Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania

obowiązkowe

W ramach wykładu student zapozna się z ogólną wiedzą na temat biomedycznych procesów i mechanizmów istotnych dla rozwoju i wychowania człowieka.

Forma wykładu: wykład + dyskusja na podstawie literatury i wybranych artykułów naukowych

Pomiar efektów kształcenia: egzamin pisemny (pytania zamknięte i otwarte); ocena pozytywna >65% poprawnych odpowiedzi.

TREŚCI PROGRAMOWE

Rozwój osobniczy człowieka. Medyczne uwarunkowania rozwoju organizmu. Czynniki rozwoju. Etapy rozwoju pre- i postnatalnego. Fizjologiczne podstawy funkcjonowania organizmu w kontekście etapów rozwoju i dojrzewania. Metody i zasady oceny rozwoju. Rozwój a środowisko. Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju. Genetyczne uwarunkowania zaburzeń rozwoju somatycznego i niepełnosprawności intelektualnej. Zdrowie, jego ochrona i promocja. Profilaktyka chorób wrodzonych i cywilizacyjnych. Badania przesiewowe. Poradnictwo genetyczne. Diagnostyka prenatalna chorób genetycznych.

1. Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania (2020 / 2010) B.Woynarowska, A.Kowalewska, Z.Izdebska, K.Komosińska, PWN Warszawa

2. Biomedyczne podstawy rozwoju dziecka dla studentów pedagogiki, opiekunów w żłobku i nauczycieli wychowania przedszkolnego (2022)

Anna Mikler-Chwastek, Marta Wiśniewska, Magdalena Hinz, Magdalena Plandowska, Difin, Warszawa.

3. Genetyka medyczna i molekularna (2017) J.Bal (red.), PWN Warszawa

4. Embriologia (2012) H. Bartel, PZWL Warszawa

5. Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia (2014) Piotrowicz R. (red.), Wydawnictwo APS Warszawa

6. Profilaktyka w pediatrii (2008) B.Woynarowska (red.), PZWL Warszawa

7. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci (2018) M.Kaczmarek, N.Wolański, PWN Warszawa

8. Wybrane problemy auksologii i antropometrii rozwojowej (2019) L.Perenc, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego

Wiedza

Ma wiedzę na temat biologicznych czynników wpływających na procesy wychowania i kształcenia.

Ma wiedzę na temat specyfiki rozwoju i funkcji poszczególnych układów i narządów, zna metody oceny rozwoju fizycznego istotne w pracy pedagoga z dziećmi i młodzieżą.

Posiada wiedzę na temat rozwoju ontogenetycznego człowieka ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju somatycznego, metod jego oceny oraz odmienności rozwoju i dojrzewania poszczególnych układów i narządów.

Posiada podstawową wiedzę dotyczącą funkcji układów: nerwowego, krążenia, oddechowego, pokarmowego i odpornościowego oraz czynników środowiskowych zaburzających ich funkcje.

Ma wiedzę na temat profilaktyki, diagnostyki i leczenia wybranych chorób wrodzonych i cywilizacyjnych, istotną w kontekście działań pedagogicznych.

Posiada wiedzę z zakresu zdrowia publicznego dotyczącą zarówno kształtowania postaw prozdrowotnych jak też profilaktyki pierwotnej i wtórnej, zarówno wobec chorób wrodzonych jak i cywilizacyjnych.

Umiejętności

Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę z zakresu nauk biologicznych w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych.

Potrafi odróżniać choroby wrodzone od chorób nabytych, identyfikować zagrożenia zdrowotne.

Umie prezentować własne przemyślenia i wątpliwości na temat istoty zdrowia i choroby oraz celów profilaktyki.

Kompetencje społeczne

Ma świadomość poziomu swojej wiedzy z zakresu nauk biologicznych, rozumie jej znaczenie w kontekście własnej pracy pedagogicznej.

Prezentuje odpowiedzialne podejście do swojej przyszłej pracy pedagogicznej, ma świadomość wagi tego przygotowania dla podopiecznych i ich rodzin.

WYKŁAD - Pomiar efektów kształcenia: egzamin pisemny (pytania zamknięte i otwarte); ocena pozytywna >65% poprawnych odpowiedzi

Obecność na zajęciach weryfikowana przez sprawdzanie listy obecności.

