, D. Zając, Bydgoszcz 2013, s. 11-23.

Kunowski S., Wartości w procesie wychowania, Kraków 2003, s. 19-64.

Kwieciński Z., Socjopatologia edukacji, PAN 1992.

Łobocki M., Teoria wychowania, Kraków 2004, s. 13-28, 59-92..

Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków 2007, s. 15-53.

Mikiewicz P., Kapitał społeczny i edukacja, Warszawa 2012, s. 90-135, 191-260.

Nawrot R., Manipulacja społeczna przegląd technik i wybranych wyników badań, „Przegląd Psychologiczny” 1989, nr. 1.

Nowak M., Metodologia pedagogiki między „naukowością/teoretycznością” a „praktycznością”. W: Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie, red. D. Kubinowski, M. Nowak, Kraków: 2006, s. 145-170.

Nowak M., Od pedagogiki celów do pedagogiki zadań i kompetencji, w: Poza paradygmaty. Pedagogika wielostronna. Księga dedykowana profesorowi Tadeuszowi Lewowickiemu, tom 1, red. E. Ogrodzka-Mazur,

Nowak M., Podstawy pedagogiki otwartej, Lublin 2001, s. 230-269.

Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Warszawa 2008, s. 121-176.

Osobowość a społeczne zachowanie się ludzi, red. J. Reykowski, Warszawa 1976.

Petrykowski P.P., Podstawy teorii wychowania. Wprowadzenie w problematykę, Włocławek 2003, s. 13-54.

Pytanie, dialog, wychowanie, red. J. Rutkowiak, PWN 1992.

Rutkowiak J., O dialogu edukacyjnym: rusztowanie kategorialne, w: Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, T. III, ks. 2., red. S. Wołoszyn, Kielce 1998.

Schulz R., Trzy myśli o aksjologii wychowania, w: Idee pedagogiki filozoficznej, red. S. Sztobryn, B. Śliwerski, Łódź 2003, s. 151-160.

Szczurek-Boruta A., Toruń 2012, s. 409-431.

Szmyd K., Między tradycją a zmianą w teleologii wychowania, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 3/2003, s. 91-104.

Śliwerski B., Cztery orientacje badawcze w teoriach wychowania, w: Pedagogika, tom. 2, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2003, s. 28-50.

Śliwerski B., Jak zmieniać szkołę? Kraków 1998.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna: Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012, s. 144-284.

Tchorzewski A. M. de, Wstęp do teorii wychowania, Kraków 2018, s. 17-52.

Tchorzewski A.M.de, Wychowanie na tle różnych koncepcji rzeczywistości społecznej, w: Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji, red. A.M. de Tchorzewski, Bydgoszcz 2002, s. 39-48.

Wiśniewski Cz., Wychowanie – studia teoriopoznawcze i aksjologiczne, Łódź 2009, s. 121-207.

Witkowski L., Psychomanipulacje, Wrocław 2004.

Uwagi:

Opis metod kształcenia

Metoda asymilacji wiedzy (wykład problemowy, dyskusja, praca z książką), metody oglądowe, praca w grupach, „burza mózgów.

Egzamin: Test sprawdzający wiedzę

Ćwiczenia: Kolokwium

Nakład pracy

Godziny kontaktowe np. wykład, ćwiczenia 9+15

Przygotowanie się do zajęć, lektury 40

Przygotowanie się do egzaminu 20

Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego z ćwiczeń 16

Punkty ECTS: 4

Zajęcia w cyklu "Semestr letni dla niestacjonarnych 2024/2025" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2025-02-24 - 2025-09-30
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 9 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: (brak danych)
Prowadzący grup: (brak danych)
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie.
Ul. Szczęśliwicka 40,
02-353 Warszawa
tel: +48 22 589 36 00 https://www.aps.edu.pl
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-9 (2024-12-18)