Ćwiczenia: samodzielne przygotowanie prezentacji multimedialnej na zadany temat + kolokwium zaliczeniowe w formie testu jednokrotnego wyboru, 30 pytań zamkniętych, próg zaliczenia 50% + 1 punkt.

Wykłady: egzamin w formie testu jednokrotnego wyboru, 30 pytań zamkniętych, próg zaliczenia 50% + 1 punkt.

Przewidywana punktacja i oceny:

0 – 15: 2 (niedostateczny)

16 – 18: 3 (dostateczny)

19 – 21: 3,5 (dostateczny plus)

22 – 24: 4 (dobry)

25 – 27: 4,5 (dobry plus)

28 – 30: 5 (bardzo dobry)

Rozwój osobniczy człowieka. Podstawowe pojęcia i problemy.

Czynniki rozwoju (genetyczne, paragenetyczne i pozagenetyczne). Genetyczne uwarunkowania rozwoju: kwasy nukleinowe, chromosomy, kariotyp. Genotyp a fenotyp. Ekspresja informacji genetycznej.

Przekazywanie informacji genetycznej w trakcie życia organizmu i z pokolenia na pokolenie. Gametogeneza.

Błędy w przekazywaniu informacji genetycznej i ich skutki. Wzorce dziedziczenia. Genetyczne podłoże chorób nowotworowych. Choroby genetyczne człowieka: przykłady chorób monogenowych i chorób spowodowanych aberracjami chromosomowymi.

Poradnictwo genetyczne, testy diagnostyczne po urodzeniu. Metody i zasady oceny rozwoju.

Etapy rozwoju osobniczego człowieka: od poczęcia do starości.

Teratogeneza jako czynnik zaburzający rozwój zarodka i płodu. Odległe skutki zaburzeń rozwoju wewnątrzmacicznego.

Potrzeby energetyczne organizmu i zdobywanie budulca. Metabolizm (anabolizm i katabolizm). Składniki pokarmowe. Rola białek, węglowodanów i tłuszczów.

Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju. Budowa i rola układu nerwowego. Budowa i rola układu wewnątrzwydzielniczego kontrolującego homeostazę, wzrastanie i dojrzewanie. Stres.

Zdrowie i choroba. Działania profilaktyczne w dzieciństwie i młodości (profilaktyka pierwszorzędowa; profilaktyka drugorzędowa – testy przesiewowe, profilaktyczne badania lekarskie, wykrywanie innych stanów i zaburzeń; profilaktyka trzeciorzędowa).

1. Bradley J. R, Jonson D. R, Pober B.R. Genetyka medyczna. PZWL, Warszawa 2009

2. Bal J.(red). Genetyka medyczna i molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2017

3. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z. (2021) Biomedyczne podstawy rozwoju i edukacji. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

4. Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci. PWN, Warszawa 2018

5. Woynarowska B. Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 2016

6. Bartel H. Embriologia, PZWL, Warszawa 2020

7. Krawczyński M. Propedeutyka pediatrii .PZWL, Warszawa 2009

8. Piotrowicz R. (red.): Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo APS, Warszawa, 2014

*zastrzega się prawo do możliwej zmiany trybu prowadzenia zajęć i przeprowadzenia zaliczenia w sytuacji zwiększonego zagrożenia COVID-19 (zmiana trybu na zdalny przy pomocy aplikacji MS Teams - wykłady i MS Forms - egzamin)

Wykłady:

Nazwa zespołu w MS Teams: ST_2021_Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania log

Link do zespołu: https://teams.microsoft.com/l/team/19%3aWCkaPQOg7i5LGCRUWXXyJPN2l5mf-2sRGbIYNcAmcag1%40thread.tacv2/conversations?groupId=998eef82-7b12-4ca6-a962-1c21927c827b&tenantId=aee18df6-9fc6-4188-b9f4-b3f12e451c86

LICZBA GODZIN:

kontaktowych 30 (wykład) + 15 (ćwiczenia)

potrzebnych do przygotowania referatu: 10

potrzebnych do przygotowania się do kolokwium: 30

potrzebnych do przygotowania się do egzaminu: 30

sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 115

W ramach wykładu student zapozna się z ogólną wiedzą na temat biomedycznych procesów człowieka ważnych w procesie rozwoju i wychowania.

Forma wykładu: wykład multimedialny + dyskusja na podstawie literatury i wybranych artykułów naukowych

Pomiar efektów kształcenia: egzamin pisemny (pytania zamknięte i otwarte); ocena pozytywna >65% poprawnych odpowiedzi.

Tematy omawiane podczas wykładów:

1. Rozwój osobniczy człowieka. Podstawowe pojęcia i problemy.

2. Czynniki rozwoju (genetyczne, paragenetyczne i pozagenetyczne).

3. Etapy rozwoju osobniczego człowieka. Rozwój prenatalny.

4. Teratogeneza jako czynnik zaburzający rozwój zarodka i płodu. Odległe skutki zaburzeń rozwoju wewnątrzmacicznego.

5. Rozwój i zdrowie dziecka w pierwszych latach życia.

6. Metody i zasady oceny rozwoju.

7. Okres pokwitania, dorosłości i starości.

8. Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju.

9. Budowa i rola układu nerwowego.

10. Stres / Zdrowie i choroba.

1. Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania (2020 / 2010) B.Woynarowska, A.Kowalewska, Z.Izdebska, K.Komosińska, PWN Warszawa

2. Genetyka medyczna- notatki z wykładów (2009) J.Bradley, D.Johnson, B.Pober, PZWL Warszawa

3. Genetyka medyczna i molekularna (2017) J.Bal (red.), PWN Warszawa

4. Embriologia (2012) H. Bartel, PZWL Warszawa

5. Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia (2014) Piotrowicz R. (red.), Wydawnictwo APS Warszawa

6. Profilaktyka w pediatrii (2008) B.Woynarowska (red.), PZWL Warszawa

7. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci (2018) M.Kaczmarek, N.Wolański, PWN Warszawa

8. Wybrane problemy auksologii i antropometrii rozwojowej (2019) L.Perenc, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego

METODY KSZTAŁCENIA

WIEDZA: prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy + rozmowa kierowana + dialog / dyskusja

UMIEJĘTNOŚCI: praca z tekstem

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: dyskusja + dialog

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Liczba godzin kontaktowych -15

Przygotowanie się do zajęć - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 30

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 60

Liczba punktów ECTS - 2

Ćwiczenia: samodzielne przygotowanie prezentacji multimedialnej na zadany temat + kolokwium połówkowe (zaliczeniowe w formie testu jednokrotnego wyboru, 30 pytań zamkniętych, próg zaliczenia 50% + 1 punkt.);

Wykłady: egzamin w formie testu jednokrotnego wyboru, 45 pytań zamkniętych, próg zaliczenia 50% + 1 punkt.

Punktacja i oceny (ćwiczenia):

>50% - nzal

<50%+1 pkt - zal

90%-100% - doliczenie 2 pkt do sumy punktów uzyskanych na egzaminie z wykładu

Przewidywana punktacja i oceny (wykład):

0 – 22: 2 (niedostateczny)

23-25: 3 (dostateczny)

29-26: 3,5 (dostateczny plus)

35-30: 4 (dobry)

39-36: 4,5 (dobry plus)

45-40: 5 (bardzo dobry)

Rozwój osobniczy człowieka. Podstawowe pojęcia i problemy.

Czynniki rozwoju (genetyczne, paragenetyczne i pozagenetyczne). Genetyczne uwarunkowania rozwoju: kwasy nukleinowe, chromosomy, kariotyp. Genotyp a fenotyp. Ekspresja informacji genetycznej.

Przekazywanie informacji genetycznej w trakcie życia organizmu i z pokolenia na pokolenie. Gametogeneza.

Błędy w przekazywaniu informacji genetycznej i ich skutki. Wzorce dziedziczenia. Genetyczne podłoże chorób nowotworowych. Choroby genetyczne człowieka: przykłady chorób monogenowych i chorób spowodowanych aberracjami chromosomowymi.

Poradnictwo genetyczne, testy diagnostyczne po urodzeniu. Metody i zasady oceny rozwoju.

Etapy rozwoju osobniczego człowieka: od poczęcia do starości.

Teratogeneza jako czynnik zaburzający rozwój zarodka i płodu. Odległe skutki zaburzeń rozwoju wewnątrzmacicznego.

Potrzeby energetyczne organizmu i zdobywanie budulca. Metabolizm (anabolizm i katabolizm). Składniki pokarmowe. Rola białek, węglowodanów i tłuszczów.

Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju. Budowa i rola układu nerwowego. Budowa i rola układu wewnątrzwydzielniczego kontrolującego homeostazę, wzrastanie i dojrzewanie. Stres.

Zdrowie i choroba. Działania profilaktyczne w dzieciństwie i młodości (profilaktyka pierwszorzędowa; profilaktyka drugorzędowa – testy przesiewowe, profilaktyczne badania lekarskie, wykrywanie innych stanów i zaburzeń; profilaktyka trzeciorzędowa).

1. Bradley J. R, Jonson D. R, Pober B.R. Genetyka medyczna. PZWL, Warszawa 2009

2. Bal J.(red). Genetyka medyczna i molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2017

3. Woynarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z. (2021) Biomedyczne podstawy rozwoju i edukacji. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa

4. Wolański N. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci. PWN, Warszawa 2018

5. Woynarowska B. Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 2016

6. Bartel H. Embriologia, PZWL, Warszawa 2020

7. Krawczyński M. Propedeutyka pediatrii .PZWL, Warszawa 2009

8. Piotrowicz R. (red.): Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo APS, Warszawa, 2014

LICZBA GODZIN:

kontaktowych 30 (wykład) + 15 (ćwiczenia)

potrzebnych do przygotowania referatu: 10

potrzebnych do przygotowania się do kolokwium: 30

potrzebnych do przygotowania się do egzaminu: 30

sumaryczna liczba godzin aktywności studenta: 115

W ramach wykładu student zapozna się z ogólną wiedzą na temat biomedycznych procesów człowieka ważnych w procesie rozwoju i wychowania.

Forma wykładu: wykład multimedialny + dyskusja na podstawie literatury i wybranych artykułów naukowych

Pomiar efektów kształcenia: egzamin pisemny (pytania zamknięte i otwarte); ocena pozytywna >65% poprawnych odpowiedzi.

Tematy omawiane podczas wykładów:

1. Rozwój osobniczy człowieka. Podstawowe pojęcia i problemy.

2. Czynniki rozwoju (genetyczne, paragenetyczne i pozagenetyczne).

3. Etapy rozwoju osobniczego człowieka. Rozwój prenatalny.

4. Teratogeneza jako czynnik zaburzający rozwój zarodka i płodu. Odległe skutki zaburzeń rozwoju wewnątrzmacicznego.

5. Rozwój i zdrowie dziecka w pierwszych latach życia.

6. Metody i zasady oceny rozwoju.

7. Okres pokwitania, dorosłości i starości.

8. Fizjopatologia wybranych układów i funkcji organizmu w kontekście rozwoju.

9. Budowa i rola układu nerwowego.

10. Stres / Zdrowie i choroba.

1. Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania (2020 / 2010) B.Woynarowska, A.Kowalewska, Z.Izdebska, K.Komosińska, PWN Warszawa

2. Biomedyczne podstawy rozwoju dziecka dla studentów pedagogiki, opiekunów w żłobku i nauczycieli wychowania przedszkolnego (2022)

Anna Mikler-Chwastek, Marta Wiśniewska, Magdalena Hinz, Magdalena Plandowska, Difin, Warszawa.

3. Genetyka medyczna i molekularna (2017) J.Bal (red.), PWN Warszawa

4. Embriologia (2012) H. Bartel, PZWL Warszawa

5. Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia (2014) Piotrowicz R. (red.), Wydawnictwo APS Warszawa

6. Profilaktyka w pediatrii (2008) B.Woynarowska (red.), PZWL Warszawa

7. Rozwój biologiczny człowieka od poczęcia do śmierci (2018) M.Kaczmarek, N.Wolański, PWN Warszawa

8. Wybrane problemy auksologii i antropometrii rozwojowej (2019) L.Perenc, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego

METODY KSZTAŁCENIA

WIEDZA: prezentacja multimedialna w wykonaniu wykładowcy + rozmowa kierowana + dialog / dyskusja

UMIEJĘTNOŚCI: praca z tekstem

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: dyskusja + dialog

NAKŁAD PRACY STUDENTA:

Liczba godzin kontaktowych -15

Przygotowanie się do zajęć - 15

Przygotowanie się do egzaminu - 30

Sumaryczna liczba godzin aktywności studenta - 60

Liczba punktów ECTS - 2